Αιδηψός Εύβοιας

Η Αιδηψός είναι χωριό του νομού Ευβοίας και τοπική έδρα του Δήμου Ιστιαίας - Αιδηψού όπως αυτός συστάθηκε σύμφωνα με το Πρόγραμμα Καλλικράτης. Βρίσκεται σε απόσταση 4 χιλιομέτρων βόρεια των Λουτρών Αιδηψού και 110 χιλιόμετρα βορειοδυτικά της Χαλκίδας. Ο πληθυσμός του ανέρχεται σε 1.249 κατοίκους, σύμφωνα με την απογραφή του 2011.

Αιδηψός Εύβοιας
Αιδηψός Εύβοιας 38°52′45″N 23°2′46″E
Χώρα	Ελλάδα
Διοικητική υπαγωγή	Δήμος Ιστιαίας - Αιδηψού
Γεωγραφική υπαγωγή	Εύβοια
Πληθυσμός	1.249 (2011)
Ταχ. κωδ.	343 00
Τηλ. κωδ.	2226
Ζώνη ώρας	UTC+02:00 (επίσημη ώρα) UTC+03:00 (θερινή ώρα)

Η σχετικά μικρή απόσταση από τα Λουτρά Αιδηψού έχει σχεδόν ενοποιήσει τα δύο μέρη, εν τούτοις δεν είναι μία ενιαία πόλη. Το χωριό Αιδηψός διατηρεί δικό του Μητροπολιτικο Ναό, Δημοτικό Σχολείο και Νηπιαγωγείο.

Η Αιδηψός είναι ένα γραφικό χωριό, με όμορφα σπίτια και αυλές. Τηρούνται πολλές απ' τις παραδόσεις και τα έθιμα, όπως το Κάψιμο των Στεφάνων, του "Αη Γιάννη Του Ριγανά" και, κατά τη διάρκεια των Αποκρεών, στην πλατεία διοργανώνεται γιορτή με χορούς. Επίσης, στην Αιδηψό υπάρχει έντονο το θρησκευτικό στοιχείο.

Στο κέντρο του χωριού βρίσκεται ο Ιερός Ναός της Κοιμήσεως της Θεοτόκου που είναι κτισμένος από το 1860, εγκαινιάστηκε το 1872 και είναι ρυθμού βασιλικής. Ο Ναός γιορτάζει στις 15 Αυγούστου, όπου διοργανώνεται πανηγύρι και την παραμονή γίνεται περιφορά της εικόνας.

Πίσω απ' την πλατεία, σε μικρό ύψωμα και δίπλα από το νεκροταφείο της Αιδηψού, βρίσκεται ο Ι.Ν. Αγίου Νικολάου. Χρονολογείται πριν το 1800, ενώ χαρακτηριστική είναι η χαμηλότατη είσοδος του, που χρησίμευε κατά την Τουρκοκρατία ώστε να μην λεηλατούσαν οι Τούρκοι το ναό.

Λίγα μέτρα ψηλότερα βρίσκεται και ο ναός του Προφήτη Ηλία, στον οποίο τελούνται καθιερωμένες λειτουργίες την παραμονή και ανήμερα της εορτής του και του οποίου η θέα -ο Βόρειος Ευβοϊκός και η περιοχή της Αιδηψού- είναι μαγευτική.

Στη νοτιοδυτική πλευρά του χωριού, σε ύψωμα βρίσκεται και το δημοτικό σχολείο του χωριού, το οποίο λειτουργεί από τις αρχές του 20ου αιωνα.

Παραλία του χωριού της Αιδηψού είναι ο Άγιος Νικολαος, περιοχή με όμορφες παραλίες και παραθαλάσσια ταβερνάκια, πιτσαρίες και καφετέριες/μπαρ. Εκεί βρίσκεται και ομώνυμος ναός, με μακρά ιστορία. Ανήμερα των Θεοφανείων τελείται και ο αγιασμός των υδάτων.

Έξω από την Αιδηψό, στο βουνό, βρίσκεται ο Ι.Ν. της Αγίας Παρασκευής, η οποία λατρεύεται ιδιαίτερα απ'τους ντόπιους, με αρκετές γυναίκες να φέρουν το όνομα της Αγίας. Η θέα της περιοχής είναι ειδυλλιακή. Ο νεόδμητος σχετικά ναός έχει χτιστεί λίγα μέτρα μακριά απ' τον παλαιό, για τον οποίο τα μοναδικά στοιχεία που διατίθενται και μερικοί λίθοι.

ο "Πύργος της Αιδηψού"

Πλάι στον Νέο Ναό βρίσκεται και ο "Πύργος Της Αιδηψού" ή "Φραγκούλα". Είναι ένας ενετικός τετράγωνος πύργος του 14ου αιώνα. Διατηρείται σε αρκετά μεγάλο ύψος και πρόκειται για ένα ερειπωμένο πύργο που εικάζεται ότι αποτελούσε κατοικία της Βαρώνης Πετρονέλλα Τόκο.Η Πετρονέλλα Τόκκο, διετέλεσε Κυρά της Αιδηψού και των Λιχάδων μεταξύ των ετών 1383 και 1410. Αποχώρησε το 1410, προφανώς λόγω των συνεχώς αυξανόμενων πειρατικών επιδρομών κατά την εποχή εκείνη στη Βόρεια Εύβοια.

Δεν είναι τυχαίο μάλιστα πως σε μία από τις πιο οργανωμένες πειρατικές και ληστρικές επιδρομές που έγινε το 1414 από στεριά και θάλασσα, η Αιδηψός, τόσο η αρχαία (σημερινή Λουτρόπολη), όσο και η νεώτερη (χωριό) κατεστράφησαν ολοσχερώς και οι κάτοικοι τους πουλήθηκαν ως σκλάβοι στα παζάρια της Ανατολής και της Β. Αφρικής.

Εξωκλήσια

Μερικά από τα εξωκλήσια που βρίσκονται πέριξ του χωριού είναι οι Ιεροί Ναοί: Ζωοδόχου Πηγής, Αγίου Αθανασίου, Αγίου Σπυρίδωνος, Αγίου Κωνσταντίνου, Αγίων Αποστόλων, όπως και τα εικονοστάσια των Αγίων Μαρίνας, Βλασίου, Φανουρίου, Τριάδος, Ιωάννου Προδρόμου του Αποκεφαλιστή, Παναγίας Ξενίας, όπου και τελούνται την παραμονή των εορτών τους δεήσεις.

Ιστορική εξέλιξη πληθυσμού από το 1879 έως το 2001