Aureus
O aureus, πληθ. aurei, που σημαίνει χρυσό (επίθετο, που χρησιμοποιείται ως ουσιαστικό) ήταν ένα χρυσό νόμισμα της αρχαίας Ρώμης, αρχικά ίσο με 25 δηνάρια από καθαρό άργυρο. Ο aureus εκδιδόταν κανονικά από τον 1ο αι. π.Χ. ως τις αρχές του 4ου αι. μ.Χ., όταν αντιικαταστάθηκε από τον σόλιδο. Ο aureus ήταν περίπου το ίδιο μέγεθος με το δηνάριο, αλλά βαρύτερο, λόγω της μεγαλύτερης πυκνότητας του χρυσού (19,3 γρ./κ.εκ.) σε σχέση με τον άργυρο (10,5 γρ./κ.εκ.).
Πριν από την εποχή του Ιουλίου Καίσαρα ο aureus κοβόταν όχι συχνά, ίσως επειδή ο χρυσός εθεωρείτο σημείο μία μη Ρωμαϊκής πολυτέλειας. Ο Ι. Καίσαρας έκοψε το νόμισμα πιο συχνά και το σταθεροποίησε στο 1/40 της Ρωμαϊκής λίβρας (περίπου 8 γραμμ.) Ο Οκταβιανός Αύγουστος (βασ. 29 π.Χ. - 14 μ.Χ.) έκανε σταθερή την ισοτιμία του σηστέρτιου ως το 1/100 ενός aureus.
Κατά τη βασιλεία του Νέρωνα (βασ. 54-68) η ποσότητα (μάζα) του χρυσού μειώθηκε στο 1/45 της λίβρας, δηλ. στα 7,3 γραμμ. Περίπου την ίδια εποχή η καθαρότητα του αργυρού νομίσματος είχε ελαττωθεί ελαφρά.
Έπειτα από τη βασιλεία του Μάρκου Αυρηλίου (βασ. 161-180) η παραγωγή των aurei αυξήθηκε. Το βάρος έπεσε στο 1/50 της λίβρας (δηλ. 6,5 γραμμ.) κατά την εποχή του Καρακάλλα (βασ. 211-217). Κατά τον 3ο αι. δημιουργήθηκαν χρυσά νομίσματα με ποικιλία υποδιαιρέσεων και πολλαπλασίων, κάνοντας δύσκολο τον προσδιορισμό της ακριβούς αξίας ενός χρυσού νομίσματος.
Ο σόλιδος εισήχθη πρώτα από τον Διοκλητιανό (βασ. 284-305) περί το 301 και κόπηκε στο 1/60 της Ρωμαϊκής λίβρας από καθαρό χρυσό (δηλ. 5,5 γραμμ,) και με μία αρχική ισοτιμία στα 1000 δηνάρια. Ωστόσο ο σόλιδος του Διοκλητιανού κόπηκε μόνο σε μικρές ποσότητες και έτσι είχε μικρή μόνο οικονομική επιρροή.
Ο σόλιδος επανεισήχθη επί Κωνσταντίνου Α΄ (βασ. 306-337) το 312, αντικαθιστώντας μόνιμα τον aureus ως το χρυσό νόμισμα της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Ο σόλιδος κόπηκε στο 1/72 της Ρωμαϊκής λίβρας από καθαρό χρυσό (δηλ. βάρους 24 ελληνο-ρωμαϊκών καρατίων ή 4,5 γραμμ.). Την εποχή εκείνη ο σόλιδος ισούτο με 275.000 ολοένα υποτιμούμενα δηνάρια.
| Όνομα | Περιεκτικότητα σε χρυσό σε γραμμάρια |
Ως προς τον Aureus του Julius Caesar |
|---|---|---|
| Aureus Ιουλίου Καίσαρα | 8.18 γραμ. | 1.000 |
| Aureus Νέρωνα | 7.27 γραμ. | 0.889 |
| Aureus Καρακάλλα | 6.55 γραμ. | 0.800 |
| Aureus Διοκλητιανού | 5.45 γραμ. | 0.667 |
| Aureus Κωνσταντίνου A΄ | 4.55 γραμ. | 0.556 |
| British Sovereign | 7.32 γραμ. | 0.895 |
| USA Eagle 1837-1933 | 15.05 γραμ. | 1.839 |
| USA Gold Dollar 1849-1889 | 1.51 γραμ. | 0.184 |
| USA Gold Eagle 1986-present | 31.10 γραμ. | 3.802 |
Περιεκτικότητα Επεξεργασία
Ωστόσο, ανεξάρτητα από το μέγεθος ή το βάρος του aureus, η η καθαρότητα του χρυσού ελάχιστα αλλοιώθηκε. Η ανάλυση του Ρωμαϊκού aureus δείχνει την καθαρότητα να είναι κοντά στα 24 καράτια χρυσού, έτσι ήταν το πολύ 99% καθαρό.
Λόγω του ταχύτατου πληθωρισμού από τη Ρωμαϊκή κυβέρνηση, που εξέδιδε νομίσματα σε βασικό μέταλλο (χαλκό ή μπρούτζο), αλλά αρνιόταν να δεχθεί οτιδήποτε άλλο εκτός από νομίσματα σε πολύτιμο μέταλλο (αργυρά ή χρυσά) για πληρωμή φόρου, η αξία του aureus σε σχέση με το δηνάριο αύξαινε δραστικά. Ο πληθωρισμός επίσης επηρεαζόταν από τη συστηματική υποτίμηση του αργυρού δηνάριου, το οποίο στα μέσα του 3ου αι. δεν περιείχε πρακτικά καθόλου άργυρο.
Το 301 ένας χρυσός aureus άξιζε όσο 833 1/3 δηνάρια, το 324 ο ίδιος aureus άξιζε όσο 4.350 δηνάρια. Το 337, έπειτα από τη μεταφορά του Κωνσταντίνου Α΄ στον σόλιδο, ένας σόλιδος άξιζε 4.600.000 δηνάρια.
Σήμερα ο aureus ζητείται πολύ από τους συλλέκτες, λόγω της καθαρότητας και τη αξίας του, όπως επίσης και λόγω του ιστορικού ενδιαφέροντος. Ένας aureus είναι συνήθως πιο πολύ ακριβός από ένα δηνάριο, που εκδόθηκε από τον ίδιο Αυτοκράτορα. Για παράδειγμα σε μία δημοπρασία ένας aureus του Τραϊανού (βασ. 98-117) πωλήθηκε για 15.000 $ και ένα αργυρό νόμισμα του ίδιου Αυτοκράτορα πωλήθηκε για 100 $. Οι δύο πιο ακριβοί aureus που πωλήθηκαν στην ίδια δημοπρασία του 2008 είναι: ένας aureus που εκδόθηκε το 42 π.Χ. του Μάρκου Ιούνιου Βρούτου, δολοφόνου του Γάιου Ιουλίου Καίσαρα, είχε την τιμή των 661.250 $ (ένα τέτοιο νόμισμα είναι μόνιμα εκτεθειμένο στο Βρετανικό Μουσείο). Ο δεύτερος aureus εκδόθηκε από τον Αλέξανδρο Σεβήρο (βασ. 222-235) έχει την εικόνα του Κολοσσαίου στην οπίσθια όψη και είχε την τιμή των 920.000 $. Ένας aureus με το πρόσωπο του Αλεκτού πλειοδοτήθηκε στο Ηνωμένο Βασίλειο για 552.000 £ τον Ιούνιο 2019.
Πηγές Επεξεργασία
- The Imperial Roman Economy. "Hoarding, Gresham's Law and All That". www.forumancientcoins.com.
- "Goldberg Coins and Collectibles". Images.goldbergauctions.com. Retrieved 2014-06-07.
- "Metal detectorist 'ecstatic' after find on farm turns out to be ultra-rare Roman coin fetching £552,000 at auction". www.msn.com. Retrieved 2019-06-10.