Ηλείοι

Οι Ηλείοι ήταν αρχαίο ελληνικό φύλο, εγκατεστημένο στην δυτική Πελοπόννησο στην περιοχή που αργότερα ονομάστηκε Ηλεία. Οι Ηλείοι προερχόμενοι από την περιοχή της Αιτωλίας, αποτέλεσαν συμμάχους των Δωριέων κατά την εκστρατεία των τελευταίων στην Πελοπόννησο. Εκμεταλευόμενοι την εκστρατεία αυτή κατέλαβαν για λογαριασμός τους την Ηλεία και υπέταξαν τις παλαιότερες φυλές, τους Επειούς στην βόρεια Ηλεία και τους Καύκωνες και Μινύες στην νοτιότερη που πήρε το όνομα Τριφυλία, λόγω της εγκατάστασης στην περιοχή τριών φύλων. Οι Ηλείοι χωρίστηκαν σε τρία κράτη, την Κοίλη Ηλεία ή Ήλιδα, την Πισάτιδα και την Τριφυλία.

Ηλεία
Περιοχή της αρχαίας Ελλάδας
Αρχαία Ολυμπία
Τοποθεσία:	Πελοπόννησος
Μεγαλύτερη πόλη:	Ήλιδα, Ολυμπία
Διάλεκτος:	Δωρική
Περίοδος ακμής:
Χάρτης της αρχαίας Ηλείας

Ιστορία

Σύμφωνα με την μυθολογία ο πρώτος βασιλιάς των Ηλείων, ο οποίος κατέλαβε την περιοχή που πήρε το όνομά τους, ονομαζόταν Όξυλος. Αυτός προερχόταν από την Αιτωλία, γεγονός που μαρτυρά την Αιτωλική καταγωγή των Ηλείων. Σε αυτόν αποδίδεται η ίδρυση των Ολυμπιακών Αγώνων. Σημαντικοί βασιλείς των Ηλείων ήταν ο Πέλοπας, ο Οινόμαος, ο Λάιας και ο Ίφιτος. Σπουδαιότερη πόλη των Ηλείων ήταν η Ολυμπία και ο έλεγχος της πόλης προκάλεσε μεγάλες διαμάχες ανάμεσα στα δύο ισχυρά κράτη των Ηλείων, την Ήλιδα και την Πισάτιδα. Η Πίσα είχε αρχικά τον έλεγχο των αγώνων καθώς η πόλη βρισκόταν μέσα στην επικράτειά της. Ο ανταγωνισμός ανάμεσα στις δύο πόλεις για τον έλεγχο των Αγώνων οδήγησε σε πόλεμο ανάμεσά τους που κράτησε από το 588 έως το 580 π.Χ. και είχε ως αποτέλεσμα την επικράτηση της Ήλιδας. Σε νέο πόλεμο που ξέσπασε στα μέσα του 5ου αιώνα π.Χ. η Ήλιδα επικράτησε ξανά και κατέστρεψε την Πίσα (464 π.Χ.).

Αποικίες των Ηλείων

Οι Ηλείοι από την περιοχή της Πίσας, ίδρυσαν κατά την διάρκεια του όγδοου αιώνα, αποικίες στην περιοχή της Θεσπρωτίας, στην κοιλάδα του Αχέρωντα. Οι τέσσερις πόλεις που ίδρυσαν οι Ηλείοι στην περιοχή ήταν η Πανδοσία, το Βουχέτιο, οι Βατίαι, και η Ελάτρεια (ή Ελάτρια). Το αποικιακό κράτος των Ηλείων στην περιοχή συγκρούστηκε με τους Θεσπρωτούς γειτονές του και τελικά καταλήθηκε τον 4ο αιώνα π.Χ.

Στατήρας της Ολυμπίας της 107ης (352 π.Χ.) διοργάνωσης των αρχαίων ολυμπιακών αγώνων. Απεικόνιση του Δία και αετού, επιγραφή FΑΛΕΙΩΝ (Ηλείων, F = δίγαμμα)

Σημαντικοί Ηλείοι

• Αλεξίνος, φιλόσοφος της Μεγαρικής σχολής
• Ιππίας, φιλόσοφος σύγχρονος του Σωκράτη
• Φαίδων, φιλόσοφος της Ελεατικής σχολής
• Πύρρων, φιλόσοφος της σχολής του Σκεπτικισμού