Χατ-ι χουμαγιούν

Το χατ-ι χουμαγιούν (οθωμανικά τουρκικά: خط همايون‎‎, hatt-ı hümâyûn, "αυτοκρατορικό διάταγμα") ή χατ-ι σερίφ (hatt-ı şerîf, "ιερό διάταγμα") είναι είδος αυτοκρατορικού διατάγματος (χαττ) που εξέδιδε ο σουλτάνος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.

Χατ-ι χουμαγιούν του 1856

Το πιό γνωστό είναι το διάταγμα το οποίο εκδόθηκε αμέσως μετά τον Κριμαϊκό πόλεμο, στις 18 Φεβρουαρίου του 1856.

Το Χατ-ι Χουμαγιούν αποτέλεσε το δεύτερο σημαντικό σταθμό του Τανζιμάτ. Τούτο επέφερε και τη σημαντικότερη αναδιοργάνωση των τριών μη μουσουλμανικών μιλέτ (θρησκευμάτων) που υφίσταντο στην Οθωμανική Αυτοκρατορία, του Ελληνο-Ορθοδόξου ή Ελληνο-Ρωμαίικου (του λεγόμενου «Ρουμ μιλετί»), του Γρηγοριανο-Αρμενικού, (του «Ερμενί μιλετί») και του Εβραϊκού μιλέτ (του «Γιαχούντ ταϊφεσί» ή «Μεσεβί μιλετί»).

Για τους Τούρκους αποτελούσε και έμεινε γνωστό με το όνομα «Ισλαχάτ Φερμάνι» (=Μεταρρυθμιστικό διάταγμα), ενώ στην αγγλοσαξωνική βιβλιογραφία αναφέρεται ως «Χαττ-ι Χουμαγιούν» (=Αυτοκρατορικό διάταγμα).

Πηγές

• Νεώτερον Εγκυκλοπαιδικόν Λεξικόν Ηλίου, τόμ. 18ος, σελ. 591

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Αρχείο:Ε.Λ.Ι.Α.
• Ολόκληρο το κείμενο τ
• ου Χαττ-ι Χουμαγιούν εδώ (στα αγγλικά)