Άλφρεντ Βέρνερ
Ο Άλφρεντ Βέρνερ (12 Δεκεμβρίου 1866 - 15 Νοεμβρίου 1919) ήταν διακεκριμένος Ελβετός νομπελίστας χημικός, ο οποίος σπούδασε στο ETH της Ζυρίχης και διετέλεσε καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Ζυρίχης. Το όνομά του είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με την θεωρία της συναρμογής που εξηγεί τις συνδέσεις των επιμέρους δομικών μονάδων σε μια μεγάλη κατηγορία ανόργανων ενώσεων - τα σύμπλοκα.
| Άλφρεντ Βέρνερ | |
|---|---|
 | |
| Γενικές πληροφορίες | |
| Όνομα στη μητρική γλώσσα | Alfred Werner (Γερμανικά) |
| Γέννηση | 12 Δεκεμβρίου 1866[1][2][3] Μυλούζη |
| Θάνατος | 15 Νοεμβρίου 1919[1][4][2] Ζυρίχη[5][6] |
| Τόπος ταφής | Rehalp Cemetery[7] |
| Χώρα πολιτογράφησης | Ελβετία (από 1895)[8] Γαλλία[8] |
| Εκπαίδευση και γλώσσες | |
| Ομιλούμενες γλώσσες | Γαλλικά[9] Γερμανικά[10] |
| Σπουδές | Ομοσπονδιακό Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Ζυρίχης Πανεπιστήμιο Ζυρίχης[11] |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | χημικός[12] διδάσκων πανεπιστημίου |
| Εργοδότης | Πανεπιστήμιο Ζυρίχης |
| Οικογένεια | |
| Σύζυγος | Emma Werner |
| Αξιώματα και βραβεύσεις | |
| Βραβεύσεις | βραβείο Νόμπελ Χημείας (1913)[13][14] |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Διακρίσεις Επεξεργασία
Κέρδισε το Νόμπελ Χημείας το 1913 για την πρόταση της οκταεδρικής διαμόρφωσης συμπλόκων (complexes) των μετάλλων μετάπτωσης. Ο Βέρνερ ανέπτυξε τη βάση για τη σύγχρονη χημεία συμπλόκων στις ανόργανες ενώσεις.
Ήταν ο πρώτος ανόργανος χημικός που κέρδισε το βραβείο Νόμπελ και ήταν και ο μόνος μέχρι το 1973.[15]
Βιογραφία Επεξεργασία
Ο Βέρνερ γεννήθηκε το 1866 στη Μυλούζ της Αλσατίας (η οποία ήταν τότε μέρος της Γαλλίας, αλλά αργότερα προσαρτήθηκε από τη Γερμανία το 1871). Μεγάλωσε ως Ρωμαιοκαθολικός.[16]
Ήταν το τέταρτο και τελευταίο παιδί του Jean-Adam Werner, ενός εργάτη χυτηρίου, και της δεύτερης συζύγου του, Salomé Jeanette Werner, η οποία καταγόταν από πλούσια οικογένεια.[16]
Πήγε στην Ελβετία για να σπουδάσει χημεία στο Ελβετικό Ομοσπονδιακό Ινστιτούτο (Polytechnikum) στη Ζυρίχη, αλλά δεδομένου ότι αυτό το ινστιτούτο δεν είχε τη δικαιοδοσία να χορηγεί διδακτορικά διπλώματα -μέχρι το 1909-, ο Βέρνερ έλαβε επίσημα διδακτορικό από το Πανεπιστήμιο της Ζυρίχης το 1890.[16] Η διδακτορική του διατριβή αποτελεί από μόνη της σημαντική πηγή νέας γνώσης για τις συνδέσεις αζώτου και άνθρακα και τις τετραεδρικές δομές.[17]
Μετά από μεταδιδακτορικές σπουδές στο Παρίσι, επέστρεψε στο Ελβετικό Ομοσπονδιακό Ινστιτούτο για να διδάξει (1892). Το 1893 μετακόμισε στο Πανεπιστήμιο της Ζυρίχης, όπου έγινε καθηγητής το 1895. Το 1894 απέκτησε την ελβετική υπηκοότητα.[16]
Τελευταία χρόνια Επεξεργασία
Τον τελευταίο χρόνο της ζωής του έπασχε από γενική εκφυλιστική αρτηριοσκλήρωση, ιδιαίτερα του εγκεφάλου, που επιδεινώθηκε από την χρόνια υπερβολικής κατανάλωσης αλκοόλ και υπερβολικής εργασίας. Πέθανε το 1919 σε ψυχιατρείο της Ζυρίχης.[18]
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ 1,0 1,1 1,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 26 Απριλίου 2014.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 «Encyclopædia Britannica» (Αγγλικά) biography/Alfred-Werner. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
- ↑ 3,0 3,1 (Αγγλικά) SNAC. w6j40329. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
- ↑ «Большая советская энциклопедия» (Ρωσικά) Η Μεγάλη Ρωσική Εγκυκλοπαίδεια. Μόσχα. 1969. Ανακτήθηκε στις 27 Σεπτεμβρίου 2015.
- ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 31 Δεκεμβρίου 2014.
- ↑ «Большая советская энциклопедия» (Ρωσικά) Η Μεγάλη Ρωσική Εγκυκλοπαίδεια. Μόσχα. 1969. Ανακτήθηκε στις 28 Σεπτεμβρίου 2015.
- ↑ 7,0 7,1 www
.stadt-zuerich .ch /content /dam /stzh /prd /Deutsch /Bevoelkerungsamt /tod /friedhoefe /prominenteverstorbene /Promi _Alpha .pdf. - ↑ 8,0 8,1 LIBRIS. 23 Οκτωβρίου 2012. libris
.kb .se /katalogisering /zw9cgj0h3ks7t57. Ανακτήθηκε στις 24 Αυγούστου 2018. - ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data
.bnf .fr /ark: /12148 /cb12006020h. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2015. - ↑ Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. uk2015876294. Ανακτήθηκε στις 1 Μαρτίου 2022.
- ↑ Ανακτήθηκε στις 8 Ιουλίου 2019.
- ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 25 Ιουνίου 2015.
- ↑ «The Nobel Prize in Chemistry 1913». (Αγγλικά) Ίδρυμα Νόμπελ. Ανακτήθηκε στις 29 Απριλίου 2020.
- ↑ «Table showing prize amounts». (Αγγλικά) Ίδρυμα Νόμπελ. Απριλίου 2019. Ανακτήθηκε στις 29 Απριλίου 2020.
- ↑ https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/1913/werner-bio.html Nobel Prize Retrieved 1 december 2012
- ↑ 16,0 16,1 16,2 16,3 «Alfred Werner - Swiss chemist». britannica.com. Ανακτήθηκε στις 14 Απριλίου 2018.
- ↑ Βάρβογλης, Αναστάσιος (1997). Μεγάλοι Χημικοί – Η Χρυσή Εποχή. Θεσσαλονίκη: Εκδόσεις Ζήτη. σελ. 69.
- ↑ «Alfred Werner - Swiss chemist». britannica.com. Ανακτήθηκε στις 14 Απριλίου 2018."Alfred Werner - Swiss chemist". britannica.com. Retrieved 14 April 2018.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία
Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Alfred Werner στο Wikimedia Commons