Ύπνος (μυθολογία)
Στην ελληνική μυθολογία, ο Ύπνος ήταν θεός ή δαίμονας, που αποτελούσε την προσωποποίηση του ύπνου. Σύμφωνα με τον Ησίοδο στη Θεογονία, ο Ύπνος και ο δίδυμος αδελφός του, ο Θάνατος, ήταν «δεινοί Θεοί» που κατοικούσαν στον Τάρταρο, παιδιά της Νύχτας και του Ερέβους.[1] Ο Ύπνος μυθολογείται ότι είχε είτε χίλιους, είτε τρεις γιους ή αδελφούς (εκτός από τον Θάνατο): τον Μορφέα, τον Φοβήτορα και τον Φάντασο. Κατά τον Όμηρο, που τον αποκαλεί νήδυμο (γλυκύ),[2] τόπος κατοικίας του Ύπνου ήταν η νήσος Λήμνος, [3] ενώ από τους μεταγενέστερους συγγραφείς του αποδιδόταν μια δική του φανταστική πατρίδα, η «Νήσος των Ονείρων».Επίσης ο Ύπνος λατρευόταν πολύ στην κυρίως Ελλάδα. Σημαντικά κέντρα της λατρείας του Ύπνου ήταν η Επίδαυρος, η Τροιζήνα και η Ολυμπία.
| Θεός Ύπνος | |
|---|---|
| Θεός του ύπνου | |
 Ο θεός Ύπνος με τον δίδυμο αδερφό του, θεό Θάνατο. | |
| Σύμβολα | Παπαρούνα |
| Σύζυγος-οι | Πασιθέα (μία από τις Χάριτες) |
| Γονείς | Έρεβος και Νυξ |
| Αδέλφια | Αιθέρας, Ημέρα, Στυξ (πιθανόν), Χάροντας και Θάνατος |
| Τέκνα | Μορφέας, Φοβήτορας, Φάντασος και άλλα 997 παιδιά |
 Σχετικά πολυμέσα | |
| wikidata (π) | |
Τον θεωρούσαν ήσυχο και πράο θεό ή δαίμονα, που πλανιόταν στη γη και τον απεικόνιζαν πότε ως ωραίο νέο, που έσπερνε στη Γη γλυκά όνειρα ή κοιμόταν σε μια κλίνη, πότε ως δαίμονα με φτερά, που μετέφερε ένα νεκρό με το θάνατο.[4]
Ο ύπνος στην τέχνη
ΕπεξεργασίαΟ Ύπνος απασχόλησε την τέχνη με πολλές μορφές και συχνά τον απεικονίζουν με φτερά αετού ή πεταλούδας στο μέτωπο ή με ένα κέρας, από το οποίο σκορπίζονται τα όνειρα. Στην αρχαία τέχνη, ο Ύπνος απεικονίζεται ως γυμνός νέος, μερικές φορές με γενειάδα και φτερά στο κεφάλι, ή ως κοιμώμενος άνδρας πάνω σε κρεβάτι από πούπουλα με μαύρες κουρτίνες γύρω, ενώ ο Μορφέας αποτρέπει τυχόν θορύβους που θα μπορούσαν να τον ξυπνήσουν. Αρχικά τα όνειρα εμφανίζονταν ως αδελφοί ή αδελφές του Ύπνου, αλλά αργότερα το όνειρο καθιερώθηκε ως γιός του Ύπνου. Ο Ερμής ήταν κι αυτός θεός του Ύπνου. Στην κιβωτό του Κυψέλου, στην Ολυμπία, τα δύο αδέλφια, δηλαδή ο Ύπνος και ο θάνατος, εικονίζονται σαν αγοράκια που κοιμούνται στην αγκαλιά της μητέρας τους, ο Θάνατος ζωγραφισμένος με μαύρο χιτώνα και ο Ύπνος με άσπρο. Στη Σπάρτη η απεικόνισή του συνοδεύεται πάντα από εκείνη του Θανάτου. Σε μεταγενέστερα χρόνια ο Θάνατος και ο Ύπνος συγχωνεύτηκαν σε μία θεότητα.[5]
Δείτε επίσης
Επεξεργασία- Ο αστεροειδής 14827 Ύπνος (14827 Hypnos), που ανακαλύφθηκε το 1986, πήρε το όνομά του από τον μυθικό αυτό θεό.
- Ύπνος (Βρετανικό Μουσείο, αρ. 267)
- Ύπνος (Μουσείο ντελ Πράδο, αρ. 89-Ε)
Παραπομπές
Επεξεργασία- ↑ Ησίοδος, Θεογονία, 759
- ↑ Ιλιάδα Β2, Ιλιάδα Κ 91, Ιλιάδα Ξ 242
- ↑ Ιλιάδα Ξ 230
- ↑ Γιάννης Λάμψας, Λεξικό του αρχαίου κόσμου, τόμ. Δ, σ. 738 ISBN 960-666-935-1
- ↑ Παυσανίας, Ελλάδος περιήγησις V 18, 1
Πηγές
Επεξεργασία- Emmy Patsi-Garin, Επίτομο λεξικό Ελληνικής Μυθολογίας, εκδ. οίκος «Χάρη Πάτση», Αθήνα 1969