Ανατολική Ασία καλείται η ανατολική υποπεριοχή της ασιατικής ηπείρου. Ο ορισμός της περιοχής αυτής γίνεται με όρους γεωγραφικούς[2] ή πολιτισμικούς.[3] Γεωγραφικά και γεωπολιτικά η ανατολική Ασία έχει έκταση 12.000.000 τ.χλμ., δηλαδή το 28% όλης της ηπείρου ή επιφάνεια κατά 15% μεγαλύτερη της Ευρώπης.

Ανατολική Ασία
Έκταση11.839.074 km2
Πληθυσμός1.663.199.000[1]
Πυκνότητα140,5/km2
Χώρες
Ζώνες ώρας
  • UTC +7:00 (Δυτική Μογγολία)
  • UTC +8:00 (Υπόλοιπη Μογγολία, Κίνα, Ταϊβάν, Μακάο και Χονγκ Κονγκ)
  • UTC +9:00 (Ιαπωνία και κορεατική χερσόνησος)
Μεγαλύτερες Πόλεις

Ο πληθυσμός της, σύμφωνα με τη μέση εκτίμηση πληθυσμού των Ηνωμένων Εθνών για το 2022, εκτιμάται σε 1.663.199.000 κατοίκους[1], αποτελώντας το 35,2% του συνολικού πληθυσμού της Ασίας και το 20,9% του παγκόσμιου πληθυσμού. Πρόκειται για μία από τις πιο πυκνοκατοικημένες περιοχές του πλανήτη, με πυκνότητα μεγαλύτερη των 140,5 ανθρώπων/τ.χλμ. (ο παγκόσμιος μέσος όρος είναι 54 άνθρωποι/τ.χλμ.). Παρόλα αυτά μία από τις χώρες της είναι η Μογγολία, η πιο αραιοκατοικημένη του κόσμου.

Ιστορικά, πολλοί από τους πολιτισμούς της ανατολικής Ασίας ανήκαν στην κινεζική σφαίρα, γεγονός που προκύπτει και από τη συσχέτιση πολλών γλωσσικών στοιχείων (λεξιλόγιο, γραφή κ.λπ.) με την Κλασική Κινεζική. Το κινέζικο ημερολόγιο επίσης είναι θεμελιώδες και πολλά παράγωγά του παραμένουν σε χρήση. Συχνές είναι οι αναφορές στη Βορειανατολική Ασία, ώστε να υποδηλωθεί η διάκριση της Κορέας και της Ιαπωνίας.[4] Στις σημαντικότερες θρησκείες της ανατολικής Ασίας συγκαταλέγονται ο Βουδισμός (κυρίως Μαχαγιάνα), ο Κομφουκιανισμός ή Νέο-Κομφουκιανισμός, ο Ταοϊσμός, σε Κίνα και Ταϊβάν η θρησκευτική παράδοση των Χαν, ο Σιντοϊσμός στην Ιαπωνία και ο Σαμανισμός στη Μογγολία και διάφορες φυλές στα βόρεια.[5][6] Στην Κορέα υπάρχει επίσης αξιόλογη Χριστιανική κοινότητα.[7]

Ορισμός Επεξεργασία

 
Η διαίρεση της Ασίας σε υποπεριοχές από το Τμήμα Στατιστικής του ΟΗΕ (UNSD). Τα κριτήρια που χρησιμοποιούνται για τον διαχωρισμό σχετίζονται αποκλειστικά με τις ανάγκες και τις επιταγές της στατιστικής έρευνας, χωρίς να λαμβάνονται υπόψη άλλες παράμετροι.[8]
  Ανατολική Ασία

Το Τμήμα Στατιστικής του ΟΗΕ (United Nations Statistics Division, UNSD) ορίζει την ανατολική Ασία μόνο βάσει κριτηρίων που διευκολύνουν τη στατιστική έρευνα, [9] όμως και άλλοι διαδεδομένοι ορισμοί εντάσσουν σε αυτή την περιοχή τη Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας, την Ιαπωνία, τη Βόρεια και τη Νότια Κορέα, τη Μογγολία και τη Δημοκρατία της Κίνας (Ταϊβάν).[note 1][2][10]

Σε πολιτιστικούς όρους, ως ανατολική Ασία νοείται η Κίνα, η Ιαπωνία, η Κορέα, η Ταϊβάν αλλά και το Βιετνάμ.[3][11][12][13]

Εναλλακτικοί ορισμοί Επεξεργασία

Υπάρχουν συζητήσεις, με ανάμεικτα αποτελέσματα, σχετικά με το εάν οι παρακάτω χώρες και περιοχές θα έπρεπε να εντάσσονται στην ανατολική Ασία ή όχι:

  • Το Βιετνάμ είναι χώρα της Νοτιοανατολικής Ασίας που έχει όμως ισχυρούς πολιτισμικούς δεσμούς με την ανατολική Ασία. Γεωπολιτικά σχετίζεται και με τις δύο περιοχές.
  • Η Σιβηρία είναι το ασιατικό τμήμα της Ρωσίας, όμως πολλές φορές θεωρείται πως έχει περισσότερα κοινά με τις γειτονικές της περιοχές. Με καθαρά γεωγραφικά κριτήρια καλείται μερικές φορές και Βόρεια Ασία.

Οικονομικοί και επιχειρηματικοί κύκλοι χρησιμοποιούν τον όρο με ευρύτερη έννοια, ώστε να καλύψει τις χώρες της ASEAN, τη Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας, τη Νότια Κορέα και την Ταϊβάν.[note 1] Υπό αυτό το πρίσμα, θα ήταν ίσως περισσότερο δόκιμος ο όρος «Άπω Ανατολή», έχει όμως το μειονέκτημα πως περιγράφει περιοχές σε σχέση με τη θέση τους ως προς την Ευρώπη και όχι βάσει της θέσης τους εντός της ασιατικής ηπείρου. Εναλλακτικά χρησιμοποιείται και ο όρος «Περιοχή Ασίας-Ειρηνικού», εάν είναι επιθυμητό να περιληφθεί και η Ωκεανία.

Αρκετοί αναλυτές αναφέρονται στην ευρύτερη Κίνα, την κορεατική χερσόνησο, την Ταϊβάν και την Ιαπωνία όταν κάνουν λόγο για «Ανατολική Ασία», ενώ ο όρος «νοτιοανατολική Ασία» χρησιμοποιείται για τις δέκα χώρες της ASEAN. Ο εν λόγω διαχωρισμός έχει σημαντικές αδυναμίες, διότι δεν λαμβάνονται υπόψη ιστορικά κριτήρια.[18][19][20]

Ιστορία Επεξεργασία

Η ιστορία της ανατολικής Ασίας είναι κατά κύριο λόγο η ιστορία των κινέζικων δυναστειών που κυριάρχησαν στην περιοχή οικονομικά και στρατιωτικά. Σημαντικότατες είναι οι δυναστείες Κιν και Χαν. Σώζονται καταγραφές που αναφέρουν πως τα πρώιμα βασίλεια της Κορέας και της Ιαπωνίας πλήρωναν φόρο υποτέλειας στους Κινέζους. Γενικότερα, ήταν πολύ στενές οι σχέσεις των διάφορων βασιλείων με την Κίνα σε όλα τα επίπεδα. Η έλευση των δυτικών και η σταδιακή διείσδυσή τους είναι άμεσα συνδεδεμένη με την αποδυνάμωση της κινεζικής κυριαρχίας, ενώ στα τέλη του 19ου αιώνα η Ιαπωνία κατέστη υπολογίσιμη δύναμη. Τις δεκαετίες πριν τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο και κατά τη διάρκειά του, η Κορέα, η Ταϊβάν καθώς και μεγάλες περιοχές της ηπειρωτικής Κίνας ήταν υπό ιαπωνικό έλεγχο. Έπειτα από τη στρατιωτική συντριβή της «χώρας του ανατέλλοντος ηλίου», η κορεατική χερσόνησος ανεξαρτητοποιήθηκε και διαιρέθηκε σε δύο κράτη, η ηπειρωτική Κίνα εξελίχθηκε σε σοσιαλιστικό κράτος και η Ταϊβάν σε ανεξάρτητη χώρα.

Γεωγραφία και οικονομία Επεξεργασία

Δημογραφικά στοιχεία Επεξεργασία

Χώρα Έκταση (τ.χλμ.) Πληθυσμός
(2022)[1]
Πυκνότητα πληθυσμού
(κάτοικοι ανά τ.χλμ.)
Δείκτης ανθρώπινης ανάπτυξης
(2019)
Πρωτεύουσα
  Κίνα 9.596.961 1.425.887.000 148,6 0,761 Πεκίνο
  Χονγκ Κονγκ 1.110 7.489.000 6.746,8 0,949 Χονγκ Κονγκ
  Ιαπωνία 377.972 123.952.000 327,9 0,919 Τόκιο
  Μακάο 33 695.000 21.060 0,909 (2016) Μακάου
  Μογγολία 1.564.100 3.398.000 2,2 0,737 Ουλάν Μπατόρ
  Βόρεια Κορέα 120.538 26.069.000 216,3 N/A Πιονγιάνγκ
  Νότια Κορέα 100.284 51.816.000 516,7 0,916 Σεούλ
  Ταϊβάν 36.197 23.893.000 660,1 0,907 (2017) Ταϊπέι

Οικονομία Επεξεργασία

Χώρα Ονομαστικό ΑΕΠ
(σε εκατ. δολάρια ΗΠΑ το 2013)[21]
Ονομαστικό κατά κεφαλήν ΑΕΠ
(σε δολάρια ΗΠΑ το 2014)[22][23]
ΑΕΠ PPP
σε εκατ. δολάρια ΗΠΑ το 2013)[24]
Κατά κεφαλήν ΑΕΠ PPP
σε δολάρια ΗΠΑ το 2013)[25]
  Κίνα 9.240.270 7.589 16.157.703 11.850
  Χονγκ Κονγκ 274.012 39.871 382.396 54.260
  Ιαπωνία 4.901.529 36.332 4.624.359 37.630
  Μακάο 51.753 91.376 80.744 142.599
  Μογγολία 10.258 4.096 26.779 8.810
  Βόρεια Κορέα 11.516 583 40.000 1.800
  Νότια Κορέα 1.304.553 28.101 1.664.258 33.440
  Ταϊβάν 503.688 22.598 926.062 38.749

Πολιτισμός Επεξεργασία

Ισχυρότατη επιρροή για τον πολιτισμό των λαών της ανατολικής Ασίας απετέλεσε η Κίνα. Η φιλοσοφία του Κομφούκιου, ο Βουδισμός, διάφορες πολιτικές και νομικές δομές καθώς και το κοινό σύστημα γραφής αποτελούν κύρια συστατικά.[26] Η σχέση ανάμεσα στον πολιτισμό της βόρειας Κίνας και την ανατολική Ασία έχει παραλληλιστεί με αυτήν ανάμεσα στο ελληνορωμαϊκό πολιτισμό και την Ευρώπη.[26]

Σημειώσεις Επεξεργασία

  1. 1,0 1,1 Taiwan (officially the Republic of China) has limited recognition internationally as a sovereign state while most democratic countries keeps quasi-official relations with her, see Political status of Taiwan.

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. 1,0 1,1 1,2 «Μέση εκτίμηση πληθυσμού των Ηνωμένων Εθνών για το 2022, αναθεώρηση 2022». Ανακτήθηκε στις 13 Σεπτεμβρίου 2022. 
  2. 2,0 2,1 «East Asia». encarta. Microsoft. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 31 Οκτωβρίου 2009. Ανακτήθηκε στις 12 Ιανουαρίου 2008. the countries, territories, and regions of China, Mongolia, Hong Kong, Japan, North Korea, South Korea, Macau, and Taiwan. 
  3. 3,0 3,1 «East Asian cultural sphere». Columbia University. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Φεβρουαρίου 2008. The East Asian cultural sphere evolves when Japan, Korea, and what is today Vietnam all share adapted elements of Chinese civilization of this period (that of the Tang dynasty), in particular Buddhism, Confucian social and political values, and literary Chinese and its writing system. 
  4. «Northeast Asia». Council on Foreign Relations. Ανακτήθηκε στις 10 Αυγούστου 2009. 
  5. Chongho Kim, "Korean Shamanism", 2003 Ashgate Publishing
  6. Andreas Anangguru Yewangoe, "Theologia crucis in Asia", 1987 Rodopi
  7. «Background Note: South Korea». State. U.S. Department of State. Ανακτήθηκε στις 8 Αυγούστου 2019. 
  8. «United Nations Statistics Division- Standard Country and Area Codes Classifications (M49)». United Nations Statistics Division. 6 Μαΐου 2015. Ανακτήθηκε στις 24 Ιουλίου 2010. 
  9. «United Nations Statistics Division- Standard Country and Area Codes Classifications (M49)». United Nations Statistics Division. 6 Μαΐου 2015. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Ιουλίου 2011. Ανακτήθηκε στις 24 Ιουλίου 2010. 
  10. «Composition of macro geographical (continental) regions, geographical sub-regions, and selected economic and other groupings». United Nations Statistics Division. 11 Φεβρουαρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 28 Μαΐου 2013. 
  11. R. Keith Schopper. «East Asia: Identities and Change in the Modern World». 
  12. Joshua A. Fogel. «Nationalism, the Rise of the Vernacular, and the Conceptualization of Modernization in East Asian Comparative Perspective». UC Santa Barbara/University of Indiana. 
  13. «Approaches to Solution of Eutrophication». United Nations Environment Programme. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Ιουνίου 2007. 
  14. 香港是東南亞結腸腫瘤最高發區, Chinese University of Hong Kong
  15. «CIA The World Factbook-Hong Kong». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Μαΐου 2009. Ανακτήθηκε στις 13 Σεπτεμβρίου 2015. 
  16. «CIA The World Factbook-Macau». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Ιανουαρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 13 Σεπτεμβρίου 2015. 
  17. «CIA The World Factbook-Taiwan». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Δεκεμβρίου 2010. Ανακτήθηκε στις 13 Σεπτεμβρίου 2015. 
  18. Christopher M. Dent (2008). East Asian regionalism. London: Routledge. σελίδες 1–8. 
  19. Charles Harvie, Fukunari Kimura, and Hyun-Hoon Lee (2005), New East Asian regionalism. Cheltenham and Northamton: Edward Elgar, pp.3-6.
  20. Peter J. Katzenstein and Takashi Shiraishi (2006), Beyond Japan: the dynamics of East Asian regionalism. Ithaca: Cornell University Press, pp.1-33
  21. http://data.worldbank.org/indicator/NY.GDP.MKTP.CD
  22. http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2015/01/weodata/index.aspx
  23. Macau(2013)
  24. http://data.worldbank.org/indicator/NY.GDP.MKTP.PP.CD
  25. http://data.worldbank.org/indicator/NY.GNP.PCAP.PP.CD
  26. 26,0 26,1 Edwin O. Reischauer, "The Sinic World in Perspective," Foreign Affairs 52.2 (January 1974): 341-348. JSTOR

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία

  •   Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Eastern Asia στο Wikimedia Commons