Τσάι στη Σαχάρα (ταινία)

Δραματική ταινία του Μπερνάρντο Μπερτολούτσι (1990)

Το Τσάι στη Σαχάρα (Πρωτότυπος τίτλος: The Sheltering Sky) είναι βρετανο-ιταλική δραματική ταινία του 1990 σε σκηνοθεσία Μπερνάρντο Μπερτολούτσι με πρωταγωνιστές την Ντέμπρα Γουίνγκερ και τον Τζον Μάλκοβιτς. Η ταινία βασίζεται στο ομώνυμο μυθιστόρημα του 1949 του Πολ Μπόουλς (ο οποίος εμφανίζεται σε έκτακτο ρόλο) για ένα ζευγάρι που ταξιδεύει στη Βόρεια Αφρική με την ελπίδα να αναζωπυρώσει τον γάμο του, αλλά σύντομα πέφτει θύματα των κινδύνων που το περιβάλλουν. Η ιστορία κορυφώνεται με τον άνδρα να αρρωσταίνει βαριά σε μια πολύ απομακρυσμένη περιοχή της ερήμου Σαχάρα, από όπου τα γεγονότα γίνονται καταστροφικά.

Τσάι στη Σαχάρα
(The Sheltering Sky)
Κινηματογραφική αφίσα
ΣκηνοθεσίαΜπερνάρντο Μπερτολούτσι[1][2][3]
ΠαραγωγήΤζέρεμι Τόμας[4]
ΣενάριοΜπερνάρντο Μπερτολούτσι[4], Mark Peploe[4] και Paul Bowles[4]
Βασισμένο σεThe Sheltering Sky
ΠρωταγωνιστέςΝτέμπρα Ουίνγκερ[5][2][3], Τζον Μάλκοβιτς[5][2][3], Κάμπελ Σκοτ[5][3], Paul Bowles[5][3], Τίμοθι Σπολ[5][2][3], Νικολέτα Μπράσκι[5][3], Amina Annabi[5][3], Éric Vu-An, Τζιλ Μπένετ[5][2][3], Φιλίπ Μοριέ-Ζενού[5][3], Sotigui Kouyaté[5][3], Tom Novembre[5], Veronica Lazăr[6] και Κάρολαϊν ντε Φονσέκα[6]
ΜουσικήΡουίτσι Σακαμότο
ΦωτογραφίαΒιττόριο Στοράρο[4]
ΜοντάζGabriella Cristiani[4]
ΕνδυματολόγοςJames Acheson
Εταιρεία παραγωγήςRecorded Picture Company
ΔιανομήWarner Bros. και Netflix
Πρώτη προβολή14  Δεκεμβρίου 1990 και 25  Οκτωβρίου 1990 (Γερμανία)[7]
Διάρκεια140 λεπτά
ΠροέλευσηΗνωμένο Βασίλειο και Ιταλία
ΓλώσσαΑγγλικά

Πλοκή Επεξεργασία

Τρεις Αμερικανοί από τη Νέα Υόρκη φτάνουν στο Οράν της Γαλλικής Αλγερίας το 1947. Ο Πορτ Μόρεσμπι και η σύζυγός του Κιτ συνοδεύονται από τον φίλο τους Τζορτζ Τάνερ σε ένα ταξίδι που θα τους πάει βαθιά στην έρημο Σαχάρα. Ο Τάνερ παρατηρεί, «Είμαστε πιθανώς οι πρώτοι τουρίστες που είχαν μετά τον πόλεμο», στον οποίο η Κιτ απαντά «Δεν είμαστε τουρίστες. Είμαστε ταξιδιώτες». Ενώ ο Τάνερ σχεδιάζει να επιστρέψει στο σπίτι σε λίγες εβδομάδες, ο Πορτ και η Κιτ σχεδιάζουν να μείνουν για ένα ή δύο χρόνια.

Εν αναμονή της μεταφοράς σε ένα ξενοδοχείο, η ομάδα συναντά ένα ζευγάρι Αγγλών ταξιδιωτών, την κυρία Λάιλ, ταξιδιωτική συγγραφέα, και τον Έρικ, τον ενήλικο γιο της. Η μητέρα του Έρικ τον κρατά συνεχώς με έλλειψη χρημάτων, γι' αυτό και ζητά πάντα πίστωση και δάνεια. Καθώς φτάνουν στο ξενοδοχείο, κάθονται στο μπαρ του ξενοδοχείου και τους παρατηρεί ένας ηλικιωμένος άνδρας που κάθεται μόνος σε ένα τραπέζι. Ο Πορτ καλεί την Κιτ να τον συνοδεύσει σε μια βόλτα στην πόλη. Αφού εκείνη αρνείται και αποκρούει τις ρομαντικές προκαταβολές του, ο Πορτ φεύγει θυμωμένος. Κατά τη διάρκεια της βόλτας του συναντά έναν μαστροπό που του συστήνει μια πόρνη σε έναν καταυλισμό των Βερβέρων . Οι δυο τους κάνουν σεξ και η ιερόδουλη προσπαθεί να του κλέψει το πορτοφόλι. Ο Πορτ φεύγει γρήγορα και καταδιώκεται από το καταυλισμό από έναν όχλο.

Το επόμενο πρωί ο Τάνερ φτάνει στο δωμάτιο της Κιτ για να την πάει για ψώνια. Μη θέλοντας ο Τάνερ να ξέρει ότι ο Πορτ έμεινε έξω όλο το βράδυ, αφαιρεί τα καλύμματα από το κρεβάτι του για να φαίνεται ότι κοιμόταν εκεί. Καθώς η Κιτ και ο Τάνερ ετοιμάζονται να φύγουν, ένα ατημέλητος Πορτ φτάνει. Βλέποντας το κρεβάτι του, υποθέτει ότι ο Τάνερ πέρασε τη νύχτα με την Κιτ.

Το ζεύγος Μόρεσμπι συναντά ξανά τους Λάιλ και τους προσφέρεται μια βόλτα με το αυτοκίνητό τους στο Boucif, τον επόμενο προορισμό τους, αλλά ενημερώνονται ότι δεν υπάρχει χώρος για τον Τάνερ. Ο Πορτ δέχεται τη βόλτα με τους Λάιλ ενώ η Κιτ και ο Τάνερ παίρνουν το τρένο. Ο Τάνερ και η Κιτ πίνουν σαμπάνια και ξυπνούν το επόμενο πρωί στο δωμάτιο του ξενοδοχείου της Κιτ. Υποψιασμένος για τη σχέση της Κιτ με τον Τάνερ, ο Πορτ κανονίζει με τον Έρικ Λάιλ να παράσχει στον Τάνερ την μεταφορά στο Messad με το πρόσχημα ότι ο Πορτ και η Κιτ θα τον συναντήσουν αργότερα. Ο Έρικ συμφωνεί αλλά κλέβει και το διαβατήριο του Πορτ.

Στη Μπουνούρα, ο Πορτ ανακαλύπτει ότι το διαβατήριό του λείπει. Ακόμη και καθώς ενημερώνεται από τοπικούς αξιωματούχους ότι το διαβατήριο μπορεί να ανακτηθεί στο Messad, ο Πορτ αποφασίζει να πάει με λεωφορείο στο El Ga'a με την Κιτ για να αποφύγει μια συνάντηση με τον Τάνερ. Στο ταξίδι, ο Πορτ προσβάλλεται από τυφοειδή πυρετό . Το ξενοδοχείο δεν θα τους φιλοξενήσει από φόβο μόλυνσης. Η Κιτ μεταφέρει τον Πορτ σε μια θέση Γαλλικής Λεγεώνας των Ξένων, αλλά δεν έχει γιατρό και τον νοσηλεύει η ίδια, ολοένα και πιο απελπισμένη για την κατάστασή του. Τελικά πεθαίνει δίπλα της στο δωμάτιό τους. Η Κιτ αφήνει τον Πορτ και ξεκινά μόνη της στη Σαχάρα.

Η Κιτ περιπλανιέται στην έρημο μέχρι που ζητάει να πάει μια βόλτα από ένα τρένο με καμήλα με επικεφαλής έναν Άραβα, τον Μπελκασίμ. Αφού το καραβάνι φτάνει στο σπίτι του στον Νίγηρα, ο Μπελκασίμ μεταμφιέζει την Κιτ σε αγόρι και την κλειδώνει σε έναν ξενώνα. Αν και κρατείται αιχμάλωτη, η Κιτ καλωσορίζει τις προόδους του Μπελκασίμ και οι δυο τους ξεκινούν μια σχέση. Η Κιτ ανακαλύπτεται σύντομα από τις γυναίκες του Μπελκασίμ, οι οποίες τη διατάζουν να φύγει. Η Κιτ βρίσκεται αποπροσανατολισμένη στην τοπική αγορά και καταδιώκεται από έναν όχλο. Βρίσκεται τελικά, βουβή και σχεδόν τρελή, σε ένα νοσοκομείο της καθολικής ιεραποστολής από το προσωπικό της αμερικανικής πρεσβείας, το οποίο έχει παρακινηθεί να την αναζητήσει από τον Τάνερ, ο οποίος βρήκε τον τάφο του Πορτ. Μεταφέρεται πίσω στην Ταγγέρη και της λένε ότι ο Τάνερ την περιμένει εκεί. Καθώς φτάνει στο ξενοδοχείο, η Κιτ φεύγει στην πόλη προτού ο Τάνερ προλάβει να τη συναντήσει.

Διανομή ρόλων Επεξεργασία

  • Ντέμπρα Ουίνγκερ ως Κιτ Μόρεσμπι
  • Τζον Μάλκοβιτς ως Πορτ Μόρεσμπι
  • Κάμπελ Σκοτ ως Τζορτζ Τάνερ
  • Τζιλ Μπένετ ως κυρία Λάιλ
  • Τίμοθι Σπολ ως Έρικ Λάιλ
  • Έρικ Βυ-Αν ως Μπελκασίμ
  • Άμινα Ανάμπι ως Μάρνια
  • Φιλίπ Μοριέ-Τζενό ως Λογαχός Μπρουσάντ
  • Νικολέτα Μπράσκι ως Γαλλίδα κυρία
  • Σοτογκούι Κογιατέ ως Αμπντελκάντερ
  • Τομ Νοβέμπρε ως Γάλλος αξιωματικός μετανάστευσης

Υποδοχή Επεξεργασία

Κριτικές Επεξεργασία

Στον ιστότοπο συλλλογής κριτικών Rotten Tomatoes η ταινία έχει βαθμολογία θετικής έγκρισης 50%, βασισμένες σε 26 κριτικές, παρά το γεγονός ότι η ταινία ήταν μια οικονομική αποτυχία. [8] Μεταξύ εκείνων που επαίνεσαν την ταινία ήταν ο κριτικός των New York Times, Βίνσεντ Κάνμπι, ο οποίος την περιέγραψε ως μια «μακριά, όμορφα διαμορφωμένη κραυγή απόγνωσης». [9] Ο Ρότζερ Έμπερτ έδωσε στην ταινία δύο αστέρια, δηλώνοντας ότι «έμεινα με την εντύπωση ότι τα δάχτυλά μου κλείνουν στον αέρα». [10]


Βραβεία και υποψηφιότητες Επεξεργασία

Βραβείο Κατηγορία Υποψήφιοι Αποτέλεσμα
Ένωση Κριτικών Κινηματογράφου της Βοστώνης [11] Καλύτερη Φωτογραφία Βιτόριο Στοράρο (επίσης για το Ντικ Τρέισι) Νίκη
BAFTA [12] Καλύτερη Φωτογραφία Βιτόριο Στοράρο Νίκη
Καλύτερος σχεδιασμός παραγωγής Τζιάνι Σιλβέστρι Υποψηφιότητα
Golden Ciak Καλύτερη Ταινία Μπερνάρντο Μπερτολούτσι Νίκη
Καλύτερη Σκηνοθεσία Νίκη
Καλύτερη Φωτογραφία Βιτόριο Στοράρο Νίκη
Καλύτερο Μοντάζ Γκαμπριέλα Κριστάνι Υποψηφιότητα
Καλύτερος σχεδιασμός παραγωγής Τζιάνι Σιλβέστρι Υποψηφιότητα
Χρυσές Σφαίρες [13] Καλύτερη Σκηνοθεσία Μπερνάρντο Μπερτολούτσι Υποψηφιότητα
Καλύτερη Πρωτότυπη Μουσική Ρουίτσι Σακαμότο και Ρίτσαρνττ Χόροβιτς Νίκη
Ένωση Κριτικών Κινηματογράφου του Λος Άντζελες [14] Καλύτερη Φωτογραφία Βιτόριο Στοράρο Επιλαχών
Καλύτερη Μουσική Ρουίτσι Σακαμότο και Ρίτσαρνττ Χόροβιτς Νίκη
Νάστρο ντ' Αρτζέντο Καλύτερη Σκηνοθεσία Μπερνάρντο Μπερτολούτσι Υποψηφιότητα
Καλύτερη Φωτογραφία Βιτόριο Στοράρο Νίκη
Εθνική Ένωση Κριτικών Κινηματογράφου [15] Καλύτερος Α' Γυναικείος Ρόλος Ντέμπρα Γουίνγκερ 3η θέση
Ένωση Κριτικών Κινηματογράφου της Νέας Υόρκης [16] Καλύτερη Σκηνοθεσία Μπερνάρντο Μπερτολούτσι Επιλαχών
Καλύτερη Φωτογραφία Βιτόριο Στοράρο Νίκη

Ανάλυση Επεξεργασία

Ο συγγραφέας Raj Chandarlapaty πιστεύει ότι η ταινία του Μπερτολούτσι κάνει μια «εξαιρετική δουλειά γλυκαίνοντας την εικόνα του Μπελκασίμ για το σημερινό κοινό», σε αντίθεση με την «ακανόνιστη κτηνωδία» του χαρακτήρα του μυθιστορήματος. [17]

Το 1998, ο Πολ Μπόουλς έγραψε έναν νέο πρόλογο στο μυθιστόρημα στον οποίο δήλωσε «όσο λιγότερο λέγονται για την ταινία τώρα, τόσο το καλύτερο». [18]

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. www.imdb.com/title/tt0100594/. Ανακτήθηκε στις 23  Ιουνίου 2016.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 www.allocine.fr/film/fichefilm_gen_cfilm=6178.html. Ανακτήθηκε στις 23  Ιουνίου 2016.
  3. 3,00 3,01 3,02 3,03 3,04 3,05 3,06 3,07 3,08 3,09 3,10 www.filmaffinity.com/es/film623419.html. Ανακτήθηκε στις 23  Ιουνίου 2016.
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 Freebase Data Dumps. Google.
  5. 5,00 5,01 5,02 5,03 5,04 5,05 5,06 5,07 5,08 5,09 5,10 www.imdb.com/title/tt0100594/fullcredits. Ανακτήθηκε στις 23  Ιουνίου 2016.
  6. 6,0 6,1 (Τσεχικά) Česko-Slovenská filmová databáze. 2001.
  7. (Γερμανικά) Λεξικό παγκόσμιων κινηματογραφικών ταινιών. Zweitausendeins.
  8. «Rotten Tomatoes - The Sheltering Sky». Rotten Tomatoes. Ανακτήθηκε στις 25 Μαΐου 2012. 
  9. Canby, Vincent (12 December 1990). «The Sheltering Sky - New York Times Review». The New York Times. https://www.nytimes.com/marketing/thedancerupstairs/reviews/8r.html. Ανακτήθηκε στις 5 May 2013. 
  10. https://www.rogerebert.com/reviews/the-sheltering-sky-1991
  11. «BSFC Winners: 1990s». Boston Society of Film Critics. 27 Ιουλίου 2018. Ανακτήθηκε στις 5 Ιουλίου 2021. 
  12. «BAFTA Awards: Film in 1991». BAFTA. 1991. Ανακτήθηκε στις 16 Σεπτεμβρίου 2016. "BAFTA Awards: Film in 1991". BAFTA. 1991. Retrieved 16 September 2016.
  13. «The Sheltering Sky – Golden Globes». HFPA. Ανακτήθηκε στις 28 Ιουλίου 2021. 
  14. «The 16th Annual Los Angeles Film Critics Association Awards». Los Angeles Film Critics Association. Ανακτήθηκε στις 5 Ιουλίου 2021. 
  15. «Past Awards». National Society of Film Critics. 19 Δεκεμβρίου 2009. Ανακτήθηκε στις 5 Ιουλίου 2021. 
  16. «1990 New York Film Critics Circle Awards». Mubi. Ανακτήθηκε στις 5 Ιουλίου 2021. 
  17. The Beat Generation and Counterculture: Paul Bowles, William S. Burroughs, Jack Kerouac; Raj Chandarlapaty; Peter Lang, 2009; page 36
  18. Bowles, Paul (1998). The Sheltering Sky. The Ecco Press. σελίδες 5. ISBN 9780880015820. 

Βιβλιογραφία Επεξεργασία

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία