Ακακία
Η Ακακία αποτελεί γένος φυτών, που ανήκει στην οικογένεια των Μιμηλεοειδών, στην τάξη των Κυαμωδών.
Ακακία | ||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Συστηματική ταξινόμηση | ||||||||||||
Σύστημα: κατά CRONQUIST, 1981 | ||||||||||||
| ||||||||||||
Είδη | ||||||||||||
Περίπου 1,300. Βλέπε κείμενο. |
Η ακακία είναι δέντρο ή θάμνος, αειθαλής ή φυλλοβόλος, με φύλλα σύνθετα διπτεροειδή, με αγκάθια μικρά και ισχυρά. Τα άνθη της είναι μικρά ωχροκίτρινα, κίτρινα, πορτοκαλοκίτρινα και σπανιότερα λευκά, τοποθετημένα σε ταξιανθίες που σχηματίζουν σφαιρικές κεφαλές, κυλινδρικούς ίουλους ή στάχεις.
Χαρακτηριστικό της ακακίας είναι ότι εκκρίνει το αραβικό κόμμι ακόμη και σε άριστες συνθήκες καλλιέργειας, το οποίο θεωρείται παθολογικό φαινόμενο. Ο φλοιός και οι λοβοί πολλών ειδών περιέχουν μεγάλη ποσότητα δεψικών ουσιών και χρησιμοποιούνται στη βυρσοδεψία και τη φαρμακευτική. Το αραβικό κόμμι, διαλυμένο σε κρύο νερό, δίνει τη γνωστή «γόμα» για τα χαρτιά.
Είδη
ΕπεξεργασίαΤα περισσότερα είδη ευδοκιμούν σε πυριτικά, αμμώδη και φτωχά εδάφη και αντέχουν την ξηρασία. Μερικά είδη, όπως η Ακακία η κρεμοκλαδής (Acacia pendula), ευδοκιμούν σε νοτερούς, υγρούς και ελώδεις τόπους, και άλλα, όπως η Ακακία η κατεχού (Acacia catechou), αντέχουν και σε θερμοκρασίες λίγων βαθμών κάτω από 0 °C. Θεωρούνται βραχύβια φυτά, παρουσιάζουν όμως γρήγορη αύξηση. Μέσα σε λίγους μήνες αποκτούν ύψος 3 μέτρων. Το συνολικό ύψος μπορεί να ξεπεράσει τα 7 μέτρα. Από τον 30ό χρόνο αρχίζουν να παρακμάζουν. Πολλαπλασιάζονται κυρίως με σπέρματα, που φυτεύονται απευθείας στο χώμα, αλλά και με μοσχεύματα από βλαστούς ημιώριμους. Φυτεύεται σε πάρκα, σχηματίζοντας δεντροστοιχίες για καλλωπιστικούς σκοπούς, αλλά και για να συγκρατεί αμμώδη εδάφη ή αμμόλοφους.
Στην Κύπρο οι Ακακίες εισήχθησαν από τους Βρετανούς Αποικιοκράτες στα τέλη του 19ου αιώνα. Με αυτές δάσωναν φτωχά πεδινά και παραθαλάσσια εδάφη για σκοπούς εμπλουτισμού του χώματος. Αρκετά διατηρούνταν ως δάση Ακακιών που παρεμπόδιζαν την σκόνη αλλά και τις καθιζήσεις, ενώ σε ορισμένα μετέπειτα φυτεύονταν σε αυτά είτε καλλιέργειες είτε κωνοφόρα δάση. Χρησιμοποιούνταν βεβαίως και για καλλωπιστικούς σκοπούς σε κήπους, δρόμους και πάρκα αλλά και κατά μήκος του οδικού και σιδηροδρομικού δικτύου για διατήρηση του εδάφους λόγο του μεγάλου ριζικού τους συστήματος. Αυτό γίνεται ακόμη και σήμερα κατά μήκος δρόμων σε απότομες πλάγιες ημιορινών περιοχών.ν Το κυριότερο είδος Ακακίας στην Κύπρο είναι η Κυανόφυλλος.
Η γνωστή από δενδροστοιχίες ακακία, με τα λευκά μυρωδάτα άνθη που κρέμονται σε τσαμπιά (βότρεις), δεν ανήκει στο γένος Acacia, αλλά είναι το φυτό Ροβίνια η ψευδοακακία (Robinia pseudoacacia).
Μερικά από τα πιο γνωστά είδη ακακίας είναι τα εξής:
- Ακακία η πυκνανθής (Acacia pycnantha)
- Ακακία η κυανόφυλλος (Acacia cyanophylla, λέγεται και Acacia saligna)
- Ακακία η Φαρνεζιανή (Acacia farnesiana), η γνωστή γαζία
- Ακακία η μελανόξυλος (Acacia melanoxylon)
Το γένος περιλαμβάνει γύρω στα 1300 είδη, ορισμένα από τα οποία παρατίθενται στον κατάλογο που ακολουθεί:[2]
|
|
|
Βιβλιογραφία
Επεξεργασία- Φυτολογία, Εκπαιδευτική Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια, τόμος 10, Εκδοτική Αθηνών 1990
- Γεννάδιος Π., Λεξικόν φυτολογικόν, Αθήνα 1914
Παραπομπές
Επεξεργασία- ↑ Genus: Acacia Mill. - Germplasm Resources Information Network (GRIN)
- ↑ Tο γένος Ακακία The plant list
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Επεξεργασία- Λεξιλογικός ορισμός του ακακία στο Βικιλεξικό
- Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Acacia στο Wikimedia Commons