Το Όριο Χαγιάσι (Hayashi) στην Αστροφυσική και ειδικότερα στη θεωρία της αστρικής εξελίξεως, είναι η ανώτατη τιμή που μπορεί να πάρει η ακτίνα ενός αστέρα συγκεκριμένης μάζας. Για όσο χρόνο ένας αστέρας είναι σε κατάσταση πλήρους υδροστατική ισορροπία — οπότε η δύναμη της βαρύτητας προς το κέντρο εξισορροπείται από την πίεση του αερίου και την πίεση ακτινοβολίας — η ακτίνα του αστέρα δεν μπορεί να υπερβεί το όριο Χαγιάσι. Το γεγονός αυτό έχει σημαντικές επιπτώσεις για την εξέλιξη ενός αστέρα, τόσο κατά την περίοδο του σχηματισμού του, όσο και κατά το ύστερο μέρος της ζωής του στην Κύρια Ακολουθία.

Στο Διάγραμμα Hertzsprung-Russell το όριο Χαγιάσι αντιστοιχεί σε μία σχεδόν κάθετη γραμμή σε θερμοκρασία περίπου 3500° K. Οι ψυχρότεροι αστέρες δεν διαθέτουν ζώνη μεταφοράς της θερμότητας με ακτινοβολία στο εσωτερικό τους και τα θεωρητικά πρότυπα της αστρικής δομής τους δεν δίνουν λύση στα δεξιά αυτής της γραμμής, όπου ένας αστέρας βρίσκεται σε ισορροπία (με χαμηλότερες επιφανειακές θερμοκρασίες). Για τον λόγο αυτό, οι αστέρες περιορίζονται στα αριστερά αυτού του ορίου για όλο τον χρόνο κατά τον οποίο παραμένουν σε υδροστατική ισορροπία, και η περιοχή στα δεξιά της γραμμής είναι ένα είδος «απαγορευμένης ζώνης». Ωστόσο υπάρχουν εξαιρέσεις στο όριο Χαγιάσι: οι καταρρέοντες βαρυτικά πρωτοαστέρες και οι αστέρες με ισχυρά μαγνητικά πεδία που επηρεάζουν την εσωτερική μεταφορά ενέργειας με ρεύματα μεταφοράς ύλης[1].

Οι ερυθροί γίγαντες είναι αστέρες που έχουν διαστείλει τα εξωτερικά τους στρώματα προκειμένου να εξισορροπήσουν κατά τη φάση της συντήξεως ηλίου στον πυρήνα τους. Αυτή η διαστολή τους μετακινεί προς τα άνω και δεξιά στο διάγραμμα H-R. Αλλά περιορίζονται από την ύπαρξη του ορίου Hayashi ώστε η διαστολή τους να μη ξεπεράσει μια ορισμένη ακτίνα[2].

Το όριο Χαγιάσι πήρε το όνομά του από τον σύγχρονο Ιάπωνα αστροφυσικό Τσουσίρο Χαγιάσι (Chushiro Hayashi)[3].

Δείτε επίσης Επεξεργασία

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. Clowes, Chris (3 Ιουλίου 2005). «Hertzsprung-Russell Diagram». Peripatus. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Μαΐου 2007. Ανακτήθηκε στις 4 Μαΐου 2007. 
  2. Hayashi, Chushiro; Hoshi, Reun (1961). «Outer Envelope of Giant Stars with Surface Convection Zone». Publications of the Astronomical Society of Japan 13: 442–449. http://adsabs.harvard.edu/abs/1961PASJ...13..442H. Ανακτήθηκε στις 2007-05-03. 
  3. Tenn, Joe (8 Ιουνίου 2004). «Chushiro Hayashi». Sonoma State University. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 3 Μαΐου 2007.