Βικιπαίδεια

Χιονάδες Ιωαννίνων

οικισμός της Ελλάδας

Συντεταγμένες: 40°16′12.0″N 20°44′24.0″E / 40.270000°N 20.740000°E / 40.270000; 20.740000

Οι Χιονάδες ή Χιονιάδες είναι ορεινό χωριό του νομού Ιωαννίνων.[1][2] Βρίσκονται σε μικρή απόσταση από τα ελληνοαλβανικά σύνορα και είναι χτισμένοι σε υψόμετρο 1.150 μέτρων στις ανατολικές πλαγιές του όρους Γράμμου[3] και αποτελούν έναν από τους πιο ορεινούς οικισμούς του νομού Ιωαννίνων. Ανήκουν στα Μαστοροχώρια της Κόνιτσας.[4]

Χιονάδες
Πέτρινο γεφύρι στους Χιονιάδες
Χιονάδες is located in Greece
Χιονάδες
Χιονάδες
Διοίκηση
ΧώραΕλλάδα
ΠεριφέρειαΗπείρου
Περιφερειακή ΕνότηταΙωαννίνων
ΔήμοςΚόνιτσας, Τοπική Κοινότητα Χιονάδων
Δημοτική ΕνότηταΜαστροχωρίων
Γεωγραφία
ΝομόςΙωαννίνων
Υψόμετρο1.150 μέτρα
Πληθυσμός
Μόνιμος20
Έτος απογραφής2021
Πληροφορίες
Ταχ. κώδικας440 15
Τηλ. κωδικός+30 26550
http://chioniades.gr/
δεδομένα

Οι Χιονάδες υπάγονται στον δήμο Κόνιτσας (παλαιότερα Δήμος Μαστοροχωρίων) και είναι έδρα ομώνυμης κοινότητας[5] ενώ ο πληθυσμός του σύμφωνα με την απογραφή του 2011 είναι 42 κάτοικοι.[6]

Από το χωριό κατάγονται οι περίφημοι Χιονιαδίτες λαϊκοί αγιογράφοι της Ηπείρου[7].

Ιστορία Επεξεργασία

Ο πληθυσμός του χωριού δε φαίνεται να ξεπέρασε ποτέ τα 350-400 άτομα· ήταν από παλιά ένα από τα μικρότερα χωριά της επαρχίας Κόνιτσας. Φαίνεται πως έφθασε στην ακμή του περί τα μέσα του 19ου αιώνα. Τότε ανακαινίστηκε ο κεντρικός ναός, κατασκευάστηκε το πέτρινο γεφύρι στο χείμαρρο, λίγο πριν το χωριό, και οι Χιονιαδίτες λαϊκοί ζωγράφοι και μαραγκοί φιλοτέχνησαν πλήθος ζωγραφικών έργων και περίτεχνων ξύλινων κατασκευών σε πάμπολλα μέρη.[2]

Οι Χιονιάδες και τα χωριά της περιοχής, φαίνεται πως δημιουργήθηκαν κάποια εποχή από ανάγκη, που επέβαλε τη συγκρότηση ενιαίας κοινότητας με συνένωση συγγενικών ομάδων, πιθανώς νομάδων. Το χωριό είχε ελάχιστους πόρους από τη γεωργία και την κτηνοτροφία, που δύσκολα κάλυπταν τις ανάγκες των κατοίκων. Το ορεινό έδαφος και η έλλειψη των απαραίτητων για τον βιοπορισμό των κατοίκων του χωριού ανάγκασαν τον ανδρικό πληθυσμό να στραφεί προς τα τεχνικά επαγγέλματα από τα πολύ παλιά χρόνια. 

Η μακροχρόνια αποδημία του ανδρικού πληθυσμού ήταν αναγκαία για τη συντήρηση των οικογενειών. Ασχολήθηκαν με τεχνικά επαγγέλματα και με το εμπόριο, και πολλοί διέπρεψαν στους τόπους αποδημίας τους. Μαραγκοί, χτίστες και λαϊκοί ζωγράφοι ήταν οι εξειδικευμένοι τεχνίτες. 

Οι απογραφές πραγματικού πληθυσμού (de facto) μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο είναι:

Απογραφή 1951 1961 1971 1981 1991 2001 2011
Πληθυσμός 65[8] 105[9] 14[10] 72[11] 52[12] 78[13] 42

Χιονιαδίτες ζωγράφοι Επεξεργασία

Οι Χιονιαδίτες ζωγράφοι περιφέρονταν στα χωριά της περιοχής αλλά και σε μακρινότερα μέρη της Ηπείρου, φθάνοντας μέχρι και τη Βόρειο Ήπειρο, στη Μακεδονία, το Άγιο Όρος, τη Θεσσαλία και τις γειτονικές χώρες, όπου ζωγράφιζαν ναούς και διακοσμούσαν αρχοντικές κατοικίες.

Οι αρχές της χιονιαδίτικης οικογενειακής ζωγραφικής παράδοσης δεν είναι γνωστές. Η πρώτη υπογραμμένη και χρονολογημένη εικόνα στα 1747 είναι ο Άγιος Γεώργιος, στον ναό της Κοίμησης Θεοτόκου στη Βούρμπιανη, διά χηρός Κώνστα εκ κώμις Χιωνηάδες. Σε γραπτό κείμενο διασώζεται χρονολογία εικόνας ανυπόγραφης του 1744. Ακόμη υπάρχει παλαιότερη εικόνα του Αγίου Αθανασίου, έργο που μπορεί να αποδοθεί στο τέλος του 16ου ή στις αρχές του 17ου αιώνα. Η παλαιότερη χρονολογημένη επιγραφή, με το όνομα των Χιονιαδιτών Κωνσταντίνου και Μιχαήλ Μιχαήλ, που διασώζεται σε τοιχογραφία, είναι του 1770 και βρίσκεται στη Μονή Άβελ της Βήσσανης.

Η ζωγραφική τέχνη στους Χιονιάδες ασκήθηκε στη βάση της οικογενειακής επαγγελματικής ενασχόλησης. Οι ανάγκες απαιτούσαν τα νεώτερα μέλη της οικογένειας να μαθητεύουν κοντά στους έμπειρους συγγενείς τους. Έτσι τους βοηθούσαν ασχολούμενοι με τις δευτερεύουσες εργασίες και παράλληλα μαθήτευαν κοντά τους. Ανάλογα με τον βαθμό εξέλιξής τους στη ζωγραφική, συχνά γίνονταν συνεργάτες τους και τους διαδέχονταν ή έκαναν δικά τους συνεργεία με τον ίδιο τρόπο. 

Οι τοιχογραφημένοι ναοί, αποτελούν το μεγαλύτερο και ίσως το σημαντικότερο τμήμα της χιονιαδίτικης ζωγραφικής. Πολλοί ναοί είναι κατάγραφοι και η ποιότητα των τοιχογραφιών είναι τέτοια ώστε να αποτελούν μνημεία για τη νεοελληνική λαϊκή τέχνη. Πλήθος φορητών εικόνων υπάρχουν διάσπαρτες σε πολλούς ναούς που βρίσκονται σε πολλές περιοχές της χώρας μας.

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. ↑ Εγκυκλοπαίδεια Νέα Δομή. 35. Αθήνα: Τεγόπουλος - Μανιατέας. 1996. σελ. 205. 
  2. ↑ 2,0 2,1 house, Wapp-development. «Η επίσημη ιστοσελίδα του Δήμου Κόνιτσας». www.konitsa.gr. Ανακτήθηκε στις 27 Φεβρουαρίου 2023. 
  3. ↑ Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάννικα. 61. Εκδοτικός Οργανισμός Πάπυρος. 1996. σελ. 135. 
  4. ↑ «Μαστοροχώρια Ιωαννίνων: Ένα διαφορετικό οδοιπορικό». ProtoThema. 13 Φεβρουαρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 27 Φεβρουαρίου 2023. 
  5. ↑ «ΕΕΤΑΑ-Διοικητικές Μεταβολές των Οικισμών». www.eetaa.gr. Ανακτήθηκε στις 27 Φεβρουαρίου 2023. 
  6. ↑ «ΦΕΚ αποτελεσμάτων ΜΟΝΙΜΟΥ πληθυσμού», σελ. 10575 (σελ. 101 του pdf)
  7. ↑ Πανδέκτης - Έλληνες ζωγράφοι μετά την Άλωση της Κωνσταντινούπολης
  8. ↑ Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την απογραφήν της 7ης Μαρτίου 1951, σελ. 91 του pdf. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2013-05-14. https://web.archive.org/web/20130514080510/http://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_1951_1.pdf. 
  9. ↑ Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την απογραφήν της 19ης Μαρτίου 1961, σελ. 92 του pdf. https://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_1961_1.pdf. 
  10. ↑ Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την απογραφήν της 14ης Μαρτίου 1971, σελ. 90 του pdf. https://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_1971_1.pdf. 
  11. ↑ Πραγματικός πληθυσμός της Ελλάδος κατά την απογραφή της 5 Απριλίου 1981, σελ. 102 του pdf. https://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_1981_1.pdf. 
  12. ↑ Πραγματικός πληθυσμός της Ελλάδος κατά την απογραφή της 17 Μαρτίου 1991, σελ. 117 του pdf. https://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_1991_1.pdf. 
  13. ↑ Πραγματικός πληθυσμός της Ελλάδος - Απογραφή 2001, σελ. 117 του pdf. https://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_2001_1.pdf. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία

Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Χιονάδες_Ιωαννίνων&oldid=10448113"