Το Αρχείο Ρίνγκελμπλουμ είναι συλλογή εγγράφων του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου από το Γκέτο της Βαρσοβίας, που συλλέχθηκαν και διατηρήθηκαν από μια ομάδα γνωστή με το κωδικό όνομα Oyneg Shabbos (στα σύγχρονα ισραηλινά Εβραϊκά, Oneg Shabbat, εβραϊκά: עונג שבת), με επικεφαλής τον Εβραίο ιστορικό Δρ. Εμάνουελ Ρίνγκελμπλουμ. Η ομάδα, η οποία περιελάμβανε ιστορικούς, συγγραφείς, ραβίνους και κοινωνικούς λειτουργούς, ήταν αφιερωμένη στη χρονολόγηση της ζωής στο Γκέτο κατά τη διάρκεια της ναζιστικής γερμανικής κατοχής. Εργάστηκαν ως ομάδα, συλλέγοντας έγγραφα και ζητώντας μαρτυρίες και αναφορές από δεκάδες εθελοντές όλων των ηλικιών. Το υλικό που υποβλήθηκε περιελάμβανε δοκίμια, ημερολόγια, σχέδια, αφίσες τοίχου και άλλα υλικά που περιγράφουν τη ζωή στο Γκέτο. Το έργο συλλογής ξεκίνησε τον Σεπτέμβριο του 1939 και έληξε τον Ιανουάριο του 1943.

Αρχείο Ρίνγκελμπλουμ
Συντάχθηκε από την ομάδα Oyneg Shabbos
Ένα από τα δοχεία γάλακτος που χρησιμοποιήθηκαν για την απόκρυψη εγγράφων. Από το Αρχείο Ρίνγκελμπλουμ "Oyneg Shabbos"
Συλλογή
Αριθμός6.000 αρχεία
ΠερίοδοςΣεπτέμβριος 1939 - Ιανουάριος 1943
UNESCO
Μνήμη του Παγκόσμιου Προγράμματος.[1]

Σήμερα το ανακαλυφθέν μέρος της συλλογής, που περιέχει περίπου 6.000 έγγραφα (περίπου 35.000 σελίδες), στεγάζεται στο Εβραϊκό Ιστορικό Ινστιτούτο της Βαρσοβίας.[2]

Ετυμολογία Επεξεργασία

Το όνομα Oneg Shabbat σημαίνει χαρά του Σαββάτου στα εβραϊκά και συνήθως αναφέρεται σε μια εορταστική συγκέντρωση που πραγματοποιείται μετά τις λειτουργίες του Σαμπάτ, συχνά με φαγητό, τραγούδι, μελέτη, συζήτηση και κοινωνικοποίηση. Αυτό το όνομα επιλέχθηκε επειδή η ομάδα συνήθιζε να συναντιέται στο Σαμπάτ για να συζητήσει την πρόοδο των προσπαθειών συλλογής και τεκμηρίωσης. Η μορφή Oyneg Shabbos είναι ασκεναζικής προφοράς.

Ιστορία Επεξεργασία

 
Ο Εμάνουελ Ρίνγκελμπλουμ, ο οποίος ξεκίνησε το έργο και για τον οποίο η συλλογή ονομάζεται επίσης «Αρχεία Ρίνγκελμπλουμ».

Τα μέλη του Oyneg Shabbos συνέλεξαν αρχικά το υλικό με την πρόθεση να γράψουν ένα βιβλίο μετά τον πόλεμο για τις φρικαλεότητες που είχαν δει. Το Γκέτο της Βαρσοβίας σφραγίστηκε στις 16 Νοεμβρίου 1940. Καθώς ο ρυθμός των απελάσεων αυξήθηκε και κατέστη σαφές ότι ο προορισμός ήταν το στρατόπεδο εξόντωσης Τρεμπλίνκα και λίγοι Εβραίοι Βαρσοβιανοί ήταν πιθανό να επιβιώσουν, ο Ρίνγκελμπλουμ αποθήκευσε τα αρχεία σε τρία μπουκάλια γάλακτος και δέκα μεταλλικά κουτιά, τα οποία στη συνέχεια θάφτηκαν σε τρία μέρη στο Γκέτο. Δύο από τα κουτιά, που περιείχαν χιλιάδες έγγραφα, ανακαλύφθηκαν στις 18 Σεπτεμβρίου 1946 και άλλα δέκα κουτιά την 1η Δεκεμβρίου 1950. Η τρίτη κρυψώνα φημολογείται ότι είχε θαφτεί κάτω από αυτό που είναι τώρα η κινεζική πρεσβεία στη Βαρσοβία, αλλά μια έρευνα το 2005 απέτυχε να εντοπίσει το αρχειακό υλικό.[2][3]

 
Τρία κουτιά και δύο μπουκάλια γάλακτος που χρησιμοποιούνταν για την αποθήκευση του αρχείου.

Στις 19 Ιανουαρίου 1942, ένας φυλακισμένος από το στρατόπεδο εξόντωσης Χέλμνο, ο Γιάκομπ Γκρογιανόφσκι, έφτασε στο Γκέτο της Βαρσοβίας, όπου έδωσε λεπτομερείς πληροφορίες για το στρατόπεδο στην ομάδα Oneg Shabbat. Η έκθεσή του, η οποία έγινε γνωστή ως Έκθεση Γκρογιανόφσκι, μεταφέρθηκε λαθραία από το γκέτο μέσω των καναλιών της υπόγειας Πολωνίας, έφτασε στο Λονδίνο και δημοσιεύθηκε τον Ιούνιο.[4]

 
Μέρος της μόνιμης έκθεσης στο Μουσείο της Ιστορίας των Πολωνοεβραίων αφιερωμένο στα Αρχεία Ρίνγκελμπλουμ.

Όλα εκτός από τρία μέλη του Oyneg Shabbos δολοφονήθηκαν στις γενοκτονίες. Ο Εμάνουελ Ρίνγκελμπλουμ διέφυγε από το γκέτο, αλλά συνέχισε την εργασία για τα αρχεία. Το 1944, ο Ρίνγκελμπλουμ και η οικογένειά του ανακαλύφθηκαν και εκτελέστηκαν μαζί με εκείνους που τους έκρυβαν.[5] Μετά τον πόλεμο, η Ροκλ Άουερμπακ, ένα από τα τρία επιζώντα μέλη του Oyneg Shabes, ξεκίνησε την αναζήτηση και την ανασκαφή των θαμμένων χρονικών.[6][7]

Κληρονομιά Επεξεργασία

Το 1960, μαθητές του Ραβίνου Καλόνιμους Κάλμαν Σαπίρα, ο οποίος ήταν Ραβίνος του Πλασέτσνο, δημοσίευσαν το βιβλίο Aish Kodesh που ήταν derashos (κήρυγμα) στο parsha (εβδομαδιαίο ανάγνωσμα του Τορά) που είχε παραδώσει ο ραβίνος μεταξύ Σεπτεμβρίου 1939 και Ιουλίου 1942 στο Γκέτο της Βαρσοβίας και το οποίο ανακαλύφθηκε με το Αρχείο Ρίνγκελμπλουμ.

Το 1999, τα αρχεία Εμάνουελ Ρίνγκελμπλουμ καταγράφηκαν στη Μνήμη του Παγκόσμιου Προγράμματος από την UNESCO.[8]

Κατάλογος του αρχείου Ρίνγκελμπλουμ δημοσιεύθηκε υπό μορφή μορφή βιβλίου το 2009 από το Μουσείο Μνήμης του Ολοκαυτώματος των Ηνωμένων Πολιτειών και το Εβραϊκό Ιστορικό Ινστιτούτο της Βαρσοβίας. Ολόκληρο το αρχείο είναι επίσης διαθέσιμο σε ερευνητές σε ψηφιακή μορφή και στα δύο ιδρύματα. Το Εβραϊκό Ιστορικό Ινστιτούτο έχει δημοσιεύσει μια σειρά βιβλίων με 10 τόμους που συνοψίζουν τμήματα του αρχείου ως εξής: 1) Επιστολές σχετικά με το Ολοκαύτωμα, 2) Παιδιά - συγκεκαλυμμένη διδασκαλία στο Γκέτο της Βαρσοβίας, 3) Αναφορές από το Κρέσι, 4) Ζωή και έργο της Γκέλα Σέκσταϊν, 5) Το Γκέτο της Βαρσοβίας, 6) Ο Γενικός Κυβερνήτης, 7) Κληρονομιά, 8) Εδάφη που προσαρτήθηκαν από το Ράιχ, 9) Περιοχές που προσαρτήθηκαν από το Ράιχ, 10) Μοίρα των Εβραίων από το Λοτζ (1939-1942).[9]

Το 2007, ο ιστορικός Σάμιουελ Κάσοου δημοσίευσε το Ποιος θα γράψει την ιστορία μας; Ο Εμάνουελ Ρίνγκελμπλουμ, το Γκέτο της Βαρσοβίας και το Αρχείο Oyneg Shabbes, όπου απαριθμεί όλες τις αναφορές των αρχείων Oyneg Shabes που έχουν βρεθεί.

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. Ρόμπερτ Μόζες Σαπίρο· Ταντέους Έπσταϊν, επιμ. (2009). The Warsaw Ghetto Oyneg Shabes—Ringelblum Archive. Catalog and Guide. Εισαγωγή από Σάμιουελ Ντ. Κασόουυ. Indiana University Press σε συνεργασία με το USHMMM και το Εβραϊκό Ιστορικό Ινστιτούτο. ISBN 978-0-253-35327-6 – μέσω Academic Publications από το Μουσείο Μνήμης του Ολοκαυτώματος των Ηνωμένων Πολιτειών. 
  2. 2,0 2,1 «Emanuel Ringelblum: The Creator of "Oneg Shabbat"». Ερευνητικό πρόγραμμα για το Ολοκαύτωμα. 
  3. Πεσά, Γκάι; Σουρ-Όφρι, Μίχαλ (2019-04-28). «Copyright and the Holocaust». Yale Journal of Law & the Humanities 30 (2). ISSN 1041-6374. https://digitalcommons.law.yale.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1468&context=yjlh. Ανακτήθηκε στις 2020-07-04. 
  4. Γιαντ Βάσσεμ. «Chelmno» (PDF). 
  5. Γκίλμπερτ, Μάρτιν (2002). The Routledge Atlas of the Holocaust. Psychology Press. σελ. 10. ISBN 978-0-415-28145-4. 
  6. Κόεν, Μπόαζ. «Rachel Auerbach, Yad Vashem, and Israeli Holocaust Memory». academia.edu. Ανακτήθηκε στις 18 Δεκεμβρίου 2016. 
  7. «From Beyond the Grave». The Economist. 12 Μαρτίου 2009. Ανακτήθηκε στις 18 Δεκεμβρίου 2016. 
  8. «Warsaw Ghetto Archives (Emanuel Ringelblum Archives)». Memory of the World. United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2018. 
  9. «Book series Ringelblum Archive». Εβραϊκό Ιστορικό Ινστιτούτο. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Οκτωβρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 24 Οκτωβρίου 2016. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία