Το εγκώμιο της σκιάς (ιαπωνικά: 陰翳礼讃) είναι δοκίμιο πάνω στην ιαπωνική αισθητική, του Ιάπωνα συγγραφέα Τζουνιτσίρο Τανιζάκι.

Το εγκώμιο της σκιάς
ΣυγγραφέαςΤζουνίτσιρο Τανιζάκι
Τίτλος陰翳礼讃
ΓλώσσαΙαπωνικά
Ημερομηνία δημοσίευσης1933

Το δοκίμιο μεταφράστηκε στα αγγλικά από τους φοιτητές ιαπωνικής φιλολογίας Τόμας Χάρπερ και Έντουαρντ Σαϊντενστίκερ. Το 2017, κυκλοφόρησε και δεύτερη μετάφραση από τον Γκρέγκορι Σταρ.

Στα ελληνικά, Το εγκώμιο της σκιάς έχει μεταφραστεί από τον Παναγιώτη Ευαγγελίδη και κυκλοφόρησε το 1995 από τις εκδόσεις Άγρα.[1]

Θέματα Επεξεργασία

Το δοκίμιο αποτελείται από 16 ενότητες που συζητούν την παραδοσιακή ιαπωνική αισθητική σε αντίθεση με την αλλαγή. Οι συγκρίσεις του φωτός με το σκοτάδι χρησιμοποιούνται για να αντιπαραβάλουν τον δυτικό και τον ασιατικό πολιτισμό. Η Δύση, στην προσπάθειά της για πρόοδο, παρουσιάζεται να αναζητά συνεχώς φως και διαύγεια, ενώ οι λεπτές και υποτονικές μορφές της τέχνης και της λογοτεχνίας της Ανατολικής Ασίας θεωρούνται από τον Τανιζάκι ότι αντιπροσωπεύουν μια εκτίμηση της σκιάς και της λεπτότητας, στενά συνδεδεμένη με την παραδοσιακή ιαπωνική έννοια του σάμπι. Εκτός από την αντίθεση φωτός και σκιάς, ο Τανιζάκι εξετάζει περαιτέρω τους πολυεπίπεδους τόνους διαφόρων ειδών σκιών και τη δύναμή τους να αντανακλούν υλικά χαμηλής γυαλάδας όπως χρυσοκέντημα, πατίνα και θολά κρύσταλλα. Επιπλέον, διακρίνει τις αξίες της λάμψης και της λάμψης.

Το κείμενο του δοκιμίου παρουσιάζει προσωπικές σκέψεις πάνω σε διάφορα θέματα όπως για παράδειγμα η αρχιτεκτονική, η χειροτεχνία, το φαγητό, τα καλλυντικά και πολλά άλλα. Ο Τανιζάκι εξερευνά δίνοντας σημασία στη λεπτομέρεια στοιχεία όπως ο χώρος στο εσωτερικό των κτηρίων, οι μοναστηριακές τουαλέτες και άλλα. Το εν λόγω δοκίμιο δρα ως κλασική περιγραφή της αντίθεσης ανάμεσα στις σκιές των ιαπωνικών εσωτερικών χώρων και του εκτυφλωτικού φωτός της σύγχρονης εποχής.

Πολιτισμικές σημειώσεις Επεξεργασία

Οι παρατηρήσεις του Τανιζάκι περιλαμβάνουν πολιτισμικές σημειώσεις για θέματα όπως η τέχνη και η χειροτεχνία, η χαρτοποιία και το ιαπωνικό δωμάτιο. Δίνεται επίσης μια συνταγή για το ασυνήθιστο πιάτο σούσι, ενώ αναφέρονται και πολλά ιστορικά μέρη και ναοί, καθώς και περίφημα εστιατόρια και έθιμα όπως η «παρατήρηση της σελήνης» (τσουκίμι).

Άτομα που αναφέρονται Επεξεργασία

Μεταξύ των ιστορικών και σύγχρονων ατόμων που αναφέρονται στο δοκίμιο είναι τα εξής: [2]

  • Νατσούμε Σοσέκι, μυθιστοριογράφος
  • Σαΐτο Ριόκου, ποιητής
  • Βούδας και Κομφούκιος
  • Κόνγκο Ιουάο, ηθοποιός του θεάτρου Νο
  • Μπάικο, ηθοποιός
  • Τακεμπάγια Σανεχίκο, πρόεδρος του εκδοτικού οίκου Kaizō (ο οποίος είχε εκδώσει το προηγούμενο μυθιστόρημα του συγγραφέα)
  • Άλμπερτ ΑΪνστάιν, επιστήμονας

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. «ΤΙΤΛΟΣ – Βιβλιοnet» (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 29 Νοεμβρίου 2021. 
  2. Jun'ichirō Tanizaki (1933). In Praise of Shadows.