FoMO (Fear Of Missing Out) ή στα ελληνικά, φόβος μην χάσεις το τι συμβαίνει αντιπροσωπεύει την τάση που έχουν γεννήσει τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, και κυρίως το Facebook. Η λέξη FοMO με λίγα λόγια χαρακτηρίζει μια "διάχυτη συνήθεια ότι οι άλλοι μπορεί να ζουν μια ικανοποιητική εμπειρία από την οποία το άτομο είναι απόν"[1]. Πρόκειται για ένα είδος κοινωνικού άγχους[2], που χαρακτηρίζεται από "την επιθυμία του ατόμου να παραμένει συνεχώς συνδεδεμένο με το τι κάνουν οι άλλοι"[1]. Το FoMO ορίζεται, επίσης, ως ο φόβος της λύπης[3], ο οποίος μπορεί να οδηγήσει σε μια ψυχαναγκαστική ανησυχία ότι θα μπορούσε το άτομο να χάσει την ευκαιρία για κοινωνική συναναστροφή, μια αξιοσημείωτη εμπειρία, μια κερδοφόρα επενδυτική επιλογή ή κάποια άλλη ικανοποιητική εκδήλωση[4]. Με άλλα λόγια, το FoMO διαιωνίζει τον φόβο να έχει πάρει κάποιος τη λάθος απόφαση για το πώς θα περνά τον χρόνο του, φανταζόμενος πως "τα πράγματα θα μπορούσαν να είναι διαφορετικά"[3].

Από τη σκοπιά των ψυχολογικών αναγκών, το FoMO προκύπτει από τα χαμηλά επίπεδα ψυχολογικής ικανοποίησης των ανθρώπινων αναγκών[1]. Η θεωρία της αυτοδιάθεσης υποστηρίζει ότι η σχετικότητα ή η συνεκτικότητα με τους άλλους ανθρώπους γύρω μας είναι μια ισχυρή ψυχολογική ανάγκη που επηρεάζει την ψυχική υγεία των ανθρώπων[5]. Μέσα από αυτό το θεωρητικό πλαίσιο, το FoMO μπορεί να εκληφθεί ως μια κατάσταση αυτορρύθμισης που προκύπτει από την περιστασιακή ή μακροχρόνια έλλειψη ικανοποίησης των βασικών ψυχολογικών αναγκών[1]. Μια μελέτη από τον Andrew Przybylski διαπίστωσε ότι η κατάσταση FoMO ήταν πιο συχνή σε όσους είχαν ανικανοποίητες ψυχολογικές ανάγκες, όπως το να θέλουν να είναι αρεστοί και να γίνονται σεβαστοί[6].

Με την ανάπτυξη της τεχνολογίας, οι κοινωνικές και επικοινωνιακές εμπειρίες των ανθρώπων επεκτάθηκαν από πρόσωπο με πρόσωπο σε απευθείας σύνδεση. Από τη μία πλευρά, οι σύγχρονες τεχνολογίες (π.χ., κινητά τηλέφωνα, smartphones) και οι υπηρεσίες κοινωνικής δικτύωσης (π.χ. Facebook, Twitter) παρέχουν μια μοναδική ευκαιρία για τους ανθρώπους να ασχολούνται με τα κοινωνικά δρώμενα με μειωμένο "κόστος εισαγωγής"[1]. Από την άλλη, η διαμεσολαβημένη επικοινωνία διαιωνίζει μια αυξημένη εξάρτηση από το Διαδίκτυο. Η ψυχολογική εξάρτηση του να είναι κάποιος διαρκώς συνδεδεμένος θα μπορούσε να οδηγήσει σε κρίσεις άγχους σε περιπτώσεις αποδύνδεσης, οδηγώντας έτσι σε ένα φόβο ότι πρόκειται να χάσει κάτι σημαντικό[7] ή ακόμα και σε παθολογική χρήση του Διαδικτύου[8]. Ως εκ τούτου, το FoMO θεωρείται πως έχει αρνητικές επιδράσεις στην ψυχική υγεία και ευημερία των ανθρώπων, διότι θα μπορούσε να συμβάλει στην αρνητική διάθεσή τους και την κατάθλιψη[3].

Αίτια Επεξεργασία

Από επιστημονικής άποψης, το FoMO θα μπορούσε να αποδοθεί σε προσωρινή ή μακροπρόθεσμη έλλειψη ικανοποίησης των ψυχολογικών αναγκών του ατόμου[1]. Η εμφάνιση και εξάπλωσή του συμβάλλει στην αύξηση της διαφάνειας της κοινωνικής ζωής των ατόμων και ενός ολοένα και αυξανόμενο ποσό πληροφοριών μέσα σε πραγματικό χρόνο[9].

Σύμφωνα με τη θεωρία χρήσεων και ικανοποιήσεων, οι άνθρωποι επιλέγουν και χρησιμοποιούν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για να καλύψουν συγκεκριμένες ανάγκες τους[10], όπως είναι η πληροφόρηση και το να παραμένουν σε επαφή με άλλα άτομα, μέσω της κοινωνικοποίησης[11]. Για τους ανθρώπους με FoMO, η κοινωνική συμμετοχή μέσω των social media είναι ιδιαίτερα ελκυστική, καθώς αποτελεί ένα βολικό εργαλείο σχετικά χαμηλού κόστους που συνδέει κοινωνικά τα άτομα[2][12]. Ωστόσο, τα social media δεν θα μπορούσαν να υποκαταστήσουν πλήρως την πρόσωπο με πρόσωπο επικοινωνία. Ως εκ τούτου, τα άτομα με FoMO φαίνεται να πάσχουν από υψηλότερα επίπεδα μοναξιάς και απομόνωσης[13]. Η θεωρία της αυτοδιάθεσης υποστηρίζει ότι η ψυχολογική ικανοποίηση ενός ατόμου στην επάρκεια, την αυτονομία και τη συγγένεια αποτελούν τρεις βασικές ψυχολογικές ανάγκες των ανθρώπων[5]. Οι άνθρωποι με χαμηλότερα επίπεδα ψυχολογικής ικανοποίησης φαίνεται να είναι πιο ευάλωτοι στο FoMO. Με άλλα λόγια, έχει εντοπιστεί μια σημαντική συσχέτιση μεταξύ της βασικής ψυχολογικής ικανοποίησης και του FoMO[1]. Επιπλέον, έρευνα έχει δείξει πως σχεδόν τέσσερις στους δέκα νέους βιώνουν FoMO μερικές φορές ή συχνά[14]. Το FoMO βρέθηκε ότι δε σχετίζεται με την ηλικία και ότι οι άνδρες έχουν περισσότερες πιθανότητες να το βιώσουν από τις γυναίκες[1].

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 Przybylski, A. K., Murayama, K., DeHaan, C. R., & Gladwell, V. (2013), "Motivational, emotional, and behavioral correlates of fear of missing out.", Computers in Human Behavior 29 (4): 1841–1848
  2. 2,0 2,1 JWT (2012), Fear of Missing Out (FOMO) (PDF), archived from the original (PDF) on 26 June 2015
  3. 3,0 3,1 3,2 Wortham, J. (April 10, 2011), "Feel like a wall flower? Maybe it’s your Facebook wall", The New York Times
  4. Shea, Michael (27 July 2015). "Living with FoMO". The Skinny. Retrieved 9 January 2016.
  5. 5,0 5,1 Deci,E.L.,& Ryan,R.M. (1985), Intrinsic motivation and self-determination inhuman behavior, Plenum Press
  6. Claire Cohen (May 16, 2013), "FoMo: Do you have a Fear of Missing Out?", The Daily Telegraph
  7. Jonathan K. J. (January 29, 2009), Internet Addiction on Campus: The Vulnerability of College Students
  8. Song, I., Larose, R., Eastin, M. S., & Lin, C. A. (2004), "Internet gratifications and Internet addiction: On the uses and abuses of new media",CyberPsychology & Behavior, 7 (4): 384–394
  9. Amichai-Hamburger, Y., & Ben-Artzi, E. (2003), "Loneliness and internet use", Computers in Human Behavior 19 (1): 71–80
  10. Katz, E., Gurevitch, M., & Haas, H. (1973), "On the use of the mass media for important things",American Sociological Review 38 (2): 164–181,
  11. Park, N., Kee, K. F., & Valenzuela, S. (2009), "Being immersed in social networking environment:Facebook groups, uses and gratifications, and social outcomes", CyberPsychology & Behavior 12(6): 729–733
  12. Ellison,N.B.,Steinfield,C.,&Lampe,C. (2007), "The benefits of Facebook ‘‘friends’’:Social capital and college students’use ofonline social network sites",Journal of Computer-Mediated Communication 12 (4): 1143–1168
  13. Dossey, L. (2014), "FOMO, digital dementia, and our dangerous experiment.", Explore Journal of Science and Healing 10 (2): 69–73
  14. JWT (2012), Fear of Missing Out (FOMO) (PDF), archived from the original (PDF) on 26 June 201