Μαρία της Αντιόχειας (1145-1182)

Η Μαρία της Αντιόχειας (1145 - 1182) από τον Οίκο του Πουατιέ-Αντιόχειας ήταν σύζυγος του Μανουήλ Α΄ Κομνηνού.

Μαρία της Αντιόχειας
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση1145
Αντιόχεια
Θάνατος1182
Κωνσταντινούπολη
Αιτία θανάτουασφυξία
Συνθήκες θανάτουθανατική ποινή
Χώρα πολιτογράφησηςΒυζαντινή Αυτοκρατορία
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταμοναχή
Οικογένεια
ΣύζυγοςΜανουήλ Α΄ Κομνηνός
ΣύντροφοςΑλέξιος Κομνηνός
ΤέκναΑλέξιος Β΄ Κομνηνός
ΓονείςΡαϋμόνδος της Αντιόχειας και Κωνσταντία της Αντιόχειας
ΑδέλφιαΒοημούνδος Γ΄ της Αντιόχειας
Φιλίππα της Αντιοχείας
Αγνή της Αντιόχειας
Ιωάννα του Σατιγιόν-Αντιόχειας
ΟικογένειαΟίκος του Πουατιέ
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμααντιβασιλιάς (1180–1182, Αλέξιος Β΄ Κομνηνός)
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Η Μαρία της Αντιόχειας γεννήθηκε το 1145. Ήταν κόρη του Ραϋμόνδου του Πουατιέ και της Κωνσταντίας της Αντιόχειας. Παντρεύτηκε τον Μανουήλ Α΄ Κομνηνό τα Χριστούγεννα του 1161[1]. Η μόνη ανάμειξη της Μαρίας στα πολιτικά πράγματα κατά τη βασιλεία του συζύγου της ήταν όταν ένας διερμηνέας, ο Ααρών Ισαάκιος κατά της διάρκεια ακρόασης πρεσβευτικής αποστολής, συμβούλευσε τους ξένους πρέσβεις να μην αποδεχθούν πολύ γρήγορα τις προτάσεις του αυτοκράτορα, αλλά η Μαρία κατάλαβε τι ειπώθηκε και αποκάλυψε την προδοσία του διερμηνέα στο σύζυγό της. Τότε εκείνος έβαλε και τον τύφλωσαν[2].

Για αρκετά χρόνια ήταν άτεκνη, αλλά μετά από μια αποβολή τον Σεπτέμβριο του 1169 έγινε μητέρα του Αλέξιου Β΄ Κομνηνού. Ο σύζυγός της έλαβε όλα εκείνα τα μέτρα με τα οποία θα κατοχύρωνε τον γιο του ως διάδοχο και την αφοσίωση στο πρόσωπό του: η Μαρία θα έπρεπε να γίνει μοναχή και κυρίως να μην ξαναπαντρευτεί. Πράγματι μετά τον θάνατο του συζύγου της έγινε μοναχή ονόματι Ξένη. Έντονες υπήρξαν οι φήμες πως είχε εραστή, έναν ανιψιό του συζύγου της, τον πρωτοσέβαστο και πρωτοβεστιάριο Αλέξιο Κομνηνό[3].

Μετά τον θάνατο του συζύγου της ήταν όχι ιδιαίτερα δημοφιλής ως αντιβασίλισσα του νεαρού της γιου Αλέξιου Β΄ Κομνηνού, ενώ αντιμετώπισε την αντιπάθεια της πρόγονής της Μαρίας της Πορφυρογέννητης[1]. Η Μαρία η Πορφυρογέννητη υποκίνησε κίνημα σε βάρος της μητριάς της: αναθεματίστηκε αυτή κι ο εραστής της από κάποιον ιερέα στον ιππόδρομο[4].

Το τέλος της

Επεξεργασία

Ο Ανδρόνικος Α΄ Κομνηνός, εξάδελφος του Μανουήλ, κατηγόρησε τη Μαρία για συνωμοσία εναντίον του γιου της και για διαφθορά της καθαρότητας του στέμματος λόγω της σχέσης της με τον πρωτοσέβαστο. Όταν ο Ανδρόνικος Α΄ έφτασε στην Κωνσταντινούπολη ζήτησε -ανεπιτυχώς- από τρεις δικαστές του velum να την καταδικάσουν για προδοσία και η Μαρία κατέφυγε στη βοήθεια του γαμπρού της Μπέλα Γ΄ της Ουγγαρίας, ζητώντας του να λεηλατήσει περιοχές γύρω από το Βελιγράδι. Τελικά καταδικάστηκε για προδοσία σε φυλάκιση σε μια μικρή φυλακή κοντά στη Χρυσή Πύλη. Ο Αλέξιος Β΄ υπέγραψε την καταδικαστική απόφαση σε θάνατο της μητέρας του. Όμως η εκτέλεση αναβλήθηκε λόγω της άρνησης του γιου του Ανδρόνικου Μανουήλ και του γαμπρού του Γεωργίου να την εκτελέσουν. Τελικά στα τέλη του 1182 στραγγαλίστηκε και θάφτηκε στην ακτή.

Μετά το θάνατό της ο Ανδρόνικος Α΄ έβαλε να τη ζωγραφίσουν στα δημόσια πορτραίτα της ως μια ρυτιδωμένη γριά γυναίκα αν συνέβαινε ποτέ ο λαός να την συμπαθήσει[5].

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. 1,0 1,1 Garland 2000, σελ. 217.
  2. Garland 2000, σελ. 219.
  3. Garland 2000, σελ. 221.
  4. Garland 2000, σελ. 223.
  5. Garland 2000, σελ. 224-225.
  • Garland, Lynda (2000). Βυζαντινές αυτοκράτειρες. Γυναίκες και εξουσία στο Βυζάντιο, 527-1204,μτφρ. Νάνσυ Κουβαράκου. Αθήνα: Έλλην. ISBN 9789602864814. 
  • WOMEN IN POWER 1150-1200[1]