Ανθέμιος

αυτοκράτορας της δυτικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας
Για άλλες χρήσεις, δείτε: Ανθέμιος (αποσαφήνιση).

Ο Ανθέμιος Προκόπιος (Anthemius Procopius, 420 - 11 Ιουλίου 472) ήταν αυτοκράτορας της Δυτικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας από το 467 έως το 472[1].

Ανθέμιος
Περίοδος12 Απριλίου 467 - 11 Ιουλίου 472
Στέψη12 Απριλίου 467
ΠροκάτοχοςΛίβιος Σεβήρος
ΔιάδοχοςΟλύβριος
Γέννηση420
Κωνσταντινούπολη
Θάνατος11 Ιουλίου 472 (52 ετών)
Ρώμη
ΣύζυγοςΜαρκία Ευφημία
ΕπίγονοιΑλυπία
Ανθεμίολος
Μαρκιανός
Προκόπιος Ανθέμιος
Ρωμύλος
Πλήρες όνομα
   Anthemius Procopius
ΟίκοςΔυναστεία του Λέοντος
ΠατέραςΠροκόπιος
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα (π  σ  ε )

Ίσως ο τελευταίος ικανός αυτοκράτορας της Δυτικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, ο Ανθέμιος προσπάθησε να λύσει τις δύο πρωταρχικές στρατιωτικές προκλήσεις: τους αναδυόμενους Βησιγότθους, που επεκτάθηκαν στα Πυρηναία, και τους αχαλίνωτους Βανδάλους υπό τον Γιζέριχο, για τον αδιαμφισβήτητο έλεγχο της Βορείου Αφρικής.

Διαδέχθηκε τον Λίβιο Σεβήρο, ενώ μετά τη δολοφονία του, τον διαδέχθηκε ο Γλυκέριος. Ανακηρύχθηκε αυτοκράτορας με τη βοήθεια του Ρωμαίου στρατηγού με Γερμανική καταγωγή Ρικίμερ (ηγέτη των Σουηβών) και την υποστήριξη του αυτοκράτορα του Βυζαντίου Λέοντα Α´[2].

Οικογενειακές καταβολές

Επεξεργασία

Ο Ανθέμιος είχε ισχυρή οικογενειακή παρακαταθήκη όντας απόγονος του γένους της αρχαίας Ρώμης των Προκόπιων, εγγονός του σημαντικού βυζαντινού αξιωματούχου Ανθέμιου και γαμπρός του αυτοκράτορα Μαρκιανού.[2] Γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη περίπου το 420. Πήγε στην Αλεξάνδρεια για να σπουδάσει στο σχολείο του νεοπλατωνικού φιλοσόφου Πρόκλου. Ανάμεσα στους συμμαθητές του ήταν ο Μαρκελλίνος (κυβερνήτης της Δαλματίας), ο Φλάβιος Ιλλούστριος Πουσαίος (Πραιτωριανός Ἐπαρχος Ανατολής το 465 και Ύπατος το 467) και ο Παμπρέπιος, φιλόσοφος, ποιητής και μάντης.[3]

Η βασιλεία

Επεξεργασία
 
Σόλιδος με παράσταση του αυτοκράτορα Ανθέμιου

Η στέψη του ήταν αποτέλεσμα ενεργειών του Ρικίμερου ο οποίος είχε αποκτήσει εκ των πραγμάτων την εξουσία να τοποθετεί και να καθαιρεί στην ουσία εγκάθετους από τον ίδιο αυτοκράτορες.[4] Επιπροσθέτως ο Ανθέμιος για να αποκτήσει εύνοια στη βασιλεία του, πάντρεψε την κόρη του Αλυπία με τον Ρικίμερο με λαμπρές τελετές και γιορτές στη Ρώμη, με συμμετοχή από όλες τις κοινωνικές τάξεις και με υπονοούμενα από συγγραφείς της εποχής ότι η νύφη δεν επιθυμούσε ιδιαίτερα το γάμο με έναν βάρβαρο.[5] Η βασιλεία του Ανθέμιου χαρακτηρίζεται από καλές διπλωματικές σχέσεις με την ανατολική αυτοκρατορία. Ως αποτέλεσμα είναι ο τελευταίος αυτοκράτορας της δύσης που καταγράφεται από το δίκαιο της ανατολής[6]. Συμμετείχε μαζί με τον αυτοκράτορα της ανατολής Λέοντα και τον μετέπειτα αυτοκράτορα Βασιλίσκο σε δύο τουλάχιστον εκστρατείες κατά των Βανδάλων, έναν από τους μεγαλύτερους κινδύνους για την αυτοκρατορία, στη βόρεια Αφρική. Το αποτέλεσμα της δεύτερης εκστρατείας ήταν ολέθριο για τους Ρωμαίους, με τεράστιες απώλειες σε έμψυχο όσο και σε άψυχο υλικό (κατεστράφη ο μισός ρωμαϊκός στόλος). Όσο ο Ανθέμιος δεν κινούνταν ενάντια στον τοποτηρητή του (Ρικίμερο), διατηρούσε την έστω περιορισμένη και παρηκμασμένη εξουσία του. Η σύγκρουσή του με τον Ρικίμερο, δρομολόγησε το τέλος του, όταν ο Γερμανός στρατηγός απέστειλε άμεσα στρατό για να τον εκθρονίσει.

Ο Ανθέμιος προσπάθησε να δραπετεύσει και κρύφτηκε στην εκκλησία του Αγίου Πέτρου στη Ρώμη (σύμφωνα με άλλες πηγές στη Σάντα Μαρία στο Τραστεβέρε), αλλά συνελήφθη και αποκεφαλίστηκε είτε από τον Γουνδοβάδος [7] ή από τον Ρικίμερο [8] στις 11 Ιουλίου του 472.[9]

Πρωτογενείς

Επεξεργασία

Δευτερογενείς

Επεξεργασία
  • Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάννικα, τόμος 9, σελίδα 153.
  • Mathisen, Ralph W. (1998). "Anthemius (12 April 467 – 11 July 472 A.D.)". De Imperatoribus Romanis.
  • Morris, John; Jones, Arnold Hugh Martin; Martindale, John Robert (1992). The Prosopography of the Later Roman Empire. Cambridge University Press.

Παραπομπές και σημειώσεις

Επεξεργασία
  1. Anthemius Encyclopædia Britannica
  2. 2,0 2,1 Πάπυρος Λαρούς
  3. O'Meara, Dominic, Platonopolis: Platonic Political Philosophy in Late Antiquity, Oxford University Press, 2003, ISBN 0-19-925758-2, p. 21.
  4. Ricimer had deposed Avitus and Majorian and supported the election of Libius Severus.
  5. Sidonius Apollinaris, Epistulae, i.5.10–11.
  6. Ιουστινιάνειος Κώδικας, I.11.8, issued on July 1 472, cited in Mathisen.
  7. John Malalas, Chronographica, 37.
  8. Cassiodorus, Chronicle, 1293; Marcellinus Comes, Chronicon, s.a.472; Procopius of Caesarea, Bellum Vandalicum, vii.1–3. Chronica gallica anno 511 (n. 650, s.a. 472) records both versions.
  9. Fasti vindobonenses priores, n. 606, s.a. 472.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι και αναφορές

Επεξεργασία
Ανθέμιος
Γέννηση: 420 Θάνατος: 11 Ιουλίου 472
Προκάτοχος
Λίβιος Σεβήρος
Αυτοκράτορας της Ρώμης
467-472
Διάδοχος
Ολύβριος