Ad referendum
| Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. |
Η λατινογενής έκφραση αντ ρεφερέντουμ (ad referendum) που σημαίνει "με κάθε επιφύλαξη" αποτελεί διεθνή όρο που λέγεται ή και σημειώνεται κατά τη σύναψη συνθηκών ή άλλων διπλωματικών συμφωνιών προσδίδοντας επιφύλαξη περισσότερο για την ύστερη επικύρωση από τα καθ΄ ύλην αρμόδια όργανα εκάστου μέρους (Κράτους) ή να εγκριθεί από προβλεπόμενο δημοψήφισμα.
- Ο όρος αυτός κρίνεται ιδιαίτερα σημαντικός, ως προστατευτικός όρος, ακόμα και σε ιδιωτικές υποθέσεις π.χ. σε επιδόσεις εγγράφων οποιασδήποτε φύσεως, που για τον αποδέκτη παρέχει νόμιμη προστατευτική κάλυψη από το πλέον απλούστερο θέμα, φθάνει προηγουμένως (συνιστάται) πριν θέσει υπογραφή παραλαβής να συμπληρώσει τον όρο αυτόν, είτε ακριβώς τον λατινογενή, "ad referendum" είτε και συνηθέστερα τον ελληνικό "με κάθε επιφύλαξη".