Χρύσω Ευρυτανίας
Συντεταγμένες: 39°02′12″N 21°40′18″E / 39.0367°N 21.6717°E
Η Χρύσω Ευρυτανίας βρίσκεται στο βορειοδυτικό τμήμα του νομού Ευρυτανίας και ειδικότερα στην περιοχή των Αγράφων. Απέχει από το Καρπενήσι, την πρωτεύουσα του νομού, 48 χιλιόμετρα και υπάγεται στον καλλικρατικό Δήμο Αγράφων (τέως καποδιστριακός Δήμος Βίνιανης). Το χωριό βρίσκεται στο υψόμετρο των 720 περίπου μέτρων[1], φωλιασμένο στους βορειοανατολικούς πρόποδες του ελατόφυτου Καυκιού και του μεγαλόπρεπου βράχου Τούρλα.
| Χρύσω Ευρυτανίας | |
|---|---|
| Διοίκηση | |
| Χώρα | Ελλάδα |
| Περιφέρεια | Στερεάς Ελλάδας |
| Περιφερειακή Ενότητα | Ευρυτανίας |
| Δήμος | Αγράφων |
| Δημοτική Ενότητα | Βίνιανης |
| Γεωγραφία | |
| Νομός | Ευρυτανίας |
| Υψόμετρο | 720 |
Η κυρίαρχη μορφή βλάστησης είναι η ελάτη. Παράλληλα, λόγω των πολλών πηγών, που για αιώνες υδροδοτούν το χωριό, υπάρχουν και αρκετά πλατάνια. Αυτές οι πηγές επιπλέον αποτελούν και την πηγή ενέργειας, που κινεί το νερόμυλο του χωριού.
Στη Χρύσω τα μόνα παραδοσιακά κτήρια που έχουν διασωθεί είναι των τριών εκκλησιών: της Παναγίας, με ξυλόγλυπτο τέμπλο του 1732, των Τριών Ταξιαρχών και της Αγίας Παρασκευής. Δεν υπάρχουν πολλά παραδοσιακά κτήρια σπιτιών. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι στις 4 Δεκεμβρίου 1942 οι Ιταλοί κατακτητές έκαψαν τα περισσότερα κτήρια του χωριού. Τα λίγα σπίτια που δεν καταστράφηκαν από τη φωτιά, καταστράφηκαν από το σεισμό του 1966.
Τα μόνα παραδοσιακά κτίσματα, εκτός των εκκλησιών που αναφέρθηκαν πιο πάνω, είναι οι πετρόκτιστες τοξωτές βρύσες, που χρονολογούνται από την εποχή του Μυστρά. Επίσης, στο χωριό υπάρχουν δύο πέτρινα τοξωτά γεφύρια του 15ου αιώνα. Τα γεφύρια βρίσκονται κατά μήκος ενός μικρού ποταμού με το όνομα Χρυσιώτης.
Στη Χρύσω υπήρχε ο τάφος του Βεληγκέκα, ο οποίος δεν σώζεται, παρά υπάρχουν μόνο κάποια απομεινάρια.
Στην Τοπική Κοινότητα Χρύσως ανήκει επίσης ο συνοικισμός ο Άγιος Κωνσταντίνος, με 5 μόνιμους κατοίκους. Κατά την Απογραφή του 2011 το χωριό απαριθμούσε 42 κατοίκους.[2] Η πληθυσμιακή διακύμανση του χωριού είναι η εξής:[3]
| Έτος | Κάτοικοι |
|---|---|
| 1889 | 512 |
| 1900 | 553 |
| 1961 | 290 |
| 1991 | 83 |
| 2001 | 146 |
| 2011 | 42 |
Βιβλιογραφία Επεξεργασία
- Συλλογικό έργο, 2006, Νομός Ευρυτανίας, τόμος 13, σειρά ΕΛΛΑΔΑ, Αθήνα, Εκδόσεις Δομή
- Τάκης Ντάσιος, 1999, Στ' Άγραφα, Αθήνα, Εκδόσεις Μίλητος, ISBN 960-8460-13-1
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ Νομός Ευρυτανίας, σελ. 158-159
- ↑ «Απογραφή Πληθυσμού-Κατοικιών 2011» (PDF). Αρχειοθετήθηκε (PDF) από το πρωτότυπο στις 17 Μαΐου 2017. Ανακτήθηκε στις 16 Σεπτεμβρίου 2017.
- ↑ Ντάσιος, σελ. 259