Χρήστης:Χριστίνα Ανδρέου/πρόχειρο

Λουκάς Αξελός

Ο Λουκάς Αξελός γεννήθηκε στην Αθήνα το 1947. Αποφοίτησε από την Νομική Σχολή του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, είναι διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Αθηνών και δίδαξε ιστορία της νεότερης Ελλάδας στο τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Κύπρου. Από πολύ νωρίς ασχολήθηκε με τα γράμματα και το βιβλίο και διευθύνει από την ίδρυσή τους τις εκδόσεις «Στοχαστής» (1969) και το περιοδικό «Τετράδια Πολιτικού Διαλόγου Έρευνας και Κριτικής» (1980). Για αρκετά χρόνια υπήρξε μέλος του Advisory Board του περιοδικού «Journal of the Hellenic Diaspora».

 Στο συγγραφικό πεδίο οι έρευνές του έχουν επικεντρωθεί σε τρεις άξονες: Στην παρουσίαση και ανάδειξη ορισμένων προσωπικοτήτων που αποτέλεσαν σταθμό και όριο στην διαμόρφωση της εθνικής και κοινωνικής συνείδησης στην νεότερη Ελλάδα (Ρήγας Βελεστινλής, Γεώργιος Σκληρός, Σεραφείμ Μάξιμος), στην μελέτη του Κυπριακού Ζητήματος και στην ανάλυση της εκδοτικής δραστηριότητας και της κίνησης των ιδεών στην Ελλάδα από την δεκαετία του 1960 ως τις μέρες μας. Για τα ζητήματα αυτά και όχι μόνον έχει δημοσιεύσει αρκετά βιβλία, δοκιμιακού, βασικά χαρακτήρα.

   Επιμελήθηκε, σχολίασε και προλόγισε αρκετά βιβλία Ελλήνων και ξένων συγγραφέων όπως (ενδεικτικά) οι Ρήγας Βελεστινλής, Γ. Σκληρός, Σεραφείμ Μάξιμος, Δημήτρης Γληνός, Γιάνης Κορδάτος, Κ.Γ. Καρυωτάκης, Ντενί Ντιντερό, Νικολάι Γκόγκολ, Καρλ Μαρξ, Τζων Ρηντ και Αvτόνιο Γκράμσι. Ταυτόχρονα, έχει ασχοληθεί με την κριτική και έχει δημοσιεύσει αρκετά δοκίμια, μελέτες και άρθρα σε διάφορα βιβλία, περιοδικά και εφημερίδες.

 Μακρά είναι και η πορεία του στον χώρο της ποίησης. Ποιήματά του έχουν δημοσιευθεί σε διάφορα ελληνικά και ξένα περιοδικά και ανθολογίες. Έχει κυκλοφορήσει πέντε ποιητικές συλλογές.  Έργα του έχουν μεταφραστεί στα Αγγλικά και τα Ισπανικά.

 Το ίδιο μακρά είναι και η εκδοτική του δραστηριότητα, όπου από το 1968-9 που ίδρυσε με την στην συνέχεια γυναίκα του Δάφνη Παπασπηλιοπούλου τις εκδόσεις «Στοχαστής», κυκλοφόρησαν εκατοντάδες βιβλία ανάμεσα στα οποία έργα των Α. Γκράμσι, Μ. Μπρεχτ, Δ. Γληνού, Σ. Μάξιμου, M. Γλέζου, τα Grundrisse του Κ. Μαρξ και Η Δημοκρατία στην Αμερική του Α. ντε Τοκβίλ και η μοναδική σε όλη την Ευρώπη σειρά «Ταξίδια-Ανακαλύψεις» με πάνω από 50 πρωτότυπους τίτλους έργων των (ενδεικτικά)  Γκάμα, Κορτές, Μαγγελάνου, Μπαττούτα, Ταβερνιέ, Ινδικοπλεύστη, Δαρβίνου, Μπουγκαινβίλ, Μπρόουνελ, αλλά και Χούμπολντ.

 Όσον αφορά τον χώρο της ευρύτερης πολιτικής, είναι σταθερά στρατευμένος από τα μαθητικά του χρόνια στις γραμμές της δημοκρατικής, πατριωτικής και ριζοσπαστικής Αριστεράς. Το 1975 δημιούργησε μαζί με άλλους την «Εκδοτική Ομάδα Εργασία», που κυκλοφόρησε μια σειρά βιβλίων εστιασμένων στα σύγχρονα εθνικά και κοινωνικά ζητήματα. Συμμετείχε σε δύο προσπάθειες ανασυγκρότησης της ευρύτερης Αριστεράς. Της Ελληνικής Αριστεράς (ΕΑΡ), ως μέλος της ΚΕ της από την οποία παραιτήθηκε το 1990 και του ΣΥΡΙΖΑ, ως μέλος της ΚΕ και της ΠΓ του, από τον οποίο παραιτήθηκε αμέσως μετά την ανατροπή των αποτελεσμάτων του Δημοψηφίσματος το 2015.


Εργογραφία

ΔΟΚΙΜΙΟ

Γ. Σκληρός. Σταθμοί και όρια στη διαμόρφωση της κοινωνικής συνείδησης στην Ελλάδα, εκδ. «Στοχαστής», Α ́ 1976, Β ́ 1981

Publishing activity and the movement of ideas in Greece, εκδ. «Journal of the Hellenic Diaspora», New York, 1984¹

Εκδοτική δραστηριότητα και κίνηση των ιδεών στην Ελλάδα¹ , εκδ. Στοχαστής», Α ́ 1984, Β ́ 2008

Κύπρος. Η ανοιχτή πληγή του Ελληνισμού², εκδ. «Στοχαστής», Α ́ 1994, Β ́ 2017

Εθνικισμός ο σύγχρονος Ιανός. Πατριωτισμός, Διεθνισμός και Εθνικό Ζήτημα, (Συλλογικός τόμος), εκδ. «Στοχαστής», Α ́ 1998, Β ́ 2015

Ρήγας Βελεστινλής. Σταθμοί και όρια στην διαμόρφωση της εθνικής και κοινωνικής συνείδησης στην Ελλάδα³, εκδ. «Στοχαστής», Α ́ 2003, Β ́ 2007, Γ ́ 2012

Η γεωγραφία των ανακαλύψεων. Ένα ταξίδι στα βιβλία των ταξιδιών, εκδ. «Στοχαστής», 2009

Ξαναδιαβάζοντας τον Γκράμσι, εκδ. «Στοχαστής», 2012

Ανάμεσα στις Συμπληγάδες, εκδ. «Στοχαστής», 2015

Ρήγας Βελεστινλής. Ο πατέρας της Ελληνικής Ανεξαρτησίας, εκδ. «Στοχαστής», Α ́ 2018, Β ́ 2021

Γεώργιος Σκληρός. Η Ελλάδα στα χρόνια από την Ένωση των Επτανήσων έως την Συνθήκη των Σεβρών, εκδ. «Στοχαστής», 2023

ΠΟΙΗΣΗ

Περιπέτεια ή Επιστροφή αρ. 2⁴, εκδ. «Στοχαστής», 1981

Ταξίδι στη Νύχτα, εκδ. «Στοχαστής», Α ́ 1986, Β ́ 2013

Σκοτεινό Πέρασμα⁵, εκδ. «Στοχαστής», 2000

Τελευταία Πατρίδα, εκδ. «Στοχαστής», 2013

Το Σθένος των Λέξεων⁶, εκδ. «Στοχαστής», 2021


ΑΝΘΟΛΟΓΙΕΣ-ΕΠΙΜΕΛΕΙΕΣ-ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ

Δημήτρης Γληνός, Εκλεκτές Σελίδες, τ. Α ́-Δ ́, εκδ. «Στοχαστής», 1970-1975

Τα Ελληνικά Συντάγματα 1822-1952, εκδ. «Στοχαστής»,, Α ́ 1972, Δ ́ Βελτιωμένη 1998

Σεραφείμ Μάξιμος, Η αυγή του ελληνικού καπιταλισμού. Τουρκοκρατία 1685-1789, εκδ. «Στοχαστής», 1972, νέα κριτική έκδοση 2008

Σεραφείμ Μάξιμος, Κοινοβούλιο ή Δικτατορία;, εκδ. «Στοχαστής», 1975, νέα κριτική έκδοση 2021

Γ. Σκληρός, Έργα, εκδ. «Επικαιρότητα», 1976

Αντόνιο Γκράμσι, Για την Αλήθεια, εκδ. «Στοχαστής», 2012

Scripta Manent. Εγχειρίδιον Πολιτικής Παιδείας, εκδ. «Στοχαστής», Α ́ 2013, Β ́ 2017

Δημήτρης Γληνός, Τι είναι και τι θέλει το ΕΑΜ, Άρης Βελουχιώτης, Ο Λόγος στη Λαμία, εκδ. «Στοχαστής», 2016

Σ. Μπωντλαίρ, Π. Βερλαίν, 25+6 ποιήματα σε μτφ. Κ.Γ. Καρυωτάκη, εκδ. «Στοχαστής», Α ́ 1982, Β ́ 1991, Γ ́ 1998, Δ ́ 2008-9

Ανθολογία Σύγχρονης Κυπριακής Ποίησης, σε συνεργασία με Λ. Ζαφειρίου, Α ́ 1985, Β ́ 1999


Παραπομπές

1.      Α) Θ. Παπανικολάου, «Η έκρηξη του βιβλίου και η κοινωνική κρίση», περ. «Εικόνες», τεύχ. 5, Αθήνα 1984, Β) Σ. Λυγερός «Βιβλιοκριτική στην Εκδοτική Δραστηριότητα», περ. «Αντί», τεύχ. 283, Αθήνα 1985, Γ) Κ. Καλημέρης «Σχέση βιβλίου και κοινωνικής οργάνωσης», περ. «Διαβάζω», τεύχ. 139, Αθήνα 1986.

2.      Α) Κ.Π. Κύρρης, «Λ. Αξελός, Κύπρος: Η ανοιχτή πληγή του Ελληνισμού», περ. «Τετράδια», τεύχ. 35, Αθήνα 1994, Β) Ε. Χατζηβασιλείου, «Λ. Αξελός, Κύπρος: Η ανοιχτή πληγή του Ελληνισμού», περ. «Ελληνικά», τ. 46ος, τεύχ. 1ο, Θεσσαλονίκη 1996.

3.      Α) Μ. Παπαγιαννίδου, «Ξαναδιαβάζοντας τον Ρήγα», εφημ. «Το Βήμα», Αθήνα, 23/11/2003, Β) Β. Καραμανωλάκης, «Λ. Αξελός: Ρήγας Βελεστινλής», εφημ. «Ελευθεροτυπία», ένθετο Βιβλιοθήκη, Αθήνα 12/12/2003, Γ) Γ. Μανιάτης , «Λ. Αξελού: Ρήγας Βελεστινλής», περ. «Θέματα Λογοτεχνίας», τεύχ. 27, Αθήνα 2004, Δ) Χ. Αλεξίου «Ο Ρήγας Βελεστινλής του Λ. Αξελού», περ. «Θέματα Λογοτεχνίας», τεύχ. 27, Αθήνα 2004, Ε) Δ. Καραμπερόπουλος, «Λ. Αξελός, Ρήγας Βελεστινλής», περ. «Τετράδια», τεύχ. 53, Αθήνα 2007.

4.      Ν. Σπάνιας, «Λ. Αξελού, Περιπέτεια ή Επιστροφή αρ. 2», εφ. «Εθνικός Κήρυξ», Ν. Υόρκη 14/11/1982.

5.      Σ. Κερσανίδης, «Λ. Αξελός, Σκοτεινό Πέρασμα», εφ. «Θεσσαλονίκη»,  Θεσσαλονίκη 21/08/2000.

6.      Θ. Βάσσης, «Το σθένος του απέριττου», περ. «Τα Ποιητικά», τεύχ. 45, Αθήνα 2022.


Εξωτερικοί Σύνδεσμοι

Αρθογραφία του Λουκά Αξελού:


·        Στο slpress (https: slpress.gr)

·        Στο περιοδικό Τετράδια (https: tetradiamagazine.gr)

·        Στην εφημερίδα Δρόμος της Αριστεράς (https: edromos.gr)

·        Βιογραφικό του Λουκά Αξελού στην Βιβλιοnet (https: βιβλιοnet.gr)