Άλμπερτ Αϊνστάιν

Γερμανός φυσικός

Ο Άλμπερτ Αϊνστάιν (γερμανική γλώσσα: Albert Einstein, ορθός τονισμός Άινσταϊν, Ουλμ, 14 Μαρτίου 1879Πρίνστον, 18 Απριλίου 1955) ήταν Γερμανός φυσικός εβραϊκής καταγωγής, ο οποίος βραβεύτηκε με το Νόμπελ Φυσικής το 1921 για το Φωτοηλεκτρικό φαινόμενο.[1] Είναι ο θεμελιωτής της Θεωρίας της Σχετικότητας και από πολλούς θεωρείται ο σημαντικότερος επιστήμονας του 20ού αιώνα και ένας απ' τους μεγαλύτερους όλων των εποχών. Εξέδωσε πάνω από 300 επιστημονικές δημοσιεύσεις, καθώς και 151 συγγράμματα για το ευρύ κοινό.[2][3]

Άλμπερτ Αϊνστάιν
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Albert Einstein (Γερμανικά)
Προφορά
Γέννηση14  Μαρτίου 1879
Ουλμ
Θάνατος18  Απριλίου 1955
Πρίνστον
Αιτία θανάτουανεύρυσμα κοιλιακής αορτής
Συνθήκες θανάτουφυσικά αίτια
Τόπος ταφήςNational Museum of Health and Medicine
ΚατοικίαΚατοικία του Άλμπερτ Αϊνστάιν (1929–1932)
Σπίτι του Αϊνστάιν (1903–1905)
Μόναχο
Πρίνστον
Σμίτσοφ (από 1911)
Σαφχάουζεν (1901–1902)
ΕθνικότηταΕβραίοι
Χώρα πολιτογράφησηςΓερμανική Αυτοκρατορία (1879–1896)
άπατρις (1896–1901)
Ελβετία (από 1901)
Κισλεϊθανία (1911–1912)
Δημοκρατία της Βαϊμάρης (1918–1933)
Γερμανία (Ιανουάριος 1933 – Μάρτιος 1933)
Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής (από 1940)
Θρησκείαπανθεϊσμός
Εκπαίδευση και γλώσσες
Μητρική γλώσσαΓερμανικά
Ομιλούμενες γλώσσεςΓερμανικά
ΕκπαίδευσηΔιδάκτωρ της Φιλοσοφίας στην Φυσική
ΣπουδέςΟμοσπονδιακό Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Ζυρίχης (1896–1900)
Γυμνάσιο Λούιτπολντ (1888–1894)
Σχολείο καντονίου του Ααράου (1895–1896)
Πανεπιστήμιο Ζυρίχης (έως 1905)
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταφυσικός
ΕργοδότηςΕλβετικό Ομοσπονδιακό Ινστιτούτο Πνευματικής Ιδιοκτησίας (1902–1909)
Πανεπιστήμιο του Καρόλου
Πανεπιστήμιο Ζυρίχης (1909–1911)
Πανεπιστήμιο Καρλ Φέρντιναντ (1911–1912)
Ομοσπονδιακό Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Ζυρίχης (1912–1914)
Εταιρεία Κάιζερ Γουλιέλμου (1917–1933)
Πανεπιστήμιο του Πρίνστον (1933–1955)
Πανεπιστήμιο του Λέιντεν
Πανεπιστήμιο της Βέρνης (1908–1909)
Γερμανική Φυσική Εταιρεία (1916–1918)
Πανεπιστήμιο Χούμπολτ (1914–1933)
Βασιλική Ακαδημία των Επιστημών της Πρωσίας (1914–1933)
Ινστιτούτο Προηγμένων Σπουδών (Πρίνστον)
Πανεπιστήμιο του Λέιντεν (1920–1946)
Βέρνη
Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας, Μπέρκλεϋ
Αξιοσημείωτο έργοειδική σχετικότητα
γενική θεωρία της σχετικότητας
Φωτοηλεκτρικό φαινόμενο
σχετικότητα
theory of Brownian Motion
ισοδυναμία μάζας-ενέργειας
σταθερά Πλανκ
Einstein field equations
κβαντική μηχανική
unified field theory
stimulated emission
Επηρεάστηκε απόΦιόντορ Ντοστογιέφσκι
Χέρμαν Μινκόβσκι
Μπαρούχ Σπινόζα
Μαχάτμα Γκάντι
Άρτουρ Σοπενχάουερ
Χέντρικ Λόρεντς
Τζορτζ Μπέρναρντ Σω
Ισαάκ Νεύτων
Riazuddin
Ντέιβιντ Χιουμ
Τόμας Γιανγκ Ντέιβις
Μπέρναρντ Ρίμαν
Moritz Schlick
Τζέιμς Κλερκ Μάξγουελ
Πωλ Βαλερύ
Καρλ Πίρσον
Χένρι Τζορτζ
Ερνστ Μαχ
Πολιτική τοποθέτηση
Πολιτικό κόμμα/ΚίνημαΓερμανικό Δημοκρατικό Κόμμα
Οικογένεια
ΣύζυγοςΈλσα Άινσταϊν (1919–1936)
Μιλέβα Μάριτς (1903–1919)
ΤέκναΧανς Άλμπερτ Αϊνστάιν
Έντουαρντ Αϊνστάιν
Λίεζερλ Άινσταϊν
ΓονείςΧέρμαν Άινσταϊν και Πωλίν Κοχ
ΑδέλφιαMaja Einstein
ΣυγγενείςLina Einstein (πρώτη ξαδέλφη) και Έλσα Άινσταϊν (πρώτη ξαδέλφη)
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμακαθηγητής πανεπιστημίου (από 1911)
ΒραβεύσειςΜετάλλιο Μπαρνάρντ για την Αξιέπαινη Υπηρεσία προς την Επιστήμη (1920)
Βραβείο Νόμπελ Φυσικής (1921)
Χρυσό Μετάλλιο της Βασιλικής Αστρονομικής Εταιρείας (1926)
βραβείο Ζυλ Ζανσέν (1931)
Μετάλλιο Ματεούτσι (1921)
Μετάλλιο Μαξ Πλανκ (1929)
μετάλλιο Φράνκλιν (1935)
Μετάλλιο Κόπλυ (1925)
Τάγμα της Αξίας για τις Τέχνες και Επιστήμες
Josiah Willard Gibbs Lectureship (1934)
επίτιμος διδάκτωρ του Πανεπιστημίου της Γενεύης
επίτιμος διδάκτωρ του Εβραϊκού Πανεπιστημίου της Ιερουσαλήμ (1949)
επίτιμος διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Πρίνστον
επίτιμος διδάκτωρ του Πανεπιστήμιου Κονπλουτένσε της Μαδρίτης (1923)
αλλοδαπό μέλος της Βασιλικής Εταιρείας του Λονδίνου (5  Μαΐου 1921)
Μέλος της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών των Ηνωμένων Πολιτειών (1942)
Great Immigrants Award (2009)
Pour le Mérite
Υπογραφή
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Είναι πιο γνωστός στο ευρύ κοινό ιδιαίτερα για τον τύπο του E=mc² που αναφέρεται από πολλούς ως «η πιο διάσημη εξίσωση στη φυσική».

Η επίδραση των ανακαλύψεων του Αϊνστάιν σχετικά με την φύση του χώρου και του χρόνου, εξακολουθεί να αποτελεί κεντρικό αντικείμενο της επιστημονικής έρευνας σε φυσική, κοσμολογία, και μαθηματικά, ενώ το επώνυμο του χρησιμοποιείται συχνά ως χαρακτηρισμός για να δηλώσει πως κάποιος έχει υψηλή ευφυΐα.[4]

Βιογραφικά στοιχεία Επεξεργασία

Γεννήθηκε στο Ουλμ (Ulm) της Γερμανίας. Σπούδασε στo ETH Ζυρίχης (Πολυτεχνική Ακαδημία της Ζυρίχης) στην Ελβετία όπου ολοκλήρωσε με επιτυχία τέσσερα χρόνια σπουδών στη Φυσική. Μετά την αποφοίτησή του, το 1900, πήρε την ελβετική υπηκοότητα, εργάστηκε για δύο μήνες ως καθηγητής μαθηματικών και, το 1902, προσλήφθηκε ως εξεταστής στο Ελβετικό Γραφείο Ευρεσιτεχνιών στη Βέρνη. Το 1921 τιμήθηκε με το βραβείο Νόμπελ «για τη συμβολή του στη θεωρητική φυσική, και για την εξήγηση του φωτοηλεκτρικού φαινομένου». Το 1940 πολιτογραφήθηκε Αμερικανός.

Το 1952 του προτάθηκε η προεδρία του νεοσύστατου τότε κράτους του Ισραήλ, την οποία αρνήθηκε για διάφορους λόγους.

Απεβίωσε στο Πρίνστον του Νιού Τζέρσεϊ στις 18 Απριλίου του 1955.

Έργο μιας μεγαλοφυΐας Επεξεργασία

Στα πρώτα 15 χρόνια του 20ού αιώνα, ο Άλμπερτ Αϊνστάιν ανέπτυξε μια σειρά από θεωρίες που διακήρυξαν, για πρώτη φορά, την ισοδυναμία της μάζας προς την ενέργεια ενώ ταυτόχρονα έδωσαν εντελώς νέο περιεχόμενο στις έννοιες του χώρου, του χρόνου και της βαρύτητας. Οι θεωρίες αυτές ήταν κατ' ουσίαν μια βαθιά αναθεώρηση της παλαιάς Νευτώνειας Φυσικής και αποτέλεσαν επανάσταση για την επιστημονική αλλά και φιλοσοφική έρευνα.

Το 1905 δημοσίευσε τέσσερα άρθρα στο γερμανικό επιστημονικό περιοδικό Χρονικά της Φυσικής (Annalen der Physik) (τόμος 17) καθώς και τη διατριβή με την οποία απέκτησε το διδακτορικό του δίπλωμα από το Πανεπιστήμιο της Ζυρίχης. Στο πρώτο από τα τέσσερα άρθρα έδωσε την εξήγηση του φωτοηλεκτρικού φαινομένου, για την οποία του απονεμήθηκε το βραβείο Νόμπελ το 1921.

Στηρίχθηκε στην υπόθεση της κβάντωσης η οποία είχε εισαχθεί μερικά χρόνια νωρίτερα από τον Μαξ Πλανκ για τη ερμηνεία της ακτινοβολίας του μέλανος σώματος.

Οι δύο αυτές εργασίες των Πλανκ και Αϊνστάιν αποτέλεσαν την αρχή της κβαντικής μηχανικής.

Αργότερα ο Αϊνστάιν εναντιώθηκε στη θεωρία των κβάντων, γιατί δεν μπορούσε να πιστέψει ότι οι νόμοι της φυσικής μπορούν να εμπεριέχουν τυχαιότητα. Με τα δικά του λόγια: «Δεν μπορώ να πιστέψω ότι ο Θεός παίζει ζάρια με τον κόσμο».

Στο δεύτερο άρθρο του ασχολήθηκε με την κίνηση Μπράουν. Η κίνηση Μπράουν είναι η τυχαία κίνηση μικροσκοπικών κόκκων στερεού σε ένα σώμα υγρού (π.χ. γύρη σε νερό). Ο Αϊνστάιν υποστήριξε ερμηνεύοντας από στατιστικής πλευράς τα πειραματικά δεδομένα ότι αυτή η κίνηση οφείλεται σε συγκρούσεις των κόκκων με τα μόρια του υγρού.

Στο τρίτο από τα άρθρα που δημοσίευσε το 1905 διατύπωσε την θεωρία του για την κίνηση του φωτός. Υποστήριξε ότι η ταχύτητα της κίνησης είναι ανεξάρτητη από την κίνηση του πομπού και του δέκτη και σταθερή για δεδομένο μέσο διάδοσης (π.χ. κενό, νερό, γυαλί). Στο τέταρτο έδειξε ότι από αυτό συνάγεται η ισοδυναμία μάζας και ενέργειας, δίνοντας τον διάσημο τύπο  . Τα δύο αυτά άρθρα αποτελούν τον πυρήνα της ειδικής θεωρίας της σχετικότητας. Από πλευράς φυσικών φαινομένων, η ισοδυναμία μάζας και ενέργειας δηλώνει ότι η μάζα είναι δυνατόν να μετατραπεί σε ενέργεια και το αντίστροφο. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η περίπτωση της πυρηνικής ενέργειας όπου έχουμε μείωση ή αύξηση μάζας στους πυρήνες των ατόμων και ανάλογη έκλυση ή απορρόφηση ενέργειας από αυτούς μέσω των φαινομένων της πυρηνικής διάσπασης και της πυρηνικής σύντηξης.

Τον Νοέμβριο του 1915, ο Αϊνστάιν παρουσίασε τη γενική θεωρία της σχετικότητας σε μία σειρά διαλέξεων ενώπιον της Πρωσικής Ακαδημίας Επιστημών. Σύμφωνα με αυτήν η ελκτική δύναμη της βαρύτητας διαδίδεται στο χώρο με την ταχύτητα του φωτός και επηρεάζει οτιδήποτε υπάρχει στο χώρο, ακόμα και τις ακτινοβολίες. Το τελευταίο καθιστά δυνατή την ύπαρξη μελανών οπών, φαινόμενο που παρατηρήθηκε πολύ αργότερα. Το 1919, κατά τη διάρκεια μίας ηλιακής έκλειψης, ο σερ Άρθουρ Έντινγκτον (Eddington) παρακολούθησε το φως αστέρων καθώς αυτοί περνούσαν κοντά από τον ήλιο. Αυτό ήταν βεβαίως δυνατό γιατί η σελήνη κάλυπτε το φως του ήλιου, με αποτέλεσμα ο ουρανός να είναι αρκετά σκοτεινός. Οι μετρήσεις του έδειχναν απόκλιση της θέσης των αστεριών όταν βρισκόταν κοντά στον ήλιο, σε σχέση με τη θέση που είχαν τη νύχτα. Η απόκλιση αυτή συμφωνούσε με την προβλεπόμενη από τη γενική θεωρία της σχετικότητας απόκλιση λόγω καμπύλωσης του φωτός των αστεριών από το ισχυρό βαρυτικό πεδίο του ήλιου. Αυτό απετέλεσε την πρώτη πειραματική επιβεβαίωση της καινούργιας θεωρίας για τη βαρύτητα και έκανε τον Αϊνστάιν παγκοσμίως γνωστό.

Το 2016 επιβεβαιώθηκε επιτυχώς μέσω επιστημονικών πειραμάτων η ύπαρξη των βαρυτικών κυμάτων τα οποία προβλέπονται από τη θεωρία της σχετικότητας.[5]

Προσωπική ζωή Επεξεργασία

Το 1903 παντρεύτηκε την συμφοιτήτριά του Μίλεβα Μάριτς, με την οποία απέκτησε δύο παιδιά, τον Χανς Άλμπερτ και τον Έντουαρτ, ενώ είχε αποκτήσει με την ίδια και μια κόρη τη Λίζερλ, η τύχη της οποίας αγνοείται. Το 1919, μετά το διαζύγιό του με την Μίλεβα, παντρεύτηκε την ξαδέλφη του, Έλσα. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο Άλμπερτ Αϊνστάιν στο συμφωνητικό του διαζυγίου είχε υποσχεθεί στην πρώτη σύζυγό του, Μίλεβα Μάριτς, ότι θα της έδινε τα χρήματα που θα εξασφάλιζε από το βραβείο Νόμπελ, προκειμένου να χρησιμοποιηθούν γι' αυτήν και για την ανατροφή των παιδιών τους.[6][7][8]

Εκτός από την αγάπη του για τη φυσική, αγαπούσε επίσης και τη μουσική καθώς έπαιζε βιολί.

Ο Αϊνστάιν υπήρξε υπέρμαχος του σοσιαλισμού και φανατικός επικριτής του καπιταλισμού. Στο βιβλίο του Γιατί Σοσιαλισμός; εκφράζει τις πολιτικές του πεποιθήσεις.[9]

Θάνατος του Αϊνστάιν Επεξεργασία

Όταν ο Αϊνστάιν πέθανε το 1955, οι επιστήμονες θέλησαν να μάθουν τι ήταν αυτό που τον έκανε τόσο έξυπνο. Επομένως αφαίρεσαν τον εγκέφαλο του, για να τον μελετήσουν και ανακάλυψαν πως το τμήμα του εγκεφάλου που ευθύνεται για τα μαθηματικά ήταν ασυνήθιστα μεγάλο στο δικό του μυαλό.[10]

Έργα του στα νέα ελληνικά Επεξεργασία

Ατομικά Επεξεργασία

  • Πώς βλέπω τον κόσμο, μετ. Μίνας Ζωγράφου-Μεραναίου, Εκδόσεις Μαρή, Αθήνα 1952.
  • Θρησκεία καὶ ἐπιστήμη, Ευθύνη, 55 (1976), σσ. 397-399
  • Γιατί Σοσιαλισμός;, Ουτοπία, 11 (1994), σσ. 18-24
  • Πώς δημιούργησα τὴ θεωρία της σχετικότητας, Ουτοπία, 29 (1998), σσ. 35-39

Συλλογικά Επεξεργασία

  • Einstein, Albert, Podolsky, B., Rosen, N., «Μπορεί η κβαντομηχανικὴ περιγραφὴ της φυσικής πραγματικότητας νὰ θεωρηθεῖ πλήρης » , Signum, 14 (1981), σσ. 1-5
  • Albert Einstein, Leopold Infeld, Η Εξέλιξη των Ιδεών στη Φυσική, μετ. Ε.Μπιτσάκη, εκδ. Δωδώνη, Αθήνα 1978.

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. The Nobel Prize in Physics 1921 : Albert Einstein, Nobel Media AB, http://nobelprize.org/nobel_prizes/physics/laureates/1921/, ανακτήθηκε στις 2015-02-04 
  2. Scientific Background on the Nobel Prize in Physics 2011. The accelerating universe, Nobel Media AB, σελ. 2, http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/physics/laureates/2011/advanced-physicsprize2011.pdf, ανακτήθηκε στις 2015-01-04 
  3. Paul Arthur Schilpp, επιμ.. (1951), Albert Einstein: Philosopher-Scientist, II, New York: Harper and Brothers Publishers (Harper Torchbook edition), σελ. 730–746 . His non-scientific works include: About Zionism: Speeches and Lectures by Professor Albert Einstein (1930), "Why War?" (1933, co-authored by Sigmund Freud), The World As I See It (1934), Out of My Later Years (1950), and a book on science for the general reader, The Evolution of Physics (1938, co-authored by Leopold Infeld).
  4. Result of WordNet Search for Einstein, The Trustees of Princeton University, http://wordnetweb.princeton.edu/perl/webwn?s=Einstein, ανακτήθηκε στις 2015-01-04 
  5. Gravitational waves have been found scientists say - CNN
  6. «How Nobel Winners Spend Their Prize Money» (στα αγγλικά). Time. 2008-10-10. ISSN 0040-781X. http://content.time.com/time/specials/packages/article/0,28804,1848817_1848816_1848815,00.html. Ανακτήθηκε στις 2017-06-19. 
  7. Varma, Jayanth R. «Einstein Nobel futures contract». Prof. Jayanth R. Varma's Financial Markets Blog (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Σεπτεμβρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 19 Ιουνίου 2017. 
  8. «7 Things You May Not Know About the Nobel Prizes - History in the Headlines». HISTORY.com. http://www.history.com/news/7-things-you-may-not-know-about-the-nobel-prizes. Ανακτήθηκε στις 2017-06-19. 
  9. Μητραλιάς, Γιώργος (4 Ιανουαρίου 2015). «Ο Αλβέρτος Αϊνστάιν απαντάει στο ερώτημα «γιατί σοσιαλισμός;»». TVXS - TV Χωρίς Σύνορα. Ανακτήθηκε στις 19 Ιανουαρίου 2016. 
  10. 100 άνθρωποι που έγραψαν ιστορία. Αθήνα: Πεδίο. 2012. σελ. 23. ISBN 978-960-546-838-5. 

Προτεινόμενη βιβλιογραφία Επεξεργασία

  • Fock, Vladimir, «Γενικὲς αρχὲς της θεωρίας της βαρύτητας του Einstein», Δευκαλίων, 20 (1977), σσ. 405-414
  • Kostro, Ludwick, «Η εξέλιξη των ιδεών του Αϊνστάιν για τον αιθέρα», Ουτοπία, 16 (1995), σσ. 115-120

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία