Μάχη της Πύδνας

Για τη μάχη του Τέταρτου Μακεδονικού Πόλεμου, δείτε Μάχη της Πύδνας (148 π.Χ.).

Μάχη της Πύδνας (168 π.Χ.)
Τρίτος Μακεδονικός Πόλεμος
Διάταξη της Μάχης της Πύδνας (168 π.Χ)
Χρονολογία	22 Ιουνίου 168 π.Χ.
Τόπος	Πύδνα, Μακεδονία
Έκβαση	Νίκη των Ρωμαίων
Αντιμαχόμενοι
Ρωμαίοι Μακεδόνες
Ηγετικά πρόσωπα
Λεύκιος Αιμίλιος Παύλος Μακεδονικός Περσέας
Δυνάμεις
38,600 άντρες ● 2,600 ιππείς 22 ελέφαντες 43,000 άντρες ● 4,000 ιππείς
Απώλειες
100 νεκροί Πολλοί τραυματίες 31,000 20,000 νεκροί 11,000 αιχμάλωτοι

Η Μάχη της Πύδνας ήταν η τελευταία αποφασιστική μάχη του Τρίτου Μακεδονικού πολέμου (171 - 168 π.Χ.) μεταξύ Ρωμαίων και Μακεδόνων και έγινε στις 22 Ιουνίου του 168 π.Χ. Η έκβαση της μάχης αυτής σήμανε και την οριστική υποταγή της Ελλάδας στους Ρωμαίους.

Τα προηγηθέντα

Οι Ρωμαίοι, έπειτα από την κήρυξη πολέμου από το βασιλιά της Μακεδονίας Περσέα, εκστράτευσαν το 171 π.Χ. κατά του Μακεδονικού κράτους με αρχηγό το Ρωμαίο ύπατο Αιμίλιο Παύλο. Ύστερα από πολύχρονους αγώνες κατόρθωσαν να περάσουν τα στενά των Τεμπών, να κυριέψουν το Λιτόχωρο και τελικά εξανάγκασαν τους Μακεδόνες σε υποχώρηση μέχρι την περιοχή της αρχαίας Πύδνας.

Τα αντίπαλα στρατόπεδα

Ο μακεδονικός στρατός αποτελούνταν από 30.000 φαλαγγίτες, 9.000 ελαφρά οπλισμένους («ψιλοί») και 4.000 ιππείς με αρχηγό το Βασιλιά Περσέα, ο οποίος έμελλε να είναι ο τελευταίος Βασιλιάς της Μακεδονίας. Η Ρώμη είχε να αντιτάξει 23.800 λεγεωνάριους, 9.600 ελαφρά οπλισμένους και 4.200 ιππείς, με αρχηγό τον ύπατο Λεύκιο Αιμίλιο Παύλο. Στη μάχη έλαβαν επίσης μέρος οπλίτες από πόλεις της υπόλοιπης Ελλάδας (Αιτωλίας, Θεσσαλίας, Αχαΐας, Ηπείρου, καθώς και από την Πέργαμο), πόλεις που είχαν συμμαχήσει με τους Ρωμαίους, εναντίον του Περσέα. Η καθοριστική σύγκρουση έλαβε χώρα στην πεδιάδα μεταξύ των ποταμών Αίσονα (Μαυρονέρι) και Λεύκου (Πέλεκα), στην Πιερία.

Πρώτα δείγματα νίκης των Μακεδόνων

Τον Ιούνιο του 168 π.Χ. στην Αρχαία Πύδνα επιτέθηκαν πρώτοι οι Μακεδόνες. Οι Ρωμαίοι αναγκάστηκαν αρχικά σε υποχώρηση. Αργότερα όμως προχώρησαν σε αιφνιδιαστική αντεπίθεση, έχοντας στη μάχη και ελέφαντες.

Τελική έκβαση και ήττα

Ο ενθουσιασμός του Μακεδονικού στρατού από την ευνοϊκή εξέλιξη της πρώτης αυτής συγκρούσης παρέσυρε τον Περσέα και διέταξε γενική επίθεση του στρατού του. Οι Ρωμαίοι υποχώρησαν προς τα υψώματα, όπου διασπάστηκε η συνοχή της Μακεδονικής φάλαγγας. Αυτό το γεγονός οδήγησε και στη μεγάλη ήττα. Οι απώλειες για τους Μακεδόνες ήταν τεράστιες. Μια επέμβαση του ιππικού που ενδεχομένως μετρίαζε την υπεροχή των Ρωμαίων δεν έγινε ποτέ, αφού οι Μακεδόνες άρχοντες είχαν έλθει σε ρήξη με τον βασιλιά τους και δεν πολέμησαν εκείνη την ημέρα.

Απώλειες

Σε λίγο κατά μήκος όλου του μετώπου η μάχη εξελίχθηκε για τους Μακεδόνες σε αληθινή σφαγή. Οι νεκροί τους υπολογίζονται σε 20.000 έναντι 100 περίπου Ρωμαίων, ενώ 11.000 πιάστηκαν αιχμάλωτοι. Οι αριθμοί εντούτοις δίνονται μεταγενέστερα από φιλορωμαϊκές πηγές και θεωρούνται μάλλον υπερβολικοί, καθώς οι στρατηγοί της Δημοκρατικής περιόδου έτειναν να διογκώνουν τις νίκες τους με σκοπό το πολιτικό όφελος.

Επακόλουθα

Οι Ρωμαίοι εκμηδένισαν πολιτικά και στρατιωτικά τη Μακεδονία, την ισχυρότερη ελληνική δύναμη ενάντια στον ρωμαϊκό επεκτατισμό. Η μάχη της Πύδνας ήταν η τελευταία νικηφόρα μάχη των Ρωμαίων στη Μακεδονία, η οποία και υποτάχτηκε στο σύνολό της. Ο Περσέας διέφυγε στη Σαμοθράκη, αιχμαλωτίστηκε όμως αργότερα με δόλιο τρόπο από τους νικητές Ρωμαίους και διαπομπεύτηκε σε θρίαμβο στη Ρώμη.

Βιβλιογραφία

• Αγγελίδης Αλέκος, Ιστορία της Μακεδονίας
• J.F.C. Fuller, A Military History of the Western World: From The Earliest Times To The Battle of Lepanto. Da Capo Press, Inc. A Subsidiary of Plenum Publishing Corporation. 233 Sprint Street, New York, N.Y. 10013. ISBN 0-306-80304-6 (v. 1). pp. 151 to 169.
• Πύδνα Αρχειοθετήθηκε 2012-12-23 στο Wayback Machine.
• Scullard, H.H., A history of the Roman world from 753 to 146 BC Methuen. (Λονδίνο, 1935)
• Τρίτος Μακεδονικός Πόλεμος, Μάχη της Πύδνας