Άλκμααρ

Το Άλκμααρ (ολλανδικά: Alkmaar ‎‎) είναι πόλη και έδρα δήμου της ολλανδικής επαρχίας Βόρεια Ολλανδία (Noord Holland). Ο δήμος έχει έκταση 110,68 χλμ² και 107.176 κατοίκους (2015). Είναι η τρίτη κατά σειρά πληθυσμού πόλη της επαρχίας, μετά το Άμστερνταμ και το Χάαρλεμ. Διοικητικά αποτελεί μέρος των ευρύτερων περιοχών Κέννεμερλαντ (Kennemerland) και Δ. Φριζίας/Φρίσλαντ (West-Friesland).

Άλκμααρ
Σημαία Έμβλημα
Άλκμααρ 52°37′44″N 4°44′39″E
Χώρα	Ολλανδία
Διοικητική υπαγωγή	Βόρεια Ολλανδία
Διοίκηση
• mayor of Alkmaar	Piet Bruinooge (2007–2020)
Έκταση	31,22 km²
Υψόμετρο	1 μέτρο
Πληθυσμός	109.896 (1  Ιανουαρίου 2021)
Ταχ. κωδ.	1800–1831
Τηλ. κωδ.	072
Ζώνη ώρας	UTC+01:00
Ιστότοπος	Επίσημος ιστότοπος
Σχετικά πολυμέσα

Το Άλκμααρ είναι γνωστό στην Ολλανδία ως η «Πόλη του Τυριού». Από τις αρχές Απριλίου μέχρι τις αρχές Σεπτεμβρίου, λειτουργεί στο ιστορικό κέντρο της πόλης πολύ μεγάλη παραδοσιακή λαϊκή αγορά τυριού. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο κάτοικος του Άλκμααρ, εκτός από το κανονικό Alkmaarder, διαθέτει και το παρατσούκλι «τυροκέφαλος» (kaaskop).

Η πόλη έχει δύο σιδηροδρομικούς σταθμούς: τον μεγάλο κεντρικό σταθμό κοντά στο ιστορικό κέντρο (Station Alkmaar) και έναν μικρότερο στο βόρειο τμήμα της (Station Alkmaar-Noord). Για το μέλλον προβλέπεται κατασκευή και τρίτου σιδηροδρομικού σταθμού, όπως και δημιουργία ολοκληρωμένου δικτύου τραμ. Την πόλη διασχίζει το Βορειοολλανδικό Κανάλι (Noordhollandsch Kanaal), που ξεκινάει από το Άμστερνταμ και καταλήγει στο Ντεν Χέλντερ (Den Helder) στη Βόρεια Θάλασσα.

Ιστορία

Το 2004 γιορτάστηκαν τα 750 χρόνια από την απόκτηση της Χάρτας Δικαιωμάτων (Stadsrechten) του Άλκμααρ, που είχε δοθεί στην πόλη από τον Βίλεμ ΙΙ κόμη της Ολλανδίας στις 11 Ιουνίου 1254. Το Άλκμααρ εκείνο τον καιρό λειτουργούσε ως συνοριακό οχυρό και ορμητήριο στον αγώνα κατά της Δ. Φριζίας. Το 1492 ήταν από τις πόλεις που συμμετείχαν στην εξέγερση εναντίον του Γιαν φαν Έχμοντ (Kaas-en Broodvolk).

Το καλοκαίρι του 1517 λεηλατήθηκε από τον ηγέτη των Φριζίων, Άρουμερ Ζβάρτε Χόοπ και το 1572 οι Φραγκισκανοί ιερείς της πόλης συνελήφθησαν, βασανίστηκαν και θανατώθηκαν για την πίστη τους από τους Καλβινιστές. Στην ιστορία πέρασαν ως οι Μάρτυρες του Άλκμααρ. Το 1573, κατά τη διάρκεια του Ογδοηκονταετούς Πολέμου την πόλη πολιόρκησαν ανεπιτυχώς οι Ισπανοί, χάρη στη σθεναρή αντίσταση των κατοίκων.

Στα χρόνια των Γαλλικών Επαναστατικών Πολέμων, το Άλκμααρ ήταν η πρωτεύουσα της τότε νεοδημιουργημένης επαρχίας Βόρειας Ολλανδίας, που εκείνο τον καιρό είχε την ονομασία Διαμέρισμα του Τέξελ.

Το μεγάλο Βορειοολλανδικό Κανάλι (Noordhollandsch Kanaal) άνοιξε το 1824 και πέρασε ακριβώς μέσα από την πόλη. Το 1865 και το 1867 η υποδομή της πόλης διευρύνθηκε σημαντικά με την κατασκευή του σιδηροδρόμου προς το Χάαρλεμ και το Ντεν Χέλντερ.

Η Αγορά Τυριού

Η Αγορά τυριού στο Άλκμααρ

Το Άλκμααρ είναι η έδρα της μεγαλύτερης Αγοράς τυριού στην Ολλανδία και μία από τις μεγαλύτερες στον κόσμο. Το τελετουργικό και τα χρώματα είναι εντυπωσιακότατα. Η Αγορά έχει παράδοση τεσσάρων αιώνων και την επισκέπτονται 100.000 άνθρωποι ετησίως. Λειτουργεί στη μεγάλη Πλατεία Βάαχ (Waagplein), όπου βρίσκεται το εντυπωσιακό και πολυφωτογραφημένο Κτήριο Βάαχ (=Κτήριο της Ζυγαριάς) (Waaggebouw). Η Αγορά τυριού ήταν τόσο σημαντική που, κατά τη διάρκεια του 18ου αιώνα, λειτουργούσε τουλάχιστον 4 ημέρες την εβδομάδα από τα ξημερώματα μέχρι τις 1 τα μεσάνυχτα. Κατά μέσον όρο διετίθεντο 300 τόνοι τυριού την ημέρα. Και άλλες πόλεις της Ολλανδίας είχαν αγορές τυριού, αλλά η συγκεκριμένη ήταν η μεγαλύτερη και, από το 1939, είναι πλέον η μοναδική στην Ολλανδία όπου το τυρί πωλείται με αυτόν τον τελετουργικό τρόπο. Σήμερα λειτουργεί μια μόνο φορά την εβδομάδα, κάθε Παρασκευή, από τον Απρίλιο μέχρι τον Σεπτέμβριο, για λίγες μόνον ώρες.

Στην Αγορά Τυριού οι παραγωγοί διαθέτουν το τυρί σε κεφάλια 4 διαφορετικών χρωμάτων: κίτρινο, κόκκινο, μπλε και πράσινο. Έτσι σχηματίζονται αντίστοιχες ομάδες που ονομάζονται φόρμεν (vormen). Όλοι οι παραγωγοί είναι ντυμένοι με παραδοσιακή λευκή ενδυμασία και φοράνε ψάθινο καπέλο. Φέρουν διαφορετικά προσωνύμια ανάλογα με το κύρος και τον τομέα εργασίας τους. Π.χ. ο vastman είναι ένας έμπειρος παραγωγός, ο tasman είναι ο γηραιότερος όλων και φοράει μία μαύρη δερμάτινη τσάντα στο μέρος της κοιλιάς, ο kaasvader είναι ο επιθεωρητής και των 4 φόρμεν κ.ο.κ.

Στις 10 η ώρα το πρωί, με το κάλεσμα της καμπάνας ανοίγει η Αγορά. Οι παραγωγοί φορτωμένοι με τα χαρακτηριστικά μπέρις (berries), που είναι γεμάτα με κεφάλια τυρί, πηγαινοέρχονται στο Κτήριο Βάαχ για να τα ζυγίσουν. Μεταξύ αυτών είναι και τα πασίγνωστα είδη Ένταμ (Edam) και Γκούντα (Gouda, που κανονικά προφέρεται Χάουντα). Στην αγορά υπάρχουν, εκτός από τους καταναλωτές, εξειδικευμένοι χονδρέμποροι που δοκιμάζουν τα τυριά και διαπραγματεύονται τεράστιες ποσότητες. Η συμφωνία «κλείνει» παραδοσιακά με ένα χαρακτηριστικό κτύπημα των χεριών (handklapje). Η αγορά, που κατ' ουσίαν αποτελεί ένα χρηματιστήριο τυριών, κλείνει γύρω στις 12:30.

Μουσεία

Το Κτήριο Βάαχ (Waaggebouw) στο Άλκμααρ

Στο Άλκμααρ υπάρχουν 4 αξιόλογα μουσεία:

• Το Ολλανδικό Μουσείο Τυριού (Het Hollands Kaasmuseum): στεγάζεται στο Κτήριο Βάαχ (Waaggebouw). Τονίζεται η προετοιμασία των τυριών μέσα από το πέρασμα των αιώνων, αλλά και η εμπόρευσή τους από τις αγροτικές οικογένειες, των οποίων η ζωή παρουσιάζεται επίσης με λεπτομέρειες.
• Το Μουσείο Μπύρας Ντε Μπόομ (Het Nationaal Biermuseum De Boom): στεγάζεται κοντά στο Κάρπερτον, στη θέση κτίσματος του 17ου αιώνα, όπου γινόταν τότε παρασκευή μπίρας. Τονίζεται ο τρόπος παρασκευής της μπίρας και διατίθεται χώρος για τους επισκέπτες, όπου μπορούν να δοκιμάσουν διάφορα είδη του εκλεκτού ποτού.
• Το Μουσείο της Πόλης (Het Stedelijk Museum Alkmaar): στεγάζεται στην Πλατεία Καναδά (Canadaplein). Έχει διαφορετικά εκθέματα και στεγάζει διάφορες εκδηλώσεις.
• Το Μουσείο των Μπητλς (Het Beatles Museum). Η πρώτη κιθάρα του Τζον Λένον ήταν κατασκευασμένη στο Άλκμααρ.

Εκκλησίες

Η Μεγάλη Εκκλησία (Grote Kerk) στο Άλκμααρ

Το Άλκμααρ έχει 13 εκκλησίες από τις οποίες οι 6 είναι Ρωμαιοκαθολικές. Οι σπουδαιότερες είναι:

• Η Μεγάλη Εκκλησία (Grote Kerk of Sint-Laurenkerk): κατασκευάστηκε μεταξύ των ετών 1470 και 1520 από τον αρχιτέκτονα Άντοον Κέλντερμανς (Antoon Keldermans) και αποτελεί το μεγαλύτερο μεσαιωνικό κτίσμα της πόλης.
• Ο Άγιος Λαυρέντιος (Sint-Laurentiuskerk): κατασκευάστηκε μεταξύ των ετών 1859 και 1861 από τον φημισμένο αρχιτέκτονα Πιερ Κάουπερς (Pierre Cuypers), σε κάτοψη σχήματος λατινικού σταυρού. Είναι νεογοτθικού ρυθμού και έχει αξιολογότατα διακοσμητικά στοιχεία.
• Των Βαπτιστών (Doopsgezinde Kerk): κατασκευάστηκε το 1617 και είναι από τις παλαιότερες πέτρινες εκκλησίες των βαπτιστών στην Ολλανδία. Διαθέτει εκκλησιαστικό όργανο του 1866.
• Ευαγγελική-λουθηρανική (Evangelisch-lutherse Kerk): κατασκευάστηκε το 1690 και διαθέτει πλούσιο διάκοσμο και εκκλησιαστικό όργανο του 1754.
• Του Παρεκκλησίου (De Kapelkerk): κατασκευάστηκε κατά την παράδοση το 1325, αλλά το πιθανότερο είναι να κτίστηκε αμέσως μετά την αποπεράτωση της Μεγάλης Εκκλησίας, το 1520. Διαθέτει εξαιρετική πέτρινη διακόσμηση, βιτρό παράθυρα και εκκλησιαστικό όργανο. Το 1760 πυρκαγιά κατέστρεψε κάποιο ξύλινο τόξο της.
• Των Ολλανδών Προτεσταντών (Remonstrantse Kerk): κατασκευάστηκε το 1658 στη θέση παλαιοτέρου κτίσματος που χρησιμοποιήθηκε ως κρυφός λατρευτικός τόπος. Διαθέτει μνημειακή είσοδο, εξαιρετικό διάκοσμο και εκκλησιαστικό όργανο του 1792.
• Του Αγ.Ιωσήφ (Sint-Josephkerk): κατασκευάστηκε το 1901 και είναι νεογοτθικού ρυθμού. Διαθέτει βιτρώ παράθυρα και άγαλμα του Χριστού αφιερωμένο στη μνήμη των θυμάτων του Άλκμααρ κατά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο.

Μύλοι

Ο Μύλος Άμπαχτ (De Ambachtsmolen) στο Άλκμααρ

Ο δήμος του Άλκμααρ διαθέτει τουλάχιστον 13 ανεμόμυλους: 5 στην κυρίως πόλη, 6 στο χωριό Άουντορπ (Oudorp) και 2 στη συνοικία Κούνταϊκ (Koedijk). Αποτελούν όλοι τους διατηρητέα κρατικά μνημεία (Rijksmonumenten). Μεταξύ των γραφικότερων είναι: ο Άμπαχτ (De Ambachtsmolen ), ο Χέιστ (De Geestmolen, 1565), ο Έιντραχτ (De Eendracht, 1771), ο Χάουντεν Ένγκελ (De Gouden Engel, 2009), ο Φιάαν (De Viaan, 1579) και οι τέσσερις ανεμόμυλοι του Άουντορπ (De vier strijkmolens te Oudorp, 1627-1630).

Άλλα αξιοθέατα

Το Άλκμααρ έχει πολλά καταγεγραμμένα (με νόμο του ολλανδικού κράτους) διατηρητέα μνημεία (rijksmonumenten). Σε αυτά συμπεριλαμβάνονται εκκλησίες, μύλοι, κτήρια, κ.ο.κ. Είναι χαρακτηριστικό ότι, μόνο στο ιστορικό του κέντρο υπάρχουν 399 και στον δήμο γενικότερα άλλα 700. Μερικά από αυτά είναι:

Το Δημαρχείο στο Άλκμααρ

• Ο Πύργος Ακσέινς (=των Φόρων) (De Accijnstoren): κατασκευάστηκε το 1622 και χρησιμοποιήθηκε ως αποθηκευτικός χώρος μεταφοράς προϊόντων προερχομένων από φορολογήσεις. Είναι κτισμένος με κόκκινη πέτρα και έχει τετραγωνική διατομή.
• Το Δημαρχείο (Het Stadhuis): βρίσκεται στο ιστορικό κέντρο της πόλης και χρησιμοποιείται κυρίως για διάφορες τελετές, λ.χ. γάμους.
• Το Βάαχ (=Το Κτήριο της Ζυγαριάς) (De Waaggebouw): χρονολογείται από τον 14ο αιώνα αλλά η κατασκευή του ολοκληρώθηκε το 1583. Βρίσκεται στην ομώνυμη πλατεία (Waagplein), όπου λειτουργεί η Αγορά του Τυριού. Φέρει επιβλητικό κωδωνοστάσιο με χρωματιστό διάκοσμο και ρολόι, αλλά και επιγραφή στη λατινική γλώσσα. Παλαιότερα χρησιμοποιήθηκε ως χώρος ζύγισης και καταγραφής εμπορευμάτων, κυρίως τυριών, σε μεγάλες πλάστιγγες που υπήρχαν στο εσωτερικό του. Σήμερα χρησιμοποιείται για τον ίδιο λόγο, αλλά μόνο τελετουργικά, κατά τη λειτουργία της Αγοράς Τυριού. Στεγάζει το Μουσείο Τυριού και αποτελεί το πλέον πολυφωτογραφημένο κτήριο του Άλκμααρ.
• Ο Πύργος του Νερού (De Watertoren): κατασκευάστηκε το 1900 και βρίσκεται κοντά στην είσοδο του εμπορικού κέντρου. Ο πύργος χρησιμοποιήθηκε στο πρόσφατο παρελθόν ως δεξαμενή ύδατος με ύψος 31,4 μέτρα και αποθηκευτική ικανότητα 800 κυβικών μέτρων. Παρουσίασε και παρουσιάζει ελαφρά κλίση, η οποία έχει μερικώς αποκατασταθεί κατά τη διάρκεια έργων συντήρησης.
• Το Δημαρχείο (Het Stadskantoor): εντυπωσιακό κτήριο στην είσοδο του ιστορικού κέντρου, που είναι το κανονικό δημαρχείο της πόλης για τις υποθέσεις των δημοτών. Είναι κτισμένο με κόκκινη πέτρα και έχει σχήμα πλώρης πλοίου.

Εκτός από αυτά, το Άλκμααρ είναι γνωστό για τα επώνυμα ιστορικά συγκροτήματα κατοικιών (hofjes), τα περισσότερα από τα οποία κατοικούνται ακόμη. Πρόκειται για περίκλειστα οικιστικά σύνολα, με συνήθως μία είσοδο, όπου η είσοδος επιτρέπεται μόνο στους ενοίκους ή με ειδική άδεια, εκτός εάν είναι επισκέψιμα για το κοινό, κάποιες ώρες κάθε ημέρα. Από τα ομορφότερα είναι το Ζέσεν (Het Huis van Zessen, 1510), το Φαν Άχτεν (Het Huis van Achten, 1675), το Μπέιλεφελτ (Het Provenhuis Bijlevelt, 17ος αιώνας) και κυρίως το Σονόι (Het Hof van Sonoy, πριν το 1572).

Αθλητισμός

Το στάδιο της AZ στο Άλκμααρ

Στο Άλκμααρ έχει την έδρα της η ποδοσφαιρική ομάδα ΑΖ. Ιδρύθηκε το 1967 και αποτελεί έναν από τους σπουδαιότερους ποδοσφαιρικούς συλλόγους της Ολλανδίας. Παίζει στο καινούργιο Στάδιο AFAS και έχει κατακτήσει δύο πρωταθλήματα.

Υπάρχουν στην πόλη πολλά κολυμβητήρια, αθλητικά κέντρα και αίθουσες χορού. Επίσης το αθλητικό κέντρο Ντε Μέιντ (De Meent), που εξειδικεύεται στο αγωνιστικό πατινάζ. Το μεγάλο Παλαί ντε Σπορ (Sportpaleis Alkmaar), περιλαμβάνει ποδηλατοδρόμιο 250 μέτρων, όπου γίνονται ετησίως διάφορα ποδηλατικά εθνικά πρωταθλήματα.

Στο Κέντρο Ιππασίας (Drafcentrum) διεξάγονται αγώνες ιππασίας κάθε Δευτέρα απόγευμα. Περιλαμβάνουν τόσο αγώνες επίδειξης όσο και αγώνες ταχύτητας. Το τερραίν προσφέρεται και για τα δύο είδη, αφού το Άλκμααρ είναι μία από τις τέσσερις ολλανδικές πόλεις που το διαθέτουν. Επίσης, διεξάγεται ιππικός αγώνας 4 1/2 χιλιομέτρων μία φορά κάθε χρόνο.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Επίσημη σελίδα