Αιδούοι

Οι Αιδούοι ή Αίδουοι ήταν γαλατικός λαός της Gallia Lugdunensis, ο οποίος κατοικούσε τη γεωγραφική περιοχή που βρισκόταν μεταξύ του Αράρ (Σον) και του Λίγηρα (Λουάρ), στη σημερινή Γαλλία. Τα εδάφη τους συγκέντρωναν το μεγαλύτερο μέρος των σημερινών νομών της Σον-ε-Λουάρ, της Κοτ-ντ'Ορ και της Νιέβρ.

Χάρτης της Γαλατίας του 1ου αιώνα π.Χ., στην οποία εμφανίζεται η τοποθεσία των Αιδούων.

Γεωγραφία

Η πατρίδα των Αιδούων περιγράφεται μέσω αναφορών γι'αυτούς από αρχαίους συγγραφείς. Το ανώτερο τμήμα του Λίγηρα αποτελούσε τα δυτικά τους σύνορα, χωρίζοντάς τους από τους Βιτούριγες. Ο Σον αποτελούσε τα ανατολικά τους σύνορα, χωρίζοντάς τους από τους Σηκουανούς. Οι Σηκουανοί δεν κατοικούσαν στην περιοχή όπου ο ποταμός Ντουμπ ενωνόταν με τον Σον και στην πορεία με τον Ροδανό, καθώς ο Καίσαρας αναφέρει οι Ελβέτιοι, μετά το πέρασμά τους δια μέσω της Οροσειράς του Ζυρά και του νοτίου τμήματος του Ροδανού, το οποίο ανήκε στους Σηκουανούς, λεηλάτησαν τα εδάφη των Αιδούων. Οι συνθήκες αυτές εξηγούν μια διαφαινόμενη αντίφαση με τα κείμενα του Στράβωνα, ο οποίος σε μια πρόταση αναφέρει ότι οι Αιδούοι κατοικούσαν στην περιοχή μεταξύ της Σον και του Ντουμπ, και στην επόμενη, ότι οι Σηκουανοί κατοικούσαν κατά μήκος της Σον (στο ανατολικό τμήμα). Και οι δύο αυτές αναφορές είναι αληθείς, με τους πρώτους να κατοικούν στον νότο, ενώ τους δεύτερους στον βορρά.

Ιστορία

Δηνάριο των Αιδούων, 1ος αιώνας π.Χ., 1940mg. Hotel de la Monnaie.

Σύμφωνα με τον Λίβιο (v. 34), πήραν μέρος στην εκστρατεία του Μπελοβέσου στην Ιταλία κατά τον 6ο αιώνα π.Χ.

Πριν από την εποχή του Καίσαρα είχαν δηλώσει πίστη στους Ρωμαίους, ενώ είχαν τιμηθεί με τον τίτλο των αδελφών και συγγενών των Ρωμαίων. Όταν οι Σηκουανοί, παντοτινοί εχθροί τους, με τη βοήθεια ενός Γερμανού φυλάρχου με το όνομα Αριόβιστος νίκησαν και κατέσφαξαν τους Αιδούους στη Μάχη της Μαγετοβρίγης, οι Αιδούοι απέστειλαν τον Διβινάκιο, τον δρυΐδη, στη Ρώμη για να ζητήσει βοήθεια από τη Σύγκλητο. Όμως η αποστολή του στέφτηκε με αποτυχία.

Με την άφιξή του στη Γαλατία (58 π.Χ.), ο Καίσαρας απεκατέστησε την ανεξαρτησία τους. Πάραυτα, οι Αιδούοι προσχώρησαν στη σύμπραξη των Γαλατών ενάντια στον Καίσαρα (B. G. vii. 42), όμως μετά τη συνθηκολόγηση του Βερκινγκετόριγα στην Αλεσία ορκίστηκαν εκ νέου πίστη στη Ρώμη. Ο Αύγουστος γκρέμισε την παλιά τους πρωτεύουσα Βίβρακτα στο Όρος Μπεβραί, και την αντικατέστησε με μια νέα πόλη με κατά το ήμισυ ρωμαϊκή και κατά το ήμισυ γαλατική ονομασία, το Αυγουστόδουνο (Augustodunum) (το σημερινό Ωτέν).

Το 21, στη διάρκεια της βασιλείας του Τιβέριου, επαναστάτησαν υπό την καθοδήγηση του Ιουλίου Σακροβίρου, και κατέλαβαν το Αυγουστόδουνο, όμως σύντομα εξουδετερώθηκαν από τον Γάιο Σίλιο (Τάκιτος Ann. iii. 43-46). Οι Αιδούοι ήταν οι πρώτοι από τους Γαλάτες που έλαβαν από τον αυτοκράτορα Κλαύδιο τη διάκριση του jus honorum, με αποτέλεσμα να γίνουν οι πρώτοι από τους Γαλάτες με δικαίωμα εκλογής στη Ρωμαϊκή Σύγκλητο.

Η αγόρευση του Ευμένιου, στην οποία αιτούνταν το εκ νέου άνοιγμα των σχολείων στη γενέτειρά του Αυγουστόδουνο, δείχνει ότι η ευρύτερη περιοχή βρισκόταν σε παρακμή. Ο ανώτατος άρχοντας των Αιδούων την εποχή του Καίσαρα ονομαζόταν Βεργόβρετος (σύμφωνα με τον Μόμσεν, "judgment-worker"), ο οποίος εκλεγόταν για ετήσια θητεία, διέθετε εξουσία ζωής και θανάτου, όμως του είχαν τεθεί ορισμένα όρια στις αρμοδιότητές του που αποτελούσαν και "κόκκινη γραμμή". Ορισμένες clientes, ή μικρές κοινότητες, εξαρτώνταν επίσης υπό τον έλεγχο των Αιδούων.

Θεωρείται πιθανό ότι οι Αιδούοι υιοθέτησαν μεγάλο αριθμό χαρακτηριστικών της ρωμαϊκής διοίκησης, όπως την εκλογή δικαστικών και άλλων διοικητικών φορέων. Όμως, μπορεί και να αποτελεί μια απλή, λογική, εξέλιξη του δικού τους πολιτικού συστήματος. Πιστεύεται ότι και άλλες φυλές Κελτών, όπως οι Ρήμοι και οι Βαϊοκάσσοι, επίσης εξέλεγαν τους αρχηγούς τους.

Δείτε επίσης

• Κατάλογος λαών της Γαλατίας

Βιβλιογραφία

• Caesar, Julius. De Bello Gallico. 
• Strabo. Geography. 
• A. E. Desjardins, Geographie de la Gaule, ii. (1876–1893)
• T. Rice Holmes, Caesar's Conquest of Gaul (1899).