Συντεταγμένες: 45°28′1″N 9°11′24″E / 45.46694°N 9.19000°E / 45.46694; 9.19000

Το Μιλάνο (ιταλικά: Milano, λατινικά: Mediolanum, αρχαία ελληνικά: Μεδιόλανον ή Μεδιόλανα, λομβαρδικά: Milan) είναι ιταλικός δήμος στην Μητροπολιτική Πόλη του Μιλάνου, στην περιφέρεια της Λομβαρδίας. Αποτελεί τη πρωτεύουσα της Λομβαρδίας και είναι η μεγαλύτερη μητροπολιτική περιοχή και η δεύτερη πιο πυκνοκατοικημένη πόλη της χώρας. Η πόλη του Μιλάνου έχει 1.368.590 κατοίκους (2016) και η ευρύτερη περιοχή (La Grande Milano) περίπου 7.400.000 κατοίκους (δεύτερη σε πληθυσμό πόλη της Ιταλίας μετά τη Ρώμη).

Μιλάνο

Σημαία

Έμβλημα
Τοποθεσία στο χάρτη
Τοποθεσία στο χάρτη
Μιλάνο
45°28′1″N 9°11′24″E
ΧώραΙταλία[1]
Διοικητική υπαγωγήΜητροπολιτική Πόλη του Μιλάνου
Ίδρυση600 π.Χ.
ΠροστάτηςΑμβρόσιος Μεδιολάνων
Διοίκηση
 • Σώμαmunicipal executive board of Milan
 • Δήμαρχος του ΜιλάνουΤζουζέππε Σάλα (από 2016)
 • Μέλος του/τηςΔίκτυο Δημιουργικών Πόλεων[2]
C40 Cities Climate Leadership Group
Έκταση181,67 km²[3]
Υψόμετρο120 μέτρα
Πληθυσμός1.354.196 (1  Ιανουαρίου 2023)[4]
Ταχ. κωδ.20121, 20122, 20123, 20124, 20125, 20126, 20127, 20128, 20129, 20131, 20132, 20133, 20134, 20135, 20136, 20137, 20138, 20139, 20141, 20142, 20143, 20144, 20145, 20146, 20147, 20148, 20149, 20151, 20152, 20153, 20154, 20155, 20156, 20157, 20158, 20159, 20161 και 20162
Τηλ. κωδ.02
Ζώνη ώραςUTC+01:00 (επίσημη ώρα)
ώρα Κεντρικής Ευρώπης
UTC+02:00 (θερινή ώρα)
ΙστότοποςΕπίσημος ιστότοπος
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Ιδρύθηκε το 400 π.Χ. από τους Γαλάτες και κατακτήθηκε από τους Ρωμαίους το 196 π.Χ. Αποτελεί το βιομηχανικό και οικονομικό κέντρο της Ιταλίας. Η οικονομική σπουδαιότητα της πόλης αυξήθηκε σημαντικά απ' το 1870, που έγινε βιομηχανικό κι εμπορικό κέντρο και στις επιχειρήσεις της απασχολούνται πάνω από 650.000 εργάτες. Η πόλη φιλοξένησε την Παγκόσμια Έκθεση το 1906, το Παγκόσμιο Κύπελλο Ποδοσφαίρου το 1934 και το 1990, το Ευρωπαϊκό πρωτάθλημα ποδοσφαίρου το 1980.

Το Μιλάνο αποτελεί επίσης ένα από τα πιο σημαντικά κέντρα πολιτισμού στο κόσμο. Εκεί βρίσκεται η διάσημη Σκάλα του Μιλάνου (Teatro alla Scala) ενώ η Biblioteca Ambrosiana διατηρεί μεταξύ άλλων τα σχέδια και τα σημειωματάρια του Λεονάρντο ντα Βίντσι.

Ιστορία Επεξεργασία

Περί το 400 π.Χ. οι Κέλτες Ινσούβροι εγκαταστάθηκαν στην περιοχή του Μιλάνου.[5] Το 222 π.Χ., οι Ρωμαίοι κατέλαβαν τον οικισμό, ο οποίος ονομάστηκε Μεδιόλανα (Mediolanum). Μετά από αρκετούς αιώνες ρωμαϊκής κυριαρχίας, το Μιλάνο ανακηρύχθηκε πρωτεύουσα της δυτικής ρωμαϊκής αυτοκρατορίας από τον αυτοκράτορα Διοκλητιανό το 228 μ.Χ. Ο Διοκλητιανός επέλεξε να μείνει στην ανατολική ρωμαϊκή αυτοκρατορία (με πρωτεύουσα τη Νικομήδεια), ενώ ο Μαξιμιανός εξουσίαζε στη δυτική. Ο Μαξιμιανός κατασκεύασε αμέσως μνημειώδεις κατασκευές, όπως ένα μεγάλο ιππόδρομο με διαστάσεις 470 επί 85 μέτρα, τα Λουτρά του Ηρακλή, ένα μεγάλο σύμπλεγμα παλατιών και αρκετά άλλα κτίρια. Στα Μεδιόλανα υπογράφτηκε το 313 μ.Χ. το διάταγμα των Μεδιολάνων, από τον Μεγάλο Κωνσταντίνο και τον Λικίνιο, για την ανεξιθρησκία και την ελευθερία της Εκκλησίας.

Τον 11ο αιώνα το Μιλάνο συγκλονίστηκε από τους αγώνες ανάμεσα στους ευγενείς, ιππότες, αστούς και τη λαϊκή κίνηση των Πατάρων. Η πόλη ως πρωτεύουσα του δουκάτου του Μιλάνου γνώρισε μεγάλη καλλιτεχνική κίνηση ιδιαίτερα την εποχή κυριαρχίας σε αυτή της οικογένειας των Σφόρτσα. Στο Μιλάνο έζησε για ένα διάστημα ο μεγάλος ζωγράφος και πανεπιστήμονας της Αναγέννησης, ο Λεονάρντο Ντα Βίντσι, ως προσκεκλημένος του μεγάλου του προστάτη ηγεμόνα του Μιλάνου Λουδοβίκου Σφόρτσα. Ο καλλιτέχνης εγκατέλειψε την πόλη μετά την κατάληψή της από τα Γαλλικά στρατεύματα και την αιχμαλωσία του Λουδοβίκου Σφόρτσα το 1500. Τον 14ο αι. η πόλη έγινε μεγάλη αγορά όπλων στην Ευρώπη και διεθνές τραπεζικό κέντρο. Οι συνεχείς πόλεμοι στα επόμενα χρόνια την εξάντλησαν, όμως με την εμφάνιση της βιομηχανίας του βαμβακιού η πόλη έζησε νέα οικονομική άνθηση. Με τη δημιουργία του βασιλείου της Ιταλίας το Μιλάνο έγινε οικονομική πρωτεύουσα.

Δημογραφική εξέλιξη Επεξεργασία

Ο πληθυσμός της Ιταλίας έχει παραμείνει στάσιμος τις τελευταίες δεκαετίες[6], με μικρές μόνο αυξομειώσεις κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 2000 και με τον ετήσιο ρυθμό αύξησης να εκτοξεύεται από το 0,04% στο 0,69%. Σύμφωνα με τα στοιχεία του  Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ), την δεκαετία του 2000 ο πληθυσμός της Ιταλίας αυξήθηκε περισσότερο από τις μεταναστευτικές ροές παρά από τις γεννήσεις σε οποιαδήποτε δεκαετία από το 1960. Μία από τις μεγαλύτερες δημογραφικές εξελίξεις παρατηρείται στη μητροπολιτική περιοχή του Μιλάνου, της οποίας ο πληθυσμός αρχίζει να αυξάνεται ξανά μετά από μία παρατεταμένη στασιμότητα. Η συγκεκριμένη πληθυσμιακή αύξηση απορρέει κυρίως από τις ανερχόμενες μεταναστευτικές ροές.

Μεγάλο μέρος αυτής της μετανάστευσης  προέρχεται από τη διεύρυνση της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ε.Ε.) από 15 σε 27 κράτη-μέλη ( 1995-2007). Με την κατάργηση των συνόρων, εξαλείφθηκαν  όλα τα νομικά εμπόδια μετανάστευσης μέσα στα όρια της E.E. Σε διάστημα έξι χρόνων το Μιλάνο υποδέχθηκε 634.000 αλλοδαπούς σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα διαθέσιμα στοιχεία (2000-2008). Το μεγαλύτερο ποσοστό προερχόταν από τη Ρουμανία (103.000). Άλλες δημοφιλείς χώρες προέλευσης είναι: η Αλβανία (50.000), το Μαρόκο (47.000), το Εκουαδόρ (30.000), η Αίγυπτος (30.000) και η Ουκρανία (30.000). Σε αυτή την περίοδο περισσότερο από το 80% της δημογραφικής αύξησης οφείλονταν στις μεταναστευτικές ροές . Όπως είναι φυσικό, η οικονομία της περιοχής ως η ισχυρότερη στην νότια Ευρώπη καθιστά το Μιλάνο «πόλο έλξης» για πολλούς μετανάστες.

Οι μεταναστευτικές ροές τροφοδότησαν επίσης μία πληθυσμιακή αύξηση στα μεγάλα αστικά κέντρα του βορρά (π.χ. Τορίνο), της Ρώμης και σε μικρότερο  βαθμό στο νότο (π.χ. Νάπολη).

Η αστική περιοχή: Η αστική περιοχή του Μιλάνου είναι η μεγαλύτερη της Ιταλίας. Απλώνεται βόρεια προς τις Άλπεις και περιλαμβάνει επαρχίες όπως το Βαρέζε, το Κόμο, το Λέκκο όπως επίσης τη Μόντσα και τη Μπριάντσα. 


Η αστική ζώνη  επεκτείνεται εξίσου προς τα  ανατολικά και τα  δυτικά και σε περιορισμένο βαθμό προς το νότο. Συνολικά, ο πληθυσμός  της αστικής περιοχής αγγίζει τους 5.400.000 κατοίκους , καλύπτοντας 2.100 τ.χλμ. με μέση πληθυσμιακή πυκνότητα 2.500 κάτοικους ανά τ. χλμ. Παρόμοια πυκνότητα  δηλαδή με το Λος Άντζελες και το Τορόντο.


Δημογραφική ανάπτυξη στη μητροπολιτική περιοχή: Μέχρι την πρόσφατη αύξηση χάρη στην διεθνή μετανάστευση, ο πληθυσμός της μητροπολιτικής περιοχής του Μιλάνου αυξανόταν με αργούς ρυθμούς και μάλιστα σημείωσε και μείωση. Μεταξύ του 1991 και 2001, ο πληθυσμός της περιοχής μειώθηκε κατά 1%. Ωστόσο, από το 2001, ο πληθυσμός της μητρόπολης αυξήθηκε κατά 9,0%. Ο ετήσιος ρυθμός δημογραφικής αύξησης της προηγούμενης δεκαετίας κυμαίνονταν στο 0,96%.

Η πόλη: Ο δήμος του Μιλάνου είναι ο κεντρικός δήμος της μητροπολιτικής περιοχής του Μιλάνου. Ο πληθυσμός του Μιλάνου έφτασε στο απόγειο του το 1971 με σχεδόν 1.700.000 κατοίκους. Από το 2001 ο πληθυσμός μειώθηκε στους κατά προσέγγιση 1.250.000 κατοίκους, μία μείωση της τάξης του 25%, σημειώνοντας το χαμηλότερο όριο από την απογραφή του 1951. Έως το 2001 ο πληθυσμός της πόλης συνέχιζε να σημειώνει μείωση. Σε δέκα χρόνια (1991-2001) το Μιλάνο έχασε περισσότερους από 100.000 κατοίκους, δηλαδή 9% του συνολικού πληθυσμού. Βέβαια, δεν είναι η πρώτη φορά που το Μιλάνο βρίσκεται αντιμέτωπο με μία τέτοια πληθυσμιακή μείωση. Η ίδια κατάσταση είχε παρατηρηθεί  και στη δεκαετία του 19802. Μεγάλο μέρος των πόλεων της Δυτικής Ευρώπης [7] (π.χ. Γερμανία) αντιμετώπισε την ίδια πραγματικότητα- εκτός από τις πόλεις όπου υπήρχε αρκετός χώρος για να φιλοξενήσει την επέκταση της πόλης.

Βέβαια, ο πληθυσμός του δήμου του Μιλάνου ξεκίνησε να αυξάνεται ξανά. Ο πληθυσμός του Μιλάνου αυξήθηκε περίπου κατά 70.000 κατοίκους (+5,4%). Η πυκνότητα της πόλης υπολογίζεται στους 7.200 κάτοικους ανά τ. χλμ. Ακόμα όμως και με την πρόσφατη αύξηση, από το 1991 ο κύριος πληθυσμιακός όγκος (87%) συσσωρεύεται στα προάστια.

Προάστια: Τα προάστια του Μιλάνου περιλαμβάνουν  εκτάσεις της επαρχίας του Μιλάνου που δεν υπάγονται όμως στον ομώνυμο δήμου (π.χ. η Μόντσα και η Μπριάντσα που έχουν χωριστεί από το δήμο). Κατ’ αναλογία με την μείωση του πληθυσμού στο κέντρο της πόλης, έτσι και στα προάστια σημειώθηκε ανάλογη μείωση στη δεκαετία 1991-2001. Αυτή η κατάσταση όμως αναστράφηκε στην επόμενη δεκαετία, με τον πληθυσμό να αυξάνεται κατά 230.000, ίσο με 9,4%. Η μέση πυκνότητα είναι 1.900 κάτοικοι ανά τ. χλμ. Σχεδόν σαν το Σίδνεϋ της Αυστραλίας.  

Τα περιφερειακά προάστια και τα περίχωρα εκτείνονται βόρεια προς τους πρόποδες των Άλπεων, καθώς εξίσου και νότια της επαρχίας του Μιλάνου. Η κατανομή του πληθυσμού είναι δυσανάλογη με  το μεγαλύτερο τμήμα του πληθυσμού να συσσωρεύεται στον βορρά (πάνω από 3,5 εκατομμύρια) και το  μικρότερο συγκριτικά στο νότο -στη Παβία (535.000) και στο Λόντι (222.000). Σε αντίθεση με τον δήμο του Μιλάνου και τα προάστια, ο πληθυσμός στα περίχωρα γνωρίζει ανοδικούς ρυθμούς ανάπτυξης, γεγονός που ευθύνεται για τη συνολική δημογραφική ανάπτυξη της πόλης, αν και με μετριοπαθή ρυθμό της τάξης του 2,5%. Η ανάπτυξη αυτή έχει αυξηθεί σημαντικά από το 2001 με την έλευση περισσότερων από 245.000 νέων κατοίκων (+10,4% επί του συνολικού πληθυσμού). Η εξωτερική μετανάστευση ευθύνεται για το 93% των ελεύσεων στην περίοδο 2002-2008, δηλαδή 202.000 κατοίκων ξενικής προέλευσης.

Όπως είναι φυσικό οι περισσότεροι μετανάστες έχουν εγκατασταθεί στο κέντρο της πόλης και στα προάστια. Μεταξύ του 2002-2006, το 97% της πληθυσμιακής ανάπτυξης οφείλονταν στις μεταναστευτικές ροές. Ο συνολικός πληθυσμός ξενικής προέλευσης αυξήθηκε κατά 119% από το 2002 στο 2008. Ωστόσο η αύξηση ήταν μεγαλύτερη στα περίχωρα με ποσοστό 171% (125,000). Παρόλα αυτά αντιπροσώπευε μικρότερο ποσοστό στην συνολική πληθυσμιακή ανάπτυξη (67%) λόγω της μετακίνησης των κατοίκων από το κέντρο προς τα περίχωρα. Το 2017, το 18,6% του πληθυσμού της πόλης του Μιλάνου ήταν αλλοδαποί.[8] Ενώ σε μητροπολιτικό επίπεδο αποτελούσαν το 13,8% του πληθυσμού, σχεδόν 446.0006. Επίσης, στην επαρχία της Λομβαρδίας ο πληθυσμός ξενικής προέλευσης αυξήθηκε κατά 147%, αποτελώντας το 84% της συνολικής πληθυσμιακής αύξησης.

Αποκέντρωση και Ποικιλομορφία: Όπως και άλλες μητροπόλεις, το Μιλάνο συνεχίζει να «υπαστικοποιείται». Την ίδια στιγμή, το φαινόμενο των μεταναστευτικών ροών αναδιαμορφώνει την εικόνα της πόλης και της Ιταλίας. Σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία του ΟΗΕ, ο αριθμός μεταναστών δεκαπλασιάστηκε από τη δεκαετία του 1990 έως τη δεκαετία του 2000. Παράλληλα προβλέπει ότι αυτές οι ροές θα περιοριστούν στο 50% τις επόμενες δεκαετίες και στο 30% έως το 2050. Ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα, το Μιλάνο θα συνεχίσει να προσελκύει ένα δυσανάλογο μέρος των νέων αφίξεων.

Αξιοθέατα Επεξεργασία

 
Ο καθεδρικός ναός του Μιλάνου.
  • Πλατεία Duomo (Piazza del Duomo). Στη πλατεία αυτή βρίσκεται το λαμπρό μνημείο της πόλης που είναι ο περίφημος καθεδρικός ναός της, γοτθικού ρυθμού, που άρχισε να χτίζεται το 1386 και τελείωσε το 19ο αιώνα, εξ ου και η ονομασία της. Ο καθεδρικός ναός του Duomo είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος γοτθικός ναός του κόσμου (ο μεγαλύτερος γοτθικός ναός βρίσκεται στη Σεβίλλη).
  •  
    Γκαλερία Βιτόριο Εμανουέλε Β΄, Έτος κατασκευής 1865-1877, Αρχιτέκτων Giuseppe Mengoni
    Γκαλερία Βιτόριο Εμανουέλε Β΄. Βρίσκεται στη παραπάνω πλατεία, δεξιά του Ντουόμο και είναι η Ιστορική Στοά Μαγαζιών. Πρόκειται για ιστορικό πενταώροφο κτίριο, ένα σύμπλεγμα εμπορικών στοών σε σχήμα σταυρού που κατασκευάστηκε την περίοδο 1865-1877, από τον αρχιτέκτονα Τζιουζέπε Μενγκόνι (Giuseppe Mengoni). Η είσοδος της στοάς αυτής από την πλατεία θυμίζει αψίδα θριάμβου και καλύπτει σε ύψος το συνολικό ύψος του κτιρίου, με σειρές κιονοστοιχιών ιωνικού ρυθμού. Οι δε άλλες τρεις παράπλευρες είσοδοι των στοών διασταυρώνονται στο κέντρο του συγκροτήματος υπέρ του οποίου φέρεται τεράστιος γυάλινος θόλος να το επιστέφει. Λέγεται ότι ο αρχιτέκτονας της Γκαλέριας Βιτόριο Εμμανουέλε λίγο πριν την αποπεράτωση έχασε τη ζωή του πέφτοντας από κάποια σκαλωσιά.
  • Σκάλα του Μιλάνου. Για χρόνια υπήρξε και εξακολουθεί να είναι το σημείο αναφοράς της πολιτιστικής και κοινωνικής ελίτ της πόλης.
  • Ο ιερός ναός Σάντα Μαρία ντέλλε Γκράτσιε, διάσημος για την τοιχογραφία Ο Μυστικός Δείπνος του Λεονάρντο ντα Βίντσι.

Οι βιτρίνες στο Μιλάνο είναι αξιοθέατο. Ακόμα πιο αξιοθέατα όμως είναι τα ατελιέ των σχεδιαστών, στο Quadrilatero d' Oro, μερικές εκατοντάδες μέτρα ανάμεσα στη Via Monte Napoleone και στη Via Sant' Andrea.

Διάσημες επιχειρήσεις στο Μιλάνο Επεξεργασία

Γεννημένοι στο Μιλάνο Επεξεργασία

Αθλητισμός Επεξεργασία

Το Μιλάνο φιλοξένησε αγώνες του Παγκοσμίου Κυπέλλου Ποδοσφαίρου του 1934 και του 1990 και του Euro 1980. Στη πόλη βρίσκονται οι ομάδες της Σέριε Α Μίλαν και ΦΚ Ιντερνατσιονάλε Μιλάνο (ή Ίντερ). Είναι η μόνη πόλη που φιλοξενεί δύο ποδοσφαιρικές ομάδες που έχουν κατακτήσει το Τσάμπιονς Λιγκ, με συνολικά 10 κατακτήσεις, τις περισσότερες από οποιαδήποτε άλλη πόλη εκτός της Μαδρίτης. Οι δύο ομάδες αγωνίζονται στο Στάδιο Τζουζέπε Μεάτσα, γνωστό και ως Σαν Σίρο, χωρητικότητας 80.000 περίπου θέσεων. Μια τρίτη ομάδα, η Μπρέρα Κάλτσιο αγωνίζεται στη δεύτερη κατηγορία. Στο Μιλάνο εδρεύουν επίσης τέσσερις καλαθοσφαιρικές ομάδες, η Ολίμπια Μιλάνο, Pallacanestro Milano 1958, Società Canottieri Milano και A.S.S.I. Milano. Η πίστα αγώνων Φόρμουλα 1 της Μόντσα βρίσκεται στα προάστια του Μιλάνου.

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. (Γερμανικά, Αγγλικά, Γαλλικά, Ισπανικά, Ιταλικά) archINFORM. 976. Ανακτήθηκε στις 6  Αυγούστου 2018.
  2. en.unesco.org/creative-cities/milan. Ανακτήθηκε στις 9  Ιουνίου 2021.
  3. 3,0 3,1 «Superficie di Comuni Province e Regioni italiane al 9 ottobre 2011». Εθνικό Ινστιτούτο Στατιστικής της Ιταλίας. Ανακτήθηκε στις 16  Μαρτίου 2019.
  4. demo.istat.it?l=it.
  5. Tellier, Luc-Normand (2009). Urban World History. Québec: Press de l'Université du Québec. σελ. 274. ISBN 978-2-7605-1588-8. 
  6. «The Evolving Urban Form: Milan | Newgeography.com». www.newgeography.com. Ανακτήθηκε στις 2 Φεβρουαρίου 2019. 
  7. https://www.facebook.com/RickNoackTWP. «Map: Where Europe is growing and where it is shrinking». Washington Post (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 2 Φεβρουαρίου 2019. 
  8. «Milano (Milano, Lombardia, Italy) - Population Statistics, Charts, Map, Location, Weather and Web Information». www.citypopulation.de. Ανακτήθηκε στις 2 Φεβρουαρίου 2019. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία