Φαίδρος (όνομα)
Φαίδρος (ΑΕ Φαῖδρος), ελληνικό αντρικό κύριο όνομα.
Ετυμολογία Επεξεργασία
Το αρχαιοελληνικό όνομα Φαῖδρος προέρχεται από το επίθετο φαιδρός με αναβιβασμό του τόνου (όπως, λ.χ., Λεωχάρης < λεωχαρῆς, Πύρρος < πυρρός ή Αγάθη < αγαθή, Σέμνη < σεμνός κ.ά.). Σύμφωνα με τον Μπαμπινιώτη, το επίθετο φαιδρός < *gwhei-d-ro (με οδοντική προέκταση -d- και επίθημα -ro-) < Ι.Ε. *gwhei- «λαμπερός, φωτεινός».[1] Επομένως, το όνομα Φαίδρος είναι σημασιολογικά παρεμφερές με ονόματα όπως Αγλαΐα, Ανουάρ, Εμβέρ, Ηλέκτρα, Κλάρα (Clara), Λούκιος / Λουκία, Ρωξάνη, Σβετλάνα κτλ.
Στην αρχαιότητα το όνομα Φαῖδρος δεν ήταν ιδιαίτερα συχνό. Σύμφωνα με το Θετίμα, εμφανίζεται σε όλο το Lexicon of Greek Personal Names (LGPN) 96 φορές. (Γεωγραφική διασπορά: Βέροια, Κυρήνη, Βοιωτία, Βιθυνία, Αθήνα, Φθιώτις, Ιωνία, Ιλλυρία, Καρία, Μικρά Σκυθία, Κάλυμνος, Κως, Ρόδος, Πελοπόννησος, Αργολίδα, Αρκαδία, Τρωάδα.) Παράλληλος τύπος Φαῖτρος (2ος αι. μ.Χ., Προύσα).[2]
Από το θέμα φαιδ- του επιθέτου φαιδρός προέρχεται και το αρχαιοελληνικό όνομα Φαίδων.
Ονομαστική εορτή Επεξεργασία
Στις 29 Νοεμβρίου, ημέρα κατά την οποία η Ορθόδοξη Εκκλησία τιμά τη μνήμη του μάρτυρος Φαιδρού. («Ο άγιος μάρτυς Φαίδρος, ρητίνης ζεούσης καταχεθείσης αυτώ, τελειούται».)[3]
Θηλυκός τύπος Επεξεργασία
Το όνομα σε άλλες γλώσσες Επεξεργασία
Πρόσωπα με το όνομα Φαίδρος Επεξεργασία
- Φαίδρος (4ος αι. π.Χ.), μαθητής του Σωκράτη, Αθηναίος αριστοκράτης που πήρε μέρος στο Συμπόσιο του Πλάτωνα και στον ομώνυμο πλατωνικό διάλογο («Φαίδρος»)
- Φαίδρος (138 π.Χ. – περ. 70 π.Χ.), επικούρειος φιλόσοφος σύγχρονος του Κικέρωνα
- Φαίδρος (περ. 15 π.Χ. – περ. 50 μ.Χ.), σκλάβος στη Ρώμη από τη Μακεδονία ή τη Θράκη που συνέθεσε 97 μύθους του Αισώπου σε ιαμβικό μέτρο στα λατινικά
- Φαίδρος Μπαρλάς (1925–1975), δημοσιογράφος, λογοτέχνης[8]
Το όνομα στην τέχνη Επεξεργασία
- Φαίδρος, κωμωδία του ποιητή Αλέξη (3ος π.Χ. αι.)
- Φαίδρος, χαρακτήρας στο Ζεν και η τέχνη της συντήρησης της μοτοσικλέτας (Zen and the Art of Motorcycle Maintenance) του Ρόμπερτ Πίρσιγκ (Robert Maynard Pirsig, 1928)
Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ Γεώργιος Μπαμπινιώτης, Λεξικό της Ελληνικής Γλώσσας, Κέντρο Λεξικολογίας, Αθήνα, δεύτερη έκδοση, ανατύπωση, 2005
- ↑ «Φαῖδρος» Αρχειοθετήθηκε 2016-03-04 στο Wayback Machine., Θετίμα
- ↑ Αγίου Νικοδήμου Αγιορείτου Συναξαριστής των δώδεκα μηνών του ενιαυτού Αρχειοθετήθηκε 2015-04-19 στο Wayback Machine., Εκδόσεις Δόμος, Αθήνα 2005
- ↑ Emidio De Felice, Dizionario dei nomi italiani, Mondadori, Μιλάνο 1986, ISBN 978-88-04-42791-9, σ. 166
- ↑ Emidio De Felice, ό.π.
- ↑ Josep M. Albaigès i Olivart, Diccionario de nombres de personas, Edicions Universitat Barcelona, 1993, ISBN 84-475-0264-3, σ. 112, «Fedro»
- ↑ Josep M. Albaigès i Olivart, ό.π., «Fedro»
- ↑ Φαίδρος Μπαρλάς Αρχειοθετήθηκε 2018-11-10 στο Wayback Machine., Εθνικό Κέντρο Βιβλίου