Ψώρα
Η ψώρα είναι μεταδοτική παρασιτική νόσος του δέρματος από το άκαρι της ψώρας (Sarcoptes scabiei).[1][2] Τα πιο συχνά συμπτώματα είναι η έντονη φαγούρα και κόκκινο βλατιδώδες εξάνθημα.[3] Περιστασιακά μπορεί να είναι ορατές μικρές σήραγγες στο δέρμα.[3] Στην πρώτη μόλυνση, το άτομο συνήθως θα αναπτύξει συμπτώματα ανάμεσα στις δύο και έξι εβδομάδες.[3] Στη δεύτερη μόλυνση μπορεί να αναπτυχθούν σε 1-4 ημέρες.[4] Τα συμπτώματα μπορεί να αναπτυχθούν στο μεγαλύτερο τμήμα του σώματος ή μόνο σε συγκεκριμένες περιοχές, όπως οι καρποί, ανάμεσα στα δάκτυλα ή στη γραμμή της μέσης.[3] Το κεφάλι μπορεί να προσβληθεί, αλλά αυτό συμβαίνει συνήθως μόνο στα παιδιά.[3] Η φαγούρα είναι εντονότερη το βράδυ. Το ξύσιμο μπορεί να προκαλέσει λύση της συνέχειας του δέρματος και επιπλέον βακτηριακή λοίμωξη.[3]
| Ψώρα | |
|---|---|
 Μεγεθυμένη άποψη σήραγγας που έχει δημιουργήσει το άκαρι της ψώρας, το οποίο διακρίνεται ως μαύρη κουκκίδα στο άκρο δεξιά | |
| Ειδικότητα | λοιμωξιολογία |
| Συμπτώματα | εξάνθημα, Φαγούρα και πυρετός |
| Ταξινόμηση | |
| ICD-10 | B86 |
| ICD-9 | 133 |
| DiseasesDB | 11841 |
| MedlinePlus | 000830 |
| eMedicine | derm/382 emerg/517 ped/2047 |
| MeSH | D012532 |
Η ψώρα προκαλείται από το θηλυκό άκαρι Sarcoptes scabiei var. hominis.[1] Τα ακάρεα σκάβουν μέσα στο δέρμα για να ζήσουν και να εναποθέσουν τα αυγά τους.[1] Τα συμπτώματα οφείλονται στην αλλεργική αντίδραση στα ακάρεα.[3] Συνήθως, μόνο 10 με 15 ακάρεα εμπλέκονται στην μόλυνση.[3] Η ψώρα μεταδίδεται μετά από σχετικά παρατεταμένη άμεση επαφή του δέρματος με ένα μολυσμένο πρόσωπο (τουλάχιστον 10 λεπτά), όπως κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής επαφής.[1][5] Η μετάδοση μπορεί να γίνει ακόμη και αν το άτομο δεν έχει αναπτύξει συμπτώματα.[6] Περιβάλλοντα συνωστισμού, όπως παιδικοί σταθμοί και φυλακές, αυξάνουν τον κίνδυνο διάδοσης.[1] Η κρουστώδης ψώρα είναι μια σοβαρότερη μορφή της νόσου.[1] Συνήθως εμφανίζεται σε άτομα με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα και μπορεί να οφείλεται σε εκατομμύρια ακάρεα, με αποτέλεσμα να είναι πιο μεταδοτική.[1] Σε αυτή την περίπτωση, η μετάδοση μπορεί να γίνει με σύντομη επαφή ή από μολυσμένα αντικείμενα. Τα ακάρεα είναι πολύ μικρά και όχι άμεσα ορατά.[1] Η διάγνωση βασίζεται στα σημεία και συμπτώματα.[7]
Αρκετά φάρμακα είναι διαθέσιμα για τη θεραπεία της ψώρας, όπως κρέμα με περμεθρίνη, κροταμιτόνη και λινδάνη, ή χάπια ιβερμεκτίνης.[8] Επίσης, χορηγείται θεραπεία σε όσους ανθρώπους ήρθαν σε σεξουαλική επαφή με τον ασθενή τον τελευταίο μήνα και όσους ζουν στο ίδιο σπίτι.[6] Τα κλινοσκεπάσματα και τα ρούχα τα οποία χρησιμοποιήθηκαν τις τελευταίες 3 ημέρες (το ΚΕΕΛΠΝΟ συνιστά 7 ημέρες[4]) πρέπει να πλυθούν με καυτό νερό και να στεγνώσουν σε στεγνωτήριο.[6] Καθώς τα ακάρεα δεν ζουν παραπάνω από 3 ημέρες μακριά από το ανθρώπινο δέρμα, δεν απαιτείται περαιτέρω καθαρισμός.[6] Συνίσταται επίσης η καλή καθαριότητα του χώρου με κοινά απορρυπαντικά και η χρήση ηλεκτρικής σκούπας.[4] Τα συμπτώματα μπορεί να συνεχίσουν για δύο με τέσσερις εβδομάδες μετά τη θεραπεία.[6] Αν τα συμπτώματα επιμένουν μετά αυτό το χρονικό σημείο, μπορεί να χρειαστεί επαναθεραπεία.[6]
Η ψώρα είναι μία από τις τρεις πιο κοινές δερματικές διαταραχές στα παιδιά, μαζί με την τριχοφυτία και τις βακτηριακές δερματικές λοιμώξεις.[9] Όσον αφορά το 2015, αφορά περίπου 204 εκατομμύρια ανθρώπους (2,8% του παγκόσμιου πληθυσμού).[10] Είναι το ίδιο κοινή και στα δύο φύλα.[11] Οι νέοι και γέροι επηρεάζονται περισσότερο.[7] Είναι συχνότερη στον αναπτυσσόμενο κόσμο και στα τροπικά κλίματα.[7] Άλλα ζώα δεν μεταδίδουν ανθρώπινη ψώρα.[1] Η μόλυνση των ζώων προκαλείται συνήθως από συγγενικά, αλλά ελαφρώς διαφορετικά ακάρεα.[12]
Παραπομπές
Επεξεργασία- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 1,8 «Epidemiology & Risk Factors». Centers for Disease Control and Prevention. 2 Νοεμβρίου 2010. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Απριλίου 2015. Ανακτήθηκε στις 18 Μαΐου 2015.
- ↑ Gates, Robert H. (2003). Infectious disease secrets (2. έκδοση). Philadelphia: Elsevier, Hanley Belfus. σελ. 355. ISBN 978-1-56053-543-0.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 3,6 3,7 «Parasites – Scabies Disease». Center for Disease Control and Prevention. 2 Νοεμβρίου 2010. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Μαΐου 2015. Ανακτήθηκε στις 18 Μαΐου 2015.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 «Ψώρα» (PDF). ΚΕΕΛΠΝΟ. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 17 Νοεμβρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
- ↑ Dressler, C; Rosumeck, S; Sunderkötter, C; Werner, RN; Nast, A (14 November 2016). «The Treatment of Scabies.». Deutsches Arzteblatt international 113 (45): 757–62. doi:. PMID 27974144.
- ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 6,5 «Parasites - Scabies Treatment». Center for Disease Control and Prevention. 2 Νοεμβρίου 2010. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Απριλίου 2015. Ανακτήθηκε στις 18 Μαΐου 2015.
- ↑ 7,0 7,1 7,2 «Scabies». World Health Organization. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Μαΐου 2015. Ανακτήθηκε στις 18 Μαΐου 2015.
- ↑ «Parasites – Scabies Medications». Center for Disease Control and Prevention. 2 Νοεμβρίου 2010. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Απριλίου 2015. Ανακτήθηκε στις 18 Μαΐου 2015.
- ↑ «Skin disorders, including pyoderma, scabies, and tinea infections». Pediatr. Clin. North Am. 56 (6): 1421–40. December 2009. doi:. PMID 19962029. https://archive.org/details/sim_pediatric-clinics-of-north-america_2009-12_56_6/page/1421.
- ↑ GBD 2015 Disease and Injury Incidence and Prevalence, Collaborators. (8 October 2016). «Global, regional, and national incidence, prevalence, and years lived with disability for 310 diseases and injuries, 1990–2015: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2015.». Lancet 388 (10053): 1545–1602. PMID 27733282.
- ↑ Vos, T (Dec 15, 2012). «Years lived with disability (YLDs) for 1160 sequelae of 289 diseases and injuries 1990–2010: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2010.». Lancet 380 (9859): 2163–96. doi:. PMID 23245607.
- ↑ Georgis' Parasitology for Veterinarians (10 έκδοση). Elsevier Health Sciences. 2014. σελ. 68. ISBN 9781455739882. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Μαρτίου 2016.