Όντενσε
Το Όντενσε (δανικά: Odense προφορά ΔΦΑ: [ˈoðˀn̩sə]) είναι η τρίτη μεγαλύτερη πόλη της Δανίας (μετά την Κοπεγχάγη και το Ώρχους) και η μεγαλύτερη του νησιού της Φιονίας. Ο πληθυσμός της πόλης το 2025 ανερχόταν στους 185.480 κατοίκους, ενώ του δήμου ανερχόταν στους 210.803, καθιστώντας τον τον τέταρτο πιο πυκνοκατοικημένο της χώρας.
| Όντενσε Odense | |||
|---|---|---|---|
 | |||
| |||
  Οντένσε | |||
 | |||
| Χώρα |  Δανία | ||
| Διοικητική υπαγωγή | Δήμος Όντενσε | ||
| Ίδρυση | 1355 | ||
| Διοίκηση | |||
| • Δήμαρχος | Peter Rahbæk Juel (από 2016) | ||
| Έκταση | 79.3 km2 | ||
| Υψόμετρο | 13 μέτρα | ||
| Πληθυσμός | 185.480 (1 Ιανουαρίου 2025)[1] | ||
| Ταχ. κωδ. | 5000 | ||
| Τηλ. κωδ. | 6 | ||
| Ζώνη ώρας | UTC+01:00 (επίσημη ώρα) UTC+02:00 (θερινή ώρα) | ||
| Ιστότοπος | Επίσημος ιστότοπος | ||
 Σχετικά πολυμέσα | |||
Ετυμολογία
ΕπεξεργασίαΤο όνομα Όντενσε προέρχεται από την φράση Odins vé, που σημαίνει «ιερό του Όντιν», καθώς η περιοχή ήταν γνωστή ως ιερό για τους λάτρεις του σκανδιναβικού θεού Όντιν.[2]
Ιστορία
ΕπεξεργασίαΠρώιμη ιστορία
ΕπεξεργασίαΤο Όντενσε είναι μια από τις παλαιότερες πόλεις της Δανίας. Αρχαιολογικές ανασκαφές στην περιοχή δείχνουν στοιχεία οικισμού πάνω από 4.000 χρόνων, τουλάχιστον από την εποχή του λίθου.[3][2] Οι Βίκινγκς έχτισαν πολυάριθμες οχυρώσεις κατά μήκος των όχθων του ποταμού της πόλης για να την υπερασπιστούν από τους εισβολείς που έρχονταν από την ακτή.[3]
Η πόλη γιόρτασε την χιλιοστή επέτειο της το 1988, τιμώντας την πρώτη αναφορά του ονόματος της πόλης σε μια επιστολή με ημερομηνία 18 Μαρτίου 988 από τον αυτοκράτορα Όθωνα Γ΄ της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, η οποία παραχώρησε δικαιώματα πόλης στο Όντενσε και τους γειτονικούς οικισμούς.[4]
Μέχρι το 1070, το Όντενσε είχε ήδη εξελιχθεί σε μια πόλη με κύρος στη Δανία.[2] Ο Κνούτος Δ΄, που θεωρείται ο τελευταίος βασιλιάς των Βίκινγκ, δολοφονήθηκε από ανυπότακτους αγρότες, δυσαρεστημένους με τους υψηλούς φόρους που επέβαλε στην πόλη, σε μοναστήρι της πόλης στις 10 Ιουλίου 1086.[2]
Μεσαίωνας
ΕπεξεργασίαΚατά τον μεσαίωνα, χτίστηκαν στην πόλη αρκετές εκκλησίες και μοναστήρια. Η εκκλησία του Αγίου Κνούτου (Skt. Knuds Kirke), που τώρα είναι ο καθεδρικός ναός της πόλης, χρονολογείται από τα τέλη του 13ου αιώνα και ήταν στενά συνδεδεμένη με το Τάγμα του Άγιου Βενέδικτου.
Το 1247 το Όντενσε πυρπολήθηκε από τον Άβελ της Δανίας κατά τη διάρκεια συγκρούσεων με τον αδελφό του βασιλιά Ερρίκου Δ΄.[5] Παρ 'όλα αυτά, η πόλη συνέχισε να ακμάζει οικονομικά κατά τον μεσαίωνα, προσελκύοντας πολλούς εμπόρους και τεχνίτες που εμπορεύονταν τα προϊόντα τους.[6]
Μετά τη Δανική θρησκευτική μεταρρύθμιση, η οποία περιελάμβανε την καταστολή της καθολικής επισκοπής το 1536, η πόλη γνώρισε μια παρατεταμένη περίοδο ευημερίας από τη δεκαετία του 1530 έως τα μέσα του 17ου αιώνα, και έγινε το εμπορικό κέντρο της βόρειας Φιονίας. Μία από τις κύριες πηγές εισοδήματος ήταν η πώληση βοοειδών, παρέχοντας σημαντικά κεφάλαια για την κατασκευή ξύλινων σπιτιών για τους τοπικούς εμπόρους.
Η ευημερία της πόλης έφτασε σε απότομο τέλος στα τέλη της δεκαετίας του 1650, όταν επιβλήθηκαν βαριοί φόροι μετά το τέλος των Δανοσουηδικών πολέμων. Ακολούθησε μια περίοδος στασιμότητας μέχρι τα τέλη του 18ου αιώνα.[7] Το 1700 ο πληθυσμός του Όντενσε ανερχόταν στους 4.000 κατοίκους περίπου.[3]
Ανάπτυξη και σύγχρονη ιστορία
ΕπεξεργασίαΔραματικές αλλαγές ξεκίνησαν στο Όντενσε τον 18ο αιώνα για τον εκσυγχρονισμό της πόλης και καταρτίστηκε ένα σπουδαίο σχέδιο ανάπτυξης. Πολλά παλάτια, κτίρια και εκκλησίες ανακαινίστηκαν αυτήν την περίοδο. Ένα κανάλι μήκους 8 χιλιομέτρων και βάθους 7,5 μέτρων από το λιμάνι του Όντενσε προς το φιόρδ κατασκευάστηκε μεταξύ 1796 και 1806 για να διευκολύνει την ανάπτυξη του Όντενσε ως λιμενική πόλη, αυξάνοντας ριζικά το επίπεδο εμπορίου και τον πληθυσμό του.[2][8] Το θέατρο του Όντενσε που ιδρύθηκε το 1796 είναι το πρώτο επαρχιακό θέατρο της Δανίας και το δεύτερο παλαιότερο της χώρας.[9]
Από τη δεκαετία του 1840, η πόλη γνώρισε μια περίοδο ταχείας επέκτασης πέρα από τα παραδοσιακά της όρια, και έγινε η δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της Δανίας. Το 1853 άνοιξαν στο Όντενσε τα πρώτα σύγχρονα εργοστάσια ύδρευσης και φυσικού αερίου της Δανίας.[7] Το εμπόριο ενισχύθηκε περαιτέρω με την κατασκευή σιδηροδρόμου κατά μήκος της Φιονίας το 1865 και η πόλη έγινε ένας από τους μεγαλύτερους σιδηροδρομικούς κόμβους της Δανίας.[2][3] Όλα αυτά παρείχαν την ιδανική βάση για τη βιομηχανοποίηση, προσελκύοντας ένα ευρύ φάσμα βιομηχανιών, όπως του σιδήρου και τα μετάλλων, της υφαντουργίας, καθώς και των τροφίμων και των ποτών.
Το 1900 η πόλη είχε περίπου 35.000 κατοίκους.[3] Το πιο διάσημο ορόσημο του Όντενσε ήταν το Όντινστόρνετ (Odinstårnet, δηλαδή ο πύργος του Όντιν), που κατασκευάστηκε το 1935, ως ο δεύτερος ψηλότερος πύργος στην Ευρώπη, μετά τον Πύργο του Άιφελ. Ο πύργος αυτός ανατινάχθηκε κατά την διάρκεια του Δεύτερου Παγκόσμιου Πόλεμου το 1944 και δεν έχει ξαναχτίστηκε από τότε.[10] Ωστόσο, ένα μικρό μοντέλο του βρίσκεται τώρα στο πάρκο Όντινσπαρκεν (Odinsparken), στην περιοχή όπου βρισκόταν το πρωτότυπο.
Μέχρι την έναρξη της βιομηχανικής επανάστασης στην Δανία, το Όντενσε ήταν η δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της Δανίας, αλλά ξεπεράστηκε από το Ώρχους. Από τη δεκαετία του 1960, το Όντενσε γίνεται ολοένα και περισσότερο πολιτιστικό κέντρο, με την ίδρυση πανεπιστημίου το 1966 και την έναρξη εμπορικών εκθέσεων, συμπεριλαμβανομένου του μεγάλου Συνεδριακού Κέντρου του Όντενσε.[2]
Γεωγραφία
ΕπεξεργασίαΤο Όντενσε βρίσκεται στο βορειοανατολικό κέντρο του νησιού Φιονία. Ο ποταμός του Όντενσε ρέει μέσα από την πόλη, στα νότια της κύριας εμπορικής περιοχής.[11]
Κλιμα
ΕπεξεργασίαΤο Όντενσε έχει ωκεάνιο κλίμα σύμφωνα με την κλιματική ταξινόμηση Κέππεν. Τα ήπια καλοκαίρια χαρακτηρίζονται από μέσες μέγιστες θερμοκρασίες που υπερβαίνουν τους 20°C, ενώ οι χειμώνες χαρακτηρίζονται από ελάχιστες θερμοκρασίες που πέφτουν λίγο κάτω από το μηδέν. Οι πιο θερμοί μήνες κατά μέσο όρο είναι ο ιούλιος και ο αύγουστος με μέγιστες θερμοκρασίες 21°C και μέσες ημερήσιες θερμοκρασίες 17°C και 16°C αντίστοιχα.[12] Οι εξωτροπικοί κυκλώνες επηρεάζουν συχνά την περιοχή, συμβάλλοντας σε πολλές βροχοπτώσεις.[12] Οι πιο κρύοι μήνες είναι ο ιανουάριος και ο φεβρουάριος, με μέση ημερήσια θερμοκρασία 0°C και ελάχιστες -2°C και -3°C αντίστοιχα.[12]
Οικονομία
Επεξεργασία
Το Όντενσε είναι το σημαντικότερο βιομηχανικό και εμπορικό κέντρο της φιονίας και η κεντρική τοποθεσία της πόλης στη Δανία την καθιστά ένα από τα εθνικά κέντρα συνεδρίων και εκδηλώσεων. Το 2002, το 51% του εργατικού δυναμικού απασχολούνταν στον τομέα των υπηρεσιών, ενώ μόνο το 13% εργαζόταν στη βιομηχανία.[13]
Το εμπορικό κέντρο Ρόσενγκορτσέντρετ (Rosengårdcentret) βρίσκεται στο νοτιοανατολικό τμήμα της Όντενσε. Χρονολογείται από το 1971 και είναι το μεγαλύτερο στη Δανία, με επιφάνεια 140.000 τ.μ. και διαθέτει περισσότερα από 150 καταστήματα, καθώς και εστιατόρια, κινηματογράφο και γυμναστήριο.[14]
Ο τουρισμός αποτελεί σημαντική πηγή εισοδήματος για την πόλη. Το 2008, ο δήμος του Όντενσε κατατάχθηκε έβδομος στη Δανία σε κέρδος από τον τουρισμό.[15] Το 2011, ο ζωολογικός κήπος του Όντενσε ήταν το πιο δημοφιλές τουριστικό αξιοθέατο της φιονίας και το ενδέκατο πιο δημοφιλές στη Δανία με 405.913 επισκέπτες.[16]
Εκπαίδευση
ΕπεξεργασίαΤο πανεπιστήμιο του Όντενσε, το οποίο ιδρύθηκε το 1964, ήταν το πρώτο από τα τρία νέα επαρχιακά πανεπιστήμια που δημιουργήθηκαν για να μετριάσουν την πίεση των πανεπιστημίων της Κοπεγχάγης και του Ώρχους. Στο τέλος του 20ού αιώνα, υπήρχαν 11.000 φοιτητές και περίπου 5.000 υπάλληλοι. Πριν ενταχθεί στο πανεπιστήμιο της Νότιας Δανίας το 1998, διέθετε τέσσερις σχολές που κάλυπταν τις τέχνες, την ιατρική και τις φυσικές και κοινωνικές επιστήμες.
Το πανεπιστήμιο της Νότιας Δανίας (Syddansk Universitet) ιδρύθηκε το 1998 ως συγχώνευση του πανεπιστημίου του Όντενσε και άλλων 3 σχολών. Με περίπου 26.000 φοιτητές το 2012, είναι το τρίτο μεγαλύτερο πανεπιστήμιο της Δανίας.[17]
Το Όντενσε φιλοξενεί επίσης οκτώ γυμνάσια, 21 δημόσια δημοτικά σχολεία καθώς και πολλά ιδιωτικά σχολεία.[18][19]
Αθλητισμός
ΕπεξεργασίαΟ πιο σημαντικός ποδοσφαιρικός σύλλογος της πόλης είναι η Όντενσε Μπόλντκλουμπ που ιδρύθηκε το 1887. Στην πόλη εδρεύει επίσης η επαγγελματική ομάδα χόκεϊ επί πάγου Odense Bulldogs και η ομάδα ράγκμπι RC Odense.
Υπάρχουν πολλά μικρότερα αθλητικά σωματεία στο Όντενσε που καλύπτουν αθλήματα όπως στίβο, μπάντμιντον, μπάσκετ, πυγμαχία, αναρρίχηση, ποδηλασία, κωπηλασία, ξιφασκία, ποδόσφαιρο, γκολφ, γυμναστική, χάντμπολ, καράτε, ιππασία, πατινάζ, σκοποβολή, κολύμβηση, πινγκ-πονγκ, τένις, βόλεϊ, γιόγκα και πάλη, καθώς και αρκετά που ειδικεύονται σε εγκαταστάσεις για άτομα με αναπηρίες.[20][21]
Διεθνείς σχέσεις
ΕπεξεργασίαΟ δήμος του Όντενσε είναι αδελφοποιημένος με τις εξής πόλεις:[22]
Κολόμπους, Ηνωμένες Πολιτείες
Φουναμπάσι, Ιαπωνία
Χρόνινγκεν, Ολλανδία
Ίξαν, Νότια Κορέα
Σμύρνη, Τουρκία
Κάουνας, Λιθουανία
Κίεβο, Ουκρανία
Κλάκσβικ, Νησιά Φερόε
Κόπαβογκουρ, Ισλανδία
Νόρσεπινγκ, Σουηδία- Έστερσουντ, Σουηδία
Σβερίν, Γερμανία
Σάοξινγκ, Κίνα
Σεντ Όλμπανς, Αγγλία
Τάμπερε, Φινλανδία
Τρόντχαϊμ, Νορβηγία
Ουπερναβίκ, Γροιλανδία
Παραπομπές
Επεξεργασία- ↑ www
.statistikbanken .dk /BY1. - ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 «Odense, Denmark». Danishnet.com. Ανακτήθηκε στις 28 Ιουνίου 2014.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Renouf 2003, σελ. 58.
- ↑ «Odense Bys Historie» (στα Δανικά). Odense Bys Museer. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Ιουλίου 2014. Ανακτήθηκε στις 27 Ιουνίου 2014.
- ↑ «Abel og hans sønner» (στα Δανικά). Dengang.dk. Ανακτήθηκε στις 28 Ιουνίου 2014.
- ↑ «Odense». Encyclopædia Britannica. https://www.britannica.com/EBchecked/topic/425058/Odense. Ανακτήθηκε στις 26 June 2014.
- ↑ 7,0 7,1 «Odense – historie» (στα da). Den Store Danske. http://www.denstoredanske.dk/Danmarks_geografi_og_historie/Danmarks_geografi/Fyn/Fyn_-_byer/Odense/Odense_%28Historie%29. Ανακτήθηκε στις 26 June 2014.
- ↑ Thestrup, Andersen & Oxenvad 1986, σελίδες 193–200.
- ↑ «Odense Teater» (στα da). Den Store Danske. 17 April 2012. http://www.denstoredanske.dk/Kunst_og_kultur/Teater/Danske_teatre/Odense_Teater. Ανακτήθηκε στις 29 June 2014.
- ↑ Lauridsen 2007, σελ. 151.
- ↑ Harding 2009, σελ. 72.
- ↑ 12,0 12,1 12,2 «Climate of Odense, Denmark; Average Weather». ClimaTemps. Ανακτήθηκε στις 30 Ιουνίου 2014.
- ↑ «Danmarks Købstæder: Odense, Byhistorie» (στα Δανικά). Dansk Center for Byhistorie. Ανακτήθηκε στις 29 Ιουνίου 2014.
- ↑ «Om centret» (στα Δανικά). Rosengårdcentret. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Ιουλίου 2014. Ανακτήθηκε στις 29 Ιουνίου 2014.
- ↑ «Turismen i tal» (PDF) (στα Δανικά). Visit Denmark. Ανακτήθηκε στις 2 Ιουλίου 2014.
- ↑ «Turist-boom: Fulde huse i fynske attraktioner» (στα Δανικά). Fyens.dk. 22 Μαΐου 2012. Ανακτήθηκε στις 2 Ιουλίου 2014.
- ↑ «Syddansk Universitet» (στα da). Den Store Danske. http://www.denstoredanske.dk/Erhverv,_karriere_og_ledelse/P%C3%A6dagogik_og_uddannelse/Danske_universiteter/Syddansk_Universitet?highlight=syddansk%20universitet. Ανακτήθηκε στις 12 July 2014.
- ↑ «Her kan du læse om de uddannelser, der er i Odense» (στα Δανικά). Odense Kommune. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Ιουλίου 2014. Ανακτήθηκε στις 5 Ιουλίου 2014.
- ↑ «Fri- og Privatskoler i Odense Kommune» (PDF) (στα Δανικά). UUO Ungdommens Uddannelsesvejledning Odense og Omegn. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 15 Ιουλίου 2014. Ανακτήθηκε στις 5 Ιουλίου 2014.
- ↑ «Sportsklubber i Odense Kommune» (στα Δανικά). Ny Sport. Ανακτήθηκε στις 6 Ιουλίου 2014.
- ↑ «Odense Roklub» (στα Δανικά). Odense Roklub. Ανακτήθηκε στις 29 Ιανουαρίου 2024.
- ↑ «Principielle rammer for internationale indsatser». odense.dk (στα Δανικά). Odense Kommune. 4 Οκτωβρίου 2022. σελ. 3. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Δεκεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 8 Ιανουαρίου 2024.