Άλμος πρίγκιπας της Ουγγαρίας

Ο Άλμος (περί το 1070/1075 - 1 Σεπτεμβρίου 1127) ήταν Ούγγρος πρίγκιψ με σημαντικές κυβερνητικές θέσεις στο Βασίλειο της Ουγγαρίας.[7][8]

Άλμος πρίγκιπας της Ουγγαρίας
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Álmos (Κροατικά)
Γέννηση1074[1] ή 1075[2][3]
Βασίλειο της Ουγγαρίας
Θάνατος1  Σεπτεμβρίου 1129[4]
Κωνσταντινούπολη
Τόπος ταφήςΒασιλική του Σέκεσφεχερβαρ
Χώρα πολιτογράφησηςΟυγγαρία
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταμονάρχης
Οικογένεια
ΣύζυγοςΠρεντσλάβα του Κιέβου (από 1104)[5]
ΤέκναΜπέλα Β΄ της Ουγγαρίας
Αδελαΐδα της Ουγγαρίας (απεβ. 1140)[6]
Χέντβιχ της Ουγγαρίας[6]
ΓονείςΓκέζα Α΄ της Ουγγαρίας και Σοφία (σύζυγος του Γκέζα Α΄ της Ουγγαρίας)
ΑδέλφιαΚολομάν της Ουγγαρίας
ΟικογένειαΟίκος των Άρπαντ
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμαβασιλιάς
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Πρώτα χρόνια

Επεξεργασία

Ο Άλμος ήταν ο μικρότερος από τους δύο γιους που επέζησαν του Γκέζα Α΄ της Ουγγαρίας και μικρότερος αδελφός του Κολομάν της Ουγγαρίας. Η μητέρα του ήταν η πρώτη σύζυγος του πατέρα του Σοφία που πέθανε με την άνοδο του στον θρόνο. Η δεύτερη σύζυγος του πατέρα του Συναδηνή ανεψιά του Βυζαντινού αυτοκράτορα Νικηφόρου Βοτανειάτη επέστρεψε μετά τον θάνατο του συζύγου της στην Κωνσταντινούπολη.[9] Σύμφωνα με τους περισσότερους ιστορικούς ο Άλμος και ο μεγαλύτερος αδελφός του Κολομάν γεννήθηκαν γύρω στο 1070.[9][10] Ο Γκέζα Α΄ ανέβηκε στον θρόνο της Ουγγαρίας (1074) αλλά πέθανε επίσης πρόωρα (25 Απριλίου 1077).[11] Οι δύο γιοι του ήταν ακόμα ανήλικοι και τους διαδέχθηκε ο θείος τους και μικρότερος αδελφός του Γκέζα Α΄ Λαδίσλαος Α΄ της Ουγγαρίας.[12] Ο νέος βασιλιάς αποφάσισε ο μεγαλύτερος από τους ανεψιούς του Κολομάν να ακολουθήσει εκκλησιαστική σταδιοδρομία, η απόφαση αυτή ακούστηκε περίεργα επειδή ο Κολομάν ήταν μεγαλύτερος γιος και διάδοχος του θρόνου.[10] Ο Άλμος διετέλεσε δούκας της Σλαβονίας (1084-1091) και κατόπιν δούκας της Κροατίας (1091-1095).[13] Την άνοιξη του 1095 τα δύο αδέλφια σύμφωνα με τα "Πεφωτισμένα Χρονικά" συνόδευσαν τον θείο τους σε μια εκστρατεία του στην Βοημία.[14][15] Λίγο πριν φτάσουν στα σύνορα της χώρας ο Λαδίσλαος Α΄ καταλήφθηκε από μια περίεργη ασθένεια που τον "άφησε ανάπηρο".[16] Ο Λαδίσλαος Α΄ αποφάσισε τότε να ορίσει ως διάδοχο του τον Άλμο, η απόφαση αυτή δυσαρέστησε έντονα τον Κολομάν ως μεγαλύτερο αδελφό που κατέφυγε στην Πολωνία να ζητήσει υποστήριξη.[16][17]

Σύγκρουση με τον Κολομάν

Επεξεργασία

Ο Κολομάν επέστρεψε στην Ουγγαρία μετά τον θάνατο του θείου του με στόχο να διεκδικήσει τον θρόνο του, σύμφωνα με τα "Πεφωτισμένα Χρονικά" ο ίδιος ο Λαδίσλαος Α΄ προσκάλεσε τον ανεψιό του λίγο πριν τον θάνατο του.[18][19] Η ίδια πηγή συνεχίζει ως "ο ίδιος ο Άλμος με την απλότητα της καρδιάς του πρόσφερε τον θρόνο στον μεγάλο του αδελφό ως νόμιμο διάδοχο".[16] Η πηγή αυτή υποδηλώνει ότι κληρονόμησε ο Κολομάν τον θρόνο αναίμακτα, χωρίς εμφύλια διαμάχη.[17] Η καθυστέρηση ωστόσο της στέψης που έγινε στις αρχές του 1096 υποδηλώνει ότι ακολούθησε κάποια σύγκρουση πριν τελικά οριστεί νέος βασιλιάς ο Κολομάν.[18][20] Ο Κολομάν στέφτηκε στο Σεκεσφέχερβαρ βασιλιάς της Ουγγαρίας από τον Αρχιεπίσκοπο Σεραφίν.[17] Την ίδια εποχή σύμφωνα πάλι με τα "Πεφωτισμένα Χρονικά", ο "Κολομάν παραχώρησε στον Άλμο το δουκάτο του με πλήρη δικαιώματα".[21] Η αναφορά αυτή δείχνει ότι ο Άλμος αναγνώρισε τον αδελφό του ως βασιλιά με αντάλλαγμα ιδιοκτησίας του πατέρα και του παππού τους που αποτελούσε "το ένα τρίτο του βασιλείου".[21][22] Μετά τις νίκες του Κολομάν απέναντι στους Σταυροφόρους (1096) ο Ερρίκος Δ΄ της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας τον οποίο ο Λαδίσλαος Α΄ είχε υποστηρίξει στην διαμάχη του με τον πάπα Ουρβανό Β΄ έστειλε επιστολή στον πρίγκιπα Άλμο.[23] Η επιστολή έγραφε ότι "παραμέλησε τα καθήκοντα του ο αδελφός του για το προσωπικό του συμφέρον" και του ζήτησε να παρέμβει για να τον ανατρέψει.[23] Ο ίδιος ο Κολομάν πραγματικά σαν πρώην επίσκοπος άλλαξε την πολιτική του προκατόχου του και στράφηκε υπέρ του πάπα.[24][25] Ο ιστορικός Γκιούλα Κρίστο έγραψε ότι ο Άλμος είχε πάντα στενές σχέσεις με τον Ερρίκο Δ΄, αυτό επηρέασε ίσως την απόφαση του Κολομάν να στραφεί εναντίον του αυτοκράτορα.[25] Ο Κολομάν επιτέθηκε στην Κροατία με προσωπική συμμετοχή του ίδιου στην εκστρατεία (1097).[20] Ο Άλμος βρήκε την ευκαιρία λόγω της απουσίας του να συγκεντρώσει τον στρατό του και να επαναστατήσει, ο Κολομάν το έμαθε και επέστρεψε από την Κροατία για να κάνει επίθεση στο δουκάτο του αδελφού του (1098).[26] Οι αρχηγοί του στρατού παρακάλεσαν τα δύο αδέλφια να κλείσουν ειρήνη, τελικά το πέτυχαν.[26][27]

 
Η τύφλωση του Άλμος και του γιου του Μπέλα Β΄ υπό τις διαταγές του βασιλέως Κολομάν

Ο Κολομάν εκμεταλλεύτηκε την απουσία του Άλμος ο οποίος έλλειπε σε προσκύνημα στους Αγίους Τόπους, επιτέθηκε και ενσωμάτωσε το δουκάτο του αδελφού του στο βασίλειο του (1107-1108), επέτρεψε ωστόσο στον Άλμο να διατηρήσει την προσωπική του περιουσία. Με την επιστροφή του από τους Αγίους Τόπους ο Άλμος αποφάσισε να ιδρύσει μοναστήρι.[28] Την ημέρα των εγκαινίων της μονής κατηγόρησαν ψευδώς τον Άλμο στον Κολομάν σύμφωνα με τα "Πεφωτισμένα Χρονικά" ότι σχεδίαζε να τον δολοφονήσει.[28] Ο Κολομάν τον συνέλαβε αλλά οι "ευλαβέστατοι επίσκοποι και οι ευγενείς αξιωματούχοι" για άλλη μια φορά συμφιλίωσαν τα δύο αδέλφια.[28][29] Ο Άλμος αναχώρησε κατόπιν για το Πάσσαου στην Γερμανία.[30] Με αίτημα του ο αυτοκράτορας Ερρίκος Ε΄ επιτέθηκε τον Σεπτέμβριο του 1108 στην Ουγγαρία και κατέλαβε την Μπρατισλάβα.[30][31] Την ίδια εποχή ο Σβατοπλούκ της Βοημίας που υποστήριζε επίσης τον Άλμος προχώρησε σε νέα επίθεση στις περιοχές βόρεια του Δούναβη.[31] Ο σύμμαχος του Κολομάν Μπολέσλαφ Γ΄ ο Στραβόστομος επιτέθηκε στην Βοημία και ανάγκασε τον Τσέχο δούκα να οπισθοχωρήσει.[28][30] Οι προσπάθειες του αυτοκράτορα να καταλάβει την Μπρσατισλάβα απέτυχαν αλλά έπεισε τον Κολομάν να συγχωρέσει για άλλη μια φορά τον επαναστάτη αδελφό του που επέστρεψε στην Ουγγαρία.[32] Ο Κολομάν ανακάλυψε ότι για άλλη μια φορά ο Άλμος συνωμότησε εναντίον του.[33][34] Αυτή την φορά έχασε την υπομονή του και διέταξε να τυφλωθούν τόσο ο Άλμος όσο και ο γιος του Μπέλα με στόχο να εξασφαλίσει μια ομαλή διαδοχή στον γιο του Στέφανο.[33] Μαζί με τους δύο πρίγκιπες ακρωτηριάστηκαν και πολλοί οπαδοί τους.[35] Ο Άλμος αποχώρησε τυφλός στο μοναστήρι που έκτισε, ο Κολομάν πέθανε σύντομα (1116) και τον διαδέχθηκε ομαλά ο γιος του Στέφανος Β΄ της Ουγγαρίας.[36] Ο ομαλός τρόπος διαδοχής έδειξε ότι ο Κολομάν με την τύφλωση που διέταξε διέγραψε ολοκληρωτικά τις φιλοδοξίες του Άλμου στον θρόνο.[37][38]

Τα "Πεφωτισμένα Χρονικά" γράφουν ότι ο Άλμος φοβήθηκε έντονα ότι ο νέος βασιλιάς Στέφανος Β΄ θα τον θανατώσει, για αυτό δραπέτευσε στην Βυζαντινή αυτοκρατορία.[39][40][41] Ο αυτοκράτορας Ιωάννης Β΄ Κομνηνός τον έκανε δεκτό με τιμές και του παραχώρησε μια πόλη στην Μακεδονία για να ζήσει το υπόλοιπο της ζωής του μαζί με τους οπαδούς του που τον ακολούθησαν.[42] Με την νέα του εγκατάσταση ο Άλμος έλαβε από τον αυτοκράτορα το Ελληνικό όνομα "Κωνσταντίνος".[43] Ο ιστορικός Ιωάννης Κίνναμος επιβεβαιώνει ότι ο αυτοκράτορας Ιωάννης Κομνηνός "τον δέχτηκε με ευγένεια και του συμπεριφέρθηκε με καλοσύνη".[44] Ο Κίνναμος συνεχίζει γράφοντας ότι ο Στέφανος Β΄ "έστειλε απεσταλμένους στην Κωνσταντινούπολη ζητώντας από τον αυτοκράτορα να του παραδόσει τον δραπέτη αλλά εκείνος το αρνήθηκε".[42][45] Οι πηγές δεν ξεκαθαρίζουν την χρονιά που δραπέτευσε ο Άλμος, πιθανότατα γύρω στο 1125.[42] Ο ιστορικός Φέρεντς Μακ αναφέρει ότι αναγκάστηκε να δραπετεύσει από την Ουγγαρία λόγω της συμμετοχής του σε νέα συνωμοσία εναντίον του βασιλέως Στεφάνου Β΄. Η άρνηση του Ιωάννη Κομνηνού να τον παραδώσει προκάλεσε πόλεμο ανάμεσα στην Βυζαντινή αυτοκρατορία και το Βασίλειο της Ουγγαρίας (1127-1129).[41] Ο Άλμος πέθανε τελικά στην εξορία (1 Σεπτεμβρίου 1127).[46] Ο γιος του Μπέλα Β΄ θα διαδεχτεί ωστόσο ομαλά στον θρόνο της Ουγγαρίας τον άτεκνο Στέφανο Β΄ (1131), μετέφερε τα οστά του πατέρα του στην Ουγγαρία (1137).

Οικογένεια

Επεξεργασία

Νυμφεύτηκε το 1104 την Πρεντσλάβα των Ρουρικιδών, κόρη του Σβιατοπόλκ Β΄ μεγάλου πρίγκιπα του Κιέβου και είχε τέκνα:

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. 1,0 1,1 (πολλαπλές γλώσσες) Rodovid. 149258. Ανακτήθηκε στις 23  Δεκεμβρίου 2024.
  2. 2,0 2,1 (Αγγλικά) WeRelate. Almos_of_Hungary_(1). Ανακτήθηκε στις 23  Δεκεμβρίου 2024.
  3. 3,0 3,1 (Πολωνικά) Sejm-Wielki.pl. dw.322. Ανακτήθηκε στις 23  Δεκεμβρίου 2024.
  4. (Αγγλικά, Γερμανικά) WikiTree. Arpadhazi-7. Ανακτήθηκε στις 23  Δεκεμβρίου 2024.
  5. p11409.htm#i114082. Ανακτήθηκε στις 7  Αυγούστου 2020.
  6. 6,0 6,1 Darryl Roger Lundy: (Αγγλικά) The Peerage.
  7. Margaret Odrowaz-Sypniewska, The Courtly Lives of Polish Kings, Nobles, Saints, Knights and Their Genealogy
  8. Detlev Schwennicke, Europäische Stammtafeln (Marburg, 1980-1991), Τομ. 2
  9. 9,0 9,1 Kristó & Makk 1996, σ. 125
  10. 10,0 10,1 Font 2001, σ. 13
  11. Bartl 2002, σ. 27
  12. Kontler 1999, σ. 61
  13. István Kapitánffy (2003). Hungarobyzantina: Bizánc és a görögség középkori magyarországi forrásokban. Typotex Kft. σ. 161
  14. Kristó & Makk 1996, σ. 129
  15. Font 2001, σ. 15
  16. 16,0 16,1 16,2 The Hungarian Illuminated Chronicle (ch. 140.101), σ. 130
  17. 17,0 17,1 17,2 Font 2001, σ. 16
  18. 18,0 18,1 Makk 1989, σ. 11
  19. Kristó & Makk 1996, σ. 131
  20. 20,0 20,1 Stephenson 2000, σ. 197
  21. 21,0 21,1 Kristó & Makk 1996, σ. 133
  22. Font 2001, σ. 20
  23. 23,0 23,1 Font 2001, σ. 21
  24. Font 2001, σσ. 21-22
  25. 25,0 25,1 Kristó & Makk 1996, σ. 136
  26. 26,0 26,1 Font 2001, σ. 22
  27. Kristó & Makk 1996, σ. 138
  28. 28,0 28,1 28,2 28,3 Font 2001, σ. 23
  29. The Hungarian Illuminated Chronicle (ch. 148.105), σ. 132
  30. 30,0 30,1 30,2 Makk 1989, σ. 15
  31. 31,0 31,1 Bartl 2002, σ. 28
  32. Kristó & Makk 1996, σ. 146
  33. 33,0 33,1 Engel 2001, σ. 35
  34. Font 2001, σ. 82
  35. Makk 1989, σσ. 16-17
  36. Makk 1989, σ. 18
  37. Kristó & Makk 1996, σ. 151
  38. Font 2001, σ. 83
  39. The Hungarian Illuminated Chronicle (ch. 157.112), σ. 135
  40. Kristó & Makk 1996, σσ. 156-157
  41. 41,0 41,1 Makk 1989, σ. 23
  42. 42,0 42,1 42,2 Makk 1989, σ. 22
  43. The Hungarian Illuminated Chronicle (ch. 157.), σ. 292
  44. Deeds of John and Manuel Comnenus by John Kinnamos (1.4), σ. 17
  45. Makk 1989, σ. 234
  46. Makk 1989, σ. 24
  • Makk, Ferenc (1989). The Árpáds and the Comneni: Political Relations between Hungary and Byzantium in the 12th century (Translated by György Novák). Akadémiai Kiadó.
  • Manteuffel, Tadeusz (1982). The Formation of the Polish State: The Period of Ducal Rule, 963–1194 (Translated and with an Introduction by Andrew Gorski). Wayne State University Press.
  • Stephenson, Paul (2000). Byzantium's Balkan Frontier: A Political Study of the Northern Balkans, 900–1204. Cambridge University Press.