Αιδηψός Εύβοιας
Συντεταγμένες: 38°52′45.15″N 23°2′46.33″E / 38.8792083°N 23.0462028°E
Η Αιδηψός είναι οικισμός της Στερεάς Ελλάδας στην Περιφερειακή Ενότητα Εύβοιας.[1][2]
| Αιδηψός | |
|---|---|
 | |
Χάρτης  | |
| Διοίκηση | |
| Χώρα | Ελλάδα |
| Αποκεντρωμένη Διοίκηση | Θεσσαλίας-Στερεάς Ελλάδας |
| Περιφέρεια | Στερεάς Ελλάδας |
| Περιφερειακή Ενότητα | Ευβοίας |
| Δήμος | Αιδηψού |
| Δημοτική Ενότητα | Αιδηψού |
| Γεωγραφία | |
| Γεωγραφικό διαμέρισμα | Στερεά Ελλάδα |
| Νομός | Ευβοίας |
| Πληθυσμός | |
| Μόνιμος | 1.243 |
| Έτος απογραφής | 2021 |
| Πληροφορίες | |
| Ταχ. κώδικας | 343 00 |
| Τηλ. κωδικός | 2226 |
Γενικά στοιχεία
ΕπεξεργασίαΗ Αιδηψός βρίσκεται προς τις βορειοδυτικές ακτές της Εύβοιας και τους δυτικούς πρόποδες του όρους Τέλεθριο σε υψόμετρο 30 μέτρα.[2] Απέχει περίπου 18 χιλιόμετρα νοτιοδυτικά της Ιστιαίας (έδρα του δήμου) και 125 χιλιόμετρα βορειοδυτικά της Χαλκίδας. Συνορεύει, δυτικά και πριν τη θάλασσα με την Παραλία Αγίου Νικολάου ενώ στα νότιά της είναι τα Λουτρά Αιδηψού, οικισμούς με τους οποίους έχει σχεδόν ενοποιηθεί, εν τούτοις δεν είναι ενιαίοι. Το χωριό Αιδηψός διατηρεί δικό του Μητροπολιτικό Ναό (Κοιμήσεως της Θεοτόκου)[3], δημοτικό σχολείο[4] και νηπιαγωγείο[5].
Η Αιδηψός είναι ένα γραφικό χωριό, με όμορφα σπίτια και αυλές. Τηρούνται πολλές απ' τις παραδόσεις και τα έθιμα, όπως το Κάψιμο των Στεφάνων, του «Αη Γιάννη Του Ριγανά» και, κατά τη διάρκεια των Αποκρεών, στην πλατεία διοργανώνεται γιορτή με χορούς.
Στη νοτιοδυτική πλευρά του χωριού, σε ύψωμα βρίσκεται και το δημοτικό σχολείο του χωριού, το οποίο λειτουργεί από τις αρχές του 20ου αιώνα.
Παραλία του χωριού της Αιδηψού είναι ο Άγιος Νικόλαος. Εκεί βρίσκεται και ομώνυμος ναός, με μακρά ιστορία. Ανήμερα των Θεοφανίων τελείται και ο αγιασμός των υδάτων.
Διοικητικά στοιχεία
ΕπεξεργασίαΑναφέρεται επίσημα, μετά την ενσωμάτωση της Εύβοιας (1833), το 1835 να ορίζεται έδρα του τότε δήμου Αιδηψίων και το 1912 στο ΦΕΚ 245Α - 16/08/1912 να ορίζεται έδρα της ομώνυμης κοινότητας.[6] Σύμφωνα με το σχέδιο Καλλικράτης και την τροποποίησή του Κλεισθένης Ι, ανήκει στην Κοινότητα Λουτρών Αιδηψού[7] που υπάγεται στη Δημοτική Ενότητα Αιδηψού του Δήμου Ιστιαίας - Αιδηψού ενώ σύμφωνα με την απογραφή 2011 έχει 1.249 κατοίκους[8].
Ιστορική εξέλιξη πληθυσμού από το 1879 έως το 2011
Επεξεργασία
Πύργος της Αιδηψού
ΕπεξεργασίαΠλάι στον Νέο Ναό βρίσκεται και ο «Πύργος Της Αιδηψού» ή «Φραγκούλα». Είναι ένας ενετικός τετράγωνος πύργος του 14ου αιώνα. Διατηρείται σε αρκετά μεγάλο ύψος και πρόκειται για ένα ερειπωμένο πύργο που πιθανολογείται ότι αποτελούσε κατοικία της Βαρώνης Πετρονέλλα Τόκο.[9] Η Πετρονέλλα Τόκκο, διετέλεσε Κυρά της Αιδηψού και των Λιχάδων μεταξύ των ετών 1383 και 1410. Αποχώρησε το 1410, προφανώς λόγω των συνεχώς αυξανόμενων πειρατικών επιδρομών κατά την εποχή εκείνη στη Βόρεια Εύβοια.
Δεν είναι τυχαίο μάλιστα πως σε μία από τις πιο οργανωμένες πειρατικές και ληστρικές επιδρομές που έγινε το 1414 από στεριά και θάλασσα, η Αιδηψός, τόσο η αρχαία (σημερινή Λουτρόπολη), όσο και η νεότερη (χωριό) κατεστράφησαν ολοσχερώς και οι κάτοικοι τους πουλήθηκαν ως σκλάβοι στα παζάρια της Ανατολής και της Β. Αφρικής.
Εκκλησίες και εξωκλήσια
ΕπεξεργασίαΣτο κέντρο του χωριού βρίσκεται ο ιερός ναός της Κοιμήσεως της Θεοτόκου που είναι κτισμένος από το 1860,[10] εγκαινιάστηκε το 1872 και είναι ρυθμού βασιλικής. Ο Ναός γιορτάζει στις 15 Αυγούστου, όπου διοργανώνεται πανηγύρι και την παραμονή γίνεται περιφορά της εικόνας.
Πίσω απ' την πλατεία, σε μικρό ύψωμα και δίπλα από το νεκροταφείο της Αιδηψού, βρίσκεται ο Ι.Ν. Αγίου Νικολάου. Χρονολογείται πριν το 1800,[10] ενώ χαρακτηριστική είναι η χαμηλότατη είσοδος του, που χρησίμευε κατά την Τουρκοκρατία ώστε να μην λεηλατούσαν οι Τούρκοι το ναό.
Λίγα μέτρα ψηλότερα βρίσκεται και ο ναός του Προφήτη Ηλία, στον οποίο τελούνται καθιερωμένες λειτουργίες την παραμονή και ανήμερα της εορτής του και του οποίου η θέα -ο Βόρειος Ευβοϊκός και η περιοχή της Αιδηψού- είναι πανοραμική.
Έξω από την Αιδηψό, στο βουνό, βρίσκεται ο Ι.Ν. της Αγίας Παρασκευής, η οποία λατρεύεται ιδιαίτερα απ' τους ντόπιους, με αρκετές γυναίκες να φέρουν το όνομα της Αγίας. Η θέα της περιοχής είναι ειδυλλιακή. Ο νεόδμητος σχετικά ναός έχει χτιστεί λίγα μέτρα μακριά απ' τον παλαιό.
Μερικά από τα εξωκλήσια που βρίσκονται πέριξ του χωριού είναι οι Ιεροί Ναοί: Ζωοδόχου Πηγής, Αγίου Αθανασίου, Αγίου Σπυρίδωνος, Αγίου Κωνσταντίνου, Αγίων Αποστόλων, όπως και τα εικονοστάσια των Αγίων Μαρίνας, Βλασίου, Φανουρίου, Τριάδος, Ιωάννου Προδρόμου του Αποκεφαλιστή, Παναγίας Ξενίας, όπου και τελούνται την παραμονή των εορτών τους δεήσεις.
Παραπομπές
Επεξεργασία- ↑ Εγκυκλοπαίδεια Νέα Δομή. 2. Αθήνα: Τεγόπουλος - Μανιατέας. 1996. σελ. 138.
- ↑ 2,0 2,1 Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάννικα. 4. Εκδοτικός Οργανισμός Πάπυρος. 1996. σελ. 333.
- ↑ «Ιερά Μητρόπολη Χαλκίδος». www.imchalkidos.gr. Ανακτήθηκε στις 14 Φεβρουαρίου 2024.
- ↑ «Δημοτικό Σχολείο Αιδηψού - Εύβοια, Χωριό Αιδηψός». Δημοτικό Σχολείο - Αιδηψού. Ανακτήθηκε στις 14 Φεβρουαρίου 2024.
- ↑ «NHΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΑΙΔΗΨΟΥ | Παρέχεται από το Blogs.sch.gr». blogs.sch.gr. 30 Ιανουαρίου 2024. Ανακτήθηκε στις 14 Φεβρουαρίου 2024.
- ↑ «Διοικητικές Μεταβολές Δήμων και Κοινοτήτων - ΕΕΤΑΑ». Ανακτήθηκε στις 14 Φεβρουαρίου 2024.
- ↑ «Νόμος 4555/2018 - ΦΕΚ 133/Α/19-7-2018 ( Άρθρα 1 - 151) (Πρόγραμμα ΚΛΕΙΣΘΕΝΗΣ) (Κωδικοποιημένος)». e-nomothesia.gr | Τράπεζα Πληροφοριών Νομοθεσίας. 19 Ιουλίου 2018. Ανακτήθηκε στις 14 Φεβρουαρίου 2024.
- ↑ ΦΕΚ αποτελεσμάτων ΜΟΝΙΜΟΥ πληθυσμού απογραφής 2011», σελ. 10649 (σελ. 175 του pdf)
- ↑ Παπαθανασίου, Μανώλης. «Πύργος Αιδηψού». Καστρολόγος. Ανακτήθηκε στις 14 Φεβρουαρίου 2024.
- ↑ 10,0 10,1 stathis (4 Ιουλίου 2012). «Αιδηψός, γραφικό χωριό στην Βόρια Εύβοια». Βόρεια Εύβοια. Ανακτήθηκε στις 14 Φεβρουαρίου 2024.
 |
Αυτό το λήμμα σχετικά με ένα χωριό της Ελλάδας χρειάζεται επέκταση. Μπορείτε να βοηθήσετε την Βικιπαίδεια επεκτείνοντάς το. |