Χειροβομβίδα

Με την ονομασία χειροβομβίδα, όπως σημαίνει η ίδια η σύνθετη λέξη χαρακτηρίζεται η μικρή βομβίδα που ρίπτεται (βάλλεται) με το χέρι.
Οι χειροβομβίδες κατατάσσονται στα πολεμικά όπλα.

Ιστορία εξέλιξης

Πρόκειται για μικρό βλήμα που φέρει εκρηκτική γόμωση. Οι πρώτες χειροβομβίδες εμφανίστηκαν τον 15 αιώνα που αποτελούνταν από πήλινα σφαιρικά δοχεία που περιείχαν πυρίτιδα και ενεργοποιούνταν με θρυαλλίδα. Κατά τον 16ο και 17ο αιώνα η χρήση τους γενικεύθηκε αφού το αποτέλεσμα αυτών, στα πεδία των μαχών, χαρακτηρίζονταν εντυπωσιακά άριστο. Έτσι τον 18ο αιώνα αυτές εξελίσσονται με μεταλλικό περίβλημα από χυτοσίδηρο που προβλεπόταν να χρησιμοποιούνται κυρίως σε απόκρουση ιππικού.

Αρχικά οι οπλίτες (πεζικού) έφεραν μικρό σακίδιο με 4-6 χειροβομβίδες που οργανώθηκαν αργότερα σε ιδιαίτερες μονάδες λεγόμενες "χειροβομβιστών", γνωστότεροι εκ του γαλλικού ονόματος ως "γρεναδιέροι" ή "γκρεναντιέροι". Η τελειοποίηση όμως γενικά του οπλισμού κατά τον 20ο αιώνα, (όπως τα άρματα μάχης που αντικατέστησαν το ιππικό), συνέτεινε αρχικά στην εγκατάλειψη της χρήσης αυτών, που επανήλθαν όμως τελειοποιημένες και ισχυρότερες μετά την αντικατάσταση της πυρίτιδας με εκρηκτικές ύλες, που πρωτοχρησιμοποιήθηκαν στο Ρωσοϊαπωνικό πόλεμο του 1904 και περισσότερο στον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο και ειδικά στη περίοδο της στασιμότητας.

Σημειώνεται ότι η πρώτη ρίψη χειροβομβίδας από αέρος έγινε από την Ελληνική Πολεμική Αεροπορία στον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο. Από τον πόλεμο εκείνο οι χειροβομβίδες αποτελούν πλέον μέρος του ατομικού οπλισμού των ανδρών των πεζικών δυνάμεων.

Περιγραφή

Η σύγχρονη χειροβομβίδα αποτελείται από τα εξής πέντε βασικά μέρη:

Το μεταλλικό κέλυφος που αποτελεί και το όλο σώμα της χειρο-βομβίδας εντός της οποίας βρίσκεται η γόμωση και ο πυροκροτητής.
Τη γόμωση της χειροβομβίδας, που μπορεί να είναι χημική, εμπρηστική ή εκρηκτική ύλη.
Τον πυροκροτητή που βρίσκεται εντός μεταλλικού μανδύα στο εσωτερικό της χειροβομβίδας.
Το εναυσματοφόρο ή εμπυρευτικό πώμα, και
Τη περόνη ασφαλείας, ή ασφαλιστικό μοχλό (κλιπ), που φέρεται επί του εναυσματοφόρου πώματος.

Γενικά ως προς τη χρήση τους οι χειροβομβίδες παρουσιάζουν μικρό όγκο και βάρος, χαμηλό ποσοστό επικινδυνότητας στο χρήστη κατά τη ρίψη τους, περιορισμένη ακτίνα δραστικότητας, πλην όμως υψηλό βαθμό απόκρουσης, αντιπερισπασμού και ψυχολογικής μείωσης του ηθικού του αντιμαχομένου.

Διάκριση

Οι σύγχρονες χειροβομβίδες ανάλογα του σκοπού χρήσης τους διακρίνονται σε χειροβομβίδες επιθετικές και σε χειροβομβίδες αμυντικές. Ανάλογα δε του περιεχομένου υλικού: σε εκρηκτικές, εμπρηστικές, δακρυογόνες, καπνογόνες κ.λπ.

Επιθετικές

Οι επιθετικές χειροβομβίδες διακρίνονται από τη λεία εξωτερική επιφάνεια τους. Η χρήση τους κυρίως είναι για αντιπερισπασμό σε διάφορες επιχειρήσεις εφόδου, χωρίς να προκαλούν ιδιαίτερη ζημιά στον εχθρό.

Αμυντικές

Οι αμυντικές χειροβομβίδες φέρουν αυλακώσεις στην εξωτερική επιφάνειά τους. Η χρήση τους διαφέρει από τις επιθετικές διότι προκαλούν μεγαλύτερη ζημιά, λόγω της δυνατότερης έκρηξής τους και την εκτόξευση θραυσμάτων από αυτήν. Έτσι χρησιμοποιούνται για την απομάκρυνση/καθυστέρηση μεγάλης μάζας του εχθρού.

Σημείωση

Σημειώνεται ότι βομβίδες που βάλλονται (εκτοξεύονται) με μηχανικά μέσα, και σε αντιδιαστολή του όρου "χειροβομβίδες", ονομάζονται οπλοβομβίδες.