Τσουκαλαίικα Αχαΐας

οικισμός της Ελλάδας

Συντεταγμένες: 38°09′22″N 21°38′52″E / 38.15611°N 21.64778°E / 38.15611; 21.64778

Τα Τσουκαλαίικα (ή σπανίως, από την παλιά του ονομασία, Τσουκαλά) είναι παραθαλάσσιο χωριό της πρώην επαρχίας Πατρών του Νομού Αχαΐας, πρώην Καποδιστριακό δημοτικό διαμέρισμα του Δήμου Βραχνέικων. Απέχει 13 χιλιόμετρα από την Πάτρα και 3 χιλιόμετρα από την Κάτω Αχαΐα, συνορεύει με τα χωριά Βραχνέικα, Αλισσός, Καμίνια και την βιομηχανική ζώνη Πατρών. Στα Τσουκαλαίικα ανήκει και ο πρώην οικισμός (νυν συνοικία) Ανεμόμυλος. Το δημοτικό διαμέρισμα έχει 393 κατοίκους σύμφωνα με την απογραφή του 2011[2].

Τσουκαλαίικα
Τσουκαλαίικα is located in Greece
Τσουκαλαίικα
Τσουκαλαίικα
Διοίκηση
ΧώραΕλλάδα
ΠεριφέρειαΔυτικής Ελλάδας
ΔήμοςΠατρέων
Δημοτική ΕνότηταΒραχναίικων
Γεωγραφία και Στατιστική
Γεωγραφικό διαμέρισμαΠελοποννήσου
ΝομόςΑχαΐας
Υψόμετρο2
Πληθυσμός393 (2011)
Πληροφορίες
Παλαιά ονομασίαΣουβαρδαίικα[1], Τσουκαλά
Ταχ. κώδικας250 02
Πανοραμική άποψη των Τσουκαλαίικων Αχαΐας.
Το αλιευτικό καταφύγιο στα Τσουκαλαίικα Αχαΐας.
Καλοκαιρινή άποψη της παραλίας στα Τσουκαλαίικα Αχαΐας.

Η περιοχή εξυπηρετείται από τις 29 Φεβρουαρίου 2020 από τη Γραμμή 2 του Προαστιακού Σιδηρόδρομου Πάτρας μέσω της στάσης "Τσουκαλαίικα / Tsoukaleika", στάση από την οποία προβλέπεται να λειτουργήσει λεωφορειακή ανταπόκριση για τη ΒΙ.ΠΕ. Πάτρας.

Ιστορία Επεξεργασία

Στην περιοχή έχουν βρεθεί κατάλοιπα ελληνιστικών και μυκηναϊκών χρόνων και πολλές αγροικίες των ρωμαϊκών χρόνων.

Προεπαναστατικά στην περιοχή, 2 χιλιόμετρα περίπου από το σημερινό χωριό, υπήρχε το χωριό "Τσουκαλά" ή "Τζουκαλά" που αναφέρεται πρώτη φορά κατά την Ενετοκρατία τον 17ο αιώνα. Η ονομασία του, Τσουκαλά, προέρχεται από τον πρώτο οικιστή του χωριού. Τα σημερινά Τσουκαλαίικα ανήκαν στο χωριό Τσουκαλά όπου μετά την επανάσταση του 1821 κατέβαιναν ποιμένες από το Σούβαρδο των Καλαβρύτων και έμεναν σε καλύβες για ξεχειμώνιασμα με τα πρόβατα τους. Από αυτούς τους ποιμένες ονομαζόταν και "Σουβαρδαίικα", ο Πουκεβίλ το αναφέρει "Σουβάλα". Σταδιακά στην περιοχή εγκαταστάθηκαν και οι κάτοικοι του Τσουκαλά το οποίο στη συνέχεια εγκαταλείφθηκε και σήμερα διασώζονται ερείπια των κατοικιών του[3].

Στην επανάσταση του 1821 στο χωριό Τσουκαλά έγινε μάχη μεταξύ Ελλήνων, γιων των Κολοκοτρώνη, Πλαπούτα και Πετιμεζέων, και Οθωμανών, στο χωριό είχε στηθεί το Οθωμανικό στρατόπεδο.

Αναφέρεται πρώτη φορά σαν οικισμός στην απογραφή του 1899 όπου δεν αναφέρεται το χωριό Τσουκαλά, αναφερόταν στην προηγούμενη απογραφή του 1879, το οποίο πρέπει να είχε ήδη εγκαταλειφθεί.

Πολιτική ιστορία Επεξεργασία

Με το Β.Δ. 8/4/1835 τα Τσουκαλαίικα αποτέλεσαν οικισμό του δημοτικού διαμερίσματος Δρεσθενών του Δήμου Μεσσάτιδος[4]. Με το Β.Δ. 3/7/1836 ο Δήμος Μεσσάτιδος συγχωνεύτηκε, στην ουσία απορροφήθηκε, με τον δήμο Πατρέων και τα Τσουκαλαίικα εντάχθηκαν στον Δήμο Δύμης[5]. Με το ΦΕΚ 256Α - 28/08/1912 και τη κατάργηση των δήμων γίνεται ανεξάρτητη κοινότητα μαζί με το χωριό Θεριανό το οποίο το 1919 αποσπάται για να αποτελέσει ανεξάρτητη κοινότητα. Με το ΦΕΚ - 16/10/1940 διορθώνεται το όνομα από Τσουκαλέικα σε Τσουκαλαίικα, με το ΦΕΚ - 19/03/1961 αναγνωρίζεται ο οικισμός Ανεμόμυλος και προσαρτάται στην κοινότητα[6][7].

Το 1998 με το Σχέδιο Καποδίστριας έγινε δημοτικό διαμέρισμα του Δήμου Βραχναίικων.

Συνοικία Ανεμόμυλος Αχαΐας Επεξεργασία

Συνοικία του χωριού αποτελεί ο Ανεμόμυλος[8] που γειτνιάζει με τα Καμίνια κοντά στη θέση "Σκάγια(ς)". Ο Ανεμόμυλος απογράφτηκε ως αυτόνομος οικισμός, προτού ενσωματωθεί στα Τσουκαλαίικα, από το 1961 έως και το 2001[9]. Στις 09/05/2011 καταργήθηκε ως οικισμός[8]. Σύμφωνα με μαρτυρίες υπάρχει ως θέση τουλάχιστον από το 1890[1].

Προσωπικότητες Επεξεργασία

  • Χρήστος Μάντζαρης, ηθοποιός (1934-1999)

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. 1,0 1,1 Λουλούδης 2010, σελ. 80.
  2. ΕΛ.ΣΤΑΤ. - Μόνιμος πληθυσμός της Ελλάδος. Απογραφή 2011
  3. Παπαγιαννόπουλος 2009, σελ. 112-113.
  4. Παπαγιαννόπουλος 2009, σελ. 144.
  5. Τριανταφύλλου 1995, λήμμα Τσουκαλά, λήμμα Τσουκαλαίικα.
  6. Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές Τσουκαλαίικων Αχαΐας, eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 29/10/2017.
  7. Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές Κοινότητας Τσουκαλαίικων Αχαΐας, eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 29/10/2017.
  8. 8,0 8,1 Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές Ανεμόμυλου Αχαΐας, eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 29/10/2017.
  9. Λουλούδης 2010, σελ. 80-81, 701.

Πηγές Επεξεργασία

Βιβλιογραφία Επεξεργασία

  • Θεόδωρος Η. Λουλούδης, Αχαΐα. Οικισμοί, οικιστές, αυτοδιοίκηση, Νομαρχιακή Επιχείρηση Πολιτιστικής Ανάπτυξης Ν.Α. Αχαΐας, Πάτρα 2010.
  • Κώστας Ν. Τριανταφύλλου, Ιστορικόν Λεξικόν των Πατρών, Τόμος Β', Τυπογραφείο Πέτρου Χρ. Κούλη, Πάτρα 1995, Τρίτη Έκδοση, λήμμα Τσουκαλά, λήμμα Τσουκαλαίικα.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία