Άκανθος

Η Άκανθος ήταν πόλη της αρχαίας Μακεδονίας. Ιδρύθηκε γύρω στα μέσα του 7ου αιώνα π.χ. από Ίωνες αποίκους της Άνδρου ή της Άνδρου και της Χαλκίδας, συγχρόνως με την ίδρυση τριών άλλων γνωστών αποικιών στην περιοχή, της Σάνης (στα σημερινά Νέα Ρόδα), των Σταγείρων και της Αργίλου λίγο βορειότερα, της παλιότερης ελληνικής αποικίας στην περιοχή του Στρυμόνα.

Άκανθος

Περιοχή	Αρχαία Μακεδονία
Συντεταγμένες	40°23′38.263″N 23°53′9.539″E
Σημειώσεις
Ιστοσελίδα	Επίσημη ιστοσελίδα

Λείψανα της Αρχαίας Ακάνθου

Σύνοψη

• Μέχρι τον Πελοποννησιακό πόλεμο υπαγόταν στην ηγεμονία της Αθήνας, αλλά το 424 π.Χ. έγινε σύμμαχος των Λακεδαιμονίων.
• Το 380 π.Χ. μαζί με την Απολλωνία και τη Σπάρτη κατέλαβαν την Όλυνθο, ενώ το 348 π.Χ. ο Φίλιππος Β΄ την προσήρτησε στο Μακεδονικό βασίλειο και μετά τη Μάχη της Πύδνας (148 π.Χ.) έγινε ρωμαϊκή επαρχία.

Ιστορία

Τετράδραχμο της Ακάνθου με παράσταση λέοντα να επιτίθεται σε ταύρο, 440 π.Χ.

Από τα τέλη του 6ου αιώνα η Άκανθος βρίσκεται σε μια κατάσταση χειραφέτησης από την αυτοκρατορία των Αχαιμενιδών και κατά τη διάρκεια των Μηδικών πολέμων αποτέλεσε σταθμό για τα στρατεύματα του Μαρδόνιου καθώς και του Ξέρξη. Με τη λήξη των Περσικών πολέμων, η Άκανθος τάσσεται στο πλευρό των Αθηναίων και γίνεται μέλος της Α’ Αθηναϊκής Συμμαχίας, ενώ στη συνέχεια στη συνάπτει συμμαχία με τον βασιλιά της Σπάρτης Βρασίδα στο 424 π.Χ.. Στις αρχές του 4ου αιώνα τάσσεται εναντίον της Ολύνθου και κατά συνέπεια της σύστασης της Ολυνθιακής Συμπολιτείας. Με την επικράτηση των Μακεδόνων, η Άκανθος καταλαμβάνεται από τον Φίλιππο Β΄ το 348 π.Χ., χωρίς όμως να καταστραφεί. Κατά τη ρωμαϊκή εποχή, μαρτυρείται επιγραφικά στην πόλη η ύπαρξη ρωμαϊκής κοινότητας (conventus civium Romanorum).

Τα ερείπια της αρχαίας Ακάνθου

Η αρχαία Άκανθος απλωνόταν σε τρεις λόφους του όρους Στρατόνικου σε μία έκταση περίπου 560 στρεμμάτων. Τα ερείπια, που είναι ορατά σήμερα, είναι κυρίως τμήματα από την οχύρωση της πόλης, δημόσια κτίσματα, σπίτια και η θεμελίωση ενός ναού - πιθανότατα της θεάς Αθηνάς - στην κορυφή του λόφου. Οι ανασκαφές στην περιοχή ξεκίνησαν πριν από 40 περίπου χρόνια στο νεκροταφείο της Ακάνθου, ακριβώς πάνω στο οποίο είναι χτισμένη η σημερινή Ιερισσός. Έχουν εντοπισθεί περισσότεροι από 14.000 ευρήματα που χρονολογούνται από τους αρχαϊκούς έως τους ρωμαϊκούς χρόνους. Τα περισσότερα ευρήματα βρίσκονται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Πολυγύρου. Ανάμεσα στο αρχαίο νεκροταφείο και τον οικισμό ήταν εγκατεστημένα τα εργαστήρια της αρχαίας πόλης, όπου μεταξύ άλλων κατασκευάζονταν και εμπορικοί αμφορείς για τη μεταφορά του γνωστού από τις αρχαίες πηγές «ακάνθιου οίνου».

Τα νομίσματά της συγκαταλέγονται μεταξύ των ωραιοτέρων ελληνικών νομισμάτων. Η ανάπτυξή της Ακάνθου κατά τη διάρκεια της αρχαϊκής περιόδου αντανακλάται από την ευρεία κυκλοφορία νομισμάτων της που κόπηκαν το πρώτον γύρω στο 530 π.Χ. με το διακριτικό έμβλημα ενός λιονταριού που σκοτώνει έναν ταύρο.

Πηγές

• Ξενοφών, Ελληνικά Βιβλίο Ε κεφ. 2.11