Βόρεια Κορέα

χώρα της ανατολικής Ασίας

Συντεταγμένες: 39°44′56″N 126°24′17″E / 39.7489°N 126.4047°E / 39.7489; 126.4047

Η Βόρεια Κορέα, επίσημα ονομαζόμενη ως Λαοκρατική Δημοκρατία της Κορέας, (κορ.: 조선민주주의인민공화국) είναι χώρα της Ανατολικής Ασίας με έκταση 120.540 τ.χλμ. και πληθυσμό 26.069.000 κατοίκους[α]. Η χώρα αποκαλείται και ως Τσοσεόν (조선). Καταλαμβάνει το βόρειο τμήμα της Κορεατικής χερσονήσου και συνορεύει στα βόρεια και βορειοδυτικά με την Κίνα, βορειοανατολικά με τη Ρωσία και νότια με τη Νότια Κορέα. Πρωτεύουσά της και μεγαλύτερη πόλη είναι η Πιονγιάνγκ.

Λαοκρατική Δημοκρατία της Κορέας
조선민주주의인민공화국
Τσοσόν Μίντζουτζουι Ίνμιν
Γκόγχουαγκουκ

Σημαία

Έμβλημα
Εθνικό σύνθημα: 강성대국 (Γκάνγκσονγκντεγκουκ) "Ισχυρή και ευημερούσα χώρα"
Εθνικός ύμνος: Aegukka (Πατριωτικό τραγούδι)
Τοποθεσία της χώρας στον κόσμο
και μεγαλύτερη πόληΠιονγιάνγκ
Κορεατικά
Μονοκομματικό ολοκληρωτικό καθεστώς (Τζούτσε)
Κιμ Γιονγκ-ουν
Τσοι Ριονγκ-χαι


Κιμ Τόκ-ουν
Νομοθετικό σώμα
Ανώτατη Λαϊκή Συνέλευση
Ανεξαρτησία
Από την Ιαπωνία
Ίδρυση
Ισχύον Σύνταγμα

15 Αυγούστου 1945
9 Σεπτεμβρίου 1948
1948, αναθεωρήθηκε 27 Δεκεμβρίου 1972, Απρίλιο του 1992, Σεπτέμβριο του 1998 και 28 Σεπτεμβρίου 2009
 • Σύνολο
 • % Νερό
 • Σύνορα
Ακτογραμμή

120.540 km2 (99η)
4,87
1.673 km
2.495 km
Πληθυσμός
 • Εκτίμηση 2022 
 • Πυκνότητα 

26.069.000[1] (53η) 
216,3 κατ./km2 (68η) 
ΑΕΠ (ΙΑΔ)
 • Ολικό  (2014)
 • Κατά κεφαλή 

40 δισ. $[2]  
1.700 $[2]  
ΑΕΠ (ονομαστικό)
 • Ολικό  (2015)
 • Κατά κεφαλή 

25 δισ. $[3][4]  
1.000 $[4][4]  
ΔΑΑ (2008)0,733[5] μεσαίος
ΝόμισμαΓουόν Βόρειας Κορέας (KPW)
Ώρα Πιονγκγιάνγκ (UTC +9:00)
Internet TLD.kp
Κωδικός κλήσης+850

Το 1910, η Κορέα προσαρτήθηκε από την Ιαπωνική Αυτοκρατορία. Μετά την παράδοση της Ιαπωνίας στο τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου το 1945, η Κορέα διαιρέθηκε σε δύο ζώνες κατά μήκος του 38ου παραλλήλου από την Σοβιετική Ένωση και τις Ηνωμένες Πολιτείες, με αποτέλεσμα την κατοχή του βορρά από τους Σοβιετικούς και του νότου από τους Αμερικανούς. Οι διαπραγματεύσεις για την επανένωση απέτυχαν, και το 1948, σχηματίστηκαν ξεχωριστές κυβερνήσεις: η σοσιαλιστική Λαοκρατική Δημοκρατία της Κορέας στο βορρά και η καπιταλιστική Δημοκρατία της Κορέας στο νότο. Η εισβολή που πραγματοποιήθηκε από τη Βόρεια Κορέα είχε ως αποτέλεσμα τον Πόλεμο της Κορέας (1950-1953). Η Κορεατική Συμφωνία Ανακωχής έφερε κατάπαυση του πυρός, αλλά δεν υπεγράφη καμία συμφωνία ειρήνης[6]. Η αποστρατιωτικοποιημένη ζώνη ορίζει μέχρι και σήμερα τα σύνορα μεταξύ Λαοκρατικής Δημοκρατίας της Κορέας και Δημοκρατίας της Κορέας.

Η Βόρεια Κορέα είναι ένα από τα λίγα εναπομείναντα κράτη σε παγκόσμιο επίπεδο που κυβερνώνται από ένα ιδιότυπο σοσιαλιστικό καθεστώς (Τζούτσε) (주체). Το Τζούτσε είναι η εθνική ιδεολογία της Βόρειας Κορέας και σύμφωνα με αυτήν, τα μέσα παραγωγής ανήκουν στο κράτος μέσω κρατικών επιχειρήσεων και κολεκτιβοποιημένων αγροκτημάτων. Οι περισσότερες υπηρεσίες, όπως η υγειονομική περίθαλψη, η εκπαίδευση, η στέγαση και η παραγωγή τροφίμων χρηματοδοτούνται από το κράτος.

Τυπικά η Βόρεια Κορέα είναι αυτοδύναμο σοσιαλιστικό κράτος που τελεί εκλογές. Μνεία πρέπει να γίνει στην περίτεχνη λατρεία της προσωπικότητας του Κιμ Ιλ-σονγκ και της οικογενείας του. Δεν είναι δυνατόν να συγκριθεί με επιτυχία με καμία άλλη χώρα του συγχρόνου κόσμου, λόγω της διαφορετικότητας της πολιτικά, πολιτισμικά αλλά και οικονομικά. Το Εργατικό Κόμμα της Κορέας κατέχει την εξουσία στο κράτος και ηγείται του Δημοκρατικού Μετώπου για την Επανένωση της Πατρίδας, του οποίου όλα τα πολιτικά στελέχη οφείλουν να είναι μέλη.

Επίσης το κράτος ακολουθεί πολιτική στρατιωτικής ενίσχυσης (αγγλικά: military-first policy, 선군정치). Είναι η χώρα με τον υψηλότερο αριθμό στρατιωτικού και παραστρατιωτικού προσωπικού, με συνολικά 9.495.000 ενεργό, αποθεματικό, και παραστρατιωτικό προσωπικό. Η ενεργή στρατιωτική δύναμη της Λαοκρατικής Δημοκρατίας της Κορέας αριθμείται περί το 1.210.000 αποτελώντας την τέταρτη μεγαλύτερη ενεργή στρατιωτική δύναμη στον κόσμο, μετά την Κίνα, τις ΗΠΑ και την Ινδία. Ακόμη, διαθέτει πυρηνικά όπλα.

Επίσημη γλώσσα είναι τα Κορεάτικα. Εξαιρουμένης μιας μικρής μειονότητας Κινέζων και Ιαπώνων, σχεδόν όλος ο πληθυσμός της χώρας είναι Κορεάτες. Στις 17 Δεκεμβρίου 2011 απεβίωσε ο Κιμ Τζόνγκ-ιλ, ηγέτης της χώρας από το 1994. Διάδοχός του είναι ο γιος του Κιμ Τζονγκ-ουν.

Ετυμολογία Επεξεργασία

Το όνομα Κορέα προέρχεται από το όνομα Γκοργιό (επίσης προφέρεται Κοργιό). Το όνομα Γκοργιό πρωτοχρησιμοποιήθηκε από το αρχαίο βασίλειο Γκογκουργιό (Κογκουριό) ως μια απλοποιημένη εκδοχή του ονόματός του. Το Βασίλειο του Γκοργιό διαδέχτηκε το Γκογκουργιό τον 10ο αιώνα,[7][8][9][10] και υιοθέτησε το όνομα, το οποίο προφερόταν από επισκέπτες Πέρσες εμπόρους ως "Κορέα".[11] Η σύγχρονη ορθογραφία της λέξης "Κορέα" εμφανίστηκε για πρώτη φορά στα τέλη του 17ου αιώνα σε ταξιδιωτικά συγγραφήματα του Χέντρικ Χάμελ της Ολλανδικής Εταιρείας Ανατολικών Ινδιών.[12]

Μετά τη διαίρεση της χώρας σε Βόρεια και Νότια Κορέα, οι δύο πλευρές χρησιμοποιούσαν διαφορετικούς όρους για να αναφερθούν στην Κορέα: Τζόσουν ή Τζόσον (조선) στη Βόρεια Κορέα, και Χάνγκουκ (한국) στη Νότια Κορέα. Το 1948, η Βόρεια Κορέα υιοθέτησε το Λαοκρατική Δημοκρατία της Κορέας (조선민주주의인민공화국/朝鮮民主主義人民共和國, Chosŏn Minjujuŭi Inmin Konghwaguk) ως το νέο νόμιμο όνομά της. Στον υπόλοιπο κόσμο, επειδή η κυβέρνηση ελέγχει το βόρειο τμήμα της Κορεατικής Χερσονήσου, κοινώς ονομάζεται Βόρεια Κορέα για να ξεχωρίζεται από τη Νότια Κορέα, η οποία επίσημα ονομάζεται Δημοκρατία της Κορέας.

 

Η Ιστορία τον 20ο αιώνα Επεξεργασία

 
Τρεις[νεκρός σύνδεσμος] εκτελεσμένοι Κορεάτες επειδή έβγαλαν ράγες ως διαμαρτυρία κατά της απαλλοτρίωσης γης χωρίς πληρωμή από τους Ιαπωνέζους

Η Κορέα προσαρτήθηκε από την Αυτοκρατορία της Ιαπωνίας το 1910, μετά τον πρώτο Σινοϊαπωνικό πόλεμο και τον Ρωσοϊαπωνικό Πόλεμο. Μετά από την ιαπωνική παράδοση στο τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου το 1945, η Κορέα χωρίστηκε σε δύο ζώνες από τις Ηνωμένες Πολιτείες και τη Σοβιετική Ένωση, με τη βόρεια κατεχόμενη από τους Σοβιετικούς και το νότο από τους Αμερικανούς. Οι διαπραγματεύσεις για την επανένωση απέτυχαν, και το 1948 διαμορφώθηκαν δύο ξεχωριστές κυβερνήσεις: η Λαοκρατική Δημοκρατία της Κορέας στο βορρά, και η Δημοκρατία της Κορέας στο νότο.

Κατά τη διάρκεια της κατοχής, η Ιαπωνία προσπάθησε να καταστείλει τις Κορεατικές παραδόσεις και πολιτισμό και να τρέξει την οικονομία κυρίως για δικό της κέρδος. Κορεατικές αντιστασιακές ομάδες όπως οι Ντονγκνιπγκούν (Ελευθερωτικός Στρατός) επιχειρούσαν κατά μήκους των Σινοκορεατικών συνόρων, πολεμώντας με ανταρτοπόλεμο ενάντια στους Ιάπωνες. Μερικοί από αυτούς πήραν μέρος σε συμμαχική δράση στην Κίνα και σε τμήματα της Νοτιοανατολικής Ασίας. Ένας από του αρχηγούς των ανταρτών ήταν ο κομμουνιστής Κιμ Ιλ-σουνγκ, ο οποίος αργότερα έγινε ο πρώτος αρχηγός της Βόρειας Κορέας.

Η προσπάθεια του ηγέτη της Λαοκρατικής Δημοκρατίας της Κορέας Κιμ Ιλ Σουνγκ να ενώσει τις δύο κυβερνήσεις οδήγησε με ευθύνη των Αμερικανών σε τρίχρονη σύρραξη (1950-1953) γνωστή και ως Πόλεμος της Κορέας. Παρά το γεγονός ότι η συμφωνία ανακωχής επέφερε κατάπαυση του πυρός, καμία επίσημη συνθήκη ειρήνης δεν υπογράφηκε ποτέ.

Στον πόλεμο στη χερσόνησο της Κορέας 1950-1953 μαζί με τους Αμερικανούς πολέμησαν και Έλληνες που αποτελούσαν το Ελληνικό εκστρατευτικό σώμα Κορέας το οποίο στελεχώθηκε από εθελοντές αξιωματικούς και οπλίτες στους οποίους δινόταν μηνιαίος μισθός.

21ος αιώνας Επεξεργασία

 
Βορειοκορεάτες υποκλίνονται στα αγάλματα του Κιμ Ιλ-Σουνγκ (αριστερά) και του Κιμ Γιονγκ Ιλ στο Μεγάλο Μνημείο Μανσουντέ

Το διεθνές περιβάλλον άλλαξε με την εκλογή του Αμερικανού προέδρου Τζορτζ Μπους του νεότερου το 2001. Η διοίκηση του αρνήθηκε την Πολιτική Λιακάδας της Νότιας Κορέας και το Συμφωνημένο Πλαίσιο. Η αμερικανική κυβέρνηση αντιμετώπισε τη Βόρεια Κορέα ως άξονα του κακού, ενώ η Βόρεια Κορέα αύξησε τις προσπάθειες της για την απόκτηση πυρηνικών όπλων, προκειμένου να αποφύγει την τύχη του Ιράκ.[13][14][15] Στις 9 Οκτωβρίου 2006, η Βόρεια Κορέα ανακοίνωσε ότι έκανε την πρώτη πυρηνική της δοκιμή.[16][17]

Τον Αύγουστο του 2009, ο πρώην Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών Μπιλ Κλίντον συναντήθηκε με τον Κιμ Γιονγκ Ιλ για να εξασφαλίσει την αποφυλάκιση δύο Αμερικανών δημοσιογράφων που είχαν καταδικαστεί για παράνομη είσοδο στη χώρα.[18] Η θέση του Αμερικανού Προέδρου Μπαράκ Ομπάμα για τη Βόρεια Κορέα ήταν η συνέχιση δημιουργίας συμφωνιών για το όφελος της εξουδετέρωσης της αναταραχής, μια πολιτική γνωστή ως "στρατηγική υπονομή."[19] Οι αναταραχές με τη Νότια Κορέα και τις Ηνωμένες Πολιτείες αυξήθηκαν το 2010 με το Ναυάγιο του Τσεονάν[20], καθώς και με τον βομβαρδισμό της νήσου Γιονπιόνγκ από τη Βόρεια Κορέα.[21][22]

Στις 17 Δεκεμβρίου του 2011, ο Ανώτατος Ηγέτης της Βόρειας Κορέας Κιμ Γιονγκ-Ιλ πέθανε από καρδιακή προσβολή. Ο νεότερος γιος του, ο Κιμ Γιονγκ Ουν, τον διαδέχτηκε.[23] Στα επόμενα χρόνια, η Βόρεια Κορέα συνέχισε να αναπτύσσει το πυρηνικό της πρόγραμμα παρά τη διεθνή καταδίκη. Αξιοσημείωτες δοκιμές έγιναν το 2013 και το 2016.[24] Στις 4 Ιουλίου του 2017, η Βόρεια Κορέα πραγματοποίησε επιτυχημένα την πρώτη δοκιμή διηπειρωτικού βαλλιστικού πυραύλου (ICBM), με το όνομα Χουασόνγκ-14.[25]

Γεωγραφία Επεξεργασία

 
Τοπογραφικός χάρτης της Βόρειας Κορέας
 
Χάρτης της Βόρειας Κορέας σύμφωνα με την Κλιματική ταξινόμηση Κέππεν
 
Το Όρος Κουμγκάνγκ
 
Βορειοκορεατική ακτή κοντά στο Χάμχουνγκ

Η Βόρεια Κορέα καταλαμβάνει το βόρειο τμήμα της Κορεατικής Χερσονήσου, ανάμεσα στον 37ο και 43ο βόρειο παράλληλο και ανάμεσα στον 124ο και τον 131ο ανατολικό μεσημβρινό. Καλύπτει έκταση 120.540 τετραγωνικών χιλιομέτρων (46.541 τετραγωνικά μίλια). Η Βόρεια Κορέα μοιράζεται εδαφικά σύνορα με την Κίνα και τη Ρωσία στα βόρεια, ενώ συνορεύει με τη Νότια Κορέα κατά μήκος της Κορεατικής Αποστρατικοποιημένης Ζώνης. Στα δυτικά βρίσκεται η Κίτρινη Θάλασσα και ο Κόλπος της Κορέας, ενώ στα ανατολικά βρίσκεται η Ιαπωνία απέναντι από τη Θάλασσα της Ιαπωνίας (Ανατολική Θάλασσα της Κορέας).

Οι πρώτοι Ευρωπαίοι επισκέπτες στην Κορέα ανέφεραν ότι η χώρα θύμιζε "μια θάλασσα σε μία βαριά θύελλα", επειδή πολλές διαδοχικές οροσειρές διασχίζουν τη χερσόνησο.[26] Γύρω στο 80% της Βόρειας Κορέας αποτελείται από βουνά και υψίπεδα, τα οποία χωρίζονται από βαθιές και στενές κοιλάδες. Όλα τα βουνά της Κορεατικής Χερσονήσου με πάνω από 2.000 μέτρα (6.600 πόδια) υψόμετρο βρίσκονται στη Βόρεια Κορέα. Το υψηλότερο σημείο στη Βόρεια Κορέα είναι το Όρος Παεκτού, ένα ηφαιστειακό βουνό με υψόμετρο 2.744 μέτρων.[26] Το Παεκτού είναι πολύ σημαντικό στον Κορεατικό πολιτισμό, το οποίο θεωρούταν ένα ιερό μέρος από τους Κορέατες και είναι ενσωματωμένο στην περίτεχνη λαογραφία γύρω από τη δυναστεία των Κιμ.[27] Στις άλλες προεξέχοντες οροσειρές περιλαμβάνεται η Οροσειρά Χάμγκιουνγκ στο βορειοανατολικότατο μέρος της χώρας και τα Όρη Ράνγκριμ στο βορειοκεντρικό μέρος της Βόρειας Κορέας. Το Όρος Κουμγκάνγκ στην Οροσειρά Ταεμπέκ, η οποία εκτείνεται εντός της Νότιας Κορέας, είναι γνωστό για τη σκηνική ομορφιά του.[26]

Οι παραλιακές πεδιάδες είναι ευρείες στα δυτικά και ασυνεχείς στα ανατολικά. Η μεγάλη πλειοψηφία του πληθυσμού ζει στις πεδινές περιοχές. Σύμφωνα με μια αναφορά του Περιβαλλοντικού Προγράμματος των Ηνωμένων Εθνών το 2003, τα δάση καλύπτουν πάνω από 70% της χώρας, κυρίως σε απότομες πλαγιές.[28] Ο μακρύτερος ποταμός είναι ο Αμνού (Γιαλού) που διασχίζει 790 χιλιόμετρα.[29]

Το κλίμα της Βόρειας Κορέας αποτελείται από έναν συνδυασμό του ηπειρωτικού και ωκεάνιου κλίματος,[28][30] αλλά το μεγαλύτερο μέρος της χώρας έχει υγρό ηπειρωτικό κλίμα σύμφωνα με την Κλιματική ταξινόμηση Κέππεν. Οι χειμώνες φέρνουν καθαρό καιρό με διάσπαρτες χιονοθύελλες ως αποτέλεσμα των βόρειων και βορειοδυτικών ανέμων που πνέουν από τη Σιβηρία.[30] Το καλοκαίρι είναι η θερμότερη και υγρότερη εποχή του χρόνου επειδή οι νότιοι και νοτιοδυτικοί άνεμοι των μουσώνων μεταφέρουν υγρό αέρα από τον Ειρηνικό Ωκεανό. Περίπου το 60% των ετήσιων κατακρημνίσεων σημειώνονται από τον Ιούνιο μέχρι τον Σεπτέμβριο.[30] Η άνοιξη και το φθινόπωρο είναι οι μεταβατικές εποχές ανάμεσα στο καλοκαίρι τον χειμώνα. Η καθημερινή μέση υψηλότερη και χαμηλότερη θερμοκρασία στην Πιονγιάνγκ είναι −3 και −13 °C τον Ιανουάριο. Τον Αύγουστο, η μέση υψηλότερη θερμοκρασία είναι 29 και 20 °C.[30]

Διοικητική διαίρεση Επεξεργασία

Όνομα Τζόσονγκουλ Διοικητική έδρα
Πρωτεύουσα (τσικαλσί)
1 Πιονγιάνγκ 평양직할시 Τσουνγκ-γκουγιόκ
Ειδική πόλη (τουκμπιολσί)
2 Ράσον * 라선특별시 Ράτζιν-γκουγιόκ*
Επαρχίες (ντο)
3 Νότιο Πιονγκάν 평안남도 Πιονγκσόνγκ
4 Βόρειο Πιονγκάν 평안북도 Σινούιτζου
5 Τσαγκάνγκ 자강도 Κάνγκιε
6 Νότιο Χουανγκχέ 황해남도 Χέτζου
7 Βόρειο Χουανγκχέ 황해북도 Σαριβόν
8 Κανγκγουόν 강원도 Βονσάν
9 Νότιο Χάμγκιουνγκ 함경남도 Χάμχουνγκ
10 Βόρειο Χάμγκιουνγκ 함경북도 Τσόνγκτζιν
11 Ριανγκάνγκ * 량강도 Χιεσάν
* – Στις νότιες διαλέκτους, αναφέρονται ως "Γιανγκάνγκ" (양강), "Νάσον" (나선), ή "Νατζίν" (나진).
 
Πιονγιάνγκ
 
Χάμχουνγκ
 
Τσόνγκτζιν
 
Νάμπο

Πολιτικό και νομικό καθεστώς Επεξεργασία

Το Σύνταγμα της Δημοκρατίας της Κορέας προσδιορίζει τη Λαοκρατική Δημοκρατία της Κορέας ως μέρος της επικράτειας της. Λόγω της πολιτικής κατάστασης μεταξύ της Βόρειας και Νότιας Κορέας, είναι σχεδόν απίθανη η είσοδος στον Βορρά από τον Νότο κατά μήκος της Κορεατικής Αποστρατικοποιημένης Ζώνης (δηλαδή έξοδος από τη Νότια Κορέα μέσω του βόρειου συνόρου). Οι τουρίστες που επιθυμούν την είσοδο στη Βόρεια Κορέα πρέπει να περάσουν από άλλη χώρα, και οι περισσότεροι μπαίνουν μέσω της Κίνας, επειδή οι περισσότερες πτήσεις από και προς την Πιονγιάνγκ εξυπηρετούν το Πεκίνο.

Λόγω των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της πολιτικής κατάστασης, η Λαοκρατική Δημοκρατία της Κορέας επίσης δεν αναγνωρίζεται από την Αργεντινή, τη Μποτσουάνα, την Εσθονία, τη Γαλλία, το Ιράκ, το Ισραήλ, την Ιαπωνία, την Ταϊβάν και τις Ηνωμένες Πολιτείες.[32][33][34][35][36][37]

Διεθνείς σχέσεις Επεξεργασία

Η Βόρεια Κορέα δεν έχει διπλωματικές σχέσεις με τις ΗΠΑ. Επίσης, δεν είναι μέλος της Παγκόσμιας Τράπεζας. Δεν υπάρχει κάποια οργανωμένη αντιστασιακή ομάδα, εντός ούτε και εκτός της χώρας, και τα περισσότερα στοιχεία για τη χώρα είναι από λίγους ανθρώπους που κατάφεραν να διαφύγουν από τη χώρα και από ελάχιστους δημοσιογράφους που καταφέρνουν να πάρουν άδεια για να ταξιδέψουν εκεί.

Μια από τις βασικότερες επιδιώξεις της Βόρειας Κορέας είναι η επανένωση με το νότο, διατηρώντας όμως το πολιτικό σύστημά της, κάτι που δεν έχει επιτευχθεί. Η μοναδική σχετική συζήτηση που έγινε ανάμεσα σε βορρά και νότο είναι για δημιουργία κοινής Ολυμπιακής Ομάδας το 2008, η οποία όμως ναυάγησε. Τελικά, στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2016, οι δύο χώρες δημιούργησαν για πρώτη φορά κοινή ολυμπιακή ομάδα, συμμετέχοντας από κοινού στη διοργάνωση. Σημείο τριβής της Βόρειας Κορέας με τη διεθνή κοινότητα, είναι η εξέλιξη του προγράμματος κατασκευής πυρηνικών όπλων. Τα τελευταία χρόνια η χώρα συνεργάζεται με επιθεωρητές της Διεθνούς Οργάνωσης Ατομικής Ενέργειας και τον Ιούνιο του 2008 παρέδωσε στοιχεία σχετικά με το πρόγραμμα.[38] Στις 25 Μαΐου 2009 προχώρησε σε υπόγεια πυρηνική δοκιμή, προκαλώντας την αντίδραση της διεθνούς κοινότητας και την ομόφωνη καταδίκη από το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ.[39]

 
Η στενή σχέση Κίνας-Βόρειας Κορέας εορτάζεται στους Μαζικούς Αγώνες Αριράνγκ στην Πιονγιάνγκ.

Αρχικά, η Βόρεια Κορέα είχε διπλωματικούς δεσμούς μόνο με άλλες κομμουνιστικές χώρες. Στη δεκαετία του 1960 και του 1970, η Βόρεια Κορέα κυνήγησε μια ανεξάρτητη εξωτερική πολιτική, ιδρύοντας διπλωματικές σχέσεις με πολλές αναπτυσσόμενες χώρες, και έγινε μέλος του Κινήματος των Αδεσμεύτων. Στα τέλη της δεκαετίας του 1980 και στη δεκαετία του 1990, η εξωτερική της πολιτική οδηγήθηκε σε αναταραχή με τη διάλυση του Σοβιετικού μπλοκ. Υποφέροντας από οικονομική κρίση, έκλεισε έναν αριθμό πρεσβειών. Την ίδια στιγμή, η Βόρεια Κορέα προσπάθησε να ξεκινήσει διπλωματικές σχέσεις με ανεπτυγμένες χώρες της ελεύθερης αγοράς.[40] Ως αποτέλεσμα της απομόνωσής της, μερικές φορές αναφέρεται ως "βασίλειο των ερημιτών", ένας όρος που αρχικά αναφερόταν στον απομονωτισμό προς το τέλος της Δυναστείας Τζόσον.[41]

Το 2015, η Βόρεια Κορέα είχε διπλωματικές σχέσεις με 166 χώρες και πρεσβείες σε 47 χώρες.[40] Η Βόρεια Κορέα συνεχίζει να έχει ισχυρούς δεσμούς με σοσιαλιστικά κράτη συμμάχους της Νοτιοανατολικής Ασίας όπως το Βιετνάμ και το Λάος, αλλά και με την Καμπότζη.[42] Οι περισσότερες ξένες πρεσβείες διαπιστευμένες στη Βόρεια Κορέα βρίσκονται στο Πεκίνο παρά στην Πιονγιάνγκ.[43] Η Κορεατική Αποστρατικοποιημένη Ζώνη με τη Νότια Κορέα είναι το πιο στρατιωτικοποιημένο διμερές σύνορο στον κόσμο.[44]

 
Συνάντηση του Βορειοκορεάτη αρχηγού Κιμ Γιονγκ-ιλ με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν, στις 19 Ιουλίου 2000
 
Ο Αμερικανός Γραμματέας Άμυνας Ουίλιαμ Κόχεν, στα αριστερά, συναντιέται με τον Τζο Μιονγκ Ροκ, δεύτερος στα δεξιά, ο οποίος είναι ο πρώτος αντιπρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής Άμυνας της Βόρειας Κορέας, 11 Οκτωβρίου 2000.

Ως αποτέλεσμα του προγράμματος πυρηνικών όπλων της Βόρειας Κορέας, οι Εξαμερείς Διάλογοι ξεκίνησαν για την εύρεση ειρηνικής λύσης για την αυξανόμενη αναταραχή μεταξύ των δύο κορεατικών κυβερνήσεων, της Κίνας, της Ρωσίας, της Ιαπωνίας και των ΗΠΑ. Η Βόρεια Κορέα θεωρούνταν ως κρατικός χορηγός τρομοκρατίας[45] λόγω της υποτιθέμενης εμπλοκής της στον βομβαρδισμό της Ρανγκούν το 1983 και στον βομβαρδισμό κορεατικού αεροσκάφους το 1987.[46] Στις 11 Οκτωβρίου του 2008, οι Ηνωμένες Πολιτείες αφαίρεσαν τη Βόρεια Κορέα από τη λίστα των κρατών που υποστηρίζουν την τρομοκρατία αφότου η Πιονγιάνγκ συμφώνησε να συνεργαστεί σε θέματα σχετικά με το πυρηνικό της πρόγραμμα.[47] Η απαγωγή τουλάχιστον 13 Ιαπώνων πολιτών από Βορειοκορεάτες πράκτορες στη δεκαετία του 1970 και 1980 ήταν ένα άλλο πρόβλημα στην εξωτερική πολιτική της χώρας.[48]

Κορεατική επανένωση Επεξεργασία

Η πολιτική της Βόρειας Κορέας αναζητεί επανένωση χωρίς εξωτερική παρέμβαση, αλλά με μια ομοσπονδιακή δομή στην οποία θα παραμείνουν οι αρχηγίες και τα συστήματα των δύο Κορέων. Το 2000, η Βόρεια και η Νότια Κορέα υπέγραψαν την Κοινή Ανακήρυξη Βορρά-Νότου της 15ης Ιουνίου όπου οι δύο χώρες υπόσχονται μια ειρηνική επανένωση.[49] Η Λαϊκή Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Κορέας είναι ένα προταχθέν κράτος που αναφέρθηκε για πρώτη φορά από τον Βορειοκορέατη πρόεδρο Κιμ Ιλ-σουνγκ στις 10 Οκτωβρίου 1980, προτείνοντας μια ομοσπονδία μεταξύ της Βόρειας και της Νότιας Κορέας στην οποία θα παραμείνουν τα πολιτικά συστήματα των δύο χωρών.[50]

 
Νοτιοκορεατικά φορτηγά με ανθρωπιστική βοήθεια μπαίνουν στη Βόρεια Κορέα μέσω της Αποστρατικοποιημένης Ζώνης το 1998.

Οι διακορεατικές σχέσεις είναι στον πυρήνα της Βορειοκορεατικής διπλωματίες και έχουν υπάρξει αρκετές αλλαγές στις τελευταίες δεκαετίες. Το 1972, η δύο Κορέες συμφώνησαν να πετύχουν την επανένωση μέσω ειρηνικών μέσων και χωρίς εξωτερική παρέμβαση.[51] Οι σχέσεις παρέμειναν χαλαρές μέχρι την αρχή της δεκαετίας του 1990, με μια σύντομη περίοδο στις αρχές τις δεκαετίας του 1980 όταν η Βόρεια Κορέα προσφέρθηκε να παράσχει ανακούφιση από τις πλημμύρες στον νότιο γείτονά της.[52] Αν και η προσφορά αρχικά καλοσωρίστηκε, οι συνομιλίες για το πώς θα μεταφερόταν η βοήθεια ναυάγησαν και καμία από την προσφερόμενη βοήθεια δεν πέρασε τα σύνορα.[53] Οι δύο χώρες οργάνωσαν επίσης την επανένωση 92 χωρισμένων οικογενειών.[54]

Η Πολιτική Λιακάδας ξεκίνησε το 1998 από το Νοτιοκορεάτη πρόεδρο Κιμ Ντε-γιουνγκ, ως ορόσημο στις διακορεατικές σχέσεις. Ενθάρρυνε άλλες χώρες να προσεγγίσουν τον Βορρά, και επέτρεψε στη Βόρεια Κορέα να ομαλοποιήσει τις σχέσεις με μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και συνεισέφερε στην ίδρυση κοινών οικονομικών πρότζεκτ Βορρά-Νότου. Το αποκορύφωμα της πολιτικής ήταν η Διακορεατική Σύνοδος Κορυφής του 2000, όταν ο Κιμ Ντε-γιουνγκ επισκέφτηκε τον Κιμ Γιονγκ Ιλ στην Πιονγιάνγκ.[55] Στις 4 Οκτωβρίου 2007, ο Νοτιοκορεάτης πρόεδρος Ρο Μου-χιουν υπέγραψε μια συμφωνία ειρήνης 8 σημείων.[56]

Οι σχέσεις χειροτέρεψαν στα τέλη της δεκαετίας του 2000 και στις αρχές της δεκαετίας του 2010, όταν ο Νοτιοκορεάτης πρόεδρος Λι Μιουνγκ-Μπακ υιοθέτησε μια πιο σκληρή γραμμή και διέκοψε τις αποστολές βοήθειας, μέχρι την πυρηνική αφόπλιση του Βορρά. Η Βόρεια Κορέα απάντησε τελειώνοντας όλες τις προηγούμενες συμφωνίες με τον Νότο.[57] Ανέπτυξε πρόσθετους βαλλιστικούς πυραύλους[58] και τοποθέτησε τον στρατό της σε πλήρη συναγερμό μάχης μετά τη Νότια Κορέα, την Ιαπωνία και οι Ηνωμένες Πολιτείες απείλησαν να αναιχαιτίσουν ένα όχημα διαστημικών εκτοξεύσεων Ούνχα-2.[59] Στα επόμενα χρόνια συνέβησαν πράξεις εχθρότητας, συμπεριλαμβανομένων της υποτιθέμενης Βορειοκορεατικής εμπλοκής στο ναυάγιο του Τσεονάν, του αμοιβαίου τέλους των διπλωματικών δεσμών,[60] την επίθεση της Βόρειας Κορέας στο νησί Γιονπιόνγκ,[61] και την αυξανόμενη διεθνή ανησυχία για το πυρηνικό πρόγραμμα της Βόρειας Κορέας.[62]

Διακυβέρνηση Επεξεργασία

Πολιτικό σύστημα Επεξεργασία

Η Βόρεια Κορέα είναι σύμφωνα με το σύνταγμα της ένα σοσιαλιστικό κράτος.[63] Το 2009 αφαιρέθηκαν από το Σύνταγμα όλες οι αναφορές στον κομμουνισμό και κωδικοποιήθηκε η δημιουργία ενός μιλιταριστικού κράτους.[64]

 
Κάλπες σε εκλογικό τμήμα της Βόρειας Κορέας

Ο μηχανισμός διακυβέρνησης κυριαρχείται από το Εργατικό Κόμμα Κορέας (συντ.: PdAK), ο ηγετικός ρόλος του οποίου αναγράφεται στο σύνταγμα. Μαζί του συνυπάρχουν δύο μικρότερα συμμαχικά κόμματα. Αυτά τα κόμματα συνεργάζονται στο Δημοκρατικό Μέτωπο για την Επανένωση της Πατρίδας. Το ανώτατο όργανο εξουσίας της χώρας είναι επίσημα το Κοινοβούλιο (Ανώτατη Λαϊκή Συνέλευση), τα μέλη του οποίου εκλέγονται ανά πενταετία. Επειδή όμως αυτό συνέρχεται μόλις για μερικές ημέρες άπαξ ή δις κάθε χρόνο στο Mansudae-Kongresshalle, τη χώρα κυβερνά το Προεδρείο της Ανώτατης Λαϊκής Συνέλευσης. Ο Πρόεδρος του, σήμερα ο Κιμ Τζονγκ-ναμ, είναι πρακτικά Αρχηγός του Κράτους. Αυτό το αξίωμα βέβαια ασκείται μόνο πρακτικά, αφού επίσημα ο νεκρός Κιμ Ιλ-σουνγκ είναι αρχηγός του κράτους μετά το θάνατό του το 1994. Το ρόλο της Κυβέρνησης έχει το το Υπουργικό Συμβούλιο. Ο Πρόεδρος του και συνεπώς ο Αρχηγός της Κυβέρνησης είναι ο Πακ Πονγκ-γιου.

Η διαδικασία στελέχωσης επίσημων θέσεων ονομάζεται στο σύνταγμα δημοκρατικός συγκεντρωτισμός.

Η πραγματική δομή εξουσίας στο εσωτερικό της χώρας είναι ασαφής. Στο εξωτερικό η Βόρεια Κορέα θεωρείται συνήθως σταλινική δικτατορία[65] υπό την ηγεσία του Κιμ Τζονγκ-ουν.

Μετά το θάνατο του Κιμ Ιλ-Σουνγκ το αξίωμα του Προέδρου δεν χρησιμοποιείται πλέον, ώστε ο Κιμ Ιλ-σουνγκ είναι Αιώνιος Πρόεδρος. Ο Κιμ Τζονγκ-Ιλ όμως συγχώνευσε μαζί με άλλα κορυφαία αξιώματα την Προεδρεία του Εργατικού Κόμματος Κορέας με αυτήν της Επιτροπής Άμυνας, που ανακηρύχθηκε εν τω μεταξύ ανώτατο αξίωμα της χώρας από το Κοινοβούλιο. Αυτό θεωρείται συνέπεια της θεσπισμένης από τον Κιμ Τζονγκ-Ιλ πολιτικής Σονγκούν, σύμφωνα με την οποία τα συμφέροντα της χώρας είναι συνυφασμένα με τη στρατιωτική ανάπτυξη και τη βελτίωση των ενόπλων δυνάμεων. Η δικαιολογία που προβάλλεται είναι ότι πάντα υπάρχει μια απειλή που οφείλεται στον άμεσο κίνδυνο εισβολής από ξένα στρατεύματα. Το Σονγκούν δικαιολογεί επίσης και την κατασκευή του πυρηνικού οπλοστασίου. Κατά συνέπεια ο πληθυσμός πλήττεται από την έλλειψη καταναλωτικών αγαθών, οι υποδομές είναι ανεπαρκείς και το σύστημα υγείας.[66]

Κριτική του πολιτεύματος Επεξεργασία

Από τη σκοπιά της διεθνούς σύγχρονης πολιτικής σκέψης, υπάρχουν πέντε διαφορετικές "σχολές" ή αντιλήψεις για την πολιτική ταυτότητα του καθεστώτος της Β. Κορέας: α) Ένα κομμουνιστικό κράτος, ανάλογο με αυτό π.χ. της Κούβας, β) Είναι σταλινικό κράτος, ανάλογο με αυτά του ψυχρού πολέμου γ) Είναι τυπικό "Κορεατικό" Νεο-Κομφουκιανικό κράτος. Κατά την κορεατολόγο Τάρα Ο, η Β.Κορέα είναι μια "ολοκληρωτική, μονοκρατορική, προσωπολατρική (cultish) θεοκρατία".[67] Κατ' άλλους η πραγματική ιδεολογία του κράτους είναι ο Κορεατικός Εθνικισμός, παρόμοιος με τον ιαπωνικό εθνικισμό της εποχής Χιροχίτο (εθνικισμός Shōwa) ή τον ευρωπαϊκό φασισμό.[68][69][70]

Μέσα στο δίπολο "δημοκρατία - ολοκληρωτισμός", υπάρχουν απόψεις ότι η Β.Κ. δεν εντάσσεται στο "ολοκληρωτικό" σύστημα, βασιζόμενες στην άποψη ότι ο Κιμ Γιόνγκ Ιλ (απεβίωσε το 2011) δεν ήταν ο απόλυτος ηγέτης όπως ο πατέρας του αλλά τηρούσε κάποιες ισορροπίες μεταξύ κυρίαρχων ελίτ και ειδικά μεταξύ σκληρών και ήπιων, συντηρητικών και ρεφορμιστών. Από τη θεώρηση αυτή, η Β.Κ. περιγράφεται καλύτερα ως "αποτυχημένο" (failed) ή "υπό κατάρρευση" μετα-δικτατορικό κράτος.[71] Στη διάρκεια της δεκαετίας του 1990 το βορειοκορεατικό καθεστώς έγινε όλο και πιο εθνικιστικό, με τον Κιμ-Γιονγκ-ουν να δηλώνει επίσημα ότι «ο δικός μας τύπος σοσιαλισμού» είναι στην πραγματικότητα «σοσιαλισμός χωρίς σοσιαλισμό». Οι ομιλίες και οι επίσημες ανακοινώσεις έκαναν αναφορές στον σοσιαλισμό, αλλά σε καθόλου στον μαρξισμό-λενινισμό ή σε κάποια άλλη βασική κομμουνιστική αντίληψη. Ο κορεατολόγος Shin Gi-wook ισχυρίζεται ότι «δεν υπάρχει ίχνος μαρξισμού-λενινισμού ή της σταλινικής αντίληψης περί έθνους [στη Βόρεια Κορέα]. Αντιθέτως, ο Κιμ υπογραμμίζει τη σημασία του αίματος, της ψυχής και των εθνικών χαρακτηριστικών του κορεατικού λαού… Δεν έχει πλέον κανένα ενδιαφέρον για την εφαρμογή του μαρξισμού-λενινισμού στη Βόρεια Κορέα.»[72]

Εκλογές Επεξεργασία

Δικαίωμα ψήφου στις εκλογές έχουν όσες και όσοι είναι ηλικίας 17 ετών και άνω.[2] Οι πιο πρόσφατες βουλευτικές εκλογές διεξήχθησαν το Μάρτιο του 2019 και οι πιο πρόσφατες δημοτικές, περιφερειακές και επαρχιακές λαϊκές εκλογές συνελεύσεων [en] διεξήχθησαν στις 26 Νοεμβρίου 2023.[73][74]

Κοινωνία Επεξεργασία

Δημογραφία Επεξεργασία

 
Βορειοκορεάτες ποζάρουν για μια φωτογραφία μπροστά από το Παλάτι του Ήλιου Κουμσουσάν

Με την εξαίρεση μιας μικρής Κινεζικής κοινότητας και λίγων Ιαπωνέζων, οι 24.852.000 κάτοικοι της Βόρειας Κορέας είναι εθνικά γηγενείς.[75][76] Δημογραφικοί εμπειρογνώμονες τον 20ο αιώνα εκτιμούσαν ότι ο πληθυσμός θα αυξανόταν στα 25,5 εκατομμύρια μέχρι το 2000 και στα 28 εκατομμύρια μέχρι το 2010, αλλά η αύξηση δεν συνέβη ποτέ λόγω του βορειοκορεατικού λιμού.[77] Ξεκίνησε το 1995, διήρκεσε τρία χρόνια και είχε ως αποτέλεσμα τον θάνατο 240.000 με 420.000 Βορειοκορεατών.[78]

Οι διεθνείς δωρεές από τις Ηνωμένες Πολιτείες περιείχαν αποστολές φαγητού μέσω του Παγκόσμιου Προγράμματος Σίτισης το 1997 για την αντιμετώπιση του λιμού.[79] Παρά τη δραστική μείωση της βοήθειας από τη Διοίκηση του Τζορτζ Μπους[80] η κατάσταση βαθμιαία βελτιώθηκε: ο αριθμός των υποσιτισμένων παιδιών μειώθηκε από το 60% το 1998[81] στο 37% το 2006[82] και στο 28% το 2013.[83] Η εσωτερική παραγωγή φαγητού σχεδόν έφτασε στο προτεινόμενο ετήσιο επίπεδο των 5,37 εκατομμυρίων τόνων ισοδύναμων σιτηρών το 2013,[84] αλλά το Παγκόσμιο Πρόγραμμα Σίτισης ανέφερε μια συνεχιζόμενη έλλειψη διατροφικής ποικιλίας και πρόσβασης του πληθυσμού σε λιπαρά και πρωτεΐνες.[85]

Ο λιμός είχε σημαντική επιρροή στον ρυθμό ανάπτυξης του πληθυσμού, ο οποίος μειώθηκε στο 0,9% ετησίως το 2002[77] και στο 0,53% το 2014.[86] Οι καθυστερημένοι γάμοι μετά τη στρατιωτική υπηρεσία, ο περιορισμένος στεγαστικός χώρος και οι πολλές ώρες εργασίας ή πολιτικών σπουδών εξαντλούν περαιτέρω τον πληθυσμό και μειώνουν την άνοδο.[77] Η εθνική αναλογία γεννήσεων είναι 14,5 γεννήσεις τον χρόνο ανά 1.000 κατοίκους.[87] Τα δύο τρίτα των νοικοκυριών αποτελούνται από εκτεταμένες οικογένειες που ζουν κυρίως σε μονάδες δύο δωματίων. Οι γάμοι είναι εικονικά γενικοί και το διαζύγιο είναι σπανιότατο.[88]

Το προσδόκιμο ζωής στο σύνολο του πληθυσμού, σύμφωνα με εκτιμήσεις του 2019 του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας ήταν 72,6 χρόνια (69,3 χρόνια οι άνδρες και 75,7 οι γυναίκες).[89]

Γλώσσα Επεξεργασία

Η Βόρεια Κορέα μοιράζεται την Κορεατική γλώσσα με τη Νότια Κορέα, παρόλο που υπάρχουν μερικές διαλεκτικές διαφορές μεταξύ των δύο κορεατικών κρατών.[81] Οι Βορειοκορεάτες αναφέρονται στη διάλεκτο της Πιονγιάνγκ ως μουνχουαό ("πολιτισμένη γλώσσα") σε αντίθεση με τις διαλέκτους της Νότιας Κορέας, όπως η διάλεκτος της Σεούλ ή π'γιοτζουνό ("πρότυπη γλώσσα"), η οποία βλέπεται ως παρηκμασμένη επειδή χρησιμοποιεί δάνεια από τα Κινέζικα και Ευρωπαϊκές γλώσσες όπως τα αγγλικά.[90] Λέξεις Κινεζικής, Μαντζουριακής ή Δυτικής προέλευσης και η χρήση κινεζικών χαρακτήρων έχουν διωχθεί από το μούνχουα.[90] Η γραφή της γλώσσας χρησιμοποιεί του φωνητικό αλφάβητο τζόσονγκουλ, το οποίο αναπτύχθηκε υπό τον Σέτζονγκ τον Μέγα (1418–1450).[91]

Εκπαίδευση Επεξεργασία

 
Βορειοκορεάτες μαθητές

Η απογραφή του 2008 κατέγραψε όλο τον πληθυσμό ως εγγράμματο, συμπεριλαμβανομένων των κατοίκων με ηλικία άνω των 80. Μια ενδεκάχρονη δωρεάν, υποχρεωτική πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση παρέχεται σε πάνω από 27,000 παιδικούς σταθμούς, 14,000 νηπιαγωγεία, 4,800 τετράχρονα δημοτικά και 4,700 εξάχρονα δευτεροβάθμια σχολεία.[81]Το 77% των ανδρών και το 79% των γυναικών ηλικίας 30 έως 34 έχουν ολοκληρώσει τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Τριακόσια πανεπιστήμια και κολλέγια παρέχουν ανώτερη εκπαίδευση.[81]

Οι περισσότεροι απόφοιτοι του υποχρεωτικού προγράμματος δεν σπουδάζουν στο πανεπιστήμιο αλλά ξεκινούν την υποχρεωτική στρατιωτική θητεία τους ή δουλεύουν σε φάρμες ή εργοστάσια. Οι κύριες ελλείψεις της ανώτερης εκπαίδευσης είναι η βαριά παρουσία ιδεολογικών αντικειμένων, τα οποία περιλαμβάνονται στο 50% των μαθημάτων για τις κοινωνικές σπουδές και στο 20% για τις επιστήμες,[92] και στις ανισορροπίες στην ύλη. Η μελέτη των φυσικών επιστημών έχει μεγάλη έμφαση ενώ οι κοινωνικές επιστήμες είναι παραμελημένες.[93] Η Ευριστική χρησιμοποιείται ενεργά για την ανάπτυξη της ανεξαρτησίας και της δημιουργικότητας των φοιτητών εντός του συστήματος.[94] Η μελέτη των Ρωσικών και των αγγλικών έγινε υποχρεωτική στα ανώτερα γυμνάσια το 1978.[95]

Θρησκεία Επεξεργασία

 
Η Εκκλησία Τσίλγκολ στην Πιονγιάνγκ

Η Βόρεια Κορέα είναι αθεϊστικό κράτος και η δημόσια θρησκεία αποθαρρύνεται.[96] Δεν υπάρχουν γνωστά επίσημα στατιστικά για τις θρησκείες στη Βόρεια Κορέα. Σύμφωνα με τη Χριστιανική Ευφυΐα, το 64,3% του πληθυσμού είναι άθρησκοι, το 16% εξασκεί τον Κορεατικό σαμανισμό, το 13,5% εξασκεί τον Τσοντοϊσμό, το 4,5% είναι Βουδιστές και το 1,7% είναι Χριστιανοί.[97] Η ελευθερία της θρησκείας και το δικαίωμα για θρησκευτικές τελετές εγγυάται συνταγματικά, αλλά οι θρησκείες περιορίζονται από την κυβέρνηση.[98][99] Η Διεθνής Αμνηστία έχει εκφράσει ανησυχίες για θρησκευτικές καταδίκες στη Βόρεια Κορέα.[100]

Η επίδραση του Βουδισμού και του Κομφουκιανισμού ασκεί ακόμα επιρροή στην πολιτιστική ζωή.[101][102] Ο Τσοντοϊσμός ("Γαλήνιος Τρόπος") είναι μια αυτόχθονη συγκριτική θρησκεία που συνδυάζει χαρακτηριστικά του Κορεατικού σαμανισμού, του Βουδισμού, του Ταοϊσμού και του Καθολικισμού. Η θρησκεία εκπροσωπείται επίσημα από το Κόμμα Τσόνγκου που ελέγχεται από το Κόμμα των Εργαζομένων της Κορέας.[103]

Η αποστολή Ανοιχτές Πόρτες υποστηρίζει ότι η πιο σοβαρή καταδίωξη των Χριστιανών γίνεται στη Βόρεια Κορέα.[104] Υπάρχουν τέσσερις κρατικά καθιερωμένες εκκλησίες, αλλά οι κριτικές υποστηρίζουν ότι αυτά είναι βιτρίνες για ξένους.[105][106]

Οικονομία Επεξεργασία

Δεν υπάρχουν επίσημα στοιχεία για την οικονομία της χώρας. Το 1997 υπήρξε λιμός, κάτι που ανάγκασε τη χώρα να ζητήσει για πρώτη φορά διεθνή βοήθεια, καθώς μεγάλο μέρος του πληθυσμού βρέθηκε σε κατάσταση υποσιτισμού. Η Βόρεια Κορέα είναι ένα από τα πιο απομονωμένα κράτη του κόσμου, καθώς στους πολίτες της απαγορεύεται να ταξιδέψουν στο εξωτερικό, ενώ για να ταξιδέψει κάποιος εκεί θα πρέπει να περιμένει αρκετό καιρό (ειδικά αν είναι δημοσιογράφος) για να του δοθεί άδεια εισόδου. Επί παραδείγματι, ένας Έλληνας δημοσιογράφος του καναλιού MEGA, ο Σωτήρης Δανέζης, περίμενε δύο χρόνια για να πάρει άδεια εισόδου, με σκοπό να πάει να γυρίσει ένα ντοκιμαντέρ.[107][108]

Η Βόρεια Κορέα έχει μία από τις πιο κλειστές και κεντραρισμένες οικονομίες παγκοσμίως από τη δεκαετία του 1940.[109] Για δεκαετίες ακολούθησε το Σοβιετικό πρότυπο των πενταετών πλάνων με στόχο την επίτευξη εσωτερικής αυτάρκειας. Η εκτεταμένη Σοβιετική και Κινεζική υποστήριξη επέτρεψε στη Βόρεια Κορέα γρήγορη ανάκτηση από τον Κορεατικό Πόλεμο, καθώς και μεγάλα ποσοστά ανάπτυξης. Η συστηματική ανεπάρκεια ξεκίνησε να αυξάνεται γύρω στο 1960, όταν η οικονομία άλλαξε από το στάδιο της εκτεταμένης ανάπτυξης στην εντατική ανάπτυξη. Η έλλειψη εξειδικευμένου προσωπικού, ενέργειας, μεταφοράς και καλλιεργήσιμης γης εμπόδισε σημαντικά τη μακροπρόθεσμη ανάπτυξη και είχε ως αποτέλεσμα τη συνεπή αποτυχία επίτευξης των προβλεπόμενων αντικειμενικών στόχων.[110] Λόγω της μεγάλης επιβράδυνσης της οικονομίας, η Νότια Κορέα πέρασε τη Βόρεια Κορέα σε όρους απόλυτου ΑΕΠ και κατά κεφαλήν εισοδήματος γύρω στη δεκαετία του 1980.[111] Τον Δεκέμβριο του 1993, η Βόρεια Κορέα ανακοίνωσε ότι το τελευταίο επταετές πλάνο ήταν ανεπιτυχές και έτσι σταμάτησε την ανακοίνωση πλάνων.[112]

 
Ένα εργοστάσιο στο Χάμχουνγκ

Η απώλεια των εμπορικών συνεργατών του Ανατολικού Μπλοκ και μια σειρά φυσικών καταστροφών κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1990 είχαν ως αποτέλεσμα αρκετές ταλαιπωρίες, συμπεριλαμβανομένου ενός λιμού. Το 2000, η κατάσταση είχε βελτιωθεί λόγω μιας μαζικής διεθνής προσπάθειας για σιτιστική βοήθεια, αλλά η οικονομία συνεχίζει να υποφέρει από ελλείψεις φαγητού, ξεχαρβαλωμένες υποδομές και κρίσιμα χαμηλή προμήθεια ενέργειας. Σε μια προσπάθεια για την ανάκτηση από την καταστροφή, η κυβέρνηση ξεκίνησε δομικές μεταρρυθμίσεις το 1998 που νομιμοποίησαν επίσημα την ιδιωτική ιδιοκτησία περιουσιακών στοιχείων και αποκεντροποίησαν τον έλεγχο στην παραγωγή.[113] Ένας δεύτερος γύρος μεταρρυθμίσεων το 2002 είχε ως αποτέλεσμα την επέκταση των δραστηριοτήτων της αγοράς, μερική νομισματοποίηση, ευέλικτες τιμές και μισθούς, και εισαγωγή τεχνικών κινήτρου και ευθύνης.[114] Παρά αυτές τις αλλαγές, η Βόρεια Κορέα συνεχίζει να είναι σχεδιασμένη οικονομία όπου το κράτος έχει στην ιδιοκτησία του σχεδόν όλα τα μέσα παραγωγής και οι αναπτυξιακές προτεραιότητες ορίζονται από την κυβέρνηση.[115]

Η Βόρεια Κορέα έχει το δομικό προφίλ μιας σχετικά βιομηχανοποιημένης χώρας[116] όπου σχεδόν το μισό ΑΕΠ προέρχεται από τη βιομηχανία [117] και η ανθρώπινη ανάπτυξη είναι σε μεσαίο επίπεδο.[118] Το ΑΕΠ σε Μονάδες αγοραστικής δύναμης εκτιμάται στα 40 δισεκατομμύρια,[119] με μια πολύ μικρή κατά κεφαλήν τιμή των 1.800 δολαρίων.[120] Το 2012, το Ακαθάριστο Εγχώριο Εισόδημα ήταν 1.523 δολάρια, σε σύγκριση με τα 28.430 δολάρια της Νότιας Κορέας.[121] Το Βορειοκορεατικό γουόν είναι το εθνικό νόμισμα, το οποίο τυπώνεται από την Κεντρική Τράπεζα της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κορέας.[122]

Η οικονομία είναι πολύ εθνικοποιημένη.[123] Το φαγητό και η στέγαση είναι επιδοτείται εκτενώς από την κυβέρνηση, η εκπαίδευση και η υγεία είναι δωρεάν,[124] και η πληρωμή των φόρων καταργήθηκε επίσημα το 1974.[125] Μια ποικιλία αγαθών είναι διαθέσιμη σε καταστήματα και σουπερμάρκετ στην Πιονγιάνγκ,[126] αν και το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού βασίζεται σε αγορές μικρής κλίμακας, τις γιανγκμαντάνγκ.[127][128] Το 2009, η κυβέρνηση προσπάθησε να ανακόψει την αυξανόμενα ελεύθερη αγορά με το μπλοκάρισμα των γιανγκμαντάνγκ και της χρήσης ξένων νομισμάτων υποτιμώντας σε μεγάλο βαθμό το γουόν και περιορίζοντας τη μετατρεψιμότητα του παλιού νομίσματος,[129] αλλά ο πληθωρισμός και οι σπάνιες δημόσιες διαδηλώσεις είχαν ως αποτέλεσμα την αναστροφή αυτών των πολιτικών.[130] Το ιδιωτικό εμπόριο κυριαρχείται από γυναίκες επειδή στους περισσότερους άνδρες απαιτείται να είναι παρόντες στον χώρο εργασίας τους, αν και πολλές κρατικές επιχειρήσεις δεν είναι λειτουργικές.[131]

 
Ξένοι τουρίστες στο Χιονοδρομικό Κέντρο Μάσικριονγκ

Η βιομηχανία και οι υπηρεσίες απασχολούν το 65%[132] του εργατικού δυναμικού της χώρας, το οποίο αποτελείται από 12.6 εκατομμύρια άτομα.[133] Στις μεγάλες βιομηχανίες περιλαμβάνεται η κατασκευή μηχανών, ο στρατιωτικός εξοπλισμός, τα χημικά, οι εξορύξεις, η μεταλλουργία, η υφασματουργία, η παραγωγή φαγητού και ο τουρισμός.[134] Η παραγωγή σιδηρομεταλλεύματος και άνθρακα είναι μεταξύ των λίγων τομέων που η Βόρεια Κορέα αποδίδει σημαντικά καλύτερα από τον νότιο γείτονά της, καθώς παράγει περίπου 10 φορές μεγαλύτερη ποσότητα σε σύγκριση με τη Νότια Κορέα.[135] Ο αγροτικός τομέας θρυμματίστηκε από τις φυσικές καταστροφές στη δεκαετία του 1990.[136] Οι 3,500 συνεταιρισμοί και κρατικές φάρμες[137] ήταν μεταξύ στους πιο παραγωγικούς και επιτυχημένους γύρω στο 1980[138] αλλά τώρα υπάρχουν χρόνιες ελλείψεις λιπασμάτων και εξοπλισμού. Μερικές από τις κύριες καλλιέργειες είναι το ρύζι, οι πατάτες, η σόγια και το καλαμπόκι. Μια σημαντικά συνεισφορά στην προμήθεια φαγητού προέρχεται από την εμπορική αλιεία και τις υδατοκαλλιέργειες. Ο τουρισμός είναι αναπτυσσόμενος τομέας την τελευταία δεκαετία.[139] Η Βόρεια Κορέα στοχεύει στην αύξηση των ξένων επισκεπτών από τους 200,000 σε 1 εκατομμύριο μέχρι το 2016 με έργα όπως το Χιονοδρομικό Κέντρο Μάσικριονγκ.[140]

Το διεθνές εμπόριο ξεπέρασε τα επίπεδα προ κρίσης το 2005 και συνεχίζει να επεκτείνεται.[141] Η Βόρεια Κορέα έχει μια σειρά από ειδικές οικονομικές ζώνες και Ειδικές Διοικητικές Περιφέρειες όπου οι ξένες εταιρείες μπορούν να λειτουργούν με φορολογικά κίνητρα και δασμούς ενώ τα Βορειοκορεατικά καταστήματα έχουν πρόσβαση σε βελτιωμένη τεχνολογία.[142] Αρχικά υπήρχαν τέσσερις ζώνες, αλλά όλες μαζί είχαν μικρή επιτυχία.[143] Το σύστημα των ΕΟΖ επεκτάθηκε το 2013, καθώς εγκαινιάστηκαν 14 νέες ζώνες και η Ειδική Οικονομική Ζώνη του Ράσον ανασχεδιάστηκε ως κοινό Κινεζικό-Βορειοκορεατικό έργο.[144] Η Βιομηχανική Περιοχή του Κέσονγκ είναι μια ειδική οικονομική ζώνη όπου πάνω από 100 Νοτιοκορεατικές εταιρείες απασχολούν περίπου 52,000 Βορειοκορεάτες εργάτες.[145] Εκτός από το διακορεατικό εμπόριο, πάνω από το 89% του εξωτερικού εμπορίου γίνεται με την Κίνα. Η Ρωσία είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος ξένος συνεργάτης, ενώ το ποσό των εξαγωγών και εισαγωγών ήταν πάνω από 100 εκατομμύρια δολάρια το ίδιο έτος.[146] Το 2014, η Ρωσία διέγραψε το 90% του χρέους της Βόρειας Κορέας και οι δύο χώρες συμφώνησαν την πραγματοποίηση όλων των συναλλαγών σε ρούβλια.[147][148] Επίσης, το εξωτερικό εμπόριο το 2013 έφτασε τα 7.3 δισεκατομμύρια δολάρια (η μεγαλύτερη ποσότητα από το 1990[146]), ενώ το διακορεατικό εμπόριο έπεσε σε χαμηλό οχτώ ετών, στα 1.1 δισεκατομμύρια δολάρια.[149]

Υποδομές Επεξεργασία

 
Δορυφορική εικόνα της Κορεατικής Χερσονήσου τη νύχτα. Η Βόρεια Κορέα είναι σχεδόν σε απόλυτο σκοτάδι, με ένα μικρό φωτεινό σημείο, την πρωτεύουσα Πιονγιάνγκ

Η ενεργειακή υποδομή της Βόρειας Κορέας είναι παρωχημένη και σε ερείπωση. Οι ελλείψεις ρεύματος είναι χρόνιες και αυτό δεν μπορεί να καλυφθεί ούτε με εισαγωγές ρεύματος, επειδή το κακοσυντηρημένο ηλεκτρικό δίκτυο προκαλεί σημαντικές απώλειες κατά τη μεταφορά.[150] Ο άνθρακας αντιστοιχεί στο 70% της παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος, ακολουθούμενη από την υδροηλεκτρική ενέργεια με 17%.[151] Η κυβέρνηση υπό τον Κιμ Γιονγκ Ουν έχει αυξημένη έμφαση σε έργα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, όπως αιολικά πάρκα, ηλιακά πάρκα, ηλιακοί θερμοσίφωνες και βιομάζα.[152] Μια σειρά νομικών κανονισμών υιοθετήθηκαν το 2014, η οποία τόνισε την ανάπτυξη της γεωθερμικής, αιολικής και ηλιακής ενέργειας μαζί με την ανακύκλωση και την προστασία του περιβάλλοντος.[152][153] Ο μακροπρόθεσμος στόχος της Βόρειας Κορέας είναι η χαλιναγώγηση της χρήσης ορυκτών καυσίμων και η παραγωγή 5 εκατομμυρίων κιλοβατωρών μέχρι το 2044, σε σύγκριση με τις 430,000 κιλοβατώρες από όλες τις πηγές. Επίσης, επιδιώκεται η αιολική ενέργεια να καλύπτει το 15% της συνολικής παραγωγής ενέργειας με αυτή τη στρατηγική.[154]

Η Βόρεια Κορέα θέλει επίσης να αναπτύξει το πολιτικό πυρηνικό πρόγραμμά της. Αυτές οι προσπάθειες είναι κάτω από διεθνή αμφισβήτηση, λόγω της στρατιωτικής χρήσης και των ερωτημάτων για την ασφάλεια.[155] Η Ρωσική ενεργειακή εταιρεία Gazprom έχει ένα σχέδιο για αγωγό που θα μεταφέρει φυσικό αέριο στη Νότια Κορέα μέσω της Πιονγιάνγκ. Το κόστος του αγωγού προβλέπεται στα 2.5 δισεκατομμύρια δολάρια, ενώ το ετήσιο κέρδος από φόρους μεταφοράς θα είναι 100 εκατομμύρια δολάρια.[156][157]

 
Ένα Σοβιετικό ντιζελοκίνητο M62 στον Σταθμό της Πιονγιάνγκ
 
Ένα Tupolev Tu-204 της Air Koryo πάνω από το Αεροδρόμιο της Βλαδιβοστόκ

Οι υποδομές μεταφοράς περιλαμβάνουν σιδηρόδρομους, αυτοκινητόδρομους, πλωτές και εναέριες οδούς, αλλά οι σιδηροδρομικές μεταφορές είναι οι πιο εξαπλωμένες. Η Βόρεια Κορέα έχει σιδηροδρομικό δίκτυο μήκους 5.200 χιλιομέτρων, το οποίο μεταφέρει το 80% της ετήσιας κυκλοφορίας επιβατών και το 86% του φορτίου, αλλά οι ελλείψεις ηλεκτρικού ρεύματος μειώνουν την αποτελεσματικότητά τους.[151] Η κατασκευή ενός σιδηροδρόμου υψηλών ταχυτήτων που θα συνδέει το Κέσονγκ, το Σινούιτζου και την Πιονγιάνγκ με ταχύτητες άνω των 200 χιλιομέτρων εγκρίθηκε το 2013.[158] Η Βόρεια Κορέα συνδέεται με τον Υπερσιβηρικό σιδηρόδρομο μέσω του Ρατζίν.[159]

Οι οδικές μεταφορές είναι πολύ περιορισμένες - μόνο 724 χιλιόμετρα από τα 25.554 χιλιόμετρα του οδικού δικτύου είναι ασφαλτοστρωμένα,[160] και η συντήρηση στους περισσότερους δρόμους είναι κάκιστη ως ανεπαρκής.[161] Μόνο το 2% της χωρητικότητας του φορτίου υποστηρίζεται από ποτάμιες και θαλάσσιες μεταφορές, και η αεροπορική μεταφορά είναι αμελητέα.[151] Όλες οι λιμενικές εγκαταστάσεις είναι χωρίς πάγο και φιλοξενούν ένα εμπορικό στόλο 158 σκαφών.[162] Ογδόντα δύο αεροδρόμια[163] και 23 ελικοδρόμια[164] λειτουργούν και εξυπηρετούν κυρίως την κρατική αεροπορική εταιρεία Air Koryo.[151] Τα αυτοκίνητα είναι σχετικά σπάνια, αλλά τα ποδήλατα είναι συνηθισμένα.[165]

Επιστήμες και τεχνολογία Επεξεργασία

Οι προσπάθειες Έρευνας και Ανάπτυξης συγκεντρώνονται στην Κρατική Ακαδημία επιστημών, που λειτουργεί 40 ερευνητικά ινστιτούτα, 200 μικρότερα ερευνητικά κέντρα, ένα εργοστάσιο επιστημονικού εξοπλισμού και έξι εκδοτικούς οίκους.[166] Η κυβέρνηση προσδιορίζει την επιστήμη και την τεχνολογία ότι συνδέονται άμεσα με οικονομική ανάπτυξη.[167][168] Ένα πενταετές πλάνο με έμφαση στην τεχνολογία της πληροφορίας, στη βιοτεχνολογία, τη νανοτεχνολογία, τη θαλάσσια και πλασματική έρευνα πραγματοποιήθηκε στις αρχές της δεκαετίας του 2000.[167] Μια αναφορά το 2010 από το Νοτιοκορεατικό Ινστιτούτο Επιστημονικής και Τεχνολογικής Πολιτικής αναγνώριζε τη χημεία πολυμερών, τα απλά υλικά άνθρακα, τη νανοχημεία, τα μαθηματικά, το λογισμικό, την πυρηνική τεχνολογία και τη πυραυλική ως πρωταρχικές περιοχές διακορεατικής επιστημονικής συνεργασίας. Τα Βορειοκορεατικά ινστιτούτα είναι ενεργά σε αυτούς τους τομείς, παρόλο που οι μηχανικοί τους χρειάζονται πρόσθετη εκπαίδευση και τα εργαστήρια χρειάζονται αναβαθμίσεις στον εξοπλισμό 2010.[169]

 
Το όχημα εκτοξεύσεων Ούνχα-3 στο Σταθμό Εκτόξευσης Δορυφόρων Σόχαε

Κάτω από το σλόγκαν της "κατασκευής μιας δυνατής οικονομίας της γνώσης", το κράτος έχει ξεκινήσει ένα έργο για τη συγκέντρωση εκπαίδευσης, επιστημονικής έρευνας και παραγωγής σε ένα αριθμό "αναπτυξιακές ζώνες υψηλής τεχνολογίας". Οι διεθνείς κυρώσεις παραμένουν σημαντικό εμπόδιο για την ανάπτυξή τους.[170] Το δίκτυο ηλεκτρονικών βιβλιοθηκών Μιραεβόν ιδρύθηκε το 2014 κάτω από παρόμοια σλόγκαν.[171]

Σημαντικές πηγές έχουν κατανεμηθεί στο εθνικό διαστημικό πρόγραμμα, το οποίο διαχειρίζεται από την Εθνική Διοίκηση Αεροδιαστημικής Ανάπτυξης (διαχειριζόταν από την Κορεατική Επιτροπή Διαστημικής Τεχνολογίας μέχρι τον Απρίλιο του 2013)[172][173] Τα οχήματα εκτοξεύσεων και η σειρά δορυφόρων Κουανγκμιονγκσόνγκ τα οποία παράγονται εγχώρια, εκτοξεύονται από δύο διαστημοδρόμια, το Έδαφος Δορυφορικών Εκτοξεύσεων Τονγκχάε και το Σταθμό Εκτόξευσης Δορυφόρων Σόχαε. Μετά από τέσσερις αποτυχημένες προσπάθειες, η Βόρεια Κορέα έγινε η δέκατη χώρα που έφτασε στο διάστημα με την εκτόξευση της Μονάδας 2 του Κουανγκμιονγκσόνγκ-3, που έφτασε επιτυχημένα σε τροχιά αλλά πιστευόταν ότι ήταν σακατεμένος και μη λειτουργικός.[174][175] Έγινε μέλος της Συμφωνίας Εξώτερου Διαστήματος 2009[176] και έχει επισημάνει ότι έχει προθέσεις να αναλάβει επανδρωμένες αποστολές καθώς και αποστολές στο Άρη.[173] Η κυβέρνηση λέει ότι το διαστημικό πρόγραμμα είναι για ειρηνικούς σκοπούς, αλλά οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Ιαπωνία, η Νότια Κορέα και άλλες χώρες πιστεύουν ότι υπηρετεί στην προαγωγή προγραμμάτων στρατιωτικών βαλλιστικών πυραύλων.[177]

Στις 7 Φεβρουαρίου 2016 η Βόρεια Κορέα εκτόξευσε με επιτυχία ένα πύραυλο μεγάλου βεληνεκούς, ίσως για να θέσει δορυφόρο σε τροχιά. Κριτικές πιστεύουν ότι ο πραγματικός λόγος της εκτόξευσης ήταν η δοκιμή βαλλιστικού πυραύλου. Η εκτόξευση καταδικάστηκε έντονα από το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ.[178][179][180] Μια ανακοίνωση που μεταδόθηκε στην Κορεατική Κεντρική Τηλεόραση είπε ότι ένας νέος δορυφόρος παρατήρησης της Γης, ο Κουανγκμιονσόνγκ-4, είχε τεθεί επιτυχημένα σε τροχιά σε λιγότερο από 10 λεπτά μετά την εκτόξευση από το διαστημικό κέντρο Σόχαε στην Επαρχία Βόρειου Πιόνγκαν.[178]

Η χρήση των τεχνολογιών επικοινωνίας ελέγχεται από το Υπουργείο Ταχυδρομείων και Τηλεπικοινωνιών. Υπάρχει ένα επαρκές εθνικής εμβέλειας τηλεφωνικό σύστημα οπτικών ινών με 1.18 εκατομμύρια σταθερές γραμμές[181] και επεκτεινόμενη κάλυψη κινητής τηλεφωνίας.[182] Τα περισσότερα κινητά είναι εγκατεστημένα για ανώτερους κυβερνητικούς αξιωματούχους και η εγκατάσταση απαιτεί γραπτή εξήγηση γιατί ο χρήστης χρειάζεται ένα τηλέφωνο και πως θα πληρωθεί γι'αυτό.[183] Στη χώρα είναι διαθέσιμο ένα δίκτυο 3G το οποίο λειτουργείται από την Koryolink, μια κοινή εταιρεία με την Orascom Telecom Holding.[184] Ο αριθμός των συνδρομητών έχει αυξηθεί από 3,000 το 2002[185] σε σχεδόν δύο εκατομμύρια το 2013.[184] Οι διεθνείς κλήσεις μέσω σταθερής ή κινητής τηλεφωνίας είναι περιορισμένες και δεν υπάρχει πρόσβαση στο διαδίκτυο.[184]

Η πρόσβαση στο διαδίκτυο είναι περιορισμένη σε ένα μικρό μέρος ατόμων ανώτερης τάξης και επιστήμονες. Η Βόρεια Κορέα έχει ένα κλειστή υπηρεσία εσωτερικού δικτύου που ονομάζεται Κουανγκμιόνγκ,[186] η οποία λειτουργεί και ελέγχεται από το Κορεατικό Κέντρο Υπολογιστών.[187] Το περιεχόμενό του είναι περιορισμένο σε κρατικά μέσα ενημέρωσης, υπηρεσίες συνομιλίας, πίνακες μηνυμάτων,[186] υπηρεσία ηλεκτρονικού ταχυδρομείου και σε περίπου 1000 με 5500 ιστοσελίδες.[188] Οι υπολογιστές χρησιμοποιούν το Red Star OS, ένα λειτουργικό σύστημα που προέρχεται από το Linux, με ένα κέλυφος χρήστη παρόμοιο με αυτό του OS X.[188] Στις 19 Σεπτεμβρίου 2016, ένα πρότζεκτ του TLDR επισήμανε ότι τα Βορειοκορεατικά διαδικτυακά δεδομένα DNS και το top-level domain ήταν ανοιχτό, με αποτέλεσμα να επιτραπεί η παγκόσμια μεταφορά ζωνών. Μέρος αυτών των δεδομένων μοιράστηκε στο GitHub.[189][190]

Ανθρώπινα δικαιώματα Επεξεργασία

Στη Βόρεια Κορέα δεν υπάρχει οποιαδήποτε επαφή με τη Δύση και τη δυτική κουλτούρα, ενώ η μοναδική αεροπορική γραμμή είναι προς το Πεκίνο. Συνεχίζουν να υπάρχουν πολιτικοί κρατούμενοι και στρατόπεδα συγκέντρωσης ενώ οι δημόσιες εκτελέσεις συνεχίζονται[191]. Επίσης, στην πρωτεύουσα της χώρας, οι διακοπές ρεύματος δεν είναι συχνές, ωστόσο εκεί χρησιμοποιούνται γεννήτριες, κινητά τηλέφωνα, αυτοκίνητα, καθώς και περιορισμένη πρόσβαση στο διαδίκτυο, ενώ στην υπόλοιπη χώρα δεν επιτρέπεται ούτε η είσοδος στην πρωτεύουσα, καθώς και η χρήση κινητών τηλεφώνων.

Πολιτισμός Επεξεργασία

 
Μαζικοί αγώνες του 1998 στην Πιονγιάνγκ

Όταν η Κορέα ήταν υπό ιαπωνική κατοχή, οι Ιάπωνες αποπειράθηκαν να αφομοιωθεί πολιτιστικά η κατακτηθείσα χώρα. Αυτό ίσως εξηγεί την πολιτισμική ιδιαιτερότητα και την εμμονή στις παραδοσιακές μορφές της κορεατικής τέχνης, που ανάγουν σε χιλιάδες χρόνια πριν. Πολιτιστικά η Β.Κορέα έχει να επιδείξει τους "μαζικούς αγώνες", με τα μπαλέτα του Αριράνγκ (θεαματικές χορογραφίες). Τις τελευταίες δεκαετίες έχουν οικοδομηθεί μνημεία και σημαντικά κτήρια, όπως η Αψίδα του Θριάμβου (παρόμοια με εκείνη του Παρισιού, αν και λίγο μεγαλύτερη σε ύψος), το χάλκινο άγαλμα του Κιμ Ίλ-σονγκ έξω από το Μουσείο της Κορεατικής Επανάστασης, και ξενοδοχεία, με εντυπωσιακότερο το Ριούγκιονγκ, στην Πιονγιάνγκ, το οποίο δεν έχει ολοκληρωθεί ακόμη και περιλαμβάνει 105 ορόφους. Πολλοί ζωγράφοι κατάγονται από τη Βόρεια Κορέα[192] και ο ίδιος ο Κιμ Ίλ-σονγκ, στα χρόνια της αντίστασης, όταν πολεμούσε, ήταν καλλιτέχνης.

 
Ο Βουδιστικός Ναός Πιοχούνσα, ένας Εθνικός Θησαυρός της Βόρειας Κορέας

Παρά την ιστορικά ισχυρή Κινεζική επιρροή, ο Κορεατικός πολιτισμός έχει σχηματίσει μια δικιά του ταυτότητα.[193] Κατά τη διάρκεια της Ιαπωνικής κατοχής από το 1910 έως το 1945, η Ιαπωνία εφάρμοσε μια πολιτική πολιτιστικής αφομοίωσης. Οι Κορεάτες ενθαρρύνονταν να μάθουν και να μιλούν Ιαπωνικά, να υιοθετήσουν το Ιαπωνικό σύστημα οικογενειακών ονομάτων και τον Σιντοϊσμό, ενώ απαγορεύτηκε η γραφή και η ομιλία Κορεατικών σε σχολεία, επιχειρήσεις ή δημόσιους χώρους.[194]

Μετά τη διαίρεση της χερσονήσου το 1945, δύο διαφορετικοί πολιτισμοί σχηματίστηκαν από την κοινή Κορεατική κληρονομιά. Οι Βορειοκορεάτες έχουν μικρή έκθεση στην ξένη επιρροή.[195] Ο επαναστατικός αγώνας και η λαμπρότητα είναι μερικά από τα κύρια θέματα της τέχνης. "Αντιδραστικά" χαρακτηριστικά από τον παραδοσιακό πολιτισμό έχουν απορριφθεί με την επανεισαγωγή ενός "λαϊκού" πνεύματος.[195]

Η Κορεατική κληρονομιά προστατεύεται και συντηρείται από το κράτος.[196] Πάνω από 190 ιστορικοί χώροι και αντικείμενα εθνικής σημασίας καταλογίζονται ως Εθνικοί Θησαυροί της Βόρειας Κορέας, ενώ περίπου 1,800 πολύτιμα καλλιτεχνήματα περιλαμβάνονται σε μια λίστα Πολιτιστικής Περιουσίας. Οι Ιστορικοί Χώροι και Μνημεία στο Κέσονγκ και το Συγκρότημα των Τάφων του Κογκουργιό είναι Μνημεία Παγκόσμιας Κληρονομιάς της Ουνέσκο.[197]

Τέχνες Επεξεργασία

Οι εικαστικές τέχνες παράγονται γενικά στην αισθητική του Σοσιαλιστικού Ρεαλισμού.[198] Η Βορειοκορεατική ζωγραφική συνδυάζει την επίδραση της Σοβιετικής και Ιαπωνικής εικαστικής έκφρασης για να ενσταλάξει μια συναισθηματική αφοσίωση στο σύστημα.[199] Κάθε καλλιτέχνης της χώρας πρέπει να είναι μέλος της Ένωσης των Καλλιτεχνών, ενώ οι καλύτεροι μεταξύ τους μπορούν να λάβουν επίσημη άδεια να δημιουργήσουν πορτρέτα των αρχηγών. Τα πορτραίτα και γλυπτά που απεικονίζουν τον Κιμ Ιλ-σουνγκ, τον Κιμ Γιονγκ-ιλ και τον Κιμ Γιονγκ-ουν ταξινομούνται ως "Έργα Νούμερο Ένα".[198]

Οι περισσότερες καλλιτεχνικές πτυχές κυριαρχούνται από το Καλλιτεχνικό Στούντιο Μανσουντέ από την ίδρυση του 1959. Απασχολεί περίπου 1,000 καλλιτέχνες και πιθανώς είναι το μεγαλύτερο καλλιτεχνικό εργαστήριο παγκοσμίως όπου πίνακες, τοιχογραφίες, αφίσες και μνημεία σχεδιάζονται και παράγονται.[200] Το στούντιο έχει διαφημίσει τη δραστηριότητα του και πουλά τα έργα του σε μια ποικιλία από χώρες συμπεριλαμβανομένης της Κίνας, όπου εκεί υπάρχει μεγάλη ζήτηση.[199] Το Υπερπόντιο Πρότζεκτ του Μανσουντέ είναι μια υποδιαίρεση του στούντιο που κατασκευάζει μνημεία μεγάλης κλίμακας για διεθνείς καταναλωτές.[200] Μερικά από αυτά τα έργα είναι το Μνημείο της Αφρικανικής Αναγέννησης στη Σενεγάλη,[201] και το Εκτάριο των Ηρώων στη Ναμίμπια.[202]

Λογοτεχνία Επεξεργασία

 
Ένα Βορειοκορεατικό βιβλιοπωλείο με έργα του Κιμ Ιλ-Σουνγκ και του Κιμ Γιονγκ-ιλ

Σε σχέση με την πρώην Σοβιετική Ένωση, δεν υπάρχει λογοτεχνικό παρασκήνιο και δεν υπάρχουν γνωστοί αντιφρονούντες συγγραφείς.[203] Όλοι οι εκδοτικοί οίκοι ανήκουν στην κυβέρνηση ή στο Εργατικό Κόμμα Κορέας επειδή προσδιορίζονται ως σημαντικό εργαλείο για προπαγάνδα και ταραχή.[204] Ο Εκδοτικός Οίκος του Εργατικού Κόμματος της Κορέας είναι ο πιο δραστήριος από αυτούς και δημοσιεύει όλα τα έργα του Κιμ Ιλ-σουνγκ, ιδεολογικό εκπαιδευτικό υλικό και έγγραφα της πολιτικής του κόμματος.[205] Η διαθεσιμότητα ξένης λογοτεχνίας είναι περιορισμένη, ωστόσο υπάρχουν βορειοκορεατικές εκδόσεις Ινδικών, Γερμανικών, Κινεζικών και Ρωσικών παραμυθιών, των Παραμυθιών από τον Σαίξπηρ και μερικά έργα του Μπέρτολτ Μπρεχτ και του Έριχ Κέστνερ.

Τα προσωπικά έργα του Κιμ Ιλ-σουνγκ προσδιορίζονται ως "κλασσικά αριστουργήματα" ενώ αυτά που δημιουργήθηκαν υπό την καθοδήγησή του ονομάζονται "μοντέλα της λογοτεχνίας Τζούτσε". Σε αυτά τα έργα περιλαμβάνονται το Η Τύχη ενός Αυτοαμυνόμενου Άντρα του Σώματος, το Τραγούδι της Κορέας και η Αθάνατη Ιστορία, μια σειρά ιστορικών νουβελών που αναπαριστούν αυτά που υπέφεραν οι Κορεάτες κάτω από την Ιαπωνική κατοχή. Πάνω από τέσσερα εκατομμύρια λογοτεχνικά έργα δημοσιεύτηκαν από τη δεκαετία του 1980 μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 2000, αλλά σχεδόν όλα ανήκουν σε μια στενή ποικιλία πολιτικών ειδών όπως "επαναστατική λογοτεχνία στρατιωτικής ενίσχυσης".[206]

Η επιστημονική φαντασία προσδιορίζεται ως δευτερεύων είδος επειδή κάπως αναχωρεί από τα παραδοσιακά πρότυπα των λεπτομερών περιγραφών και μεταφορών του αρχηγού. Οι εξωτικές ρυθμίσεις των ιστοριών δίνουν περισσότερη ελευθερία στους συγγραφείς να περιγράψουν κυβερνοπόλεμο, βία, σεξουαλική κακοποίηση και έγκλημα, τα οποία είναι απών σε άλλα είδη. Τα έργα επιστημονικής φαντασίας δοξάζουν την τεχνολογία και προωθούν το πρότυπο του Τζούτσε για την ανθρωποκεντρική ύπαρξη μέσω περιγραφών της ρομποτικής, της εξερεύνησης του διαστήματος και της αθανασίας.[207]

Μέσα ενημέρωσης Επεξεργασία

 
Το γραφείο της Ροντόνγκ Σινμούν στην Πιονγιάνγκ

Οι κυβερνητικές πολιτικές προς τις ταινίες δεν διαφέρουν από αυτές που χρησιμοποιούνται σε άλλες τέχνες—οι κινούμενες εικόνες εκπληρώνουν τους στόχους της "κοινωνικής εκπαίδευσης". Μερικές από τις ταινίες που ασκούν την περισσότερη επιρροή είναι βασισμένες σε ιστορικά γεγονότα (Ένας Τζουνγκ-γκουν εκτελεί τον Ιτό Χιρομπούμι) ή λαϊκά παραμύθια (Χονγκ Γκίλντονγκ). Οι περισσότερες ταινίες έχουν προβλέψιμες πλοκές προπαγάνδας, οι οποίες κάνουν τον κινηματογράφο ένα μη δημοφιλή τρόπο ψυχαγωγίας. Οι θεατές βλέπουν μόνο τις ταινίες που έχουν τους αγαπημένους τους ηθοποιούς.[203] Οι δυτικές παραγωγές είναι διαθέσιμες μόνο σε υψηλόβαθμα μέλη του Κόμματος,[208] αλλά ο Τιτανικός του 1997 προβάλλεται συχνά σε πανεπιστημιακούς φοιτητές ως παράδειγμα Δυτικού πολιτισμού.[209] Η πρόσβαση σε ξένα μέσα ενημέρωσης είναι διαθέσιμη μέσω DVD που κυκλοφορούν στο λαθρεμπόριο και σε τηλεοπτικές ή ραδιοφωνικές μεταδόσεις σε συνοριακές περιοχές.[210]

Τα Βορειοκορεατικά μέσα ενημέρωσης είναι κάτω από τους αυστηρότερους κυβερνητικούς ελέγχους παγκοσμίως. Η Βόρεια Κορέα κατατάχθηκε 180η από 180 χώρες στην ετήσια αναφορά Ελευθερίας του Τύπου από την οργάνωση Δημοσιογράφοι Χωρίς Σύνορα.[211] Σύμφωνα με την οργάνωση Freedom House, όλα τα μέσα ενημέρωσης εξυπηρετούν ως κυβερνητικά φερέφωνα, όλοι οι δημοσιογράφοι είναι μέλη του Κόμματος και η ακρόαση ξένων μεταδόσεων φέρει την απειλή της θανατικής ποινής.[212] Ο κύριος παροχέας ειδήσεων είναι το Κορεατικό Κεντρικό Πρακτορείο Ειδήσεων. Όλες οι 12 εφημερίδες και τα 20 περιοδικά, συμπεριλαμβανομένης της Ρόντονγκ Σινμούν, εκδίδονται στην πρωτεύουσα.[213]

Υπάρχουν τρεις κρατικοί τηλεοπτικοί σταθμοί. Οι δύο από αυτούς μεταδίδουν μόνο τα Σαββατοκύριακα και η Κορεατική Κεντρική Τηλεόραση είναι στον αέρα καθημερινά το απόγευμα και τα βράδια.[214] Το Uriminzokkiri και οι λογαριασμοί του στο YouTube και το Twitter δημοσιεύουν εικόνες, ειδήσεις και βίντεο από τα κυβερνητικά μέσα.[215] Το Associated Press εγκαινίασε το πρώτο παράρτημά του στην Πιονγιάνγκ το 2012.[216]

Οι προκαταλήψεις σε αναφορές για τη Βόρεια Κορέα έχουν εμφανιστεί στα διεθνή μέσα ενημέρωσης ως αποτέλεσμα της απομόνωσης της χώρας. Ιστορίες όπως ο Κιμ Γιονγκ Ουν θα χειρουργηθεί για να μοιάσει με τον παππού του, ότι εκτέλεσε την πρώην σύντροφό του ή τάισε πεινασμένα σκυλιά με τον θείο του έχουν κυκλοφορήσει ως αλήθειες στα δυτικά μέσα, παρά την έλλειψη μιας αξιόπιστης πηγής.[217] Πολλοί από αυτούς τους ισχυρισμούς προέρχονται από τη Νοτιοκορεατική εφημερίδα Τσόσουν Ίλμπο.[218] Ο Μαξ Φίσερ της The Washington Post έχει γράψει ότι σχεδόν οποιαδήποτε είδηση (στη Βόρεια Κορέα) εμφανίζεται ως ευρέως αξιόπιστη".[219] Η περιστασιακή σκόπιμη παραπληροφόρηση εκ μέρους της Βόρειας Κορέας επιδεινώνει περαιτέρω το ζήτημα.[217]

Μουσική Επεξεργασία

Η κυβέρνηση έδωσε έμφαση σε οπτιμιστικές λαϊκές μελωδίες και επαναστατική μουσική στο μεγαλύτερο μέρος του 20ου αιώνα. Τα ιδεολογικά μηνύματα μεταφέρονται μέσω μαζικών ορχηστρικών τραγουδιών όπως οι "Πέντε Μεγάλες Επαναστατικές Όπερες" βασισμένες στο παραδοσιακό Κορεατικό τσάνγκουκ.[220] Οι επαναστατικές όπερες διαφέρουν από τις αντίστοιχες Δυτικές με την προσθήκη παραδοσιακών οργάνων και την αποφυγή διηγηματικών τμημάτων.[221] Η Θάλασσα του Αίματος είναι η πιο εκτελεσμένη από τις Πέντε Μεγάλες Όπερες: από την πρεμιέρα της το 1971 έχει παιχτεί πάνω από 1,500 φορές,[222] και το ταξίδι της στην Κίνα το 2010 ήταν μεγάλη επιτυχία.[221] Δυτική κλασσική μουσική από τον Μπραμς, τον Τσαϊκόφσκι, τον Στραβίνσκι και άλλους συνθέτες εκτελείται από την Κρατική Συμφωνική Ορχήστρα και φοιτητικές ορχήστρες.[223]

Η ποπ μουσική εμφανίστηκε τη δεκαετία του 1980 από το Ηλεκτρονικό Σύνολο Πότσονμπο και την Μπάντα Φωτεινής Μουσικής Ουάνγκτζεσαν.[224] Οι βελτιωμένες σχέσεις με τη Νότια Κορέα μετά από τη Διακορεατική Σύνοδο Κορυφής είχε ως αποτέλεσμα τη μείωση των άμεσων ιδεολογικών μηνυμάτων σε ποπ τραγούδια, αλλά θέματα όπως η αδερφοσύνη, η νοσταλγία και η κατασκευή μιας δυνατής χώρας έχουν παραμείνει.[225] Σήμερα, η αποτελούμενη αποκλειστικά από κορίτσια μπάντα Μορανμπόνγκ είναι το πιο δημοφιλές συγκρότημα στη χώρα.[226] Οι Βορειοκορεάτες έχουν εκτεθεί στην K-pop η οποία εξαπλώνεται μέσω παράνομων αγορών.[227]

Κουζίνα Επεξεργασία

 
Βορειοκορεατικό μπιμπιμπάπ

Η Κορεατική κουζίνα έχει εξελιχθεί με την πάροδο των αιώνων, όπου υπήρξε κοινωνική και πολιτική αλλαγή. Ξεκινώντας από τις αρχαίες γεωργικές και νομαδικές παραδόσεις στη νότια Μαντζουρία και την Κορεατική χερσόνησο, έχει περάσει από μια αλληλεπίδραση από το φυσικό περιβάλλον και από τις διαφορετικές πολιτιστικές τάσεις.[228] Το ρύζι και το Κιμτσί είναι βασικά Κορεατικά φαγητά. Σε ένα παραδοσιακό γεύμα, συνοδεύουν το παντσάν και κύρια πιάτα όπως τζουκ, πουλγκόγκι ή νουντλς. Το λικέρ σότζου είναι το πιο γνωστό παραδοσιακό Κορεατικό οινόπνευμα.[229]

Το πιο διάσημο Βορειοκορεατικό εστιατόριο, το Όκργιου-γκουάν, το οποίο βρίσκεται στην Πιονγιάνγκ, είναι γνωστό για τα κρύα νουντλ ρανγκμιόν.[230] Στα άλλα γεύματα που σερβίρονται εκεί περιλαμβάνεται η σούπα κέφαλου με βρασμένο ρύζι, το γκαλμπιτάνγκ, η τηγανίτα με πράσινο φασόλι, το σινσόλλο και πιάτα φτιαγμένα από είδος χελώνας.[231][232] Το Όκργιου-γκουάν στέλνει ομάδες έρευνας στην εξοχή για να συλλέξουν δεδομένα για την Κορεατική κουζίνα και να εισάγουν νέες συνταγές.[230] Μερικές ασιατικές πόλεις έχουν υποκαταστήματα της αλυσίδας εστιατορίων Πιονγιάνγκ, στα οποία οι σερβιτόροι εκτελούν μουσική και χορό.[233]

Αθλητισμός Επεξεργασία

 
Η Βόρεια Κορέα (με κόκκινο) ενάντια στη Βραζιλία στο Παγκόσμιο Κύπελλο Ποδοσφαίρου του 2010

Τα περισσότερα σχολεία έχουν καθημερινή εξάσκηση στο ποδόσφαιρο, στο μπάσκετ, στην αντισφαίριση, στο μπόξινγκ, στη γυμναστική και άλλα. Η Λίγκα της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κορέας είναι δημοφιλής στη χώρα και τα παιχνίδια της μεταδίδονται συχνά από την τηλεόραση.[203] Η εθνική ομάδα, η Τσολλίμα, συμμετείχε στο Παγκόσμιο Κύπελλο Ποδοσφαίρου το 2010, όπου έχασε όλα τα ματς απέναντι στη Βραζιλία, την Πορτογαλία και την Ακτή Ελεφαντοστού.[234] Η εμφάνισή της το 1966 ήταν πολύ πιο επιτυχημένη, όταν έκανε την έκπληξη κερδίζοντας με 1-0 την Ιταλία και χάνοντας στον προημιτελικό από την Πορτογαλία με 3-5, παρόλο που η Βόρεια Κορέα είχε προηγηθεί στην αρχή με 3-0.[235] Μια εθνική ομάδα εκπροσωπεί το έθνος σε διεθνείς διοργανώσεις καλαθοσφαίρισης. Τον Δεκέμβριο του 2013, ο Αμερικανός πρώην καλαθοσφαιριστής Ντένις Ρόντμαν επισκέφθηκε τη Βόρεια Κορέα για να βοηθήσει στην προπόνηση της εθνικής ομάδας, μετά από την ανάπτυξη φιλίας με τον Κιμ Γιονγκ Ουν.[236]

 
Ένα στιγμιότυπο από το Φεστιβάλ Αριράνγκ του 2012

Η πρώτη εμφάνιση της χώρας στους Ολυμπιακούς έγινε το 1964. Το ντεμπούτο της στους θερινούς αγώνες έγινε το 1972 και κέρδισε πέντε μετάλλια, συμπεριλαμβανομένου ενός χρυσού. Εκτός από το μποϊκοτάρισμα των αγώνων στη Σεούλ και το Λος Άντζελες, οι Βορειοκορεάτες έχουν κερδίσει μετάλλια σε όλους τους θερινούς αγώνες από τότε.[237] Ο αρσιβαρίστας Κιμ Ουνγκ-γκουκ έσπασε το παγκόσμιο ρεκόρ στην κατηγορία 62 κιλών ανδρών στους Θερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες το 2012 στο Λονδίνο.[238] Οι επιτυχημένοι ολυμπιονίκες λαμβάνουν πολυτελή διαμερίσματα από το κράτος ως αναγνώριση για τα κατορθώματά τους.[239]

Το Φεστιβάλ Αριράνγκ έχει αναγνωριστεί από το Βιβλίο Γκίνες ως το μεγαλύτερο χορογραφικό γεγονός στον κόσμο.[240] Περίπου 100,000 αθλητές εκτελούν ρυθμική γυμναστική και χορούς ενώ άλλοι 40,000 συμμετέχοντες δημιουργούν μια κινούμενη εικόνα στο παρασκήνιο. Το γεγονός είναι μια καλλιτεχνική αντιπροσώπευση της ιστορίας της χώρας και αποτίνει φόρο τιμής στον Κιμ Ιλ-σονγκ και στον Κιμ Τζονγκ-ιλ.[240][241] Το Στάδιο Ρουνγκράντο 1ης Μαΐου, το μεγαλύτερο στάδιο του κόσμου με χωρητικότητα 150,000 ατόμων, διοργανώνει το Φεστιβάλ.[241][242] Ο Μαραθώνιος της Πιονγιάνγκ είναι ένα άλλο αξιοσημείωτο αθλητικό γεγονός. Είναι Αγώνας Χάλκινης Ετικέτας της IAAF, στον οποίο ερασιτέχνες δρομείς από όλο τον κόσμο μπορούν να συμμετάσχουν.[243]

Μεταφορές Επεξεργασία

 
Ο υπόγειος μητροπολιτικός σιδηρόδρομος της Πιονγιάνγκ

Το σιδηροδρομικό δίκτυο είναι αποκλειστικά τοπικό και μοναδικός φορέας λειτουργίας του είναι η Τσοσόν Κουλ Μινζουζούι Ινμινγκονγκχοαγκούγκ. Περιλαμβάνει 5.200 χλμ.[244]. Οι θαλάσσιες συγκοινωνίες (ποτάμιες μεταφορές) εξυπηρετούνται από πλοιάρια και στις αρχές της δεκαετίας του 1990 ο εμπορικός στόλος περιελάμβανε περί τα 70 πλοία. Για τις αεροπορικές μεταφορές υπάρχει το Διεθνές Αεροδρόμιο του Σουνάν, το οποίο βρίσκεται 24 χλμ. από την πρωτεύουσα και έχει δύο διαδρόμους. Εκτελούνται πτήσεις των εταιρειών Air China και Air Koryo από Πεκίνο για Πιονγιάνγκ και το αντίστροφο. Μικρές πτήσεις ακόμη εκτελούνται προς Χαμπαρόβσκ, Μόσχα και Βλαδιβοστόκ. Πολύ σπάνια μπορεί κανείς να δει Ι.Χ. αυτοκίνητα, καθώς το 70% των κατοίκων χρησιμοποιούν ποδήλατα για τις μετακινήσεις τους.[245] Η οδήγηση γίνεται στα δεξιά.

Σημειώσεις Επεξεργασία

  1. σύμφωνα με τη μέση εκτίμηση των Ηνωμένων Εθνών για το 2022[1] (κατατάσσεται 53η)

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. 1,0 1,1 Αναλυτική έκθεση του ΟΗΕ για την αναθεώρηση των στοιχείων για τον παγκόσμιο πληθυσμό 2022
  2. 2,0 2,1 2,2 Βόρεια Κορέα Αρχειοθετήθηκε 2016-07-01 στο Wayback Machine. CIA World Factbook
  3. «National Accounts Main Aggregate Database». United Nations Statistics Division. Δεκέμβριος 2012. 
  4. 4,0 4,1 4,2 «Hyundai Research Institute (South Korea)». 
  5. Human Development Report 2008
  6. «U.S.: N. Korea Boosting Guerrilla War Capabilities». Associated Press. FOX News Network, LLC. 2009-06-23. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2009-06-27. https://web.archive.org/web/20090627213353/http://www.foxnews.com/story/0%2C2933%2C528320%2C00.html. Ανακτήθηκε στις 2009-07-04. 
  7. Rossabi, Morris. China Among Equals: The Middle Kingdom and Its Neighbors, 10th–14th Centuries (στα Αγγλικά). University of California Press. σελ. 323. ISBN 9780520045620. Ανακτήθηκε στις 8 Νοεμβρίου 2016. 
  8. Yi, Ki-baek. A New History of Korea (στα Αγγλικά). Harvard University Press. σελ. 103. ISBN 9780674615762. Ανακτήθηκε στις 8 Νοεμβρίου 2016. 
  9. Kim, Djun Kil. The History of Korea (στα Αγγλικά). ABC-CLIO. σελ. 57. ISBN 9780313038532. Ανακτήθηκε στις 8 Νοεμβρίου 2016. 
  10. Grayson, James H. Korea – A Religious History (στα Αγγλικά). Routledge. σελ. 79. ISBN 9781136869259. Ανακτήθηκε στις 8 Νοεμβρίου 2016. 
  11. Yunn, Seung-Yong (1996), «Muslims earlier contact with Korea», Religious culture of Korea, Hollym International, σελ. 99 
  12. Korea原名Corea? 美國改的名 (στα Κινεζικά). United Daily News. 5 Ιουλίου 2008. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Οκτωβρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 28 Μαρτίου 2014. 
  13. Jager, Sheila Miyoshi (2013). Brothers at War – The Unending Conflict in Korea. London: Profile Books. σελ. 456. ISBN 978-1-84668-067-0. 
  14. Abt, Felix (2014). A Capitalist in North Korea: My Seven Years in the Hermit Kingdom. Tuttle Publishing. σελίδες 55, 109, 119. ISBN 9780804844390. 
  15. Oberdorfer, Don· Carlin, Robert (2014). The Two Koreas: A Contemporary History. Basic Books. σελίδες 357–359. ISBN 9780465031238. 
  16. Burns, Robert; Gearan, Anne (2006-10-13). «U.S.: Test Points to N. Korea Nuke Blast». The Washington Post. http://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2006/10/13/AR2006101300576.html. 
  17. «North Korea Nuclear Test Confirmed by U.S. Intelligence Agency». Bloomberg L.P.. 2006-10-16. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2007-09-30. https://web.archive.org/web/20070930030836/http://www.bloomberg.com/apps/news?pid=20601101&sid=aO7kW.RjqqaE&refer=japan. Ανακτήθηκε στις 2006-10-16. 
  18. «U.S. journalists head home from North Korea». CNN.com. 2009-08-05. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2009-08-08. https://web.archive.org/web/20090808061636/http://www.cnn.com/2009/WORLD/asiapcf/08/04/nkorea.clinton/index.html. Ανακτήθηκε στις 2010-01-02. 
  19. Lee, Sung-Yoon (2010-08-26). «The Pyongyang Playbook». Foreign Policy. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2010-09-04. https://web.archive.org/web/20100904041934/http://www.foreignaffairs.com/articles/66581/sung-yoon-lee/the-pyongyang-playbook. Ανακτήθηκε στις 2010-11-06. 
  20. «Anger at North Korea over sinking». BBC News. 2010-05-20. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2010-05-23. https://web.archive.org/web/20100523031829/http://news.bbc.co.uk/2/hi/world/asia_pacific/10131683.stm. Ανακτήθηκε στις 2010-05-23. 
  21. Deok-hyun Kim (2010-11-24). «S. Korea to toughen rules of engagement against N. Korean attack». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2010-12-01. https://web.archive.org/web/20101201215252/http://english.yonhapnews.co.kr/national/2010/11/24/86/0301000000AEN20101124012200315F.HTML. Ανακτήθηκε στις 2010-11-24. 
  22. Korean Central News Agency. «Lee Myung Bak Group Accused of Scuttling Dialogue and Humanitarian Work». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2010-11-28. https://web.archive.org/web/20101128061222/http://www.kcna.co.jp/item/2010/201011/news24/20101124-09ee.html. Ανακτήθηκε στις 2010-11-24. 
  23. «North Korean leader Kim Jong Il, 69, has died». Associated Press. 2011-12-19. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2011-12-20. https://web.archive.org/web/20111220172541/https://www.google.com/hostednews/ap/article/ALeqM5izIlSjdJ6OnbxnvsA8REol_H-PpA?docId=e4eb9efdbd884d2fbff01ada250d87de. Ανακτήθηκε στις 2011-12-19. 
  24. «North Korean carries out fourth nuclear test». The Guardian. 2016-01-06. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2016-06-16. https://web.archive.org/web/20160616153138/https://www.theguardian.com/world/2016/jan/06/north-korean-nuclear-test-suspected-as-artificial-earthquake-detected. 
  25. Choe, Sang-hun (2017-07-04). «North Korea Claims Success in Long-Range Missile Test». The New York Times (USA). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2017-07-04. https://web.archive.org/web/20170704065145/https://www.nytimes.com/2017/07/04/world/asia/north-korea-missile-test-icbm.html. Ανακτήθηκε στις 2017-07-04. 
  26. 26,0 26,1 26,2 «Topography and Drainage». Library of Congress. 1 Ιουνίου 1993. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Νοεμβρίου 2004. Ανακτήθηκε στις 17 Αυγούστου 2009. 
  27. Song, Yong-deok (2007). «The recognition of mountain Baekdu in the Koryo dynasty and early times of the Joseon dynasty». History and Reality v.64. 
  28. 28,0 28,1 United Nations Environmental Programme. «DPR Korea: State of the Environment, 2003» (PDF). σελ. 12. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 1 Σεπτεμβρίου 2004. Ανακτήθηκε στις 25 Ιουλίου 2017. 
  29. Bill Caraway (2007). «Korea Geography». The Korean History Project. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Ιουλίου 2007. Ανακτήθηκε στις 1 Αυγούστου 2007. 
  30. 30,0 30,1 30,2 30,3 «North Korea Country Studies. Climate». Lcweb2.loc.gov. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Δεκεμβρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 23 Ιουνίου 2010. 
  31. «United Nations Statistics Division; 2008 Census of Population of the Democratic People's Republic of Korea conducted on 1–15 October 2008» (PDF). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 31 Μαρτίου 2010. Ανακτήθηκε στις 18 Μαρτίου 2009. 
  32. See South Korea–Taiwan relations.
  33. Haggard, M (1965). «North Korea's International Position». Asian Survey (California, United States: University of California Press) 5 (8): 375–388. doi:10.2307/2642410. ISSN 0004-4687. OCLC 48536955. 
  34. Seung-Ho Joo· Tae-Hwan Kwak. «Korea in the 21st Century». 
  35. «Treaty on Basic Relations between Japan and the Republic of Korea». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Μαρτίου 2009. Ανακτήθηκε στις 27 Οκτωβρίου 2008. 
  36. Commission de la défense nationale et des forces armées (30 Μαρτίου 2010). «Audition de M. Jack Lang, envoyé spécial du Président de la République pour la Corée du Nord» (στα Γαλλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Φεβρουαρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 2 Μαΐου 2010. 
  37. «Botswana Cuts Ties with North Korea». www.gov.bw. Ministry of Foreign Affairs and International Cooperation . 20 Φεβρουαρίου 2014. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Ιανουαρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 5 Ιανουαρίου 2015. 
  38. «US to ease North Korea sanctions». BBC. 
  39. «Πυρηνική έκρηξη αντιδράσεων». Τα Νέα. 26 Μαΐου 2009. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Μαΐου 2009. Ανακτήθηκε στις 26 Μαΐου 2009. 
  40. 40,0 40,1 Daniel Wertz· JJ Oh· Kim Insung (Αύγουστος 2015). «Issue Brief: DPRK Diplomatic Relations» (PDF). The National Committee on North Korea. σελίδες 1–7; n4. Αρχειοθετήθηκε (PDF) από το πρωτότυπο στις 4 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 17 Απριλίου 2016. 
  41. Lankov, Andrei (10 Ιουνίου 2015). «N Korea: Tuning into the 'hermit kingdom'». Al Jazeera. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Μαρτίου 2015. Ανακτήθηκε στις 20 Φεβρουαρίου 2015. 
  42. «Kim Yong Nam Visits 3 ASEAN Nations To Strengthen Traditional Ties». The People's Korea. 2001. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Σεπτεμβρίου 2007. Ανακτήθηκε στις 1 Αυγούστου 2007. 
  43. «北 수교국 상주공관, 평양보다 베이징에 많아». Yonhap News. 2 Μαρτίου 2009. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Απριλίου 2011. Ανακτήθηκε στις 13 Δεκεμβρίου 2010. 
  44. «Koreas agree to military hotline – Jun 4, 2004». Edition.cnn.com. 2004-06-04. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2009-11-30. https://web.archive.org/web/20091130235815/http://edition.cnn.com/2004/WORLD/asiapcf/06/03/koreas.agree/index.html. Ανακτήθηκε στις 2010-02-18. 
  45. Office of the Coordinator for Counterterrorism. «Country Reports on Terrorism: Chapter 3 – State Sponsors of Terrorism Overview». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Φεβρουαρίου 2010. Ανακτήθηκε στις 26 Ιουνίου 2008. 
  46. «Country Guide». The Washington Post. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2010-05-24. https://web.archive.org/web/20100524123409/http://www.washingtonpost.com/wp-srv/world/countries/korea.html. Ανακτήθηκε στις 2008-06-26. 
  47. «U.S. takes North Korea off terror list». CNN. 2008-10-11. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2008-10-12. https://web.archive.org/web/20081012063548/http://edition.cnn.com/2008/WORLD/asiapcf/10/11/us.north.korea/index.html. Ανακτήθηκε στις 2008-10-11. 
  48. «N Korea to face Japan sanctions». BBC News. 2006-06-13. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2009-01-15. https://web.archive.org/web/20090115162059/http://news.bbc.co.uk/2/hi/asia-pacific/5074234.stm. Ανακτήθηκε στις 2008-06-26. 
  49. «North-South Joint Declaration». Naenara. 15 Ιουνίου 2000. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Νοεμβρίου 2007. Ανακτήθηκε στις 1 Αυγούστου 2007. 
  50. Kim, Il Sung (10 Οκτωβρίου 1980). «REPORT TO THE SIXTH CONGRESS OF THE WORKERS' PARTY OF KOREA ON THE WORK OF THE CENTRAL COMMITTEE». Songun Politics Study Group (USA). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Αυγούστου 2009. Ανακτήθηκε στις 4 Ιουλίου 2009. 
  51. Country Study 2009, σελ. 218.
  52. «US State Department country profile on North Korea». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Απριλίου 2017. 
  53. «Koreans disagree on aid by North». NY Times. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Απριλίου 2017. 
  54. Country Study 2009, σελ. 220.
  55. Country Study 2009, σελ. 222.
  56. «Factbox – North, South Korea pledge peace, prosperity». Reuters. 2007-10-04. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2007-12-23. https://web.archive.org/web/20071223105941/http://uk.reuters.com/article/worldNews/idUKSEO16392220071004. Ανακτήθηκε στις 2007-10-04. 
  57. «North Korea tears up agreements». BBC News. 2009-01-30. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2009-03-06. https://web.archive.org/web/20090306071916/http://news.bbc.co.uk/2/hi/asia-pacific/7859671.stm. Ανακτήθηκε στις 2009-03-08. 
  58. «North Korea deploying more missiles». BBC News. 2009-02-23. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2010-08-24. https://web.archive.org/web/20100824214110/http://news.bbc.co.uk/2/hi/asia-pacific/7905361.stm. 
  59. «North Korea warning over satellite». BBC News. 2009-03-03. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2009-03-09. https://web.archive.org/web/20090309171011/http://news.bbc.co.uk/2/hi/asia-pacific/7931670.stm. Ανακτήθηκε στις 2009-03-08. 
  60. Thatcher, Jonathan (25 Μαΐου 2010). «Text from North Korea statement». Reuters. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Ιουνίου 2010. 
  61. Branigan, Tania; MacAskill, Ewen (2010-11-23). «North Korea: a deadly attack, a counter-strike – now Koreans hold their breath». The Guardian (London). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2016-12-27. https://web.archive.org/web/20161227130702/https://www.theguardian.com/world/2010/nov/23/north-south-korea-crisis-conflict. 
  62. MacAskill, Ewen (2013-03-29). «US warns North Korea of increased isolation if threats escalate further». Washington, D.C.: The Guardian. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2013-09-25. https://web.archive.org/web/20130925075410/http://www.theguardian.com/world/2013/mar/29/us-condemns-north-korea-threats. Ανακτήθηκε στις 2013-04-05. 
  63. Naenara: DPRK's Politics: Preface Αρχειοθετήθηκε 2012-07-19 στο Wayback Machine.
  64. Myers, Brian R. «The Constitution of Kim Jong Il». 
  65. «North Korea: a living, breathing Stalinist state». Sydney Morning Herald. 4 Μαρτίου 2003. 
  66. «United States Senate Hearings: Testimony of Mr. Norbert Vollertsen». 21 Ιουνίου 2002. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Ιουνίου 2009. Ανακτήθηκε στις 17 Μαρτίου 2017. 
  67. Tara O, Understanding the Nature of the North Korean Regime: A Foundation to Engagement and Coercion Discussions, International Journal of Korean Studies, 2015, Vol. XIX, No. 1, σ. 42.
  68. Lankov, Andrei (4 Δεκεμβρίου 2009). «Review of The Cleanest Race». Far Eastern Economic Review. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Ιανουαρίου 2010. Ανακτήθηκε στις 10 Αυγούστου 2017. 
  69. Hitchens, Christopher (2010). «Παρουσίαση του βιβλίου B.R. Myers, A Nation of Racist Dwarfs: How North Koreans See Themselves and Why It Matters».  Επίσης διαθέσιμο στο Hitchens, Christopher (15 Δεκεμβρίου 2012). «Long Live Hitch: Three Classic Books in One Volume». Atlantic Books Ltd. 
  70. Reynolds Myers, Brian (1 Οκτωβρίου 2009). «The Constitution of Kim Jong Il». Wall Street Journal. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Νοεμβρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 10 Αυγούστου 2017. From its beginnings in 1945 the regime has espoused—to its subjects if not to its Soviet and Chinese aid-providers—a race-based, paranoid nationalism that has nothing to do with Marxism-Leninism. [...] North Korea has always had less in common with the former Soviet Union than with the Japan of the 1930s, another 'national defense state' in which a command economy was pursued not as an end in itself, but as a prerequisite for rapid armament. North Korea is, in other words, a national-socialist country 
  71. Andrew Scobell, "Projecting Pyongyang: The future of North Korea's Kim Jong Il regime", Strategic Studies Institute, U.S. War College Press, (2008) σελ. 3-9 Αρχειοθετήθηκε 2016-12-19 στο Wayback Machine. Ο Andrew Scobell είναι καθηγητής Διεθνών Υποθέσεων στο Texas A&M University.
  72. Shin 2006, σελίδες 91-94.
  73. Soo-yeon, Kim (28 Νοεμβρίου 2023). «(LEAD) N. Korea reports 1st opposing votes in local elections in decades». Yonhap News Agency (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 5 Ιανουαρίου 2024. 
  74. «Reuters: North Korea cites rare dissent in elections even as 99% back candidates». 
  75. «Field Listing: Population». CIA World Factbook. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Ιουνίου 2014. Ανακτήθηκε στις 21 Ιουλίου 2014. 
  76. «Field Listing: Ethnic Groups». CIA World Factbook. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Ιουνίου 2014. Ανακτήθηκε στις 21 Ιουλίου 2014. 
  77. 77,0 77,1 77,2 Country Study 2009, σελ. 69.
  78. Spoorenberg, Thomas; Schwekendiek, Daniel. «Demographic Changes in North Korea: 1993–2008». Population and Development Review 38 (1). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2013-06-02. https://web.archive.org/web/20130602221020/http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/j.1728-4457.2012.00475.x/pdf. 
  79. «Foreign Assistance to North Korea: Congressional Research Service Report for Congress» (PDF). Federation of American Scientists. 26 Απριλίου 2012. Αρχειοθετήθηκε (PDF) από το πρωτότυπο στις 28 Ιουνίου 2014. Ανακτήθηκε στις 22 Ιουλίου 2014. 
  80. Jay Solomon (20 Μαΐου 2005). «US Has Put Food Aid for North Korea on Hold». Wall Street Journal. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Φεβρουαρίου 2007. Ανακτήθηκε στις 1 Αυγούστου 2007. 
  81. 81,0 81,1 81,2 81,3 Country Study 2009, σελ. xxii.
  82. «Asia-Pacific : North Korea». Amnesty International. 2007. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Μαΐου 2007. Ανακτήθηκε στις 1 Αυγούστου 2007. 
  83. «National Nutrition Survey final report». The United Nations Office in DPR Korea. 19 Μαρτίου 2013. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Ιουλίου 2014. Ανακτήθηκε στις 22 Ιουλίου 2014. 
  84. «The State of North Korean Farming: New Information from the UN Crop Assessment Report». 38North. 18 Δεκεμβρίου 2013. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Ιουλίου 2014. Ανακτήθηκε στις 22 Ιουλίου 2014. 
  85. «Korea, Democratic People's Republic (DPRK) | WFP | United Nations World Food Programme – Fighting Hunger Worldwide». WFP. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Σεπτεμβρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 22 Ιουλίου 2014. 
  86. «Field Listing: Population Growth Rate». CIA World Factbook. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Ιουνίου 2014. Ανακτήθηκε στις 22 Ιουλίου 2014. 
  87. «Country Comparison: Birth Rate». CIA World Factbook. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Αυγούστου 2014. Ανακτήθηκε στις 22 Ιουλίου 2014. 
  88. «North Korea Census Reveals Poor Demographic and Health Conditions». Population Reference Bureau. Δεκέμβριος 2010. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Οκτωβρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 22 Ιουλίου 2014. 
  89. «Προσδόκιμο ζωής και υγιές προσδόκιμο ζωής, Δεδομένα ανά χώρα». Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας. 
  90. 90,0 90,1 «The Korean Language». Library of Congress Country Studies. Ιουνίου 1993. Ανακτήθηκε στις 25 Ιουλίου 2014. 
  91. Country Study 2009, σελ. 18.
  92. Country Study 2009, σελ. 122.
  93. Country Study 2009, σελ. 123.
  94. «Educational themes and methods». Lcweb2.loc.gov. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Δεκεμβρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 23 Ιουνίου 2010. 
  95. Country Study 2009, σελ. 124.
  96. Elizabeth Raum. North Korea. Series: Countries Around the World. Heinemann, 2012. (ISBN 1432961330). p. 28: «North Korea is an atheist state. This means that people do not pray in public or attend places of worship. Buddhist temples exist from earlier times. They are now preserved as historic buildings, but they are not used for worship. A few Christian churches exist, but few people attend services. North Koreans do not celebrate religious holidays.»
  97. «Religious Intelligence UK report». Religious Intelligence. Religious Intelligence. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Οκτωβρίου 2007. Ανακτήθηκε στις 4 Ιουλίου 2009. 
  98. Country Study 2009, σελ. 115.
  99. «Human Rights in North Korea». Human Rights Watch. Ιούλιος 2004. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Δεκεμβρίου 2006. Ανακτήθηκε στις 2 Αυγούστου 2007. 
  100. «North Korea: Freedom of Movement, Opinion and Expression» (PDF). Amnesty International. 2009. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 11 Ιουνίου 2014. Ανακτήθηκε στις 4 Μαρτίου 2014. 
  101. «Culture of North Korea – Alternative name, History and ethnic relations». Countries and Their Cultures. Advameg Inc. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Αυγούστου 2009. Ανακτήθηκε στις 4 Ιουλίου 2009. 
  102. Bureau of East Asian and Pacific Affairs (Φεβρουάριος 2009). «Background Note: North Korea». U.S. State Department. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Ιουλίου 2009. Ανακτήθηκε στις 4 Ιουλίου 2009. 
  103. Country Study 2009, σελ. 120.
  104. «Open Doors International : WWL: Focus on the Top Ten». Open Doors International. Open Doors (International). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Ιουνίου 2007. Ανακτήθηκε στις 4 Ιουλίου 2009. 
  105. United States Commission on International Religious Freedom (21 Σεπτεμβρίου 2004). «Annual Report of the United States Commission on International Religious Freedom». Nautilus Institute. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Μαρτίου 2007. Ανακτήθηκε στις 2 Αυγούστου 2007. 
  106. «N Korea stages Mass for Pope». BBC News. 2005-04-10. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2008-03-07. https://web.archive.org/web/20080307074443/http://news.bbc.co.uk/2/hi/asia-pacific/4431321.stm. Ανακτήθηκε στις 2007-08-02. 
  107. «Η Εμπόλεμη Ζώνη στη Βόρεια Κορέα». mega.tv. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Ιανουαρίου 2007. Ανακτήθηκε στις 19 Απριλίου 2007. 
  108. Η Παράσταση | The Show, https://www.youtube.com/watch?v=DX0nMZOmwvM, ανακτήθηκε στις 2019-11-15 
  109. Country Study 2009, σελ. 135.
  110. Country Study 2009, σελ. 138.
  111. Country Study 2009, σελ. 142.
  112. Country Study 2009, σελ. 140.
  113. Country Study 2009, σελ. 143, 145.
  114. Country Profile 2007, σελ. 9.
  115. «Economy». Encyclopædia Britannica Online. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Ιουλίου 2014. Ανακτήθηκε στις 31 Μαΐου 2014. 
  116. Country Study 2009, σελ. 145.
  117. «GDP Composition by sectory field listing». CIA The World Factbook. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Μαΐου 2014. Ανακτήθηκε στις 31 Μαΐου 2014. 
  118. «Filling Gaps in the Human Development Index» (PDF). United Nations ESCAP. Φεβρουάριος 2009. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 5 Οκτωβρίου 2011. 
  119. «GDP (PPP) Field listing». CIA World Factbook. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Ιουνίου 2014. Ανακτήθηκε στις 31 Μαΐου 2014. 
  120. «GDP (PPP) per capita Field listing». CIA World Factbook. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Ιουνίου 2014. Ανακτήθηκε στις 31 Μαΐου 2014. 
  121. «North Korean Economy Records Positive Growth for Two Consecutive Years». The Institute for Far Eastern Studies. 17 Ιουλίου 2013. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Απριλίου 2015. Ανακτήθηκε στις 15 Ιουνίου 2014. 
  122. North Korea Handbook 2003, σελ. 931.
  123. Country Study 2009, σελ. xxiii.
  124. Country Profile 2007, σελ. 8.
  125. «DPRK—Only Tax-free Country». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Οκτωβρίου 2009. Ανακτήθηκε στις 19 Ιουνίου 2009. 
  126. «Pyongyang glitters but most of North Korea still dark». AP through MSN News. 28 Απριλίου 2013. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Ιουλίου 2014. Ανακτήθηκε στις 15 Ιουνίου 2014. 
  127. «Jangmadang Will Prevent "Second Food Crisis" from Developing». DailyNK. 26 Οκτωβρίου 2007. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Δεκεμβρίου 2010. 
  128. «Top Items in the Jangmadang». The DailyNK. 1 Ιανουαρίου 2009. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Σεπτεμβρίου 2015. 
  129. Cha, Victor (2012). The Impossible State. Ecco. 
  130. «Kim Jong Eun's Long-lasting Pain in the Neck». TheDailyNK. 30 Νοεμβρίου 2010. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Δεκεμβρίου 2010. 
  131. «NK is no Stalinist country». The Korea Times. 9 Οκτωβρίου 2011. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Οκτωβρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2011. 
  132. «Labor Force by occupation field listing». CIA The World Factbook. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Μαΐου 2014. Ανακτήθηκε στις 7 Ιουνίου 2014. 
  133. «Labor Force field listing». CIA The World Factbook. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Ιουνίου 2014. Ανακτήθηκε στις 7 Ιουνίου 2014. 
  134. «Major Industries field listing». CIA The World Factbook. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Ιουνίου 2014. Ανακτήθηκε στις 7 Ιουνίου 2014. 
  135. «In limited N.Korean market, furor for S.Korean products». The Hankyoreh. 6 Ιανουαρίου 2011. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Ιανουαρίου 2011. 
  136. Country Study 2009, σελ. 154.
  137. Country Study 2009, σελ. 143.
  138. Country Study 2009, σελ. 47.
  139. «North Korea welcomes increase in tourism». The Telegraph. 20 Φεβρουαρίου 2013. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Σεπτεμβρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 15 Ιουνίου 2014. 
  140. «Skiing in North Korea: Mounting Problems». The Economist. 2014-02-14. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2014-06-09. https://web.archive.org/web/20140609161710/https://www.economist.com/blogs/banyan/2014/02/skiing-north-korea. Ανακτήθηκε στις 2014-06-15. 
  141. Country Study 2009, σελ. 173.
  142. Country Study 2009, σελ. 165.
  143. «North Korea's crusade for more special economic zones». NKNews. 1 Δεκεμβρίου 2013. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Ιουλίου 2014. Ανακτήθηκε στις 15 Ιουνίου 2014. 
  144. «North Korea Plans To Expand Special Economic Zones». The Huffington Post. 2013-11-16. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2014-04-12. https://web.archive.org/web/20140412081837/http://www.huffingtonpost.com/2013/10/16/north-korea_n_4108265.html. Ανακτήθηκε στις 2014-06-15. 
  145. «Cumulative output of Kaesong park reaches US$2.3 bln». Yonhap News. 12 Ιουνίου 2014. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Αυγούστου 2014. Ανακτήθηκε στις 15 Ιουνίου 2014. 
  146. 146,0 146,1 «North Korean Foreign Trade Volume Posts Record High of USD 7.3 Billion in 2013». The Institute for Far Eastern Studies. 28 Μαΐου 2014. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Σεπτεμβρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 15 Ιουνίου 2014. 
  147. «Russia, North Korea Agree to Settle Payments in Rubles in Trade Pact». RIA Novosti. 28 Μαρτίου 2014. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Ιουνίου 2014. Ανακτήθηκε στις 15 Ιουνίου 2014. 
  148. «Russia and N. Korea switching to trade in rubles». RT. 5 Ιουνίου 2014. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Ιουνίου 2014. Ανακτήθηκε στις 15 Ιουνίου 2014. 
  149. «South Korea has lost the North to China». Financial Times. 2014-02-20. http://www.ft.com/intl/cms/s/0/f8fca490-9a23-11e3-a407-00144feab7de.html#axzz34ikn6f8D. Ανακτήθηκε στις 2014-06-15. 
  150. Country Study 2009, σελ. 146.
  151. 151,0 151,1 151,2 151,3 Country Study 2009, σελ. 147.
  152. 152,0 152,1 «North Korea to Utilize Science and Technology to Overcome Its Energy Crisis». The Institute of Far Eastern Studies. 3 Απριλίου 2014. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Απριλίου 2015. Ανακτήθηκε στις 15 Ιουνίου 2014. 
  153. «North Korea Adopts Renewable Energy Law». The Institute for Far Eastern Studies. 17 Σεπτεμβρίου 2013. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Απριλίου 2015. Ανακτήθηκε στις 15 Ιουνίου 2014. 
  154. «Progress in North Korea's Renewable Energy Production». NK Briefs. The Institute for Far Eastern Studies. 2 Μαρτίου 2016. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Δεκεμβρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 18 Δεκεμβρίου 2016. 
  155. «Activity Seen at North Korean Nuclear Plant». The New York Times. 2013-12-24. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2014-07-26. https://web.archive.org/web/20140726144101/http://www.nytimes.com/2013/12/25/world/asia/experts-say-north-korea-may-be-producing-fuel-for-nuclear-reactor.html?_r=0. Ανακτήθηκε στις 2014-06-15. 
  156. «Kogas says gas pipe from Russia via N. Korea to cost $2.5 bil – Natural Gas | Platts News Article & Story». Platts.com. 22 Φεβρουαρίου 1999. Ανακτήθηκε στις 8 Μαρτίου 2013. 
  157. «North Korea to get $100 million annually for Russian gas transit». RIA Novosti. 17 Νοεμβρίου 2011. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Μαΐου 2013. Ανακτήθηκε στις 8 Μαρτίου 2013. 
  158. «High Speed Rail and Road Connecting Kaesong-Pyongyang-Sinuiju to be Built». The Institute for Far Eastern Studies. 20 Δεκεμβρίου 2013. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Απριλίου 2015. Ανακτήθηκε στις 15 Ιουνίου 2014. 
  159. «Russia to extend Trans-Eurasian rail project to Korea». RT. 6 Ιουνίου 2014. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Ιουνίου 2014. Ανακτήθηκε στις 16 Ιουνίου 2014. 
  160. «Roadways field listing». CIA The World Factbook. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Μαΐου 2014. Ανακτήθηκε στις 16 Ιουνίου 2014. 
  161. Country Study 2009, σελ. 150.
  162. «Merchant marine field listing». CIA The World Factbook. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Ιουνίου 2014. Ανακτήθηκε στις 16 Ιουνίου 2014. 
  163. «Airports field listing». CIA The World Factbook. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Ιουνίου 2014. Ανακτήθηκε στις 16 Ιουνίου 2014. 
  164. «Helipads field listing». CIA The World Factbook. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Ιουνίου 2011. Ανακτήθηκε στις 16 Ιουνίου 2014. 
  165. «70% of Households Use Bikes». The Daily NK. 30 Οκτωβρίου 2008. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Ιουλίου 2014. Ανακτήθηκε στις 16 Ιουνίου 2014. 
  166. Andrei Lankov (1 Απριλίου 2007). «Academies». The Korea Times. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Ιουλίου 2014. Ανακτήθηκε στις 16 Ιουνίου 2014. 
  167. 167,0 167,1 «North Korea to Become Strong in Science and Technology by Year 2022». The International Institute for Far Eastern Studies. 21 Δεκεμβρίου 2012. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Σεπτεμβρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 17 Ιουνίου 2014. 
  168. «N. Korea moves to develop cutting-edge nanotech industry». Yonhap News. 2 Αυγούστου 2013. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Απριλίου 2014. Ανακτήθηκε στις 17 Ιουνίου 2014. 
  169. «Two Koreas can cooperate in chemistry, biotech and nano science: report». Yonhap News. 6 Ιανουαρίου 2010. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Δεκεμβρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 17 Ιουνίου 2014. 
  170. «High-Tech Development Zones: The Core of Building a Powerful Knowledge Economy Nation». The International Institute for Far Eastern Studies. 5 Ιουνίου 2014. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Απριλίου 2015. Ανακτήθηκε στις 17 Ιουνίου 2014. 
  171. «"Miraewon" Electronic Libraries to be Constructed Across North Korea». The International Institute for Far Eastern Studies. 22 Μαΐου 2014. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Σεπτεμβρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 17 Ιουνίου 2014. 
  172. Pearlman, Robert. «North Korea's 'NADA' Space Agency, Logo Are Anything But 'Nothing'». Space.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Μαΐου 2016. 
  173. 173,0 173,1 Lele, Ajey (2013). Asian Space Race: Rhetoric Or Reality. Springer. σελίδες 70–72. ISBN 978-81-322-0732-0. 
  174. Talmadge, Eric (2012-12-18). «Crippled NKorean probe could orbit for years». AP. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2013-10-29. https://web.archive.org/web/20131029210856/http://bigstory.ap.org/article/crippled-nkorean-probe-could-orbit-years?goback=.gde_3433693_member_197139555. Ανακτήθηκε στις 2012-12-18. 
  175. «Japan to launch spy satellite to keep an eye on North Korea». Wired. 23 Ιανουαρίου 2013. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Ιουλίου 2014. Ανακτήθηκε στις 17 Ιουνίου 2014. 
  176. «High five: Messages from North Korea». The Asia Times. 19 Μαρτίου 2009. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Μαρτίου 2009. Ανακτήθηκε στις 17 Ιουνίου 2014. 
  177. «North Korea appears to ape Nasa with space agency logo». The Guardian. 1 Απριλίου 2014. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Ιουλίου 2014. Ανακτήθηκε στις 17 Ιουνίου 2014. 
  178. 178,0 178,1 «UN Security Council vows new sanctions after N Korea's rocket launch». BBC News. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Φεβρουαρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 7 Φεβρουαρίου 2016. 
  179. «U.N. Security Council condemns North Korea launch - CNN.com». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2016-02-07. https://web.archive.org/web/20160207110440/http://www.cnn.com/2016/02/07/asia/north-korea-rocket-launch-window/index.html. Ανακτήθηκε στις 2016-02-07. 
  180. Gayle, Justin McCurry Damien; agencies (2016-02-07). «North Korea rocket launch: UN security council condemns latest violation» (στα αγγλικά). The Guardian. ISSN 0261-3077. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2016-02-07. https://web.archive.org/web/20160207023209/http://www.theguardian.com/world/2016/feb/07/north-korea-launches-long-range-rocket-it-claims-is-carrying-a-satellite. Ανακτήθηκε στις 2016-02-07. 
  181. «Country Comparison: Telephones – main lines in use». The World Factbook. CIA. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Δεκεμβρίου 2016. 
  182. «Telephone System Field Listing». CIA The World Factbook. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Ιουνίου 2014. Ανακτήθηκε στις 17 Ιουνίου 2014. 
  183. French 2007, σελ. 22.
  184. 184,0 184,1 184,2 «North Korea embraces 3G service». BBC. 2013-04-26. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2014-05-28. https://web.archive.org/web/20140528235049/http://www.bbc.co.uk/news/technology-22308353. Ανακτήθηκε στις 2014-06-17. 
  185. Rebecca MacKinnon (17 Ιανουαρίου 2005). «Chinese Cell Phone Breaches North Korean Hermit Kingdom». Yale Global Online. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Οκτωβρίου 2009. Ανακτήθηκε στις 2 Αυγούστου 2007. 
  186. 186,0 186,1 «North Korea: On the net in world's most secretive nation». BBC. 10 Δεκεμβρίου 2012. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Ιουλίου 2014. Ανακτήθηκε στις 17 Ιουνίου 2014. 
  187. Bertil Lintner (24 April 2007). «North Korea's IT revolution». Asia Times. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2007-04-27. https://web.archive.org/web/20070427072538/http://www.atimes.com/atimes/Korea/ID24Dg01.html. Ανακτήθηκε στις 2007-05-11. 
  188. 188,0 188,1 «North Korea has 'Bright' idea for internet». News.com.au. 4 Φεβρουαρίου 2014. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Ιουλίου 2014. Ανακτήθηκε στις 17 Ιουνίου 2014. 
  189. Hersher, Rebecca (2016-09-21). «North Korea Accidentally Reveals It Only Has 28 Websites». NPR. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2016-09-22. https://web.archive.org/web/20160922004655/http://www.npr.org/sections/thetwo-way/2016/09/21/494902997/north-korea-accidentally-reveals-it-only-has-28-websites. Ανακτήθηκε στις 2016-09-22. 
  190. Bryant, Matthew (2016-09-19). «North Korea DNS Leak». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2016-09-21. https://web.archive.org/web/20160921171448/https://github.com/mandatoryprogrammer/NorthKoreaDNSLeak. Ανακτήθηκε στις 2016-09-22. 
  191. Fox News, 150,000 Witness North Korea Execution of Factory Boss Whose Crime Was Making International Phone Calls, 27 Νοεμβρίου 2007.
  192. «Βορειοκορεάτες ζωγράφοι». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Ιανουαρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 6 Ιανουαρίου 2010. 
  193. John K. Fairbank, Edwin O. Reischauer & Albert M. Craig (1978). East Asia: Tradition & Transformation. Houghton Mifflin Company, Boston. ISBN 0-395-25812-X. 
  194. Bruce G. Cumings. «The Rise of Korean Nationalism and Communism». A Country Study: North Korea. Library of Congress. Call number DS932 .N662 1994. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Απριλίου 2007. 
  195. 195,0 195,1 «Contemporary Cultural Expression». Library of Congress Country Studies. 1993. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Δεκεμβρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 3 Ιουλίου 2014. 
  196. North Korea Handbook 2003, σελίδες 496–497.
  197. «Democratic People's Republic of Korea». UNESCO. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Ιουλίου 2014. Ανακτήθηκε στις 6 Ιουνίου 2014. 
  198. 198,0 198,1 Andrei Lankov (13 Φεβρουαρίου 2011). «Socialist realism». The Korea Times. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Ιουλίου 2014. Ανακτήθηκε στις 6 Ιουλίου 2014. 
  199. 199,0 199,1 «A window into North Korea's art world». The Asia Times. 16 Ιουνίου 2012. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Μαρτίου 2013. Ανακτήθηκε στις 14 Ιουλίου 2014. 
  200. 200,0 200,1 «Mansudae Art Studio, North Korea's Colossal Monument Factory». Bloomberg Business Week. 6 Ιουνίου 2013. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Φεβρουαρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 14 Ιουλίου 2014. 
  201. «Senegal President Wade apologises for Christ comments». BBC News (London: BBC). 2009-12-31. http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/africa/8435805.stm. Ανακτήθηκε στις 2014-07-14. 
  202. «Heroes' monument losing battle». The Namibian. 5 Ιουνίου 2005. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Ιουλίου 2014. Ανακτήθηκε στις 14 Ιουλίου 2014. 
  203. 203,0 203,1 203,2 Country Study 2009, σελ. 114.
  204. North Korea Handbook 2003, σελίδες 423–424.
  205. North Korea Handbook 2003, σελ. 424.
  206. North Korea Handbook 2003, σελ. 475.
  207. «Benoit Symposium: From Pyongyang to Mars: Sci-fi, Genre, and Literary Value in North Korea». SinoNK. 25 Σεπτεμβρίου 2013. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Ιουνίου 2014. Ανακτήθηκε στις 14 Ιουλίου 2014. 
  208. Country Study 2009, σελ. 94.
  209. «Pyongyang goes pop: Inside North Korea's first indie disco». The Guardian. 22 Φεβρουαρίου 2011. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Ιουλίου 2014. Ανακτήθηκε στις 14 Ιουλίου 2014. 
  210. Kretchun, Nat· Kim, Jane (10 Μαΐου 2012). «A Quiet Opening: North Koreans in a Changing Media Environment» (PDF). InterMedia. Αρχειοθετήθηκε (PDF) από το πρωτότυπο στις 14 Ιανουαρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 19 Ιανουαρίου 2013. The primary focus of the study was on the ability of North Koreans to access outside information from foreign sources through a variety of media, communication technologies and personal sources. The relationship between information exposure on North Koreans’ perceptions of the outside world and their own country was also analyzed. 
  211. «North Korea». Reporters Without Borders. 2017. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Απριλίου 2017. Ανακτήθηκε στις 28 Απριλίου 2017. 
  212. «Freedom of the Press: North Korea». Freedom House. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Ιουλίου 2014. Ανακτήθηκε στις 14 Ιουλίου 2014. 
  213. Pervis, Larinda B. (2007). North Korea Issues: Nuclear Posturing, Saber Rattling, and International Mischief. Nova Science Publishers. σελ. 22. ISBN 978-1-60021-655-8. 
  214. «Meagre media for North Koreans». BBC News. 2006-10-10. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2014-08-20. https://web.archive.org/web/20140820085153/http://news.bbc.co.uk/2/hi/asia-pacific/6037715.stm. Ανακτήθηκε στις 2014-07-14. 
  215. «North Korea Uses Twitter, YouTube For Propaganda Offensive». The Huffington post. 17 Αυγούστου 2010. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Οκτωβρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 14 Ιουλίου 2014. 
  216. Calderone, Michael (2014-07-14). «Associated Press North Korea Bureau Opens As First All-Format News Office In Pyongyang». The Huffington Post. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2012-04-16. https://web.archive.org/web/20120416013204/http://www.huffingtonpost.com/2012/01/16/associated-press-north-korea-bureau-pyongyang_n_1208159.html. Ανακτήθηκε στις 2012-03-26. 
  217. 217,0 217,1 O'Carroll, Chad (2014-01-06). «North Korea's invisible phone, killer dogs and other such stories – why the world is transfixed». The Telegraph. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2014-10-08. https://web.archive.org/web/20141008074624/http://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/asia/northkorea/10554198/North-Koreas-invisible-phone-killer-dogs-and-other-such-stories-why-the-world-is-transfixed.html. Ανακτήθηκε στις 2014-07-14. 
  218. Taylor, Adam (29 Αυγούστου 2013). «Why You Shouldn't Necessarily Trust Those Reports Of Kim Jong-un Executing His Ex-Girlfriend». businessinsider.com. Business Insider. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 19 Ιανουαρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 19 Ιανουαρίου 2014. 
  219. Fischer, Max (2014-01-03). «No, Kim Jong Un probably didn’t feed his uncle to 120 hungry dogs». Washington Post (Washington, D.C.). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2014-07-26. https://web.archive.org/web/20140726032316/http://www.washingtonpost.com/blogs/worldviews/wp/2014/01/03/no-kim-jong-un-probably-didnt-feed-his-uncle-to-120-hungry-dogs/. 
  220. «Literature, Music, and Film». Library of Congress Country Studies. 1993. Ανακτήθηκε στις 14 Ιουλίου 2014. 
  221. 221,0 221,1 «North Korean Opera Draws Acclaim in China». The New York Times. 2010-07-28. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2014-07-26. https://web.archive.org/web/20140726145257/http://www.nytimes.com/2010/07/29/arts/29iht-sea.html?pagewanted=all. Ανακτήθηκε στις 2014-07-14. 
  222. «Revolutionary opera "Sea of Blood" 30 years old». KCNA. Αύγουστος 2001. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Οκτωβρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 14 Ιουλίου 2014. 
  223. «North Korea: Bringing modern music to Pyongyang». BBC News. 3 Ιανουαρίου 2013. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Ιουλίου 2014. Ανακτήθηκε στις 14 Ιουλίου 2014. 
  224. «Meet North Korea's new girl band: five girls who just wanna have state-sanctioned fun». The Telegraph. 29 Μαΐου 2013. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Ιουλίου 2014. Ανακτήθηκε στις 14 Ιουλίου 2014. 
  225. North Korea Handbook 2003, σελ. 478.
  226. «Moranbong: Kim Jong-un's favourite band stage a comeback». The Guardian. 24 Απριλίου 2014. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Αυγούστου 2014. Ανακτήθηκε στις 14 Ιουλίου 2014. 
  227. «Pyongyang goes pop: How North Korea discovered Michael Jackson». The Guardian. 1 Φεβρουαρίου 2011. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Ιουλίου 2014. Ανακτήθηκε στις 14 Ιουλίου 2014. 
  228. Korean Cuisine (한국요리 韓國料理) (στα Κορεατικά). Naver / Doosan Encyclopedia. Ανακτήθηκε στις 15 Ιουλίου 2014. [νεκρός σύνδεσμος]
  229. «Food». Korean Culture and Information Service. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Ιουλίου 2014. Ανακτήθηκε στις 15 Ιουλίου 2014. 
  230. 230,0 230,1 Lankov, Andrei (2007), North of the DMZ: Essays on daily life in North Korea, McFarland, σελ. 90–91, ISBN 978-0-7864-2839-7 
  231. «Okryu Restaurant Becomes More Popular for Terrapin Dishes». Korean Central News Agency. 26 Μαΐου 2010. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Ιουνίου 2011. Ανακτήθηκε στις 15 Ιουλίου 2014. 
  232. «Okryu restaurant». Korean Central News Agency. 31 Αυγούστου 1998. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Ιανουαρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 15 Ιουλίου 2014. 
  233. «The mystery of North Korea's virtuoso waitresses». BBC News. 8 Ιουνίου 2014. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Ιουλίου 2014. Ανακτήθηκε στις 15 Ιουλίου 2014. 
  234. «Fifa investigates North Korea World Cup abuse claims». BBC News. 2010-08-11. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2014-08-29. https://web.archive.org/web/20140829064334/http://www.bbc.co.uk/news/world-asia-pacific-10935521. Ανακτήθηκε στις 2014-07-15. 
  235. «When Middlesbrough hosted the 1966 World Cup Koreans». BBC News. 2010-06-15. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2014-05-18. https://web.archive.org/web/20140518020901/http://news.bbc.co.uk/local/tees/hi/people_and_places/newsid_8739000/8739539.stm. Ανακτήθηκε στις 2014-07-15. 
  236. «Rodman returns to North Korea amid political unrest». Fox News. 2013-12-19. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2013-12-19. https://web.archive.org/web/20131219150415/http://www.foxnews.com/world/2013/12/19/rodman-returns-to-north-korea-amid-political-unrest/. Ανακτήθηκε στις 2013-12-20. 
  237. «Democratic People's Republic of Korea». International Olympic Committee. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιουλίου 2014. Ανακτήθηκε στις 15 Ιουλίου 2014. 
  238. «North Korea's Kim Un Guk wins 62kg weightlifting Olympic gold». BBC News. 30 Ιουλίου 2012. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Οκτωβρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 15 Ιουλίου 2014. 
  239. «North Korea rewards athletes with luxury apartments». Reuters. 4 Οκτωβρίου 2013. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Δεκεμβρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 20 Δεκεμβρίου 2013. 
  240. 240,0 240,1 «North Korea halts showcase mass games due to flood». Reuters. 27 Αυγούστου 2007. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Φεβρουαρίου 2009. 
  241. 241,0 241,1 «Despair, hunger and defiance at the heart of the greatest show on earth». The Guardian. 2002-05-17. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2014-09-09. https://web.archive.org/web/20140909142757/http://www.theguardian.com/world/2002/may/17/northkorea. Ανακτήθηκε στις 2014-07-15. 
  242. «Kim Jong-un orders spruce up of world's biggest stadium as 'millions starve'». The Daily Telegraph. 2013-09-26. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2014-06-12. https://web.archive.org/web/20140612004916/http://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/asia/northkorea/10335601/Kim-Jong-un-orders-spruce-up-of-worlds-biggest-stadium-as-millions-starve.html. Ανακτήθηκε στις 2014-07-15. 
  243. «North Korea allows tourists to run in Pyongyang marathon for the first time». The Daily Telegraph. 2014-04-03. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2014-08-01. https://web.archive.org/web/20140801114007/http://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/asia/northkorea/10742812/North-Korea-allows-tourists-to-run-in-Pyongyang-marathon-for-the-first-time.html. Ανακτήθηκε στις 2014-07-15. 
  244. Dickinson, Rob. «A Glimpse of North Korea's Railways». The International Steam Pages. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Μαΐου 2008. Ανακτήθηκε στις 4 Ιουλίου 2009. 
  245. «70% of Households Use Bikes». The Daily NK. 30 Οκτωβρίου 2008. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία