Αναστάσιος Ορλάνδος

Έλληνας αρχαιολόγος, αρχιτέκτονας και καθηγητής πανεπιστημίου

Ο Αναστάσιος Ορλάνδος (23 Δεκεμβρίου 18876 Οκτωβρίου 1979) ήταν Έλληνας αρχιτέκτονας, αρχαιολόγος, ακαδημαϊκός, ο σπουδαιότερος ερευνητής της ελληνικής αρχιτεκτονικής και ένας από τους θεμελιωτές της επιστήμης της βυζαντινής τέχνης στην Ελλάδα.[6]

Αναστάσιος Ορλάνδος
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Αναστάσιος Ορλάνδος (Ελληνικά)
Γέννηση23  Δεκεμβρίου 1887
Αθήνα
Θάνατος6  Οκτωβρίου 1979[1][2]
Αθήνα[3]
Χώρα πολιτογράφησηςΕλλάδα[1]
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςνέα ελληνική γλώσσα[4]
Γαλλικά[5]
ΣπουδέςΕθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο (1904–1908)
Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (έως 1915)
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητακλασικός αρχαιολόγος
ιστορικός της αρχιτεκτονικής
αρχιτέκτονας
διδάσκων πανεπιστημίου
building researcher
βυζαντινολόγος
ΕργοδότηςΕθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΑξίωμαΠρόεδρος της Ακαδημίας Αθηνών (Ιανουάριος 1950 – Δεκέμβριος 1950)
μέλος της Ακαδημίας Αθηνών (από 1926)
ΒραβεύσειςΒραβείο Χέρντερ

Βιογραφία

Επεξεργασία

Γεννήθηκε στην Αθήνα στις 23 Δεκεμβρίου 1887 και ήταν γιος του ιατρού Κίμωνα Ορλάνδου, μέλους της οικογένειας Ορλάνδου και απογόνου του Σπετσιώτη πολιτικού της Ελληνικής Επανάστασης του 1821, Ιωάννη Ορλάνδου[6], της γνωστής οικογένειας Ορλάνδου.

Ακαδημαϊκή σταδιοδρομία

Επεξεργασία

Σπούδασε στη Σχολή Πολιτικών Μηχανικών του Μετσόβιου Πολυτεχνείου (1904-1908). Στην προσπάθεια του να στηρίξει τη μελέτη των μνημείων σε εδραιότερες βάσεις εγγράφηκε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών της οποίας και ανακηρύχτηκε αριστούχος διδάκτορας (1915) με τη διατριβή του «Το αέτωμα του εν Σουνίω ναού του Ποσειδώνος».[7] Στη συνέχεια μετέβη στη Γαλλία για μετεκπαίδευση.[8] Διετέλεσε σύμβουλος (1927-1951) της Αρχαιολογικής Εταιρείας και γραμματέας της (1951-1979), αρχιτέκτων της αναστήλωσης των μνημείων της Ακρόπολης (1910-1917) και στη συνέχεια όλης της Ελλάδας (1920-1958). Υπηρέτησε ως τακτικός καθηγητής στο Μετσόβιο Πολυτεχνείο και το Εθνικό Πανεπιστήμιο της Αθήνας. Δίδαξε αρχιτεκτονική μορφολογία και ρυθμολογία και ιστορία της αρχιτεκτονικής στο Πολυτεχνείο και βυζαντινή αρχαιολογία στο Πανεπιστήμιο.

Ήταν ιδρυτικό μέλος της Ακαδημίας Αθηνών το 1926[9], πρόεδρός της το 1950[10] και γενικός γραμματέας της από το 1956 έως το 1966[6]. Ακόμη, ήταν αντιπρόεδρος και πρόεδρος[11] της Εταιρείας Βυζαντινών Σπουδών, αντιπρόεδρος της Χριστιανικής Αρχαιολογικής Εταιρείας, αντεπιστέλλον μέλος του Γερμανικού Αρχαιολογικού Ινστιτούτου του Βερολίνου, τακτικό μέλος του Αυστριακού Αρχαιολογικού Ινστιτούτου της Βιέννης, και επίτιμο μέλος της Εταιρείας Ελληνικών Σπουδών του Λονδίνου και του Αμερικανικού Αρχαιολογικού Ινστιτούτου.[8]

Απεβίωσε στην Αθήνα στις 6 Οκτωβρίου 1979.[8] Μετά το θάνατό του ευεργέτησε την Αρχαιολογική Εταιρεία, κληροδοτώντας σε αυτήν χρηματικό ποσό, καθώς και κτίριο,[6] ενώ τιμήθηκε με αρκετά παράσημα για το έργο του.[8]

Επιστημονικό έργο

Επεξεργασία

Το έργο του επικεντρώνεται σε όλους τους τομείς της ελληνικής αρχαιολογίας, ενώ διετέλεσε και διευθυντής εκκλησιαστικής αρχιτεκτονικής του Υπουργείου Παιδείας.[6] Μεταξύ άλλων πραγματοποίησε ανασκαφές στο Μολύκρειο, τη Φιγαλεία, τη Σικυώνα, τη Στύμφηλο, τη Μεσσήνη,[12] τον Μυστρά, τη Φωκίδα και το Άγιο Όρος. Αναστήλωσε το άγαλμα της Απτέρου Νίκης, τμήματα του Ναού του Ποσειδώνα στο Σούνιο και το Ναό Αγίου Δημητρίου στη Θεσσαλονίκη.[8] Επίσης, υλοποίησε τα αρχιτεκτονικά σχέδια του Ναού του Αγίου Διονυσίου στη Ζάκυνθο.[13] Εξέδιδε από το 1935 το περιοδικό «Αρχείον βυζαντινών και μεσαιωνικών μνημείων της Ελλάδας» στο οποίο περιελαμβανόταν προσωπικές του εργασίες.[14]

Συγγράμματα

Επεξεργασία

Στα έργα του συμπεριλαμβάνονται τα εξής:

  • Βυζαντινή αρχιτεκτονική
  • Λεξικόν αρχαίων ελληνικών αρχιτεκτονικών όρων
  • Μοναστηριακή αρχιτεκτονική
  • Η ξυλόστεγος παλαιοχριστιανική βασιλική της μεσογειακής λεκάνης
  • Τα υλικά δομής των αρχαίων Ελλήνων και οι τρόποι εφαρμογής αυτών κατά τους συγγραφείς, τας επιγραφάς και τα μνημεία
  • Η αρχιτεκτονική του Παρθενώνος
  • Μεσαιωνικά μνημεία της πεδιάδος των Αθηνών και των κλιτυών Υμηττού – Πεντελικού, Πάρνηθος και Αιγάλεω
  • Το αέτωμα του εν Σουνίω ναού του Ποσειδώνος
  • Ο εν Στράτω της Ακαρνανίας ναός του Διός
  • Βεροίας επιγραφαί ανέκδοτοι
  • Παραστάσεις κρηνών επί αγγείων

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. 1,0 1,1 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb12158175r. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  2. «Orlandos, Anastasios» 12  Ιανουαρίου 2018.
  3. (Αγγλικά) Union List of Artist Names. 5  Νοεμβρίου 2010. 500123663. Ανακτήθηκε στις 14  Απριλίου 2019.
  4. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb12158175r. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  5. CONOR.SI. 247391075.
  6. 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 «Εν Αθήναις Αρχαιολογική Εταιρεία - Ορλάνδος Αναστάσιος». www.archetai.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Οκτωβρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 19 Σεπτεμβρίου 2016. 
  7. «Βιβλιοθήκη Πανεπιστημίου Κρήτης - Αναστάσιος Ορλάνδος». www.lib.uoc.gr. Ανακτήθηκε στις 19 Σεπτεμβρίου 2016. 
  8. 8,0 8,1 8,2 8,3 8,4 «Πέθαναν στην Αθήνα και σε προχωρημένη ηλικία οι καθηγητές και ακαδημαϊκοί Αναστάσιος Ορλάνδος και Κωνστ. Παπαϊωάννου». Μακεδονία: σελ. 15. 1979-10-09. http://efimeris.nlg.gr/ns/pdfwin_ftr.asp?c=124&pageid=94461&id=-1&s=0&STEMTYPE=0&STEM_WORD_PHONETIC_IDS=ARrASZASTASEASVASMASXASa&CropPDF=0. Ανακτήθηκε στις 2016-09-19. 
  9. «Τακτικά μέλη της Ακαδημίας Αθηνών κατά σειρά εκλογής». www.academyofathens.gr. Ανακτήθηκε στις 1 Οκτωβρίου 2019. 
  10. «Πρόεδροι της Ακαδημίας Αθηνών από την ίδρυσή της | Ακαδημία Αθηνών». www.academyofathens.gr. Ανακτήθηκε στις 7 Οκτωβρίου 2019. 
  11. «Τα γεγονότα και τα ζητήματα - Αναστάσιος Ορλάνδος». Νέα Εστία (1256): 1519. 1979-11-01. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2022-08-18. https://web.archive.org/web/20220818225818/http://www.ekebi.gr/magazines/showimage.asp?file=131394&code=8764&zoom=800. Ανακτήθηκε στις 2016-09-19. 
  12. «.:BiblioNet : Ορλάνδος, Αναστάσιος Κ». www.biblionet.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Αυγούστου 2014. Ανακτήθηκε στις 19 Σεπτεμβρίου 2016. 
  13. «Αναστάσιος Ορλάνδος (1887-1979)». Ημέρα τση Ζάκυθος. 2014-10-08. http://imerazante.gr/2014/10/08/89740. Ανακτήθηκε στις 2016-09-19. 
  14. Λεύκωμα της εκατονταετηρίδος της Εν Αθήναις Αρχαιολογικής Εταιρείας. Αθήνα: Εν Αθήναις Αρχαιολογική Εταιρεία. 1937. σελ. 35-36 (β΄ μέρος).