Φιγαλεία
Για τον σύγχρονο οικισμό δείτε το λήμμα: Φιγαλεία Ηλείας
  | |
| Περιοχή | Αρχαία Αρκαδία |
|---|---|
| Συντεταγμένες | 37°23′46.68″N 21°50′20.76″E / 37.3963000°N 21.8391000°EΣυντεταγμένες: 37°23′46.68″N 21°50′20.76″E / 37.3963000°N 21.8391000°E |
Η Φιγαλεία ήταν αρχαία Αρκαδική πόλη στα σύνορα της σημερινής Ηλείας με τη Μεσσηνία και η περιοχή στην οποία βρίσκονται τα ερείπιά της είναι ανάμεσα στα χωριά Φιγαλεία, Περιβόλια και Στόμιο της Περιφερειακής Ενότητα Ηλείας.[1][2] Από το 1982 έχει κηρυχθεί αρχαιολογικός χώρος και τοπίου ιδιαίτερου φυσικού κάλλους (Τ.Ι.Φ.Κ)[3].
Ιστορικά στοιχεία
ΕπεξεργασίαΗ πόλη της Φιγαλείας ανήκε στην Παρρασία χώρα και βρισκόταν κτισμένη σε απόκρημνο βουνό σε υψόμετρο 520 - 720 μέτρα[1], δίπλα στον ποταμό Νέδα και κοντά στις αρχαίες πόλεις Αλίφειρα και Λυκόσουρα. Οικιστής της πόλης, στον οποίο οφείλει την ονομασία της, σύμφωνα με τους περισσοτέρους, ήταν ο Φιγαλέας ή Φίγαλος, ένας από τους 50 γιους του Λυκάονα εγγονός του Πελασγού, ενώ σύμφωνα με άλλους η νύμφη Φιγάλεια. Ο βασιλιάς των Αρκάδων Φιάλος της άλλαξε το όνομα δίνοντας το δικό του και ονομάζοντάς την Φίαλος, αλλά γρήγορα ξαναπήρε το αρχικό της. Η πόλη διέθετε ισχυρή οχύρωση (συνολικού μήκους περίπου 4,5 χλμ., με ορθογώνιους και κυκλικούς πύργους) από την οποία σώζονται τμήματα του οχυρωματικού περιβόλου της σε μεγάλο ύψος.[4][5]
Οι Λακεδαιμόνιοι κατέλαβαν την πόλη μετά από πολιορκία και σφάζοντας πολλούς κατοίκους ανάγκασαν τους Φιγαλείς να την εγκατέλειψαν και να μετακινηθούν στην Αθήνα του Μιλτιάδη. Όλα αυτά έγιναν, σύμφωνα με τον Παυσανία στο δεύτερο έτος της τριακοστής ολυμπιάδας (659 π.Χ.). Αργότερα οι Φιγαλείς απευθύνθηκαν στο Μαντείο των Δελφών για πάρουν χρησμό και να ανακαταλάβουν την πόλη τους. Η Πυθία τους είπε ότι θα ανακαταλάβουν την πόλη τους μόνο αν τους βοηθήσουν εκατό Ορεσθάσιοι οι οποίοι όμως θα πεθάνουν όλοι στην μάχη. Οι Ορεσθάσιοι μαθαίνοντας τον χρησμό έστειλαν εκατό στρατιώτες οι οποίοι και χάθηκαν στην μάχη, σύμφωνα με τον χρησμό, οι Φιγαλείς έδιωξαν τους Λακεδαιμόνιους και επέστρεψαν στην πατρίδα τους.
Στη Φιγάλεια υπήρχε ο ναός της Αρτέμιδας Σωτήρος, το μεγαλοπρεπές άγαλμα του Ερμή, ο ναός του Διονύσου Ακρατοφόρου και ο ναός της Ευρυνόμης.[4] Επίσης στην αγορά της πόλης υπήρχε στήλη με αφιέρωμα στην θυσία των Ορεσθάσιων και άγαλμα του Αρραχίωνα, ολυμπιονίκη στο παγκράτιο σε δύο ολυμπιάδες (572 και 568 π.Χ)[6]. Ο Αρραχίωνας είχε πεθάνει κατά την διάρκεια του τελικού με τον Κρεύγεα, αλλά οι ελλανοδίκες τον ανακήρυξαν νικητή γιατί ο αντίπαλος του χρησιμοποίησε αντικανονικές λαβές οι οποίες επέφεραν και τον θάνατο του.[7]
,_%CE%91%CF%81%CF%87%CE%B1%CE%AF%CE%B1_%CE%A6%CE%B9%CE%B3%CE%B1%CE%BB%CE%B5%CE%AF%CE%B1,.jpg)
Η αρχαία κρήνη που χρονολογείται στο τέλος του 4ου με αρχές του 3ου αιώνα π.Χ., ανασκάφηκε το 1927 από τον καθηγητή Α. Ορλάνδο. Η κρήνη από την οποία υδρεύεται ακόμη και σήμερα το σημερινό χωριό, αποτελείται από μία ορθογώνια δεξαμενή κτισμένη από μεγάλους ορθογώνιος λίθους. Το νερό ερχόταν από δύο αυλάκια στο πίσω μέρος της κρήνης. Η πρόσοψή της είχε σχήμα ναού με τέσσερις κίονες που κατέληγαν σε δωρικά κιονόκρανα που στήριζαν αμφικλινή στέγη η οποία σχημάτιζε τριγωνικό αέτωμα.[8][9]
Σε απόσταση 12 σταδίων από την πόλη υπήρχαν οι πηγές της Νέδας. Σύμφωνα με την μυθολογία όταν η Ρέα γέννησε το Δία στο Λύκαιο, οι νύμφες Νέδα, Θεισόα και Αγνώ έκρυψαν το βρέφος για να γλιτώσει από τον πατέρα του τον Κρόνο ο οποίος έτρωγε τα παιδιά του. Επειδή η Αρκαδία τότε ήταν ξερή, χωρίς νερά, η Ρέα κτύπησε με το ραβδί της το χώμα και βγήκε νερό. Αυτή η πηγή και το ποτάμι που δημιουργήθηκε ονομάστηκαν Νέδα, το μοναδικό ποτάμι στην Ελλάδα με θηλυκό όνομα.
Σε απόσταση 40 στάδια (7 χλμ.) ΒΑ. από την αρχαία πόλη στο Κωτίλιο όρος, υπήρχε ο ναός του Επικούρειου Απόλλωνα ο οποίος κτίστηκε από τους Φιγαλείς την περίοδο των Κλασικών Χρόνων (τελευταίο τέταρτο του 5ου αιώνα π.Χ.) στην τοποθεσία "Βάσσες" επειδή ο θεός τους απάλλαξε από επιδημία πανώλης κατά τη διάρκεια του Πελοποννησιακού Πολέμου.[4][2]
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
ΕπεξεργασίαΦωτογραφίες
Επεξεργασία
|
.jpg)
Πηγές
Επεξεργασία"Ἑλλάδος περιήγησις - Ἀρκαδικά" VIII 39,40,41 - Παυσανίας από τη Βικιθήκη
Παραπομπές
Επεξεργασία- ↑ 1,0 1,1 Εγκυκλοπαίδεια Νέα Δομή. Τεγόπουλος - Μανιατέας. 1996. σελ. 217, τομ. 34.
- ↑ 2,0 2,1 «Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού | Αρχαία Φιγαλεία». odysseus.culture.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Οκτωβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 22 Οκτωβρίου 2020.
- ↑ «ΔΙΑΡΚΗΣ ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΚΗΡΥΓΜΕΝΩΝ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΧΩΡΩΝ ΚΑΙ ΜΝΗΜΕΙΩΝ». listedmonuments.culture.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Οκτωβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 22 Οκτωβρίου 2020.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 «Φιγαλεία Ηλείας: ο αρχαίος ναός, η κρήνη και η Ζούρτσα». in.gr. 4 Σεπτεμβρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 22 Οκτωβρίου 2020.
- ↑ «Δίκτυα και ροές στη Νέα Φιγαλεία». Ε.Μ.Π Σχολή Αρχιτεκτόνων: σελ. 7 του pdf.
- ↑ David Matz, Greek and Roman Sport: A Dictionary of Athletes and Events from the Eighth Century B.C. to the Third Century A.D., McFarland, 1991, p. 32.
- ↑ «Istoria.gr:Για ένα κλαδί ελιάς». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Απριλίου 2015. Ανακτήθηκε στις 16 Μαρτίου 2015.
- ↑ «Φιγάλεια». zourtsa.gr. Ανακτήθηκε στις 1 Σεπτεμβρίου 2021.
- ↑ Μεσσήνιος, Αριστομένης Ο (12 Αυγούστου 2016). «Αριστομένης ο Μεσσήνιος: Η Κρήνη της αρχαίας Φιγαλείας». Αριστομένης ο Μεσσήνιος. Ανακτήθηκε στις 1 Σεπτεμβρίου 2021.