Οινέας

Στην ελληνική μυθολογία ο Οινέας (Οινεύς) ήταν βασιλιάς της Καλυδώνας, απόγονος του Ενδυμίωνα και της Προνόης, εγγονός του Αγήνορα και γιος του Πορθάονα και της Ευρύτης. Κατά έναν από τους γενεαλόγους, ο Οινέας καταγόταν από τον Αιτωλό, που έδωσε το όνομά του στους Αιτωλούς. Σύμφωνα με μιαν άλλη γενεαλογία ο Οινέας καταγόταν από τον Δευκαλίωνα, του οποίου ο γιος Ορεσθέας ήταν παππούς του Οινέα.

Οινέας
Πληροφορίες ασχολίας
Οικογένεια
Σύζυγος	Αλθαία Periboea
Σύντροφος	Γόργη
Τέκνα	Μελέαγρος Περιμήδη Clymenus Γόργη Thyreus Toxeus Μοθώνη Agelaus Τυδέας Δηιάνειρα Eurymede
Γονείς	Πορθάονας και Ευρύτη
Αδέλφια	Μέλας (μυθολογία) Άγριος Στερόπη Λευκοπεύς
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμα	βασιλιάς της Καλυδώνας
Σχετικά πολυμέσα

Ο Ορεσθέας (= «ο άνθρωπος των βουνών») είχε μια σκύλα, που λένε πως γέννησε ένα ραβδί. Ο Ορεσθέας παράχωσε το ραβδί στο χώμα και φύτρωσε έτσι το πρώτο κλήμα. Ο γιος του Ορεσθέα ονομαζόταν Φύτιος (= «αυτός που φυτεύει») και ήταν αυτός που διέδωσε την καλλιέργεια του αμπελιού. Άλλοι λένε πως το κρασί έγινε γνωστό για πρώτη φορά στους ανθρώπους από τον Οινέα. Σύμφωνα με το μύθο,ένα τραγί εξαφανιζόταν συχνά και όταν γύριζε πίσω, φαινόταν χορτασμένο. Ο βοσκός Ορίστας ή Στάφυλος, το παρακολούθησε και είδε να πηγαίνει σ' ένα αμπέλι και να τρώει τα σταφύλια. Λένε πως από το Στάφυλο πήραν τ' όνομά τους τα σταφύλια. Ο Οινέας έβγαλε το κρασί από τα σταφύλια κι έτσι το κρασί ονομάστηκε «οίνος» από το όνομά του. Το νερό που για πρώτη φορά χρησιμοποιήθηκε για να ανακατέψουν το κρασί, το πήραν από το Αχελώο κι αυτό δεν ξεχάστηκε από τους ποιητές. Τη σωστή χρήση του μεθυστικού ποτού λένε πως τη δίδαξε στον Οινέα ο Διόνυσος, όταν είχε φιλοξενηθεί στο ανάκτορο του βασιλιά. Στην πραγματικότητα ο Διόνυσος είχε βάλει στο μάτι τη βασίλισσα Αλθαία. Ο Οινέας προσποιήθηκε ότι δεν κατάλαβε το σκοπό της επίσκεψης κι έφυγε από την πόλη για να θυσιάσει στην εξοχή. Έτσι το αμπέλι και η διδασκαλία για το πώς καλλιεργείται και πώς πίνεται το κρασί ήταν δώρο ευγνωμοσύνης του Διόνυσου προς τον Οινέα. Από τον έρωτα του Διόνυσου με την Αλθαία γεννήθηκε η Δηιάνειρα.

Ο Οινέας είχε αρκετά αδέλφια, ανάμεσα στα οποία συγκαταλέγονται και οι Άγριος,που πίστευαν ότι είχε διώξει τον Οινέα, Αλκάθοος, Λευκοπέας και Στερόπη. Το όνομά του σχετίζεται με τον οίνο (κρασί), αφού θεωρείται ότι έμαθε την τέχνη της οινοποιίας από τον ίδιο τον θεό Διόνυσο και την εισήγαγε στην Αιτωλία.

Ο Οινέας πήρε για σύζυγο την κόρη του Θεστίου, την Αλθαία, και μαζί απέκτησαν πολλά παιδιά, μεταξύ των οποίων τον ήρωα Μελέαγρο τον Αιτωλό και τις 4 Μελεαγρίδες. Η μυθολογία λέει πως ο Μελέαγρος ήταν γιος του Άρη, αφού η Αλθαία, κοιμήθηκε μαζί του την ίδια νύχτα που έκανε έρωτα και με τον Οινέα. Διηγούνταν μάλιστα ότι στη γέννηση του Μελέαγρου παρουσιάστηκαν και οι τρεις μοίρες. Η Κλωθώ του ευχήθηκε να γίνει λεοντόκαρδος. Η Λάχεση έπλεξε ένα εγκώμιο για τον ήρωα που γεννήθηκε και η Άτροπος κοίταξε στη φωτιά ένα ξύλου που καιγόταν και ευχήθηκε να ζήσει τόσο όσο να καεί εντελώς το ξύλο. Η Αλθαία μόλις άκουσε την τελευταία ευχή, πετάχτηκε, άρπαξε το δαυλί, το έσβησε και το έκρυψε σε μέρος που μόνο αυτή ήξερε.

Μετά τον θάνατο της Αλθαίας, ο Οινέας ήλθε σε δεύτερο γάμο με την Περίβοια, κόρη του βασιλιά Ιππονόου, και μαζί απέκτησαν τον Τυδέα, τον πατέρα του ήρωα Διομήδη.

Κατά τον σημαντικότερο μύθο που σχετίζεται με τον Οινέα, ο βασιλιάς ξέχασε να θυσιάσει κάποτε στη θεά Άρτεμη κατά τα Θαλύσια. Η θεά οργίσθηκε και έστειλε εναντίον των Καλυδωνίων ένα φοβερό αγριογούρουνο, τον Καλυδώνιο Κάπρο, που προκαλούσε μεγάλες καταστροφές. Ο Μελέαγρος καταδίωξε μαζί με τους πιο ονομαστούς Έλληνες ήρωες της εποχής το θηρίο και πέτυχε τελικά να το σκοτώσει.

Στο παλάτι του, ο Οινέας φιλοξένησε τον Ηρακλή για πολλά χρόνια, αφού τον έδιωξε ο Ευρυσθέας μετά την ολοκλήρωση των άθλων του. Παραδίνεται ότι ο Οινέας φιλοξένησε και τους Μενέλαο και Αγαμέμνονα.

Στα γηρατειά του, ο Οινέας εκθρονίστηκε από τους ανεψιούς του, τους γιους του Αγρίου, αλλά αποκαταστάθηκε και πάλι στον θρόνο του από τον εγγονό του, τον Διομήδη. Κατά άλλη εκδοχή όμως ο Οινέας σκοτώθηκε από δύο γιους του Αγρίου σε ένα ταξίδι του στην Αρκαδία. Ο Οινέας τάφηκε στο Άργος από τον Διομήδη.

Δείτε επίσης

• Οἰνηΐς

Πηγές

• Emmy Patsi-Garin: «Επίτομο λεξικό Ελληνικής Μυθολογίας», εκδ. οίκος Χάρη Πάτση, Αθήνα 1969
• Κερενυϊ Κ, Η Μυθολογία των Ελλήνων, Εκδόσεις «Εστία», 1995, σελ. 359-367