Χρήστης:Νικος Ανδρεας Αλεξης/πρόχειρο

                    Νικόλαος Αλέξης (1761-1818) ή παπα-Νικολάκης Αλέξης (Κρης πατριωτης)

"Είναι ο μοναχογιός του Γερω-Αλέξη από την Τρίτη γυναίκα του την Αννεζίνα, τον οποίον απέκτησε σε ηλικία 69 χρονών. Γεννήθηκε στο Μαρμακέτο, οροπεδιο Λασιθιου Κρητης, το 1761. Τα πρώτα του γράμματα έμαθε από τον πατέρα του και από τους καλόγηρους της Μονής Κρυσταλλένιας, κοντά στο Μαρμακέτο.

Σχολεία δεν υπηρχαν τότε στο Λασίθι, μόνο οι ιερείς και οι μοναχοί ήταν λιγο γραμματισμένοι.

Το 1780 ο διαβόητος και πλουσιος τούρκος Αλή Χανιαλής έγινε μουκαταγασής - εισέπραττε το δέκατο του προϊόντος σαν φόρο (mukataa=η δεκάτη). Ο Χανιαλής καταπίεζε τους φορολογούμενους καλλιεργητές, ελάμβανε μεγαλύτερες ποσότητες σε είδος και έτσι με δόλιους τρόπους αύξανε τον πλούτο του ακόμη και σε βάρος του τουρκικού δημοσίου.

Ο τυραννος Χαναλιης ζητουσε εναν εγγραμματο για γραμματικο. Αναγκασε τον Νικολαο Αλεξη που ηταν ο πιο καταλληλος και ο πιο ικανος να γινει διαχειριστης του μουκατα του.

Ο Νικόλαος Αλέξης αρνήθηκε κατηγορηματικά αλλά τελικά υπέκυψε στην διαταγή του τυράννου Χανιαλή και έτσι έγινε γραμματικός και διαχειριστής των εισπραττομένων φόρων και επόπτης του μεγάρου του Χανιαλή στο χωριό Μαγουλά Λασιθίου. Τα ερείπια του Κονακιού σώζονται και σήμερα δίπλα από την βρύση του χωριού. Τώρα (2008+) στο σπιτι αυτο μένει μια Αλβανική οικογένεια.

Ο Νικόλαος Αλέξης ευφυής και άνθρωπος ανωτέρου πνευματικού επιπέδου βρήκε τον τρόπο να απαλλαγεί από την υπηρεσία του εις την οποία βιαίως είχε προσληφθεί, καθώς επίσης και να εξοντώσει με ειρηνικό τρόπο τον επικίνδυνο Χανιαλή που ήταν και γενιτσαραγάς ( αξιωματούχος των ντόπιων γενίτσαρων). Δι΄αυτο τον λογο παντρευτηκε και χειροτονήθηκε ιερέας στο χωριο Μαγουλά. Απέκτησε 14 παιδιά. «περισσότερα παιδιά, περισσότερη ευτυχία», (Κομφούκιος)

Αφοσιώθηκε έτσι στα ιερατικά καθήκοντα του αλλά και στα εθνικά" (βλ. λεπτομερείς εξηγήσεις στα Κρητικά Χρονικά, 17ος τόμος σελίδα 288, επίσης στα Τουρκικά αρχεία Ηρακλείου κώδικα 9, σελίδα 212 και τόμος Β', σελίδα 167,176-178 και στο βιβλιο ΟΙ ΑΛΕΞΗΔΕΣ σ.104 του Στρατηγου Αλεξακη Ιωαννη του Σωτηριου).

Ιδού τι γράφει, η Νέα Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια Χάρη Πάτση και η Εγκυκλοπαίδεια Britanica, για τον Νικόλαο (Παπα-Νικολάκη) Αλέξη: "ειναι γνωστός από τους αγώνες του για την ματαίωση των σχεδίων του ισχυρού τούρκου Χανιαλή που επεδίωξε να σφετεριστεί το οροπέδιο του Λασιθίου σαν ατομικό κληρονομικό φέουδο. Ο Χανιαλής βάζοντας ψευδομάρτυρες διεκδικούσε με δικαστικούς αγώνες την περιοχή Λασιθίου. Ο Αλέξης για να απαλλαγεί από την υπηρεσία του τυράννου έγινε κληρικός και παρότρυνε του Λασιθιώτες σε διαμαρτυρίες εναντίον του.

Ο ίδιος συνόδευσε επιτροπή στην Κωνσταντινούπολη η οποία πέτυχε από την τουρκική κυβέρνηση τη ματαίωση των ενεργειών του Χανιαλή και την έκδοση σουλτανικού φιρμανιού για την θανάτωση του.

Έτσι ο τούρκος δυνάστης θεωρήθηκε ύποπτος και στραγγαλίστηκε στο γραφείο του τότε πασά, γενικού διοικητού Κρήτης στο Μεγάλο Κάστρο (Ηράκλειο) με εντολή του Σουλτάνου (26/12/1815)".

Ο Ιερέας Νικόλαος Αλέξης πέθανε κατά τη μεγάλη επιδημία της πανούκλας το 1818. Μαζί με αυτόν πεθαναν και η σύζυγος του και το τελευταίο 14ον παιδί τους (τεσσάρων χρονών).

Τους αγώνες του συνέχισαν τα μεγαλυτερα απο τα υπόλοιπα παιδιά του ιδιως ο πρωτοτοκος Γιωργος που μαζί με τους συντρόφους Μπομπο ή Μπουμπο και Αρναούτη σκότωσαν ύστερα από ενέδρα άλλον διαβόητο γενίτσαρο τον Τσούλη (1816).

Τα παιδιά του ιερέα ειχαν ολα το επωνυμον Αλεξης και καταδιώχθηκαν από τις τουρκικές αρχές. Μερικα τεκνα εκρυβοντο η αλλαξαν το επωνυμον τους δια να αποφυγουν συλληψεις και διωξεις (βλ. βιβλιο οι ΑΛΕΞΗΔΕΣ του Ιωαννη Σ. Αλεξακη σ.112, 115, 121, 232, κεφ.Α εως Θ κ.λ.π.

Ο πρωτοτοκος Γιωργος Αλεξης (1787-?) διεφυγε-εκπατρισθηκε στο Κιρκιτζε η στη Κεφαλονια αλλαζοντας το επωνυμο του σε Μωυσης. Απο τα λοιπα 12 τεκνα του Αλεξη παπα-Νικολακη, δύο φονεύθηκαν από τους τούρκους, επτα μετοικησαν σε αλλα χωρια, τρια αιχμαλωτιστηκαν και εκπατρίστηκαν και η τύχη τους αγνοητο δια πολλα χρονια.

Ο ιερέας Νικόλαος Αλέξης σημείωσε στο περιθώριο του εκκλησιαστικού βιβλίου του τον θάνατον του Αλή Χανιαλή ως εξής:

           1815, 26 Δεκεμβρίου (Δεκεμβρίου)-Έπνιξε ο πασάς τον Χανιαλή

Ο παπα-Νικόλαος Αλέξης τάφηκε σε μνήμα στο ναό του Αγ. Σπυρίδωνος εντός του χωριού Μαγουλά.

Το όνομα του Χανιαλή είναι ακόμη γνωστό στη Κρήτη. Ακόμη και σήμερα πολλά δημώδη άσματα αναθεματίζουν τους ψευδομάρτυρες που εμφανίστηκαν στα δικαστήρια υπέρ των ισχυρισμών του Αλή Χανιαλή. (βλ. Κρητικά Χρονικά Αλέξης Νικόλαος ιερέας, πολυσέλιδες πληροφορίες και τραγούδια)

Τα 14 παιδιά του ιερέα Νικολάου Αλέξη ( 1761-1818) γεννήθηκαν στο χωριό Μαγουλά Λασιθίου και ηταν τα εξης:

1. Γιωργος Αλέξης (1787-?)), φόνευσε τον γενίτσαρο Τσούλη, εκπατρίστηκε και άλλαξε επώνυμο σε Μωϋσης

2. Αλέξανδρος Αλέξης, εκπατρίστηκε αρχικά συνελήφθη αργότερα από τους τούρκους και φονεύθηκε

3. Μανώλης Αλέξης, φονεύθηκε από τούρκο ο οποίος έλαβε αμοιβή

4. Γιώργης Αλέξης (1793-?), κατέφυγε στο χωριό Παναγιά Πεδιάδος και έγινε ιερέας με επωνυμο Παπαδακης

5. Μαρία σύζυγος Κονιά Ντολαψή

6. Κυριακή Παντρεύφθηκε τον Γ. Λιουδάκη στο χωριό Μέσα Ποτάμους

7. Ροδάνθη παντρεύτηκε τον Γ. Ντολαψήν στο χωρίο Μαγουλά

8. Καλή (Καλλιόπη) παντρεύτηκε στο χωρίο Καλλονή, επαρχια Πεδιάδος

9. Βασιλική, σύζυγος Γ. Μιλιαρά

10. Μιχελής Αλέξης (?-1863), επέστρεψε στο χωριό Έξω Ποτάμους απόπου είχε διωχθεί ο παππούς του γνωστος ως Γερω-Αλέξης

11. γιος εκπατρίστηκε και ..............βλ.*κατωτερω-οι τρεις γιοι......

12. γιος εκπατρίστηκε και ..............βλ.*

13. γιος εκπατρίστηκε και ..............βλ.*

14. τέκνον (1814) πέθανε το 1818 από πανούκλα μαζί με τους γονείς του

Ο πρώτος γιος , ο Γιωργος Αλέξης γεννήθηκε το 1787, είχε τα πρωτεία σε ηρωϊκή πράξη επειδή φόνευσε τον γενίτσαρο Τσούλη το 1817 (βλέπε λεπτομέρειες και τραγούδια στα Κρητικά Χρονικά , τόμος Β' σελίδα 167-179). Μετά το ανδραγάθημα καταδιώχθηκε. Λέγεται ότι κατέφυγε αλλού εκτός Κρήτης(Κεφαλονια η Κιρκιτζε) Το σημείο που στήθηκε η ενέδρα είναι γνωστό σήμερα με το τοπωνύμιο Τσούλη.

                                   Ιδου μερικες ενδιαφερουσες πληροφοριες

Οι τρεις γιοι-τεκνα [11ον,12ον,13ον] αφου αιχμαλωτισθηκαν στο παιδομαζωμα του 1823 πουληθηκαν ως δουλοι απο τους Τουρκους και ετσι εκπατρισθηκαν και εκτουρκιστηκαν. Λεγεται οτι ονομαζοντο Εμμανουηλ, Αντωνιος, Ανδρεας. Πολλες πληροφοριες, ενδειξεις και ερευνες συγκλινουν στο οτι αυτα τα τρια αγορια, κατοπιν πολλων περιπετειων, εγιναν διασημοι ανδρες και πιθανον ειναι οι εξεις τρεις: ο Ισμαηλ Φερικ Σελιμ Πασα, ο Αντωνιος Παπαδακης(ευεργετης), ο τριτος εγινε ανωτερος αξιωματικος χωροφυλακης στην Αιγυπτο.

Ο δεύτερος γιος, Αλεξανδρής Αλέξης (1790-1820) μέλος ομάδας με αρχηγό τον μεγαλύτερο αδελφό του Γιωργο φόνευσε τον γενίτσαρο Τσούλη. Διώχτηκε και αποδήμησε από Μαγουλά, περιφερόμενος σε χωριά του Μαλεβιζίου όπου οι Τούρκοι των συνέλαβαν επειδή φαίνετο διαφορετικός και θεωρήθηκε ύποπτος. Φονεύθηκε το 1820 για την ομορφιά του, το ανάστημα του και το παρουσιαστικό του.

Η μούσα έγραψε μακροσκελή ποίημα γνωστό ακόμη και σήμερα για τους ήρωες γιους του ιερέα Νικολάου Αλέξη, ιδίως για τον Αλεξανδρή που φονεύθηκε με σπαθί που του έμπηξαν οι τούρκοι από την πλάτη. (βλέπε Κρητικά Χρονικά, δημώδη τραγούδια)

Ο Μανώλης Αλέξης, τρίτος γιος, φονεύθηκε από τούρκο που έλαβε αμοιβή από τις τουρκικές αρχές οι οποίες είχαν επικηρύξει με μεγάλη αμοιβή τους γιους του ιερέως Νικολάου Αλέξη και τους συντρόφους των που μαζί φόνευσαν τον γενίτσαρο Τσούλη.

Ο Γιώργης Αλέξης, τέταρτος γιος του ιερέα Νικολάου Αλέξη, φόρεσε το ράσο του πατέρα του και μετακόμισε στο χωριό Παναγιά Πεδιάδος όπου έγινε ιερέας.

Όταν ο πατέρας του πέθανε στο χωριό Μαγουλά το 1818 κληρονόμησε τα ιερατικά του ενδύματα.