Ανρί Ντυπουί ντε Λομ

Γάλλος ναυπηγός

Ο Στανισλάς Σαρλ Ανρί Ντυπουί ντε Λομ (γαλλικά: Stanislas Charles Henri Dupuy de Lôme‎‎, 15 Οκτωβρίου 1816 – 1 Φεβρουαρίου 1885) ήταν Γάλλος ναυπηγός. Ήταν γιος αξιωματικού του ναυτικού και γεννήθηκε στο Πλεμέρ πλησίον της Λοριάν στη Βρετάνη της δυτικής Γαλλίας. Σπούδασε στην Πολυτεχνική Σχολή και στην Ανώτατη Σχολή Εφαρμοσμένων Τεχνών του Παρισιού (ENSTA). Ήταν ιδιαιτέρως ενεργός την περίοδο 1840–1870.

Στανισλάς Σαρλ Ανρί Ντυπουί ντε Λομ
Προσωπογραφία του Ντυπουί ντε Λομ
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Stanislas Charles Henri Dupuy de Lôme
Γέννηση15 Οκτωβρίου 1816 (1816-10-15)
Πλεμέρ, Γαλλία
Θάνατος1 Φεβρουαρίου 1885 (68 ετών)
Παρίσι, Γαλλία
ΕθνικότηταΓάλλος
Χώρα πολιτογράφησηςΓαλλία
Εκπαίδευση και γλώσσες
Μητρική γλώσσαΓαλλικά
Ομιλούμενες γλώσσεςΓαλλικά[1]
ΣπουδέςΠολυτεχνική Σχολή του Παρισιού, Ανώτατη Σχολή Εφαρμοσμένων Τεχνών του Παρισιού
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταναυπηγός
ΕργοδότηςΓαλλικό Πολεμικό Ναυτικό
Γνωστός γιακατασκευή θωρακοβάριδων για το Γαλλικό Πολεμικό Ναυτικό
Αξιοσημείωτο έργοMémoire sur la construction des bâtiments en fer (1844)
ΣυγγενείςEnrique Dupuy de Lôme (ανιψιός)
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμαισόβιος γερουσιαστής (1877–1885)
μέλος της Γαλλικής Εθνοσυνέλευσης (1869–1870, Μορμπιάν)
Γερουσιαστής της Γ΄ Γαλλικής Δημοκρατίας[2]
ΒραβεύσειςΜέγας Αξιωματικός της Λεγεώνας της Τιμής (31  Δεκεμβρίου 1863)
Θυρεός
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Μετά την ολοκλήρωση της επαγγελματικής εκπαίδευσης του, μετέβη στην Αγγλία περίπου το 1842, και πραγματοποίησε σπουδές σχετικά με τη ναυπηγική και την ατμοπλοΐα. Έγραψε μια επιστημονική αναφορά, την οποία μετέπειτα το 1844 εξέδωσε υπό τον τίτλο Mémoire sur la construction des bâtiments en fer.[3]

Το πρώτο πολεμικό ατμόπλοιο Επεξεργασία

 
Ο Ανρί Ντυπουί ντε Λομ έζησε στην οδό Saint-Honoré, αρ. 374, του Παρισιού από το 1857 έως τον θάνατό του το 1885 (λεπτομέρεια της αναμνηστικής πλάκας στα δεξιά).

Μετά την επιστροφή του από την Αγγλία, ο Ντυπουί ντε Λομ άρχισε να εργάζεται στον στρατώνα της Τουλόν. Την εποχή εκείνη τα μοναδικά θωρακισμένα πολεμικά πλοία του Γαλλικού Πολεμικού Ναυτικού κινούνταν από μηχανές με κουπιά, και υπήρχε μεγάλη εναντίωση στην εισαγωγή της ατμοκίνησης στα πλοία που χρησιμοποιούνταν στο μέτωπο της μάχης. Οι μηχανές με κουπιά φαινόταν να μην ταιριάζουν στα μεγάλα πολεμικά πλοία, και οι έλικες δεν είχαν αξιοπιστία. Παράλληλα η μεγάλη πλειοψηφία των αξιωματικών του ναυτικού στη Γαλλία, καθώς και στην Αγγλία, ήταν αντίθετοι σε οποιαδήποτε μείωση της διάδοσης της χρήσης των πανιών.

Ο Ντυπουί ντε Λομ είχε μελετήσει προσεκτικά τις λεπτομέρειες του ατομπλοίου Great Britain, του οποίου παρακολούθησε την κατασκευή στο Μπρίστολ, και πείστηκε πως η πλήρης χρήση ατμομηχανών έπρεπε εφαρμοστεί στα πολεμικά πλοία γραμμής. Διατήρησε την ιδέα αυτή και το 1845 απέστειλε μια αναφορά στον Υπουργό Ναυτικών προτείνοντας του την κατασκευή φρεγάτας κινούμενης με έλικες, με μεταλλική προστατευτική επένδυση. Μόνο αυτή η αναφορά θα δικαιολογούσε την αξίωσή του να θεωρηθεί ο κορυφαίος ναυπηγός εκείνης της εποχής. Τέτοιου είδους πλοίο δεν κατασκευάστηκε για αρκετά χρόνια, αλλά η ιδέα της «κλασσικής» θωρακοβάριδος δηλώθηκε σαφώς στην παρούσα αναφορά.

 
Το Napoléon, του Ντυπουί ντε Λομ, το πρώτο ατμοκίνητο θωρηκτό.

Ο Ντυπουί ντε Λομ δεν ήταν ο μοναδικός που αισθανόταν πως θα ακολουθούσαν ριζοσπαστικές αλλαγές στην κατασκευή και πρόωση των πλοίων. Οι συνάδελφοί του στο Génie Maritime (τμήμα μηχανικού ναυτικού) εντυπωσιάστηκαν με αυτή την ιδέα: και στην Αγγλία, την ίδια περίοδο, παραγγέλθηκαν τα πρώτα μετατραπέντα πλοία που διέθεταν έλικες. Αυτή η ενέργεια των Βρετανών έκανε επίσης τους Γάλλους να ξεκινήσουν τη μετατροπή των πλοίων γραμμής τους σε πλοία με υποβοήθηση από ατμομηχανές.

Ο Ντυπουί ντε Λομ συνέχισε να εργάζεται στην ιδέα του αυτή, και επιβραβεύθηκε το 1847 όταν παραγγέλθηκε το Le Napoléon, το πρώτο ατμοκίνητο θωρηκτό με έλικες που κατασκευάστηκε. Είχε μήκος 77,8 μέτρων, πλάτος 17 μέτρων και εκτόπισμα 5.000 τόνων, με δύο καταστρώματα για κανόνια. Καθελκύστηκε το 1850, δοκιμάστηκε το 1852 και είχε ταχύτητα πλεύσης περίπου 14 κόμβους. Κατά την διάρκεια του Κριμαϊκού Πολέμου οι επιδόσεις του πλοίου προσέλκυσαν το παγκόσμιο ενδιαφέρον, οδηγώντας στην εισαγωγή της ατμοκίνησης σε στόλους ανά τον κόσμο.[4]

Η πρώτη θωρακοβάριδα Επεξεργασία

 
Το La Gloire, η πρώτη θωρακοβάριδα ανοιχτής θαλάσσης (1858)
 
Η γαλλική θωρακοβάριδα Solférino, τάξης Magenta.

Μαζί με την εισαγωγή του ατμού, η χρήση μεταλλικής θωράκισης οδήγησε σε μια άλλη επανάσταση στο σχεδιασμό των πλοίων περίπου την ίδια εποχή. Ο Ντυπουί ντε Λομ εφάρμοσε τα ταλέντα του σε αυτόν τον τομέα, δείχνοντας την πρακτικότητα της θωράκισης των πλευρών ενός ξύλινου πλοίου. Το 1857 τοποθετήθηκε επικεφαλής στο Κατασκευαστικό Σώμα—Directeur du Matériel—και το σχέδιο του για το πρώτο αξιόπλοο θωρακισμένο πλοίο εγκρίθηκε την ίδια χρονιά. Το La Gloire κατασκευάστηκε σχετικά γρήγορα, και ακολουθήθηκε από ένα κατασκευαστικό πρόγραμμα που απέφερε συνολικά πέντε πλοία αυτού του είδους μέχρι το 1863.

Ανάμεσα σε αυτά τα νέα θωρηκτά βρισκόταν τα μοναδικά θωρηκτά πολεμικά με δύο καταστρώματα που κατασκευάστηκαν, και σχεδιάστηκαν από τον Ντυπουί ντε Λομ - τα Magenta και Solferino. Επίσης τα πλοία αυτά ήταν τα πρώτα που εξοπλίστηκαν με εμβολοφόρο κριό.

Στο σχεδιασμό του La Gloire, ο Ντυπουί ντε Λομ ακολούθησε την αρχή της χρήσης γνωστών μορφών και διαστάσεων για υπάρχοντα επιτυχημένα σχέδια και άλλαξε μόνον τα απολύτως αναγκαία. Το La Gloire αναπαρήγαγε σχεδόν το Napoléon όσον αφορά το σχήμα του κάτω από το νερό, αλλά διέθετε ένα κατάστρωμα κανονιών αντί για δύο και μια πλήρως προστατευμένη συστοιχία. Για όσο βρισκόταν στο αξίωμα αυτό, ο Ντυπουί ντε Λομ τήρησε με συνέπεια αυτή την αρχή. Ωστόσο ταυτόχρονα έδειξε ότι είναι έτοιμος να εξετάσει τον καλύτερο τρόπο για να ανταποκριθεί στις συνεχώς αυξανόμενες απαιτήσεις για παχύτερες θωρακίσεις, βαρύτερα όπλα και υψηλότερες ταχύτητες. Είναι σημαντικό να σημειωθεί, ωστόσο, ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια του πρώιμου ενθουσιασμού του για τη μεταλλική θωράκιση, μόνο ένα μικρό ποσοστό των πλοίων που εντάχθηκαν στο Γαλλικό Πολεμικό Ναυτικό κατά τη διάρκεια της θητείας του ήταν κατασκευασμένα από υλικό διαφορετικό του ξύλου.

Άρχισαν να του δίδονται διαφόρων ειδών διακρίσεις. Έλαβε τον σταυρό της Λεγεώνας της Τιμής το 1845, έγινε πλωτάρχης το 1858 και ανώτατος αξιωματικός τον Δεκέμβριο του 1863. Το 1860 έγινε Σύμβουλος της Επικρατείας, και εκπροσώπησε το Γαλλικό Ναυαρχείο στο Κοινοβούλιο. Το 1861 ορίστηκε « inspecteur général du matériel de la Marine » (γενικός επιστάτης ναυτικού εξοπλισμού). Το 1866 εξελέγη μέλος της Ακαδημίας των Επιστημών. Στο ξέσπασμα του Γαλλογερμανικού Πολέμου ορίστηκε μέλος της επιτροπής άμυνας.[5] Από το 1869 έως το 1875 ήταν πληρεξούσιος, και το 1877 εξελέγη δια βίου γερουσιαστής.[5]

Πηδαλιουχούμενα αερόστατα Επεξεργασία

 
Το πηδαλιουχούμενο αερόστατο που ανέπτυξε ο Ντυπουί ντε Λομ το 1872.
 
Το αερόπλοιο του Ντυπουί ντε Λομ

Το 1870, ο Ντυπουί ντε Λομ αφιέρωσε μεγάλο χρονικό διάστημα στην τελειοποίηση ενός πρακτικού πηδαλιουχούμενου αεροστάτου και η γαλλική κυβέρνηση συνέβαλε σημαντικά στη διεξαγωγή των πειραμάτων. Για την εκτέλεση του έργου του δόθηκε πίστωση 40.000 φράγκων. Αλλά το αερόστατο δεν ήταν έτοιμο μέχρι λίγες μέρες πριν από τη συνθηκολόγηση. Τα πειράματα αυτά οδήγησαν στην ανάπτυξη ενός εκ των πρώτων πλωτών αεροστάτων, με όνομα Dupuy de Lôme.

Το αερόπλοιο Dupuy de Lôme είχε μήκος 36 μέτρων, διάμετρο 14,84 μέτρων και ύψος 29 μέτρων έχοντας συνολικό όγκο 3.454 κυβικών μέτρων. Τροφοδοτούνταν από μια μανιβέλα την οποία κινούσαν 4 ή 8 άνδρες και η οποία παρείχε ταχύτητα πλεύσης μεταξύ 9 και 11 χλμ/ώρα.[6] Το καλάθι γύρω από το αερόστατο είχε τη δυνατότητα μεταφοράς 14 ανθρώπων.[7]

Το 1875, ασχολήθηκε με την επιβίβαση του σιδηροδρόμου σε πλοία στο Καλαί, και εξέθεσε τα σχέδια του στην Ακαδημία των Επιστημών τον Ιούλιο.[5]

Ηλεκτρικό υποβρύχιο Επεξεργασία

Προς το τέλος της ζωής του, ο Ντυπουί ντε Λομ εργάστηκε πάνω στα σχέδια για ένα ηλεκτρικό υποβρύχιο, το οποίο εν πολλοίς εμπνεύστηκε από τα πειραματικά αποτελέσματα του υποβρυχίου Plongeur. Μετά τον θάνατό του, το σχέδιο ανέλαβε ο φίλος του Γκυστάβ Ζεντέ, οδηγώντας στην κατασκευή ενός εκ των πρώτων ηλεκτρικών υποβρυχίων στον κόσμο του Gymnote.

Κληρονομιά Επεξεργασία

Ο Ντυπουί ντε Λομ βοήθησε το Γαλλικό Πολεμικό Ναυτικό να αναλάβει την πρωτοβουλία σε αρκετές από τις τεχνολογικές εξελίξεις του 19ου αιώνα, εδραιώνοντας την κατοχή της δεύτερης θέση στον κόσμο την εποχή εκείνη. Αυτές οι καινοτομίες στηρίχθηκαν σε μια ισχυρή βιομηχανική βάση, ακολουθώντας μόνο τη Βρετανία, και ευρισκόμενη πολύ πιο μπροστά από τις Ηνωμένες Πολιτείες ή την Πρωσία. Σύμφωνα με μια βρετανική νεκρολογία, «μπορεί να διερωτηθεί κανείς κατά πόσον οποιοσδήποτε ναυπηγός έχει παράσχει ποτέ περισσότερες υπηρεσίες στο ναυτικό οποιασδήποτε χώρας…». Πέθανε στο Παρίσι τη 1η Φεβρουαρίου 1885. Αρκετά πολεμικά πλοία του Γαλλικού Πολεμικού Ναυτικού έχουν έκτοτε λάβει το όνομα του.

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb15354812k. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  2. (Γαλλικά) senat.fr. senateur-3eme-republique/dupuy_de_lome_henry1470r3. Ανακτήθηκε στις 23  Απριλίου 2022.
  3. Dupuy de Lôme, Mémoire sur la construction des bâtiments en fer [Απομνημονεύματα της κατασκευής μεταλλικών πλοίων] (Paris, France: Arthur Bertrand, 1844).
  4. Sondhaus, Lawrence (2004). Navies in Modern World History. London: Reaktion Books. σελ. 53. ISBN 9781861894557. 
  5. 5,0 5,1 5,2   Μία ή περισσότερες προτάσεις από το προηγούμενο κείμενο ενσωματώνει κείμενο από έκδοση που είναι πλέον κοινό κτήμαChisholm, Hugh, επιμ.. (1911) «Dupuy de Lôme, Stanislas Charles Henri Laurent» Εγκυκλοπαίδεια Μπριτάννικα 8 (11η έκδοση) Cambridge University Press, σελ. 691 
  6. Lôme, Stanislas Charles Henri Laurent Dupuy de (1872). Note sur l'aérostat à hélice, construit pour le compte de l'état, sur les plans et sous la direction de M. Dupuy De Lôme. Paris: Gauthier-Villars. σελ. 7. 
  7. Tissandier, Gaston (1872). Les ballons dirigeables : expériences de m. Henri Giffard en 1852 et en 1855 et de m. Dupuy de Lôme en 1872. Paris: E. Dentu. σελ. 19. 

Βιβλιογραφία Επεξεργασία

  • Scientific American Supplement, No. 481, 21 March 1885