Το πορτρέτο μιας κυρίας (μυθιστόρημα)

Μυθιστόρημα του Χένρι Τζέιμς

Το πορτραίτο μιας κυρίας (αγγλικός τίτλος:The Portrait of a Lady) είναι μυθιστόρημα του Χένρι Τζέιμς το οποίο δημοσιεύθηκε για πρώτη φορά σε συνέχειες σε λογοτεχνικά περιοδικά το 1880-1881, και εκδόθηκε σε βιβλίο το 1881. Είναι ένα από τα πιο δημοφιλή μυθιστορήματα του Τζέιμς και θεωρείται από τους κριτικούς ένα από τα καλύτερα έργα του.[2]

Το πορτρέτο μιας κυρίας
Εξώφυλλο της πρώτης αμερικανικής έκδοσης
ΣυγγραφέαςΧένρι Τζέιμς
ΤίτλοςThe Portrait of a Lady
ΓλώσσαΑγγλικά
Ημερομηνία δημοσίευσης1881
Μορφήμυθιστόρημα
ΤόποςΛονδίνο
LC ClassOL276370W[1]
Πρώτη έκδοσηMacmillan Publishers
ΠροηγούμενοWashington Square
ΕπόμενοThe Bostonians
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Όταν μια νεαρή Νεοϋορκέζα μετακομίζει στην Αγγλία στη θεία της, η ζωή της φαίνεται να βελτιώνεται. Γνωρίζει νέα μέλη της οικογένειας που την αγαπούν και πλούσιους επίδοξους μνηστήρες, που όμως τους αρνείται γιατί θέλει να διατηρήσει την ανεξαρτησία της. Επίσης, κληρονομεί μια τεράστια περιουσία από τον θείο της. Όλα όμως αλλάζουν όταν παρασύρεται και παντρεύεται κάποιον που ενδιαφέρεται μόνο για την περιουσία της.[3]

Όπως πολλά από τα μυθιστορήματα του Τζέιμς, διαδραματίζεται στην Ευρώπη, κυρίως στην Αγγλία και την Ιταλία, και αντανακλά το συνεχές ενδιαφέρον του συγγραφέα για τις διαφορές μεταξύ του Νέου και του Παλαιού Κόσμου. Εξετάζει θέματα προσωπικής ελευθερίας και ανεξαρτησίας, χειραγώγησης και προδοσίας, ευθύνης και ρόλων των φύλων.

Υπόθεση Επεξεργασία

Η πλοκή διαδραματίζεται σε δύο περιόδους, το 1872 και 1873, και λίγο αργότερα το 1876 και 1877.

Η 21χρονη Ίζαμπελ 'Αρτσερ, από το Όλμπανι της Νέας Υόρκης, μετά τον θάνατο του πατέρα της προσκαλείται στην Αγγλία από τη θεία της Λύντια Τάτσετ που ζει με τον σύζυγό της Ντάνιελ στο εξοχικό τους κτήμα κοντά στο Λονδίνο. Εκεί συναντά τον ξάδερφό της, Ραλφ Τάτσετ, έναν άρρωστο ανάπηρο αλλά ευχάριστο σύντροφο, και τον γείτονα της οικογένειας, τον λόρδο Γουόρμπερτον. Η Ίζαμπελ απορρίπτει την ξαφνική πρόταση γάμου του Γουόρμπερτον, όπως επίσης και την πρόταση του Κάσπαρ Γκούντγουντ, πλούσιο κληρονόμο από τη Βοστώνη που την ακολούθησε στην Ευρώπη. Αν και η κοπέλα έλκεται από τον Κάσπαρ, η ανάγκη της για ανεξαρτησία και η διάθεσή της για εμπειρίες αποκλείουν έναν πρόωρο γάμο, που πιστεύει ότι θα απαιτούσε τη θυσία της ελευθερίας της. Όταν ο θείος της Ντάνιελ Τάτσετ πεθαίνει, κληροδοτεί - μετά από αίτημα του γιου του Ραλφ - τη μισή περιουσία του στην Ίζαμπελ.[4]

Έτσι, κάτοχος τεράστιας περιουσίας, η Ίζαμπελ ταξιδεύει στην ευρωπαϊκή ήπειρο και, στη Φλωρεντία, γνωρίζει τον Γκίλμπερτ Όσμοντ, έναν χήρο Αμερικανό και πατέρα της έφηβης Πάνσι, που βρίσκεται κλεισμένη σε ένα μοναστήρι στη Ρώμη. Αν και απέρριψε τις προτάσεις του Γουόρμπερτον και του Γκούντγουντ, η Ίζαμπελ δέχεται την πρόταση γάμου του διανοούμενου και «ανώτερου» Όσμοντ. Αυτό που δεν γνωρίζει είναι ότι ο γάμος έγινε σε μεγάλο βαθμό με την παρότρυνση της κυρίας Μερλ, μιας εκλεπτυσμένης, καλλιεργημένης, φαινομενικά ανεξάρτητης Αμερικανίδας, την οποία η Ίζαμπελ είχε γνωρίσει στο εξοχικό κτήμα των Τάτσετ.

Η Ίζαμπελ και ο Γκίλμπερτ Όσμοντ εγκαθίστανται στη Ρώμη, αλλά η σχέση τους σύντομα καταστρέφεται από τον έντονο εγωισμό και την έλλειψη στοργής του Γκίλμπερτ για τη γυναίκα του. Η Ίζαμπελ συμπαθεί την Πάνσι, η οποία θέλει να παντρευτεί έναν νεαρό Αμερικανό συλλέκτη έργων τέχνης. Ο σνομπ Γκίλμπερτ θα προτιμούσε η Πάνσι να δεχτεί την πρόταση του λόρδου Γουόρμπερτον, ο οποίος είχε κάνει προηγουμένως πρόταση γάμου στην Ίζαμπελ. Ωστόσο, η Ίζαμπελ υποπτεύεται ότι το ενδιαφέρον του λόρδου για την Πάνσι είναι ψεύτικο, ένα πρόσχημα για να βρίσκεται κοντά στην ίδια.[5]

Η σύγκρουση δημιουργεί περισσότερα ρήγματα στον δυστυχισμένο γάμο τους. Όταν η Ίζαμπελ μαθαίνει ότι ο ξάδερφός της Ραλφ πεθαίνει στην Αγγλία, θέλει να τον επισκεφτεί, αλλά ο άντρας της αντιτίθεται εγωιστικά. Εν τω μεταξύ, η Ίζαμπελ μαθαίνει ότι η Πάνσι είναι στην πραγματικότητα κόρη της κυρίας Μερλ, με την οποία ο Γκίλμπερτ είχε σχέσεις πριν από πολλά χρόνια.

Η Ίζαμπελ επισκέπτεται την Πάνσι, την οποία ο πατέρας της έστειλε τώρα πίσω στο μοναστήρι για να «σκεφτεί». Η Πάνσι ικετεύει απελπισμένα την Ίζαμπελ να επιστρέψει, κάτι που η Ίζαμπελ, αν και απρόθυμα, της το υπόσχεται. Παρά τη θέληση του συζύγου της, ταξιδεύει στην Αγγλία για να παρασταθεί στον ετοιμοθάνατο Ραλφ, ο οποίος τη συμβουλεύει να μείνει στην Αγγλία. Μετά τον θάνατο του Ραλφ, συναντά τον Κάσπαρ Γκούντγουντ, ο οποίος της προτείνει να αφήσει τον Γκίλμπερτ και να πάει μαζί του. Την αγκαλιάζει με πάθος και τη φιλάει, αλλά η Ίζαμπελ τρέπεται σε φυγή. Ο Γκούντγουντ την αναζητά την επόμενη μέρα, αλλά μαθαίνει ότι έχει φύγει για τη Ρώμη.

Το τέλος είναι διφορούμενο και ο αναγνώστης αφήνεται να φανταστεί αν η Ίζαμπελ επέστρεψε στον Όσμοντ για να υποφέρει τον γάμο της ή αν πρόκειται αφού σώσει την Πάνσι, να εγκαταλείψει τον Όσμοντ.[3]

Διασκευές Επεξεργασία

Μετάφραση στα ελληνικά Επεξεργασία

  • Το πορτρέτο μιας κυρίας, μετάφραση: Ερρίκος Μπαρτζινόπουλος, εκδόσεις Λιβάνης, 1996 [7]
  • Το πορτρέτο μιας κυρίας, μετάφραση: Γιώργος-Ίκαρος Μπαμπασάκης, εκδόσεις Καστανιώτης, 1997 [8]

Παραπομπές Επεξεργασία