Υδραγωγείο Τεπούλα

Το Υδραγωγείο Τεπούλα, (λατιν.: Aqua Tepula} είναι ένα αρχαίο ρωμαϊκό υδραγωγείο που ολοκληρώθηκε το 125 π.Χ. από τους τιμητές Γναίο Σερβίλιο Καίπιο και Λούκιο Κάσσιο Λογγίνο.

Υδραγωγείο Τεπούλα
Είδος	ρωμαϊκό υδραγωγείο και αρχαιολογική θέση
Γεωγραφικές συντεταγμένες	41°54′0″N 12°30′31″E
Διοικητική υπαγωγή	Λάτιο
Χώρα	Ιταλία
Πολυμέσα
δεδομένα (π)

Χάρτης της Ρώμης με το Υδραγωγείο Τεπούλα (κόκκινο)

Το νερό από το υδραγωγείο ήταν, όπως υπονοείται από το όνομα, χλιαρό (tepidus): ήταν στους 16–17 °C στις πηγές και, ίσως λόγω της περιεκτικότητας σε θείο, ήταν -όπως αναφέρει ο Φροντίνος- αρχικά μη κατάλληλο για πόση.

Η αρχική ημερήσια ροή ήταν πολύ χαμηλή και μόλις έφτανε τα 190 quinary (περίπου 8000 κ.μ. την ημέρα).

Τα λίθινα τόξα και το κανάλι του Υδραγωγείου του Μάρκιου (140 π.Χ.), με το πλίνθινο Υδραγωγείο του Ιουλίου (125 π.Χ.) και μικρά πλίνθινα υπολείμματα του Υδραγωγείου Τεπούλα (33 π.Χ.) στην κορυφή, κοντά στη Ρομαβέκια.

Η πηγή του ήταν στην ηφαιστειακή περιοχή των Αλβανών λόφων (Alban) στο κτήμα του Λούκουλου μεταξύ των σημερινών δήμων Γκροταφεράτα και Mαρίνο, μόλις 18 χλμ. από τη Ρώμη.

Μέχρι την εποχή του Αυγούστου το υδραγωγείο έρεε κατά μήκος μίας υπόγειας διαδρομής, από την πηγή ως το τέλος του.

Το 33 π.Χ. ο Μ. Β. Αγρίππας τροποποίησε το υδραγωγείο ταυτόχρονα με την κατασκευή του Άκουα Γιούλια και πρόσθεσε 92 quinries ροής νερού από το Γιούλια. Ο αγωγός έγινε για να ενωθεί με το νεόκτιστο Υδραγωγείο με το Γιούλια, μέχρι να φτάσει στη σημερινή τοποθεσία Καπανέλε κοντά στο Άκουα Μάρκια, όπου υπήρχε μία λεκάνη καθίζησης (limaria) και μέχρι τότε το νερό είχε κρυώσει.

Στη συνέχεια το νερό χωριζόταν και πάλι (για έναν ανεξήγητο λόγο) σε δύο αγωγούς για τον Τεπούλα και τον Γιούλια, με τον Τεπούλα να είναι ο υψηλότερος, επάνω από τα τόξα της Mάρκια, για τα υπόλοιπους 10 χλμ. Έφτανε στην πόλη στην παλαιά ελπίδα (ad spem veterem), κοντά στην Πόρτα Ματζιόρε.

Από εδώ και πέρα ο αγωγός χρησιμοποιούσε τα Αυρηλιανά Τείχη και διέσχιζε μέσω Tιμπουρτίνα σε ένα τόξο, που έγινε Πόρτα Τιμπουρτίνα. Η διαδρομή περνούσε από την Βιμινάλια Πύλη, όπου βρίσκεται σήμερα ο σταθμός Tέρμινι, και κατέληγε κοντά στην Πόρτα Κολίνα, όπου ήταν η κύρια δεξαμενή διανομής (castellum), κοντά στο ρεύμα της οδού XX Σετέμπρε. Περνούσε από 14 δεξαμενές διαίρεσης (castella divisorum) παρέχοντας νερό σε τέσσερις περιοχές.

Αργότερα άλλα 163 quinaries νερού, προερχόμενα από το μελλοντικό υδραγωγείο Άννιο Νόβους (που κτίστηκε γύρω στο 50 μ.Χ.), προστέθηκαν στον κήπο του Επαφρόδιτου (horti Epaphroditiani) στον Εσκουιλίνο λόφο για μία τελική, συνολική συγκέντρωση, κατά τη διανομή, 445 (190+92+ 163) quinaries (18.467 κ.μ., περίπου 200 λίτρα ανά δευτερόλεπτο), που ήταν μία ελάχιστη ποσότητα στους ρωμαϊκούς χρόνους.

Βιβλιογραφικές αναφορές

• Frontinus, De Aquis