Άλμος πρίγκιπας της Ουγγαρίας
Ο Άλμος (περί το 1070/1075 - 1 Σεπτεμβρίου 1127) ήταν Ούγγρος πρίγκιψ με σημαντικές κυβερνητικές θέσεις στο Βασίλειο της Ουγγαρίας.[7][8]
Άλμος πρίγκιπας της Ουγγαρίας | |
---|---|
Γενικές πληροφορίες | |
Όνομα στη μητρική γλώσσα | Álmos (Κροατικά) |
Γέννηση | 1074[1] ή 1075[2][3] Βασίλειο της Ουγγαρίας |
Θάνατος | 1 Σεπτεμβρίου 1129[4] Κωνσταντινούπολη |
Τόπος ταφής | Βασιλική του Σέκεσφεχερβαρ |
Χώρα πολιτογράφησης | Ουγγαρία |
Πληροφορίες ασχολίας | |
Ιδιότητα | μονάρχης |
Οικογένεια | |
Σύζυγος | Πρεντσλάβα του Κιέβου (από 1104)[5] |
Τέκνα | Μπέλα Β΄ της Ουγγαρίας Αδελαΐδα της Ουγγαρίας (απεβ. 1140)[6] Χέντβιχ της Ουγγαρίας[6] |
Γονείς | Γκέζα Α΄ της Ουγγαρίας και Σοφία (σύζυγος του Γκέζα Α΄ της Ουγγαρίας) |
Αδέλφια | Κολομάν της Ουγγαρίας |
Οικογένεια | Οίκος των Άρπαντ |
Αξιώματα και βραβεύσεις | |
Αξίωμα | βασιλιάς |
![]() | |
Πρώτα χρόνια
ΕπεξεργασίαΟ Άλμος ήταν ο μικρότερος από τους δύο γιους που επέζησαν του Γκέζα Α΄ της Ουγγαρίας και μικρότερος αδελφός του Κολομάν της Ουγγαρίας. Η μητέρα του ήταν η πρώτη σύζυγος του πατέρα του Σοφία που πέθανε με την άνοδο του στον θρόνο. Η δεύτερη σύζυγος του πατέρα του Συναδηνή ανεψιά του Βυζαντινού αυτοκράτορα Νικηφόρου Βοτανειάτη επέστρεψε μετά τον θάνατο του συζύγου της στην Κωνσταντινούπολη.[9] Σύμφωνα με τους περισσότερους ιστορικούς ο Άλμος και ο μεγαλύτερος αδελφός του Κολομάν γεννήθηκαν γύρω στο 1070.[9][10] Ο Γκέζα Α΄ ανέβηκε στον θρόνο της Ουγγαρίας (1074) αλλά πέθανε επίσης πρόωρα (25 Απριλίου 1077).[11] Οι δύο γιοι του ήταν ακόμα ανήλικοι και τους διαδέχθηκε ο θείος τους και μικρότερος αδελφός του Γκέζα Α΄ Λαδίσλαος Α΄ της Ουγγαρίας.[12] Ο νέος βασιλιάς αποφάσισε ο μεγαλύτερος από τους ανεψιούς του Κολομάν να ακολουθήσει εκκλησιαστική σταδιοδρομία, η απόφαση αυτή ακούστηκε περίεργα επειδή ο Κολομάν ήταν μεγαλύτερος γιος και διάδοχος του θρόνου.[10] Ο Άλμος διετέλεσε δούκας της Σλαβονίας (1084-1091) και κατόπιν δούκας της Κροατίας (1091-1095).[13] Την άνοιξη του 1095 τα δύο αδέλφια σύμφωνα με τα "Πεφωτισμένα Χρονικά" συνόδευσαν τον θείο τους σε μια εκστρατεία του στην Βοημία.[14][15] Λίγο πριν φτάσουν στα σύνορα της χώρας ο Λαδίσλαος Α΄ καταλήφθηκε από μια περίεργη ασθένεια που τον "άφησε ανάπηρο".[16] Ο Λαδίσλαος Α΄ αποφάσισε τότε να ορίσει ως διάδοχο του τον Άλμο, η απόφαση αυτή δυσαρέστησε έντονα τον Κολομάν ως μεγαλύτερο αδελφό που κατέφυγε στην Πολωνία να ζητήσει υποστήριξη.[16][17]
Σύγκρουση με τον Κολομάν
ΕπεξεργασίαΟ Κολομάν επέστρεψε στην Ουγγαρία μετά τον θάνατο του θείου του με στόχο να διεκδικήσει τον θρόνο του, σύμφωνα με τα "Πεφωτισμένα Χρονικά" ο ίδιος ο Λαδίσλαος Α΄ προσκάλεσε τον ανεψιό του λίγο πριν τον θάνατο του.[18][19] Η ίδια πηγή συνεχίζει ως "ο ίδιος ο Άλμος με την απλότητα της καρδιάς του πρόσφερε τον θρόνο στον μεγάλο του αδελφό ως νόμιμο διάδοχο".[16] Η πηγή αυτή υποδηλώνει ότι κληρονόμησε ο Κολομάν τον θρόνο αναίμακτα, χωρίς εμφύλια διαμάχη.[17] Η καθυστέρηση ωστόσο της στέψης που έγινε στις αρχές του 1096 υποδηλώνει ότι ακολούθησε κάποια σύγκρουση πριν τελικά οριστεί νέος βασιλιάς ο Κολομάν.[18][20] Ο Κολομάν στέφτηκε στο Σεκεσφέχερβαρ βασιλιάς της Ουγγαρίας από τον Αρχιεπίσκοπο Σεραφίν.[17] Την ίδια εποχή σύμφωνα πάλι με τα "Πεφωτισμένα Χρονικά", ο "Κολομάν παραχώρησε στον Άλμο το δουκάτο του με πλήρη δικαιώματα".[21] Η αναφορά αυτή δείχνει ότι ο Άλμος αναγνώρισε τον αδελφό του ως βασιλιά με αντάλλαγμα ιδιοκτησίας του πατέρα και του παππού τους που αποτελούσε "το ένα τρίτο του βασιλείου".[21][22] Μετά τις νίκες του Κολομάν απέναντι στους Σταυροφόρους (1096) ο Ερρίκος Δ΄ της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας τον οποίο ο Λαδίσλαος Α΄ είχε υποστηρίξει στην διαμάχη του με τον πάπα Ουρβανό Β΄ έστειλε επιστολή στον πρίγκιπα Άλμο.[23] Η επιστολή έγραφε ότι "παραμέλησε τα καθήκοντα του ο αδελφός του για το προσωπικό του συμφέρον" και του ζήτησε να παρέμβει για να τον ανατρέψει.[23] Ο ίδιος ο Κολομάν πραγματικά σαν πρώην επίσκοπος άλλαξε την πολιτική του προκατόχου του και στράφηκε υπέρ του πάπα.[24][25] Ο ιστορικός Γκιούλα Κρίστο έγραψε ότι ο Άλμος είχε πάντα στενές σχέσεις με τον Ερρίκο Δ΄, αυτό επηρέασε ίσως την απόφαση του Κολομάν να στραφεί εναντίον του αυτοκράτορα.[25] Ο Κολομάν επιτέθηκε στην Κροατία με προσωπική συμμετοχή του ίδιου στην εκστρατεία (1097).[20] Ο Άλμος βρήκε την ευκαιρία λόγω της απουσίας του να συγκεντρώσει τον στρατό του και να επαναστατήσει, ο Κολομάν το έμαθε και επέστρεψε από την Κροατία για να κάνει επίθεση στο δουκάτο του αδελφού του (1098).[26] Οι αρχηγοί του στρατού παρακάλεσαν τα δύο αδέλφια να κλείσουν ειρήνη, τελικά το πέτυχαν.[26][27]
Τύφλωση
ΕπεξεργασίαΟ Κολομάν εκμεταλλεύτηκε την απουσία του Άλμος ο οποίος έλλειπε σε προσκύνημα στους Αγίους Τόπους, επιτέθηκε και ενσωμάτωσε το δουκάτο του αδελφού του στο βασίλειο του (1107-1108), επέτρεψε ωστόσο στον Άλμο να διατηρήσει την προσωπική του περιουσία. Με την επιστροφή του από τους Αγίους Τόπους ο Άλμος αποφάσισε να ιδρύσει μοναστήρι.[28] Την ημέρα των εγκαινίων της μονής κατηγόρησαν ψευδώς τον Άλμο στον Κολομάν σύμφωνα με τα "Πεφωτισμένα Χρονικά" ότι σχεδίαζε να τον δολοφονήσει.[28] Ο Κολομάν τον συνέλαβε αλλά οι "ευλαβέστατοι επίσκοποι και οι ευγενείς αξιωματούχοι" για άλλη μια φορά συμφιλίωσαν τα δύο αδέλφια.[28][29] Ο Άλμος αναχώρησε κατόπιν για το Πάσσαου στην Γερμανία.[30] Με αίτημα του ο αυτοκράτορας Ερρίκος Ε΄ επιτέθηκε τον Σεπτέμβριο του 1108 στην Ουγγαρία και κατέλαβε την Μπρατισλάβα.[30][31] Την ίδια εποχή ο Σβατοπλούκ της Βοημίας που υποστήριζε επίσης τον Άλμος προχώρησε σε νέα επίθεση στις περιοχές βόρεια του Δούναβη.[31] Ο σύμμαχος του Κολομάν Μπολέσλαφ Γ΄ ο Στραβόστομος επιτέθηκε στην Βοημία και ανάγκασε τον Τσέχο δούκα να οπισθοχωρήσει.[28][30] Οι προσπάθειες του αυτοκράτορα να καταλάβει την Μπρσατισλάβα απέτυχαν αλλά έπεισε τον Κολομάν να συγχωρέσει για άλλη μια φορά τον επαναστάτη αδελφό του που επέστρεψε στην Ουγγαρία.[32] Ο Κολομάν ανακάλυψε ότι για άλλη μια φορά ο Άλμος συνωμότησε εναντίον του.[33][34] Αυτή την φορά έχασε την υπομονή του και διέταξε να τυφλωθούν τόσο ο Άλμος όσο και ο γιος του Μπέλα με στόχο να εξασφαλίσει μια ομαλή διαδοχή στον γιο του Στέφανο.[33] Μαζί με τους δύο πρίγκιπες ακρωτηριάστηκαν και πολλοί οπαδοί τους.[35] Ο Άλμος αποχώρησε τυφλός στο μοναστήρι που έκτισε, ο Κολομάν πέθανε σύντομα (1116) και τον διαδέχθηκε ομαλά ο γιος του Στέφανος Β΄ της Ουγγαρίας.[36] Ο ομαλός τρόπος διαδοχής έδειξε ότι ο Κολομάν με την τύφλωση που διέταξε διέγραψε ολοκληρωτικά τις φιλοδοξίες του Άλμου στον θρόνο.[37][38]
Εξορία
ΕπεξεργασίαΤα "Πεφωτισμένα Χρονικά" γράφουν ότι ο Άλμος φοβήθηκε έντονα ότι ο νέος βασιλιάς Στέφανος Β΄ θα τον θανατώσει, για αυτό δραπέτευσε στην Βυζαντινή αυτοκρατορία.[39][40][41] Ο αυτοκράτορας Ιωάννης Β΄ Κομνηνός τον έκανε δεκτό με τιμές και του παραχώρησε μια πόλη στην Μακεδονία για να ζήσει το υπόλοιπο της ζωής του μαζί με τους οπαδούς του που τον ακολούθησαν.[42] Με την νέα του εγκατάσταση ο Άλμος έλαβε από τον αυτοκράτορα το Ελληνικό όνομα "Κωνσταντίνος".[43] Ο ιστορικός Ιωάννης Κίνναμος επιβεβαιώνει ότι ο αυτοκράτορας Ιωάννης Κομνηνός "τον δέχτηκε με ευγένεια και του συμπεριφέρθηκε με καλοσύνη".[44] Ο Κίνναμος συνεχίζει γράφοντας ότι ο Στέφανος Β΄ "έστειλε απεσταλμένους στην Κωνσταντινούπολη ζητώντας από τον αυτοκράτορα να του παραδόσει τον δραπέτη αλλά εκείνος το αρνήθηκε".[42][45] Οι πηγές δεν ξεκαθαρίζουν την χρονιά που δραπέτευσε ο Άλμος, πιθανότατα γύρω στο 1125.[42] Ο ιστορικός Φέρεντς Μακ αναφέρει ότι αναγκάστηκε να δραπετεύσει από την Ουγγαρία λόγω της συμμετοχής του σε νέα συνωμοσία εναντίον του βασιλέως Στεφάνου Β΄. Η άρνηση του Ιωάννη Κομνηνού να τον παραδώσει προκάλεσε πόλεμο ανάμεσα στην Βυζαντινή αυτοκρατορία και το Βασίλειο της Ουγγαρίας (1127-1129).[41] Ο Άλμος πέθανε τελικά στην εξορία (1 Σεπτεμβρίου 1127).[46] Ο γιος του Μπέλα Β΄ θα διαδεχτεί ωστόσο ομαλά στον θρόνο της Ουγγαρίας τον άτεκνο Στέφανο Β΄ (1131), μετέφερε τα οστά του πατέρα του στην Ουγγαρία (1137).
Οικογένεια
ΕπεξεργασίαΝυμφεύτηκε το 1104 την Πρεντσλάβα των Ρουρικιδών, κόρη του Σβιατοπόλκ Β΄ μεγάλου πρίγκιπα του Κιέβου και είχε τέκνα:
- Αδελαΐδα π. 1107-μετά το 1140, παντρεύτηκε τον Σομπιέσλαφ Α΄ των Πρεμυσλιδών δούκα της Βοημίας.
- Μπέλα Β΄ της Ουγγαρίας π. 1109-1138, παντρεύτηκε την Ελένη της Ρασκίας (Σερβίας).
- Χέντβιχ (ή Σοφία) 1107-1138, παντρεύτηκε τον Αδαλβέρτο δούκα της Αυστρίας.
Παραπομπές
Επεξεργασία- ↑ 1,0 1,1 (πολλαπλές γλώσσες) Rodovid. 149258. Ανακτήθηκε στις 23 Δεκεμβρίου 2024.
- ↑ 2,0 2,1 (Αγγλικά) WeRelate. Almos_of_Hungary_(1). Ανακτήθηκε στις 23 Δεκεμβρίου 2024.
- ↑ 3,0 3,1 (Πολωνικά) Sejm-Wielki.pl. dw.322. Ανακτήθηκε στις 23 Δεκεμβρίου 2024.
- ↑ (Αγγλικά, Γερμανικά) WikiTree. Arpadhazi-7. Ανακτήθηκε στις 23 Δεκεμβρίου 2024.
- ↑ p11409.htm#i114082. Ανακτήθηκε στις 7 Αυγούστου 2020.
- ↑ 6,0 6,1 Darryl Roger Lundy: (Αγγλικά) The Peerage.
- ↑ Margaret Odrowaz-Sypniewska, The Courtly Lives of Polish Kings, Nobles, Saints, Knights and Their Genealogy
- ↑ Detlev Schwennicke, Europäische Stammtafeln (Marburg, 1980-1991), Τομ. 2
- ↑ 9,0 9,1 Kristó & Makk 1996, σ. 125
- ↑ 10,0 10,1 Font 2001, σ. 13
- ↑ Bartl 2002, σ. 27
- ↑ Kontler 1999, σ. 61
- ↑ István Kapitánffy (2003). Hungarobyzantina: Bizánc és a görögség középkori magyarországi forrásokban. Typotex Kft. σ. 161
- ↑ Kristó & Makk 1996, σ. 129
- ↑ Font 2001, σ. 15
- ↑ 16,0 16,1 16,2 The Hungarian Illuminated Chronicle (ch. 140.101), σ. 130
- ↑ 17,0 17,1 17,2 Font 2001, σ. 16
- ↑ 18,0 18,1 Makk 1989, σ. 11
- ↑ Kristó & Makk 1996, σ. 131
- ↑ 20,0 20,1 Stephenson 2000, σ. 197
- ↑ 21,0 21,1 Kristó & Makk 1996, σ. 133
- ↑ Font 2001, σ. 20
- ↑ 23,0 23,1 Font 2001, σ. 21
- ↑ Font 2001, σσ. 21-22
- ↑ 25,0 25,1 Kristó & Makk 1996, σ. 136
- ↑ 26,0 26,1 Font 2001, σ. 22
- ↑ Kristó & Makk 1996, σ. 138
- ↑ 28,0 28,1 28,2 28,3 Font 2001, σ. 23
- ↑ The Hungarian Illuminated Chronicle (ch. 148.105), σ. 132
- ↑ 30,0 30,1 30,2 Makk 1989, σ. 15
- ↑ 31,0 31,1 Bartl 2002, σ. 28
- ↑ Kristó & Makk 1996, σ. 146
- ↑ 33,0 33,1 Engel 2001, σ. 35
- ↑ Font 2001, σ. 82
- ↑ Makk 1989, σσ. 16-17
- ↑ Makk 1989, σ. 18
- ↑ Kristó & Makk 1996, σ. 151
- ↑ Font 2001, σ. 83
- ↑ The Hungarian Illuminated Chronicle (ch. 157.112), σ. 135
- ↑ Kristó & Makk 1996, σσ. 156-157
- ↑ 41,0 41,1 Makk 1989, σ. 23
- ↑ 42,0 42,1 42,2 Makk 1989, σ. 22
- ↑ The Hungarian Illuminated Chronicle (ch. 157.), σ. 292
- ↑ Deeds of John and Manuel Comnenus by John Kinnamos (1.4), σ. 17
- ↑ Makk 1989, σ. 234
- ↑ Makk 1989, σ. 24
Πηγές
Επεξεργασία- Makk, Ferenc (1989). The Árpáds and the Comneni: Political Relations between Hungary and Byzantium in the 12th century (Translated by György Novák). Akadémiai Kiadó.
- Manteuffel, Tadeusz (1982). The Formation of the Polish State: The Period of Ducal Rule, 963–1194 (Translated and with an Introduction by Andrew Gorski). Wayne State University Press.
- Stephenson, Paul (2000). Byzantium's Balkan Frontier: A Political Study of the Northern Balkans, 900–1204. Cambridge University Press.