Αχελώος (μυθολογία)
Στην αρχαία Ελληνική Μυθολογία, ο Αχελώος ήταν ποτάμια θεότητα. Ο Όμηρος τοποθετεί τον Αχελώο πριν από τον Ωκεανό[1]. Οι θάλασσες, οι πηγές και τα νερά που πηγάζουν από τη γη προέρχονται από αυτόν. Αντίθετα ο Ησίοδος συγκαταλέγει τον Αχελώο στα παιδιά της Τηθύος και του Ωκεανού, στις ποτάμιες θεότητες.[2] Κόρες του ήταν οι Σειρήνες, οι Νύμφες και πολλές άλλες πηγές (Κασταλία, Καλλιρρόη κλπ).
Αχελώος | |
---|---|
Πληροφορίες ασχολίας | |
Ιδιότητα | Ποταμοί |
Οικογένεια | |
Σύζυγος | Στερόπη Μελπομένη Τερψιχόρη Καλλιόπη Περιμήδη |
Σύντροφος | Καλλιόπη Περιμήδη |
Τέκνα | Παρθενόπη Callirhoe Κασταλία Πειρήνη Πεισινόη Θελξιόπη Λευκωσία Μόλπη Λίγεια Aglaophónos Αγλαόπη Acheloides Hippodamas Erysice |
Γονείς |
|
Σχετικά πολυμέσα | |
Ο Αχελώος είχε αρκετές μορφές. Συνήθως απεικονίζεται από τη μέση και κάτω σαν ψάρι, γενειοφόρος με κέρατα στο κεφάλι του. Άλλες μορφές του ποτάμιου αυτού θεού ήταν σαν φίδι, σαν ταύρος και σαν ανθρωπόμορφο ον με κεφάλι ταύρου που από τα γένια του έτρεχαν πολλά νερά (ανθρωπομορφίες των όψεων του ποταμού). Το μόνο βέβαιο είναι πως στις περισσότερες μορφές του ο Αχελώος ήταν (φάνταζε) ένα άσχημο τέρας.
Αχελώος και Ηρακλής
ΕπεξεργασίαΓνωστός είναι ο μύθος της πάλης του με τον Ηρακλή για χάρη της Δηιάνειρας. Ο Ηρακλής όταν πήγε στον Άδη συνάντησε τον Μελέαγρο, αδελφό της Δηιάνειρας και γιο του Οινέα. Αυτός του ζήτησε σαν χάρη να παντρευτεί την αδελφή του. Ο ήρωας δεν αθέτησε την υπόσχεση του και πήγε στην Καλυδώνα όπου βασίλευε ο Οινέας. Εκεί όμως ένας επίμονος μνηστήρας, ο Αχελώος, ζητούσε την κόρη του Οινέα παίρνοντας διάφορες μορφές. Έγινε μάχη και ο ποτάμιος θεός, παρά τις συνεχείς μεταμορφώσεις του, έχασε. Τότε ο Ηρακλής του απέκοψε το δεξί του κέρατο (έκλεισε τη μία εκβολή του ποταμού) και από το αίμα που έρρευσε γεννήθηκαν οι Σειρήνες. Το κέρατο αυτό δεν το κράτησε ο Ηρακλής. Ο Αχελώος σε αντάλλαγμα του έδωσε το κέρας της Αμάλθειας (το νέο πλούσιο γόνιμο έδαφος) που στη συνέχεια ο ήρωας δώρησε στον Οινέα. Ο ποταμός-Θεός είχε νικηθεί και ο Ηρακλής νυμφεύθηκε τη Δηιάνειρα. Βέβαια ο μύθος αυτός και κατά τον Διόδωρο αλλά και τον Στράβωνα ερμηνεύει τις προσπάθειες των αρχαίων εκεί κατοίκων να τιθασεύσουν την ορμή του ποταμού (κέρας) περιφράσσοντάς τον με μεγάλα έργα (μεταμορφώσεις ποταμού) και να τον μετατρέψουν σε γόνιμο ποταμό (γάμος του Ηρακλή).
Σύμφωνα με τον Οβίδιο, είναι το κέρατο που έσπασε ο Ηρακλής που αφιερώνουν οι Nαϊάδες ως κέρας της Αμάλθειας [3].
Οι Εχινάδες
ΕπεξεργασίαΣτις εκβολές του ποταμού υπάρχουν τα νησιά Εχινάδες. Σύμφωνα με τον μύθο ήταν κάποτε νύμφες αλλά δυστυχώς για αυτές ξέχασαν να τιμήσουν τον Αχελώο και ο θεός θύμωσε και τις μεταμόρφωσε σε νησιά.
Ο ποτάμιος Θεός Αχελώος εικονίζεται ως κερασφόρος σε νομίσματα των Ακαρνάνων και των Μεταποντίων.
Σύμφωνα με τον Σοφοκλή
ΕπεξεργασίαΣοφοκλής, Τραχινίαι[4] | Απόδοση |
---|---|
|
|
Παραπομπές
Επεξεργασία- ↑ Όμηρος -Ιλιας -ραψ 21 στ.192 -καὶ γὰρ σοὶ ποταμός γε πάρα μέγας, εἰ δύναταί τι χραισμεῖν· ἀλλ᾽ οὐκ ἔστι Διὶ Κρονίωνι μάχεσθαι, τῷ οὐδὲ κρείων Ἀχελώϊος ἰσοφαρίζει, 195 οὐδὲ βαθυρρείταο μέγα σθένος Ὠκεανοῖο, ἐξ οὗ περ πάντες ποταμοὶ καὶ πᾶσα θάλασσα καὶ πᾶσαι κρῆναι καὶ φρείατα μακρὰ νάουσιν· ἀλλὰ καὶ ὃς δείδοικε Διὸς μεγάλοιο κεραυνὸν δεινήν τε βροντήν, ὅτ᾽ ἀπ᾽ οὐρανόθεν σμαραγήσῃ.»
- ↑ Ησίοδος, Θεογονία 337 - Perseus - πάντη ὁμῶς ἐφέπουσι, θεάων ἀγλαὰ τέκνα. τόσσοι δ᾽ αὖθ᾽ ἕτεροι ποταμοὶ καναχηδὰ ῥέοντες, υἱέες Ὠκεανοῦ, τοὺς γείνατο πότνια Τηθύς: τῶν ὄνομ᾽ ἀργαλέον πάντων βροτὸν ἀνέρ᾽ ἐνισπεῖν,370 οἳ δὲ ἕκαστοι ἴσασιν, ὅσοι περιναιετάωσιν
- ↑ Metamorphoses 1-97(tr. Garth, Dryden, et al.)
- ↑ Βικιθήκη:Σοφοκλής, Τραχινίαι