Βικιπαίδεια

Ίνγκε Λέμαν

Δανέζα σεισμολόγος και γεωφυσικός

Η Ίνγκε Λέμαν (δανέζικα: Inge Lehmann, 13 Μαΐου 1888 - 21 Φεβρουαρίου 1993) ήταν Δανή σεισμολόγος και γεωφυσικός η οποία ανακάλυψε τον εσωτερικό πυρήνα της Γης.[6][7] To 1936 υπέθεσε, βασισμένη σε υπάρχοντα δεδομένα, την ύπαρξη εσωτερικού πυρήνα με ιδιότητες και χαρακτηριστικά διαφορετικά αυτών του εξωτερικού πυρήνα της Γης και ότι ο πυρήνας του πλανήτη δεν είναι μία ομοιογενής σφαίρα διάπυρου υλικού. Οι σεισμολόγοι μέχρι τότε δεν είχαν καταφέρει να εξηγήσουν ότι τα κύματα P, τα οποία δημιουργούνταν από τους σεισμούς, επιβράδυναν όταν έφθαναν σε συγκεκριμένες περιοχές του εσωτερικού της Γης και σύντομα αποδέχθηκαν τη θεωρία της Λέμαν.

Ίνγκε Λέμαν
Όνομα στη
μητρική γλώσσα		Inge Lehmann (Δανικά)
Γέννηση13  Μαΐου 1888[1][2][3]
Κοπεγχάγη[4] και Ούστερμπρο[5]
Θάνατος21  Φεβρουαρίου 1993[1][2][3]
Κοπεγχάγη[5]
ΥπηκοότηταΒασίλειο της Δανίας
ΣπουδέςΠανεπιστήμιο της Κοπεγχάγης και Κολλέγιο Νιούνχαμ
Γνωστός γιαασυνέχεια Λέμαν
ΓονείςΆλφρεντ Λέμαν
Βραβεύσειςμετάλλιο Ουίλιαμ Μπόουι (1971), Τάγκεα Μπράντ Ρεξσελεγκάτ (1938), Emil Wiechert Medal (1964), επίτιμος διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Κολούμπια (1964), αλλοδαπό μέλος της Βασιλικής Εταιρείας του Λονδίνου (24  Απριλίου 1969), The Royal Danish Academy Gold Medal (1965) και honorary doctorate of the University of Copenhagen (1968)
Επιστημονική σταδιοδρομία
Ερευνητικός τομέαςσεισμολογία και διδάσκων πανεπιστημίου
Ιδιότητασεισμολόγος, γεωλόγος, τοπογράφος μηχανικός, φυσιοδίφης και γεωφυσικός
δεδομένα (π • σ • ε )

Πρώιμος βίος

Επεξεργασία

Η Λέμαν γεννήθηκε και μεγάλωσε στο Østerbro, μια περιοχή της Κοπεγχάγης. Πατέρας της ήταν ο πειραματικός ψυχολόγος Άλφρεντ Λέμαν (Alfred Georg Ludvik Lehmann, 1858–1921). Εκπαιδεύτηκε στο σχολείο της Hanna Adler (θείας του Νιλς Μπορ), το οποίο ακολουθούσε προοδευτικές παιδαγωγικές μεθόδους.[8][9] Σύμφωνα με την ίδια, ο πατέρας της και η Adler ήταν τα δύο πρόσωπα που την επηρέασαν σημαντικά όσον αφορά τη διανοητική της ανάπτυξη.

Σπούδασε μαθηματικά στο Πανεπιστήμιο της Κοπεγχάγης και στο Πανεπιστήμιο του Κέμπριτζ, όμως διέκοψε τις σπουδές της εξ αιτίας προβλημάτων υγείας που αντιμετώπιζε.[10] Συνέχισε τις σπουδές της στα μαθηματικά στο Κέμπριτζ από το 1910-11 στο Newnham College. Στα 1911 επέστρεψε από το Κέμπριτζ, εξαντλημένη από τον φόρτο εργασίας της. Αποφάσισε να σταματήσει τις σπουδές της για ένα διάστημα. Ανέπτυξε αξιόλογες υπολογιστικές ικανότητες διότι εργάστηκε για μερικά χρόνια σε ένα αναλογιστικό γραφείο, μέχρι να συνεχίσει τις σπουδές της το 1918. Στα 1923 ανέλαβε βοηθός του καθηγητή της Αναλογιστικής J.F. Steffensen στο Πανεπιστήμιο της Κοπεγχάγης.[11]

Καριέρα

Επεξεργασία
Περαιτέρω πληροφορίες: Ασυνέχεια Λέμαν
 
Διάγραμμα της ασυνέχειας Λέμαν: ταχύτητα των σεισμικών κυμάτων S κοντά στη γήινη επιφάνεια σε τρεις τεκτονικές περιοχές: TNA = Tectonic North America SNA = Shield North America and ATL = North Atlantic.[12]

Μετά από μερικά χρόνια εργασίας στον ασφαλιστικό τομέα, έγινε βοηθός του γεωδαίτη Niels Erik Nørlund, που της ανέθεσε το έργο της εγκατάστασης σεισμολογικών παρατηρητηρίων στη Δανία και τη Γροιλανδία. Εκείνη την περίοδο της γεννήθηκε το ενδιαφέρον για το πεδίο της σεισμολογίας. Στα 1928 πέρασε τις αντίστοιχες εξετάσεις και έλαβε τη θέση του γεωδαίτη και του επικεφαλής του τμήματος της σεισμολογίας στο Ινστιτούτο Γεωδαιτικής της Δανίας, επικεφαλής του οποίου ήταν ο Nørlund.

Σε μια επιστημονική ανακοίνωση με τίτλο P', η Λέμαν κατάφερε για πρώτη φορά να ερμηνεύσει τα κύματα P, ως ανακλάσεις από τον εσωτερικό πυρήνα της Γης.[13] Εξέχοντες σεισμολόγοι της περιόδου, όπως οι Μπένο Γκούτενμπεργκ (Beno Gutenberg), Τσαρλς Ρίχτερ (Charles Richter) και Χάρολντ Τζέφρις (Harold Jeffreys), υιοθέτησαν τα επόμενα χρόνια τη θεωρία της. Το ξέσπασμα του Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου και η γερμανική κατοχή παρεμπόδισαν το έργο της καθώς και την επαφή της με άλλους επιστήμονες και ερευνητές του εξωτερικού.

Το 1952 εξετάσθηκε το ενδεχόμενο να γίνει η Λέμαν καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο της Κοπεγχάγης, αλλά η πρόταση αυτή δεν υλοποιήθηκε τελικά. Το 1953 αποχώρησε από το Ινστιτούτο Γεωδαισίας και μετακόμισε στις ΗΠΑ, όπου μελέτησε για πολλά έτη τον γήινο φλοιό και τον ανώτερο μανδύα σε συνεργασία με τους Maurice Ewing και Frank Press. Στα πλαίσια της έρευνας αυτής ανακάλυψε ακόμα μία σεισμική ασυνέχεια, σε βάθη από 190 μέχρι και 250 χλμ., που πήρε το όνομα της (ασυνέχεια Λέμαν).

Απεβίωσε σε ηλικία 104 ετών στην Κοπεγχάγη και ήταν η μοναδική γυναίκα επιστήμονας που έζησε πάνω από 104 χρόνια.[14]

Βραβεύσεις και τιμητικές διακρίσεις

Επεξεργασία

Η Λέμαν έλαβε πολλές τιμητικές διακρίσεις για το εξαίρετο επιστημονικό έργο της:

  • 1960 - Gordon Wood Award
  • 1964 - Emil Wiechert Medal (1964)
  • 1965 - Χρυσό Μετάλλιο της Δανέζικης Βασιλικής Εταιρείας Επιστημών και Γραμμάτων
  • 1938 και 1967 - Tagea Brandt Rejselegat
  • 1969 - Συνεργάτης (Fellow) της Βασιλικής Εταιρείας (Royal Society)[15]
  • 1971 - William Bowie Medal (η πρώτη γυναίκα που το έλαβε)
  • 1977 - Μετάλλιο της Σεισμολογικής Εταιρείας της Αμερικής (Seismological Society of America)

Ανακηρύχθηκε επίσης επίτιμη διδάκτωρ από το Πανεπιστήμιο Κολούμπια και της Κοπεγχάγης.

Ονομάστηκε προς τιμήν της ο αστεροειδής 5632 Ingelehmann, ενώ η Αμερικάνικη Γεωφυσική Ένωση καθιέρωσε το μετάλλιο "Ίνγκε Λέμαν" (Inge Lehmann Medal). Στην 127η επέτειο από τη γέννηση της η Google αφιέρωσε σε αυτήν την κεντρική σελίδα της μηχανής αναζήτησής της (Google Doodle).[16][17]

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. ↑ 1,0 1,1 www.physics.ucla.edu/~cwp/articles/bolt.html.
  2. ↑ 2,0 2,1 «Encyclopædia Britannica» (Αγγλικά) biography/Inge-Lehmann. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  3. ↑ 3,0 3,1 (Γερμανικά, Αγγλικά) FemBio database. 17261. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  4. ↑ Marilyn Bailey Ogilvie: «The Biographical Dictionary of Women in Science» (Αγγλικά) Routledge. 16  Δεκεμβρίου 2003. σελ. 766. ISBN-13 978-1-135-96342-2. ISBN-10 0-415-92038-8.
  5. ↑ 5,0 5,1 «Inge Lehmann» Ιανουάριος 1994. σελ. 61-61.
  6. ↑ «Lehmann; Inge (1888–1993)». The Royal Society. Ανακτήθηκε στις 24 Σεπτεμβρίου 2013. 
  7. ↑ Bolt, Bruce A. (January 1994). «Obituary: Inge Lehmann». Physics Today 47 (1): 61. doi:10.1063/1.2808386. Bibcode: 1994PhT....47a..61B. http://www.physicstoday.org/resource/1/phtoad/v47/i1/p61_s2?bypassSSO=1. 
  8. ↑ «WiP: Herstory: Spotlight Scientist: Inge Lehmann». Purdue University. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 15 Οκτωβρίου 2013. 
  9. ↑ Knopoff, Leon. «Lehmann, Inge». UCLA. Ανακτήθηκε στις 15 Οκτωβρίου 2013. 
  10. ↑ Bolt, Bruce. «Inge Lehmann». UCLA. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Οκτωβρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 15 Οκτωβρίου 2013. 
  11. ↑ Gillispie, Charles. Complete dictionary of scientific biography. Detroit, Mich.: Charles Scribner's Sons. σελ. 234. 
  12. ↑ Figure patterned after Don L Anderson (2007). New Theory of the Earth (2nd έκδοση). Cambridge University Press. σελ. 102, Figure 8.6. ISBN 0-521-84959-4. ; Original figure attributed to Grand and Helmberger (1984)
  13. ↑ Bolt, Bruce A. (1987). «50 years of studies on the inner core». EOS 68 (6): 73,80–81. 
  14. ↑ «Lehmann, Inge». Encyclopedia.com. Ανακτήθηκε στις 15 Οκτωβρίου 2013. 
  15. ↑ «Fellowship of the Royal Society». Royal Society. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Ιουλίου 2015. Ανακτήθηκε στις 13 Μαΐου 2015. 
  16. ↑ Gander, Kashmira (12 Μαΐου 2015). «Inge Lehmann's 127th Birthday: Pioneering seismologist celebrated by Google Doodle». The Independent. http://www.independent.co.uk/life-style/gadgets-and-tech/news/inge-lehmanns-127th-birthday-pioneering-seismologist-celebrated-by-google-doodle-10245694.html. Ανακτήθηκε στις 12 Μαΐου 2015. 
  17. ↑ Kevin McSpadden (13 Μαΐου 2015). «New Google Doodle Honors Pioneering Seismologist Inge Lehmann». Time.com. Ανακτήθηκε στις 13 Μαΐου 2015. 

Βιβλιογραφία

Επεξεργασία


Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Ίνγκε_Λέμαν&oldid=10416333"