Αρκαδική Αζανία
Η Αρκαδική Αζανία ήταν ένα από τα πέντε επιμέρους τμήματα της αρχαίας Αρκαδίας. Τα υπόλοιπα ήταν η Ευτρησία, η Κυνουρία η Μαινάλια και η Παρρασία.[1]
Η αρχαία Αζανία περιελάμβανε σχεδόν όλη την σημερινή περιοχή των Καλαβρύτων[2], την περιοχή του Φενεού στον νομό Κορινθίας καθώς και ένα τμήμα της Γορτυνίας. Κατοικούνταν από το φύλο των Αζάνων, διαφορετικό από αυτό των Αρκάδων, και ονομάστηκε έτσι από τον γενάρχη τους Αζάνα.
Η Αζανία ήταν χωρισμένη σε 5 πόλεις-κράτη, τον Κλείτωρα, την Κυναίθη, την Ψωφίδα, τον Φενεό και την Θέλπουσα. Σύμφωνα με την μυθολογία στην περιοχή ήρθαν και εγκαταστάθηκαν οι Αρκάδες, σε άγνωστο χρόνο, με αρχηγό τον Αρκάδα, εγγονό του Λυκάονα, εκτοπίζοντας τους παλιούς κατοίκους τους Πελασγούς.[3] Ο Αρκάδας μοίρασε την χώρα στα παιδιά του τον Αζάνα, τον Αφείδα και τον Έλατο. Η περιοχή που πήρε ο Αζάνας ονομάστηκε από το όνομα του Αζανία.[4][5] Ο Στράβωνας όμως αναφέρει ότι οι Αζάνες ήταν ξεχωριστός λαός από τους Αρκάδες και από τα παλιότερα Ελληνικά φύλα.[6]
Βασιλιάς των Αρκάδων από την φυλή των Αζάνων ήταν και ο Κλείτωρ γενάρχης και οικιστής της ομώνυμης πόλης - κράτους.
Στην Αζανία υπήρχαν οι παρακάτω πόλεις και κώμες:
- Αργέαθοι (Κώμη)
- Θαλιάδες (Πολίχνη)
- Θέλπουσα (Πόλις - Κράτος)
- Καούς (Κώμη)
- Καρυαί (Κώμη)
- Κλείτωρ (Πόλις - Κράτος)
- Κυναίθη (Πόλις - Κράτος)
- Λευκάσιο (Κώμη)
- Λουσοί (Πολίχνη)
- Λυκούντες (Κώμη)
- Λυκουρία (Κώμη)
- Μεσόβοα (Κώμη)
- Νάσσοι (Κώμη)
- Νώνακρις (Πολίχνη)
- Όγκειον (Πολίχνη)
- Όρυξ (Κώμη)
- Πάος (Πολίχνη)
- Σείραι (Κώμη)
- Σκοτάνη (Κώμη)
- Τρόπαια (κώμη)
- Φενεός (Πόλις - Κράτος)
- Ψωφίδα (Πόλις - Κράτος)
Παραπομπές
Επεξεργασία- ↑ Ρουμελιώτης 2019, σελ. 18.
- ↑ Αλεξοπούλου 2009, σελ. 43.
- ↑ "...φασὶ δὲ Ἀρκάδες ὡς Πελασγὸς γένοιτο ἐν τῇ γῇ ταύτῃ πρῶτος [...]" Παυσανία Αρκαδικά
- ↑ "...τοῖς δὲ παισίν, ὡς ηὐξήθησαν, διένειμεν Ἀρκὰς τριχῇ τὴν χώραν, καὶ ἀπὸ μὲν Ἀζᾶνος ἡ Ἀζανία μοῖρα ὠνομάσθη: παρὰ τούτων δὲ ἀποικισθῆναι λέγουσιν, ὅσοι περὶ τὸ ἄντρον ἐν Φρυγίᾳ τὸ καλούμενον Στεῦνος καὶ Πέγκαλαν ποταμὸν οἰκοῦσιν. Ἀφείδας δὲ Τεγέαν καὶ τὴν προσεχῆ ταύτης ἔλαχεν: ἐπὶ τούτῳ δὲ καὶ ποιηταὶ καλοῦσιν Ἀφειδάντειον κλῆρον τὴν Τεγέαν. [4] Ἔλατος δὲ ἔσχε τὸ ὄρος τὴν Κυλλήνην, ἔτι τότε οὖσαν ἀνώνυμον: χρόνῳ δὲ ὕστερον μετῴκησεν ὁ Ἔλατος ἐς τὴν νῦν καλουμένην Φωκίδα, καὶ τοῖς τε Φωκεῦσιν ἤμυνεν ὑπὸ Φλεγυῶν πολέμῳ πιεζομένοις καὶ Ἐλατείας πόλεως ἐγένετο οἰκιστής [...]."Παυσανία Αρκαδικά
- ↑ "τοῖς δὲ παισίν, ὡς ηὐξήθησαν, διένειμεν Ἀρκὰς τριχῇ τὴν χώραν, καὶ ἀπὸ μὲν Ἀζᾶνος ἡ Ἀζανία μοῖρα ὠνομάσθη" Παυσανία Αρκαδικά
- ↑ "... δοκεῖ δὲ παλαιότατα ἔθνη τῶν Ἑλλήνων εἶναι τὰ Ἀρκαδικά, Ἀζᾶνές τε καὶ Παρράσιοι καὶ ἄλλοι τοιοῦτοι [...]" Γεωγραφία 8,8,1
Πηγές
Επεξεργασία- Γεώργιος Παπανδρέου, Αζανιάς, ήτοι Αρχαιολογική πραγματεία πασών των Αρχαίων πόλεων της Αρκαδικής Αζανίδος μετά των περιχώρων αυτών και ιστορικαί περιπαίτειαι μέχρι των καθ' ημάς χρόνων, Εκ του Τυπογραφείου της εφημ. "Ηλείας" Γεωργ. Ε. Δημητριάδου, Εν Πύργω 1886.
Περαιτέρω ανάγνωση
Επεξεργασία- Αλεξοπούλου, Γεωργία (2009). Συμβολή στην αρχαιολογία και τοπογραφία της Αζανίας (Βόρειας Αρκαδίας) επαρχία Καλαβρύτων. Πάτρα: Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας. doi:10.12681/eadd/27848.
- Ανδρέας Ρουμελιώτης, Εκφάνσεις της πολιτικής ζωής στην Αρκαδία του 5ου και 4ου αιώνα, διπλωματική εργασία, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών-Φιλοσοφική Σχολή-Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας-Τομέας Ιστορίας, Αθήνα 2019.
- Νικόλας Φαράκλας, Η Γεωπολιτική Οργάνωση της Πελοποννησιακής Αχαΐας, Πανεπιστήμιο Κρήτης-Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας-Τομέας Αρχαιολογίας και Ιστορίας της Τέχνης, σειρά: Ρίθυμνα-Θέματα Κλασικής Αρχαιολογίας, αρ.9, Ρέθυμνο 2001.