Αθανάσιος Μανασσής
Ο Αθανάσιος Μανασής διετέλεσε Πατριάρχης Αντιοχείας (ως Αθανάσιος Α΄) από το 1157 έως το θάνατό του στις 29 Ιουνίου 1170.
| Αθανάσιος Μανασσής | |
|---|---|
| Γενικές πληροφορίες | |
| Θάνατος | 29 Ιουνίου 1170 |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | ορθόδοξος ιερέας |
| Αξιώματα και βραβεύσεις | |
| Αξίωμα | Ελληνορθόδοξος Πατριάρχης Αντιοχείας (1157–1170) |
Βιογραφία Επεξεργασία
Λίγα είναι γνωστά για την καταγωγή του. Το σπάνιο επώνυμό του υποδηλώνει κάποια σχέση με τον σύγχρονό του συγγραφέα Κωνσταντίνο Μανασσή, αλλά δεν ξέρουμε ποιά. Με το μόνο γραπτό του που σώζεται, τον Έπαινο στον Όσιο Χριστόδουλο της Πάτμου, που συντάχθηκε πριν την Πατριαρχία του για τη γιορτή της ανακομιδής των λειψάνων του οσίου, γνωρίζουμε ότι ήταν μοναχός στη Μονή του Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου στην Πάτμο. Το κείμενο αυτό προδίδει επίσης τη μεγάλη λογοτεχνική και ρητορική του δεινότητα.
Εξελέγη πατριάρχης σε διαδοχή του Σωτήριχου Πεντεύγενου, ο οποίος είχε εκλεγεί το 1155, αλλά καταδικάστηκε για κάποιο δογματικό ζήτημα από Συνόδους που συνήλθαν στην Κωνσταντινούπολη το 1156 - 1157 και, η εκλογή του ακυρώθηκε (εμφανίζεται ως υποψήφιος Αντιοχείας σε μια πράξη με ημερομηνία 12 Μαΐου 1157).
Κατά τη διάρχκεια της κατάληψης της Αντιόχειας από τους Σταυροφόρους (Ρεϋνάλδος του Σατιγιόν, κατόπιν Βοημούνδος Γ΄), ο Πατριάρχης διέμενε στην Κωνσταντινούπολη, στη Μονή των Οδηγών που του είχε παραχωρηθεί. Ο Αθανάσιος Μανασσής ήταν παρών στην Αγία Σοφία τα Χριστούγεννα του 1161, όταν ο Πατριάρχης Λουκάς Χρυσοβέργης τέλεσε τον γάμο του αυτοκράτορα Μανουήλ Α΄ Κομνηνού με την Πριγκίπισσα Μαρία της Αντιόχειας. Συμμετείχε επίσης σε Σύνοδο που πραγματοποιήθηκε στην πρωτεύουσα τον Μάρτιο του 1166 για να εξετάσει την έννοια του χωρίου «ὅτι ὁ πατήρ μου μείζων μού ἐστι[1]».
Τον Αύγουστο του 1164, ο Νουρεντίν Ζενγκί συνέλαβε τον Βοημούνδο Γ΄ της Αντιόχειας και τον απελευθέρωσε χάρη στην παρέμβαση του αυτοκράτορα Μανουήλ. Έκανε μια ευχαριστήρια επίσκεψη στην Κωνσταντινούπολη στα τέλη του 1165 και επέτρεψε στον Αθανάσιο να εγκατασταθεί στην Αντιόχεια. Ο Αθανάσιος λοιπόν έφυγε μαζί του λίγο μετά τη Σύνοδο του Μαρτίου 1166. Η άφιξή του εκνεύρισε τον Λατίνο Πατριάρχη Αιμερί ντε Λιμόζ, ο οποίος το 1168 υποδέχτηκε με μεγαλοπρέπεια τον πατριάρχη των Συροϊακωβιτών «για να ταπεινώσει τους Έλληνες[2]».
Ο Αθανάσιος Μανασσής έχασε την ζωή του σε σεισμό. «Η μεγάλη εκκλησία των Ελλήνων κατέρρευσε εντελώς (...) Όταν μπήκαν σε αυτήν, βρήκαν τον τελευταίο [Αθανάσιο] συντριμμένο από τον σεισμό. Τον πήραν, ενώ ανέπνεε και τον μετέφεραν έξω από την πόλη. Εξέπνευσε καθοδόν[3]».
Το Σιναϊτικό χειρόγραφο 482 (1117) περιέχει ένα σύντομο απόσπασμα από τον «Βίο του Παναγιωτάτου Πατριάρχου Αντιοχείας Αθανάσιου Μανασσή».
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ Ιωάννης ιδ΄ 28
- ↑ Michel le Syrien, Chronique, éd. Chabot, III, σελ. 332.
- ↑ Michel le Syrien, Chronique, éd. Chabot, III, σελ. 339.
Πηγές Επεξεργασία
- Failler, Albert (1993). «Le patriarche d'Antioche Athanase Ier Manassès». Revue des études byzantines 51: 63-75. https://www.persee.fr/doc/rebyz_0766-5598_1993_num_51_1_1869. Ανακτήθηκε στις 21 Ιουλίου 2021.