Αρτάβαζος Β΄ της Φρυγίας

Ο Αρτάβαζος Β΄ (άκμασε 389-328 π.Χ.) από τη Δυναστεία των Φαρνακιδών ήταν Πέρσης στρατηγός και σατράπης της Φρυγίας.

Αρτάβαζος Β΄ της Φρυγίας
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη μητρική γλώσσα	Άρτάβαζος (Αρχαία Ελληνικά)
Γέννηση	4ος αιώνας π.Χ.
Θάνατος	3ος αιώνας π.Χ. (πιθανώς)
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	κυβερνήτης
Οικογένεια
Τέκνα	Αρτακάμα Φαρνάβαζος Γ΄ της Φρυγίας Βαρσίνη Αρτωνίς Ariobarzanes
Γονείς	Φαρνάβαζος Β΄ της Φρυγίας και Απάμα
Οικογένεια	Δυναστεία των Φαρνακιδών
Στρατιωτική σταδιοδρομία
Πόλεμοι/μάχες	Revolt of the Satraps
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμα	σατράπης
Σχετικά πολυμέσα

Βιογραφία

Ήταν γιος τού Φαρνάβαζου Β΄ σατράπη της Φρυγίας. Ήταν συγγενής, μάλλον αδελφός, τού Αριοβαρζάνη σατράπη της Φρυγίας, ο οποίος εξεγέθηκε το 356 π.Χ. εναντίον τού Αρταξέρξη Β΄ της Περσίας.

Το 362 π.Χ. ο Αρταξέρξης Β΄ έστειλε τον Αρτάβαζο Β΄ να καταστείλει τον Δατάμη σατράπη της Καππαδοκίας, που είχε προσχωρήσει στην εξέγερση των σατραπών, στην οποία είχε εισέλθει και ο Αριοβαρζάνης. Όμως ο Αρτάβαζος Β΄ ηττήθηκε από τον Δατάμνη. Τελικά ο Αρταξέρξης Β΄ υπερίσχυσε, σκότωσε τον Δατάμνη και σταύρωσε τον Αριοβαρζάνη.

Εξέγερση εναντίον τού Αρταξέρξη Γ΄

Νόμισμα της Λαμψάκου, πόλης της Μυσίας, π. 365 π.Χ. Στη μία όψη ο Αρτάβαζος Β΄ σατράπης με έδρα το Δασύκλιον και στην άλλη όψη ο Πήγασος.

Έπειτα από την αιχμαλωσία και το τέλος τού αδελφού του, ο Αρτάβαζος Β΄ έγινε σατράπης της Φρυγίας. Το 358 π.Χ. νέος βασιλιάς έγινε ο Αρταξέρξης Γ΄ της Περσίας, αλλά δύο έτη μετά ο Αρτάβαζος Β΄ αρνήθηκε υπακοή. Τότε ο βασιλιάς ζήτησε τη διάλυση τού στρατού των σατραπών της Μ. Ασίας, καθώς εκτιμούσε ότι ο στρατός δεν μπορούσε να εγγυηθεί πια την ειρήνη εκεί και πως ήταν όργανο εξέγερσης. Τη διαταγή αγνόησε ο Αρτάβαζος Β΄ και ζήτησε τη βοήθεια των Αθηνών σε μία εξέγερση κατά τού βασιλιά. Το κίνημα ήταν εναντίον τού Αρταξέρξη Γ΄ και άλλων σατραπών, που αναγνώριζαν την εξουσία τού βασιλιά.

Ο Αρτάβαζος Β΄ υποστηρίχθηκε πρώτα από τον Χάρη στρατηγό των Αθηνών και τους μισθοφόρους του, τους οποίους άμειψε γενναιόδωρα. Τα χρυσά νομίσματά του θεωρείται, ότι κόπηκαν ειδικά για την αμοιβή τού στρατού τού Χάρη. Μαζί του ήταν και ο Ορόντης Α΄ τότε σατράπης της Μυσίας. Έπειτα τον υποστήριξαν και οι Θηβαίοι, που έστειλαν τον Παμμένη με 5.000 άνδρες. Με τη βοήθεια αυτών και άλλων, ο Αρτάβαζος Β΄ νίκησε τον βασιλιά σε δύο μεγάλες μάχες.

Αργότερα όμως ο Αρταξέρξης Γ΄ μπόρεσε να δωροδοκήσει τους Αθηναίους και Βοιωτούς, ώστε να του στερήσει δύο συμμάχους του. Έτσι ο Αρτάβαζος Β΄ νικήθηκε από τον Αυτοφραδάτη στρατηγό τού βασιλιά. Ο Μέντωρ ο Ρόδιος και ο Μέμνων ο Ρόδιος, γαμπροί επ' αδελφή τού Αρτάβαζου Β΄, που τον υποστήριζαν, συνέχισαν την εξέγερση, βοηθούμενοι από τον Χαρίδημο αρχηγό των Αθηναίων μισθοφόρων· μαζί μπόρεσαν να ελευθερώσουν τον Αρτάβαζο Β΄.

Εξορία στη Μακεδονία

Έπειτα από αυτό ο Αρτάβαζος Β΄ συνέχισε την εξέγερσή του ή ξεκίνησε νέα. Τελικά δεν είχε άλλη επιλογή από το να διαφύγει με τον Μέμνονα και την οικογένειά του. Κατέφυγαν στην Αυλή τού Φιλίππου Β΄ της Μακεδονίας στην Πέλλα, με τους 11 γιους τους και τις 10 κόρες τους. Ο Αρτάβαζος Β΄, που ήταν 37 ετών, έζησε εκεί 10 έτη, από το 252 ως το 342 και γνωρίστηκε με τον νεαρό Αλέξανδρο Γ΄. Η Βαρσίνη, κόρη τού Αρτάβαζου Β΄, μεγάλωσε στη Αυλή της Μακεδονίας και αργότερα έγινε παλλακίδα του Αλέξανδρου Γ΄ του Μεγάλου.

Επιστροφή στην Περσία

Κατά την απουσία του, ο Μέντωρ υπηρετούσε τον βασιλιά σε υψηλή θέση, στον πόλεμο εναντίον τού Νεκτανεβώ Β΄ της Αιγύπτου. Όταν τελείωσε η εκστρατεία, το καλοκαίρι τού 342 π.Χ., ο Αρταξέρξης Γ΄ διέταξε τον Μέντορα να καταστείλει τους εξεγερθέντες σατράπες της Μ. Ασίας. Με την ευκαιρία αυτή ο Μέντορας ζήτησε τη συγχώρηση τού Αρτάβαζου Β΄. Ο βασιλιάς συμφώνησε και οι δύο εξόριστοι με τις οικογένειές τους επέστρεψαν στην Περσία.

Ακολούθησε το 336 π.Χ. η βασιλεία τού Δαρείου Γ¨ Κοδομανού, όπου ο Αστάβαζος Β΄ διακρίθηκε για την υπακοή του και την δέσμευσή του στον νέο βασιλιά. Έλαβε μέρος το 331 π.Χ. στη μάχη στα Γαυγάμηλα και έπειτα ακολούθησε τον Δαρείο στη αντιπαράθεσή του με τα Μακεδονικά στρατεύματα τού Αλεξάνδρου Γ΄.

Το 330 π.Χ. ηττήθηκε τελικά ο Δαρείος Γ΄ και σκοτώθηκε. Ο Αλέξανδρος Γ΄ αναγνώρισε τον Αρτάβαζο Β΄ και για την ευπείθεια στον βασιλειά τον αντάμειψε με τη σατραπεία της Βακτρίας· ο Αρτάβαζος Β΄ έμεινε σε αυτήν ως το τέλος του το 328 π.Χ. Τον διαδέχθηκε ο αξιωματικός Κλείτος ο Μέλας.

Οικογένεια

Νυμφεύτηκε πρώτα μία αγνώστου ονόματος και είχε τέκνα:

• Φαρνάβαζος Γ΄ π. 370-μετά το 320 π.Χ.
• Βαρσίνη π. 363-309 π.Χ., παλλακίδα τού Αλέξανδρου Γ΄ του Μεγάλου· γιος τους ήταν ο:
  • (νόθος) Ηρακλής π. 327-309 π.Χ.

Έπειτα έκανε δεύτερο γάμο με μία από τη Ρόδο, αδελφή τού Μέντορα και τού Μέμνονα, στρατηγών και είχε τέκνα:

• Αρτακάμα άκμασε το 324 π.Χ., παντρεύτηκε τον Πτολεμαίο Α΄ της Αιγύπτου.
• Αρτωνίς, παντρεύτηκε τον Ευμένη τον Καρδιανό στρατηγό.
• Αριοβαρζάνης.
• Δωφήν.
• Αρσάμης.

Πηγές

• Diodorus Siculus, Bibliotheca, xv. 91
• Plutarch: Life of Eumenes - translation.
• Arrian, Anabasis Alexandri, iii. 23, 29, vii. 4; Curtius Rufus, Historiae Alexandri Magni, iii. 13, v. 9, 12, vi. 5, vii. 3, 5, viii. 1