Φρίντριχ Μαξιμίλιαν Κλίνγκερ

Γερμανός θεατρικός συγγραφέας και μυθιστοριογράφος

Ο Φρίντριχ Μαξιμίλιαν Κλίνγκερ, από το 1780 φον Κλίνγκερ (γερμανικά: Friedrich Maximilian Klinger‎‎, 17 Φεβρουαρίου 1752 – 9 Μαρτίου 1831) ήταν Γερμανός θεατρικός συγγραφέας και μυθιστοριογράφος, εκπρόσωπος του πνευματικού και αισθητικού κινήματος Θύελλα και ορμή της γερμανικής λογοτεχνίας, το όνομα του οποίου ανάγεται στο ομώνυμο θεατρικό έργο του. Ο Κλίνγκερ εργάστηκε ως θεατρικός συγγραφέας για τον θεατρικό θίασο του Άμπελ Σέιλερ για δύο χρόνια, αλλά τελικά εγκατέλειψε το Βασίλειο της Πρωσίας και κατατάχθηκε στον Αυτοκρατορικό Ρωσικό Στρατό, όπου ανήλθε στον βαθμό του στρατηγού και κατέλαβε σημαντικά αξιώματα.[10]

Φρίντριχ Μαξιμίλιαν Κλίνγκερ
Ο Φρίντριχ Μαξιμίλιαν Κλίνγκερ, χαρακτικό του Καρλ Άουγκουστ Ζενφ, 1807
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Friedrich Maximilian von Klinger (Γερμανικά)
Γέννηση17  Φεβρουαρίου 1752 (specified date of both Julian and Gregorian calendar και απροσδιόριστο ημερολόγιο, πιθανώς Γρηγοριανό)[1][2][3]
Φραγκφούρτη[4][5][3]
Θάνατος13ιουλ. / 25  Φεβρουαρίου 1831γρηγ. (απροσδιόριστο ημερολόγιο, θεωρείται Ιουλιανό και απροσδιόριστο ημερολόγιο, πιθανώς Γρηγοριανό)[5][6][7]
Τάρτου[7]
Τόπος ταφήςSmolensky Lutheran Cemetery
Χώρα πολιτογράφησηςΕλεύθερο Κράτος της Φρανκφούρτης
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΓερμανικά[1]
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητασυγγραφέας[8]
θεατρικός συγγραφέας
ποιητής
μυθιστοριογράφος
στρατιωτικός[9]
Στρατιωτική σταδιοδρομία
Βαθμός/στρατόςαντιστράτηγος
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΒραβεύσειςΤάγμα του Αγίου Γεωργίου, Δ΄ Τάξη
Τάγμα του Αγίου Βλαδίμηρου, Β΄ Τάξη (1809)[6]
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Βιογραφικά στοιχεία

Επεξεργασία

Ο Κλίνγκερ ήταν ένας από τους λίγους συγγραφείς του 18ου αιώνα από κατώτερη κοινωνική τάξη. Γεννήθηκε στη Φρανκφούρτη το 1752, ο πατέρας του ήταν αστυφύλακας. Έμεινε ορφανός σε ηλικία οκτώ ετών και η μητέρα του για να αναθρέψει τον γιο και τις δύο κόρες της έπλενε ρούχα. Παρά τα φτωχικά παιδικά του χρόνια, ο Κλίνγκερ διέπρεψε στις σπουδές του και κέρδισε μια υποτροφία για να σπουδάσει στο γυμνάσιο, εργαζόμενος επίσης ως δάσκαλος για να βοηθήσει την οικογένεια.

Ο Κλίνγκερ ήταν ξάδερφος του μουσικού εκδότη Χάινριχ Φίλιπ Μπόσλερ, ο οποίος δημοσίευσε τις πρώτες του συνθέσεις των Χάυντν, Μότσαρτ και Μπετόβεν.

Από το 1772 και μετά κινήθηκε στους κύκλους των νέων συγγραφέων στη Φρανκφούρτη. Αν και υπάρχει ελάχιστη τεκμηρίωση των πρώιμων αλληλεπιδράσεων του Κλίνγκερ με τον Γκαίτε, φαίνεται ότι γνωρίστηκαν το 1773, όταν ο Κλίνγκερ άρχισε να εργάζεται στα πρώτα του θεατρικά έργα, Ότο και Η σύζυγος που υποφέρει υπό την επίδραση του αδημοσίευτου ακόμη Γκετς φον Μπερλίχινγκερ του Γκαίτε. Επιπλέον, με την οικονομική βοήθεια του Γκαίτε ο Κλίνγκερ μπόρεσε να εγγραφεί στο πανεπιστήμιο του Γκίσεν το 1774, όπου σπούδασε νομικά. [11]

Το 1776, ο Κλίνγκερ υπέβαλε την τραγωδία του Οι δίδυμοι σε έναν διαγωνισμό του θεάτρου του Αμβούργου. Το έργο πήρε το πρώτο βραβείο, προσφέροντάς του αρκετή αναγνώριση από τους κριτικούς ώστε να διοριστεί θεατρικός συγγραφέας για τον θεατρικό θίασο του Άμπελ Σέιλερ, θέση που κράτησε δύο χρόνια.

Η ζωή στη Ρωσία

Επεξεργασία
 
Φρίντριχ Μαξιμίλιαν Κλίνγκερ, σχέδιο με κιμωλία του Γκαίτε

Το 1778, κατατάχθηκε στον αυστριακό στρατό και πολέμησε στον πόλεμο της βαυαρικής διαδοχής. Το 1780 πήγε στην Αγία Πετρούπολη και κατατάχθηκε στον Αυτοκρατορικό Ρωσικό Στρατό ως αξιωματικός - αργότερα πολέμησε στον ρωσικό στρατό εναντίον των Οθωμανών Τούρκων - έλαβε τίτλο ευγενείας και ήταν στην υπηρεσία του Μέγα Δούκα Παύλου, τον οποίο συνόδευσε σε ένα ταξίδι στην Ιταλία και τη Γαλλία. Η εύνοια και το φιλικό ενδιαφέρον του δούκα έθεσαν τα θεμέλια για την εκπληκτική του άνοδο στην αυτοκρατορική Ρωσία. Το 1785, διορίστηκε διευθυντής της Σχολής δοκίμων της Αγίας Πετρούπολης και αφού παντρεύτηκε την Ελισαβέτα Αλεξέγιεβα (που φήμες ανέφεραν ως νόθα κόρη της Μεγάλης Αικατερίνης και του πρίγκιπα Γκριγκόρι Ορλόφ), έγινε διευθυντής της Ακαδημίας Ιπποτών το 1799. Το 1803, διορίστηκε από τον αυτοκράτορα Αλέξανδρο κυβερνητικός επίτροπος του πανεπιστήμιου του Τάρτου, ένα αξίωμα που κατείχε μέχρι 1817. Το 1811 έγινε στρατηγός. Στη συνέχεια σταδιακά εγκατέλειψε τις επίσημες θέσεις του και αφού έζησε για πολλά χρόνια συνταξιοδοτούμενος, πέθανε στην αυτοκρατορική πόλη Ντόρπατ, Τάρτου στη σημερινή Εσθονία.[12]

Λογοτεχνική δημιουργία

Επεξεργασία

Ο Κλίνγκερ ήταν ένας άνθρωπος με έντονο ηθικό χαρακτήρα και γεμάτος ωραία συναισθήματα, αν και οι πικρές εμπειρίες και οι στερήσεις της νιότης του αντικατοπτρίζονται σε μεγάλο βαθμό στα δράματά του. Έγραψε συνολικά 23 θεατρικά έργα και 14 μυθιστορήματα. Ένα από τα θεατρικά έργα της πρώιμης περιόδου, Θύελλα και ορμή (1777), έδωσε το όνομα στο κίνημα Θύελλα και ορμή της γερμανικής λογοτεχνίας, μια λογοτεχνική εξέγερση κατά του ορθολογισμού του Διαφωτισμού και υπέρ του συναισθηματισμού, με χαρακτηριστικά την εξιδανίκευση της φύσης, της τέχνης, της ατομικής ελευθερίας και της δημιουργικής, ασυμβίβαστης ιδιοφυΐας, που σηματοδοτεί τη μετάβαση στον Γερμανικό Ρομαντισμό. Επηρεάστηκε από τις ιδέες του Ζαν-Ζακ Ρουσώ, του Ιμμάνουελ Καντ και στα έργα του βασίστηκε στα δραματουργικά χαρακτηριστικά του Σαίξπηρ. Μαζί με τον Κρίστοφ Μάρτιν Βίλαντ, θεωρείται εκπρόσωπος του γερμανικού ύστερου Διαφωτισμού.[13]

Εκτός από αυτό και την τραγωδία Οι δίδυμοι (1776), που αναφέρεται στο αγαπημένο θέμα της εποχής την εχθρότητα δύο αδελφών, τα κύρια έργα του επαναστατικού ύφους των νεανικών χρόνων του είναι Die neue Arria (1776), Simsone Grisaldo (1776) και Stilpo und seine Kinder (Ο Στίλπο και τα παιδιά του, 1780). Σε μεταγενέστερη περίοδο ανήκουν οι τραγωδίες Η Μήδεια στην Κόρινθο και Η Μήδεια στον Καύκασο (1791) και οι κωμωδίες Οι παίκτες, Οι δύο φίλες και Ο όρκος (1782-83). Στη Ρωσία συνέχισε να γράφει λογοτεχνικά έργα με εντυπωσιακούς ρυθμούς, κυρίως ρομαντικά, σατιρικά και φιλοσοφικά μυθιστορήματα, από τα οποία το πιο γνωστό είναι Έργα, ημέρες και πτώση του Φάουστ (1791) ένα κατηγορητήριο της αστικής κοινωνίας. [14]Το 1803 έγραψε το Στοχασμοί και σκέψεις για διάφορα θέματα στον κόσμο και τη λογοτεχνία[15] στο οποίο εκφράζει τις κορυφαίες ιδέες που η περίοδος της Θύελλας και ορμής κληροδότησε στον Κλασικισμό της Βαϊμάρης.

Μεταφράσεις στα ελληνικά

Επεξεργασία
  • Fausts Leben,Taten und Höllenfahrt. Έργα, ημέρες και πτώση του Φάουστ, μετάφραση: Γιάννης Κοίλης, εκδόσεις Οξύ, 2004 (1791) [16]

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. 1,0 1,1 1,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. 12030876h. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  2. 2,0 2,1 «Клингер, Федор Иванович» (Ρωσικά)
  3. 3,0 3,1 3,2 Erich Schmidt: «Klinger, Friedrich Maximilian» (Γερμανικά) 1882. σελ. 190–192.
  4. «Большая советская энциклопедия» (Ρωσικά) Η Μεγάλη Ρωσική Εγκυκλοπαίδεια. Μόσχα. 1969. Ανακτήθηκε στις 28  Σεπτεμβρίου 2015.
  5. 5,0 5,1 «Клингер, Федор Иванович» (Ρωσικά)
  6. 6,0 6,1 «Клингер, Фридрих-Максимилиан» (Ρωσικά)
  7. 7,0 7,1 «Klinger, Friedrich Maximilian von» (Αγγλικά)
  8. «Library of the World's Best Literature». Library of the World's Best Literature. 1897.
  9. Ανακτήθηκε στις 17  Ιουνίου 2019.
  10. . «britannica.com/biography/Friedrich-Maximilian-von-Klinger». 
  11. . «go.gale.com/Friedrich Maximilian von Klinger». 
  12. . «greek_greek.en-academic.com/Κλίνγκερ». 
  13. . «kent.ac.uk/ewto/projects/anthology/friedrich-maximillion-klinger». 
  14. . «deutschestextarchiv.de/book/show/klinger_faust_1791». 
  15. Betrachtungen und Gedanken über verschiedene Gegenstände der Welt und der Literatur
  16. . «politeianet.gr/books/klinger-friedrich-maximilian-oxu-erga-imeres-kai-ptosi-tou-faoust».