Οι Υπερορθόδοξοι Εβραίοι (εβραϊκά: חֲרֵדִיΧαρεντί, πληθυντικός Χαρεντίμ) αποτελούνται από ομάδες του Ορθόδοξου Ιουδαϊσμού οι οποίες χαρακτηρίζονται από μια αυστηρή προσκόλληση στην χαλάχα (εβραϊκό δίκαιο) και παραδόσεις, αντιτιθέμενοι στις σύγχρονες αξίες και πρακτικές.[1][2] Είναι γνωστοί και ως αυστηροί Ορθόδοξοι ή Υπερορθόδοξοι Εβραίοι, ωστόσο ο όρος "Υπερορθόδοξοι" θεωρείται υποτιμητικός από πολλούς Χαρεντίμ.[3] Οι Χαρεντί θεωρούν ότι εκπροσωπούν την πιο θρησκευτικά αυθεντική εβραϊκή ομάδα,[4][5] αν και αυτός ο ισχυρισμός αμφισβητείται από τα άλλα εβραϊκά θρησκευτικά ρεύματα.[6][7]

Υπερορθόδοξοι Εβραίοι κατά την ανάγνωση της Τορά

Μερικοί μελετητές συστήνουν ότι ο Υπερορθόδοξος Ιουδαϊσμός είναι μια αντίδραση στις αλλαγές της κοινωνίας, συμπεριλαμβανομένης της χειραφέτησης, του κινήματος χασκαλά που προέρχεται από τον διαφωτισμό, τον εκπολιτισμό και την εκκοσμίκευση, την θρησκευτική μεταρρύθμιση σε όλες της τις μορφές, από την ήπια έως την ακραία της μορφή, την ανάδυση Εβραϊκών εθνικών κινημάτων, κλπ.[8] Σε αντίθεση με το Σύγχρονο Ορθόδοξο Ιουδαϊσμό, οι Χαρεντί είναι συνήθως ασυμβίβαστοι με την προσκόλληση τους στο Εβραϊκό Δίκαιο και τα εβραϊκά έθιμα. Ως αποτέλεσμα να διαχωρίζονται από τα υπόλοιπα τμήματα της κοινωνίας. Επίσης πολλοί Χαρεντί αντιτίθενται σε κάποιο βαθμό στη σύγχρονη τεχνολογία. Ωστόσο, πολλές κοινότητες Χαρεντί ενθαρρύνουν τα νέα μέλη της κοινότητας να αποκτήσουν κάποιο επαγγελματικό πτυχίο ή να ανοίξουν μια επιχείρηση, πολλές ομάδες Χαρεντί, όπως η Χαμπάντ-Λουμπαβίτς, ενθαρρύνουν την προσέγγιση προς τους λιγότερο θρησκευόμενους και μη-χαρεντί Εβραίους, καθώς και στους μη Εβραίους.[9][10] Έτσι, σχηματίζονται συχνά κοινωνικές και επαγγελματικές σχέσεις μεταξύ των Χαρεντί και μη Χαρεντί Εβραίων, καθώς και μεταξύ Χαρεντί και μη Εβραίων.[11]

Οι Υπερορθόδοξοι Εβραίοι καλύπτονται από ιδρύσεως του ισραηλινού κράτους, το 1948, με αποφυγή στράτευσης μπορώντας έτσι να σπουδάζουν σε θρησκευτικές σχολές. Μετά την κλιμάκωση του πολέμου Χαμάς-Ισραήλ (2023-σήμερα) έχουν προκαλέσει την οργή της υπόλοιπης πιο κοσμικής ισραηλινής κοινωνίας, αφού μέχρι σήμερα μόνο το 1% των Χαρεντί Εβραίων υπηρετούν στον στρατό, δηλαδή 1000 άνδρες. Κατά την διάρκεια του πολέμου, ο αριθμός αυτών που δηλώνουν Υπερορθόδοξοι έχει παρουσιάσει αύξηση, γεγονός που προκαλει τη συνοχή της ισραηλινής κυβέρνησης που αποτελείται από μια δυσκίνητη συμμαχία δεξιών, κοσμικών και υπερ-ορθόδοξων βουλευτών.[12] Αντίστοιχες προσπάθειες και αντιδράσεις έχουν υπάρξει και παλιότερα.[13][14]

Οι κοινότητες των Χαρεντί εντοπίζονται κυρίως στο Ισραήλ, τη Βόρεια Αμερική και τη Δυτική Ευρώπη. Αριθμούν πάνω από 1,8 εκατομμύρια άτομα παγκοσμίως. Λόγω της σχεδόν πλήρους απουσίας γάμων με μη Υπερορθόδοξους Εβραίους σε συνδιασμό με την υψηλή γεννητικότητα, οι πληθυσμοί των Χαρεντί αυξάνονται σημαντικά, συμβάλλοντας αρκετά στην πληθυσμιακή ανάπτυξη του Ισραήλ.[15][16][17][18] Οι αριθμοί τους έχουν ενισχυθεί από την μεταστροφή πολλών κοσμικών Εβραίων σε υπερορθόδοξο τρόπο ζωής, ως τμήμα του κινήματος Μπαάλ τεσουβά από την δεκαετία του 1960 μέχρι σήμερα.[19][20][21][22]

Δείτε επίσης

Επεξεργασία

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. Raysh Weiss. «Haredim (Charedim), or Ultra-Orthodox Jews». My Jewish Learning. What unites haredim is their absolute reverence for Torah, including both the Written and Oral Law, as the central and determining factor in all aspects of life. ... In order to prevent outside influence and contamination of values and practices, haredim strive to limit their contact with the outside world 
  2. «Orthodox Judaism». Berkley Center for Religion, Peace & World Affairs. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Μαΐου 2012. Ανακτήθηκε στις 26 Νοεμβρίου 2020. Haredi Judaism, on the other hand, prefers not to interact with secular society, seeking to preserve halakha without amending it to modern circumstances and to safeguard believers from involvement in a society that challenges their ability to abide by halakha. 
  3. Shafran, Avi (4 Φεβρουαρίου 2014). «Don't Call Us 'Ultra-Orthodox». Forward. Ανακτήθηκε στις 13 Μαΐου 2020. 
  4. Tatyana Dumova· Richard Fiordo (30 Σεπτεμβρίου 2011). Blogging in the Global Society: Cultural, Political and Geographical Aspects. Idea Group Inc (IGI). σελ. 126. ISBN 978-1-60960-744-9. Haredim regard themselves as the most authentic custodians of Jewish religious law and tradition which, in their opinion, is binding and unchangeable. They consider all other expressions of Judaism, including Modern Orthodoxy, as deviations from God's laws. 
  5. «Orthodox Judaism». Berkley Center for Religion, Peace & World Affairs. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Μαΐου 2012. Ανακτήθηκε στις 26 Νοεμβρίου 2020. Orthodox Judaism claims to preserve Jewish law and tradition from the time of Moses. 
  6. Nora L. Rubel (2010). Doubting the Devout: The Ultra-Orthodox in the Jewish American Imagination. Columbia University Press. σελ. 148. ISBN 978-0-231-14187-1. Ανακτήθηκε στις 24 Ιουλίου 2013. Mainstream Jews have—until recently—maintained the impression that the ultraorthodox are the 'real' Jews. 
  7. Ilan 2012: "One of the main sources of power enabling Haredi Jews' extreme behavior is the Israeli public's widely held view that their way of life represents traditional Judaism, and that when it comes to Judaism, more radical means more authentic. This is among the most strongly held and unfounded myths in Israel society."
  8. For example: Arnold Eisen, Rethinking Modern Judaism, University of Chicago Press, 1998. p. 3.
  9. Waxman, Chaim. «Winners and Losers in Denominational Memberships in the United States». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Μαρτίου 2006. 
  10. See, for example, https://asknoah.org/
  11. Wertheimer, Jack. "What You Don't Know About the Ultra-Orthodox." Αρχειοθετήθηκε 2015-07-24 στο Wayback Machine. Commentary Magazine. 1 July 2015. 4 September 2015.
  12. «Είναι χιλιάδες, φανατικοί, άοπλοι και απειλούν να ρίξουν τον Νετανιάχου». in.gr. 30 Μαρτίου 2024. 
  13. «Ultra-Orthodox Jews stage mass protest against Israeli draft law». Reuters. 2014-03-02. https://www.reuters.com/article/us-israel-conscription-idUSBREA210I820140302. 
  14. Levush, Ruth (25 Νοεμβρίου 2019). «Israel: Military Draft Law and Enforcement». www.loc.gov. 
  15. Norman S. Cohen (1 Ιανουαρίου 2012). The Americanization of the Jews. NYU Press. σελ. 389. ISBN 978-0-8147-3957-0. Given the high fertility and statistical insignificance of intermarriage among ultra-Orthodox haredim in contrast to most of the rest of the Jews... 
  16. Wise 2007
  17. Buck, Tobias (6 Νοεμβρίου 2011). «Israel's secular activists start to fight back». Financial Times. Ανακτήθηκε στις 26 Μαρτίου 2013. 
  18. Berman, Eli (2000). «Sect, Subsidy, and Sacrifice: An Economist's View of Ultra-Orthodox Jews». Quarterly Journal of Economics 115 (3): 905–953. doi:10.1162/003355300554944. http://www.nber.org/papers/w6715.pdf. 
  19. Šelomo A. Dešen· Charles Seymour Liebman (1 Ιανουαρίου 1995). Israeli Judaism: The Sociology of Religion in Israel. Transaction Publishers. σελ. 28. ISBN 978-1-4128-2674-7. The number of baalei teshuvah, "penitents" from secular backgrounds who become Ultraorthodox Jews, amounts to a few thousand, mainly between the years 1975-87, and is modest compared with the natural growth of the haredim; but the phenomenon has generated great interest in Israel. 
  20. Harris 1992: "This movement began in the US, but is now centred in Israel, where, since 1967, many thousands of Jews have consciously adopted an ultra-Orthodox lifestyle."
  21. Weintraub 2002: "Many of the ultra-Orthodox Jews living in Brooklyn are baaley tshuva, Jews who have gone through a repentance experience and have become Orthodox, though they may have been raised in entirely secular Jewish homes."
  22. Returning to Tradition: The Contemporary Revival of Orthodox Judaism, By M. Herbert Danzger: "A survey of Jews in the New York metropolitan area found that 24% of those who were highly observant ... had been reared by parents who did not share such scruples. [...] The ba'al t'shuva represents a new phenomenon for Judaism; for the first time there are not only Jews who leave the fold ... but also a substantial number who "return". p. 2; and: "Defined in terms of observance, then, the number of newly Orthodox is about 100,000." p. 193.