Αϊντχόφεν

Το Αϊντχόφεν (η ορθή προφορά είναι Έιντ(χ)οφε(ν), συχνά και Έιντχοβεν ([ˈɛi̯nt.ˌɦoː.və(n)]) (ολλανδικά: Eindhoven ‎‎) είναι πόλη και έδρα δήμου της ολλανδικής επαρχίας Βόρεια Βραβάντη (Noord-Brabant). Ο δήμος έχει έκταση 88,87 χλμ² και 219.173 κατοίκους (2013). Βρίσκεται στη Ν. Ολλανδία, περίπου 30 χιλιόμετρα από τα σύνορα με το Βέλγιο. Είναι η 5η κατά σειρά πληθυσμού πόλη της Ολλανδίας.

Αϊντχόφεν
Σημαία Έμβλημα
Αϊντχόφεν 51°26′4″N 5°29′3″E
Χώρα	Ολλανδία
Διοικητική υπαγωγή	Βόρεια Βραβάντη
Διοίκηση
• Σώμα	college van burgemeester en wethouders of Eindhoven
• Δήμαρχος	Γερούν Ντάισελμπλουμ (από 2022)
Έκταση	88,84 km²
Υψόμετρο	17 μέτρα
Πληθυσμός	243.730 (1  Ιανουαρίου 2023)
Ταχ. κωδ.	5600–5658
Τηλ. κωδ.	40
Ζώνη ώρας	UTC+01:00 UTC+02:00
Ιστότοπος	Επίσημος ιστότοπος
Σχετικά πολυμέσα

Ετυμολογία

Η λέξη Eindhoven αποτελείται από τα συνθετικά Eind που σημαίνει τέλος, τέρμα και Hoeve ή Hove που σημαίνει φάρμα, αγρόκτημα. Η ερμηνεία αυτή έχει τις ρίζες της στον 11ο ή 12ο αιώνα. Ενισχυτικό της συγκεκριμένης ετυμολογίας αποτελεί το γεγονός ότι το πρώτο συνθετικό εμπεριέχεται σε πολλά τοπωνύμια της πόλης. Π.χ., η κύρια οδός του Αϊντχόφεν ονομάζεται Στράτουμσεϊντ και αποτελεί τμήμα του παλαιού δρόμου που ένωνε το Ντεν Μπος με το Μάαστριχτ. Επίσης, στα βόρεια της Στράτουμσεϊντ, λίγο έξω από τα τείχη του μεσαιωνικού Αϊντχόφεν, βρισκόταν ο οικισμός Έιντγιε. Αλλά και για το δεύτερο συνθετικό υπάρχουν παρόμοια στοιχεία. Εμφανίζεται στα ονόματα περιοχών γύρω από το Αϊντχόφεν, με εντυπωσιακή συχνότητα. Π.χ., Μποσχόφεν, Γκέινχοφεν, Ριτχόφεν, Ουρκχόφεν, Βελντχόφεν, Βεστερχόφεν, Ζονχόφεν, για να αναφερθούν μερικά.

Ιστορία

Η πόλη ιδρύθηκε σε έδαφος που βρισκόταν ψηλότερα από τη σημερινή πόλη, μεταξύ των μικρών ποταμών Ντόμελ (Dommel) και Χέντερ (Gender). Απέκτησε Χάρτα Δικαιωμάτων και Αγοράς το 1232 από τον δούκα Ερίκο Ι (Hendrik I) της Βραβάντης.

Άποψη του Αϊντχόφεν από γκραβούρα του 16ου αιώνα

Περιβαλλόταν από τείχη τα οποία, όμως, γκρεμίστηκαν με την Πολιορκία του Αϊντχόφεν το 1583. Μέσα στην πόλη βρισκόταν η μεσαιωνική εκκλησία της Αγ. Αικατερίνης, η οποία κατεδαφίστηκε το 1860 και στη θέση της κτίστηκε η σημερινή νεογοτθική εκκλησία, σε σχέδια του περίφημου Πιερ Κάουπερς (Pierre Cuypers).

Μετά τη βιομηχανική επανάσταση, η πόλη διευρύνθηκε σημαντικά με την αθρόα έλευση εργοστασιακών εργατών. Μεγάλη ανάπτυξη είχαν ιδιαιτέρως η υφαντουργία, η βυρσοδεψία, η παραγωγή λαμπτήρων κ.α.

Η πόλη απελευθερώθηκε από τους Γερμανούς κατακτητές τον Σεπτέμβριο του 1944.

Δημογραφικά στοιχεία

Διαμερίσματα

Τοπογραφικός χάρτης του Αϊντχόφεν

Η πόλη σήμερα αποτελείται από τα εξής επί μέρους διαμερίσματα (πληθυσμιακά στοιχεία 2008)

• Κέντρο (Centrum) (5.757 κάτοικοι)
• Βόρειο Βούνσελ (Woensel-Noord) (65.429)
• Νότιο Βούνσελ (Woensel-Zuid) (35.789)
• Τόνελρε (Tongelre) (19.680)
• Στράτουμ (Stratum) (31.778)
• Χέστελ (Gestel) (26.590)
• Στράιπ ή Στρέιπ (Strijp) (25.402)

Προφίλ εθνικοτήτων

Το Αϊντχόφεν έχει ένα από τα μεγαλύτερα ποσοστά μειονοτήτων της Ολλανδίας (περίπου ο 1 στους 3 κατοίκους είναι μη Ολλανδός). Οι κύριες μειονότητες είναι (αντίστοιχα ποσοστά επί της μειονότητας και επί του συνόλου του πληθυσμού):

• Ευρωπαίοι (Ε.Ε) (27,304) (12.6%)
• Μη Ευρωπαίοι (Μη Ε.Ε.) (36,569) (16.9%)
• Τούρκοι (10,155) (4.7%)
• Μαροκινοί (5,565) (2.6%)
• Σουριναμέζοι (3,640) (1.7%)
• Από Αντίλες και Αρούμπα (2,599) (1.2%)
• Άλλοι (14,610) (6.8%)

Θρησκευτικά δόγματα

Παρόλο που η περιοχή της Β. Βραβάντης ανήκε παραδοσιακά στο Ρωμαιοκαθολικό δόγμα, η προσέλευση μεγάλου αριθμού μεταναστών, έχει αλλάξει αρκετά τα ποσοστά (στοιχεία 2003):

• Ρωμαιοκαθολικοί 65.4%
• Μεταρρυθμιστές 1.1%
• Ολλανδοί Μεταρρυθμιστές 2.9%
• Μουσουλμάνοι 4.2%
• Αθεϊστές 25.1%

Κλίμα

Στο Αϊντχόφεν εδρεύει ένας από τους 10 σταθμούς μέτρησης δεδομένων του Βασιλικού Ολλανδικού Μετεωρολογικού Ινστιτούτου (ΚΝΜΙ). Η μέση θερμοκρασία σε βαθμούς C και η μέση τιμή ατμοσφαιρικών κατακρημνισμάτων σε χιλιοστά, έχουν ως εξής:

Άποψη του Αϊντχόφεν

• Ιανουάριος 3,0/63,6
• Φεβρουάριος 3,3/56,9
• Μάρτιος 6,3/58,2
• Απρίλιος 9,5/44,5
• Μάιος 13,5/54,6
• Ιούνιος 16,0/62,5
• Ιούλιος 18,2/77,2
• Αύγουστος 17,7/71,2
• Σεπτέμβριος 14,6/62,6
• Οκτώβριος 10,8/62,6
• Νοέμβριος 6,6/68,8
• Δεκέμβριος 3,6/70,4
• Έτος 10,3/750,0

Οικονομία

Το Αϊντχόφεν είναι έδρα πολλών βιομηχανιών παραγωγής με διαφορετικό αντικείμενο. Κυρίως περιλαμβάνονται βιομηχανίες υφασμάτων, πούρων, καπέλων και σπίρτων. Αυτές αναπτύχθηκαν με τη Βιομηχανική Επανάσταση στα τέλη του 19ου αιώνα.

Το ιστορικό κτήριο της Φίλιπς, Λιχτόρεν

Κατά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, πολλά από τα εργοστάσια καταστράφηκαν, αμέσως μετά όμως, με την αθρόα έλευση φθηνού εργατικού δυναμικού από άλλες χώρες η παραγωγή ανέκαμψε, ιδίως ο κλάδος της υφαντουργίας.

Όμως, το Αϊντχόφεν είναι παγκοσμίως γνωστό ως έδρα δύο βιομηχανικών κολοσσών: της πολυεθνικής Φίλιπς (Philips)και της βιομηχανίας παραγωγής αυτοκινήτων Νταφ (D.A.F). Οι δύο αυτές βιομηχανίες αποτελούν τους πυλώνες της οικονομίας της πόλης αλλά και όλης της Ολλανδίας.

Η πρώτη, έχει την επίσημη ονομασία Βασιλική (Εταιρία) Ηλεκτρονικών Φίλιπς (Koninglijke Philips Electronics N.V.) και ιδρύθηκε από τον Φρέντερικ Φίλιπς και τον γιο του Χέραρντ το 1891. Με την έλευση του έτερου αδελφού Άντον (1895), η εταιρία γνώρισε τρομακτική ανάπτυξη. Τα κεντρικά γραφεία βρίσκονται στο Άμστερνταμ, αλλά η Φίλιπς είναι πάντα ταυτόσημη με το Αϊντχόφεν.

Η Νταφ ιδρύθηκε το 1932 από τον Χαπ φαν Ντόορνε (Hub van Doorne). Τα αρχικά αποτελούν σύντμηση του ονόματός του (van Doorne’s AanhangwagenFabriek N.V.) Ειδικεύεται στην παραγωγή φορτηγών βαρέος τύπου, ωστόσο είναι γνωστά τα μοντέλα απλών αυτοκινήτων -ιδιαίτερα τα παλαιότερα χρόνια-, αλλά και τα λεωφορεία και τα στρατιωτικά οχήματα.

Τεχνολογία και Έρευνα

Το συνεδριακό κέντρο Ιβόλουον

Το Αϊντχόφεν αποτελεί σήμερα το κέντρο της τεχνολογίας του ολλανδικού νότου. Είναι χαρακτηριστικό ότι το 1/3 του συνολικού προϋπολογισμού της χώρας για την ανάπτυξη και έρευνα, πηγαίνει στην πόλη και στην ευρύτερη περιοχή. Το μότο του Αϊντχόφεν, πρωτοπόροι στην τεχνολογία, βασίζεται ακριβώς στο συγκεκριμένο γεγονός. Στη ΝΑ Βραβάντη υπάρχει το ίδρυμα Μπρέινπορτ (Brainport), που συνίσταται από ενοποιημένες βιομηχανίες, γνωσιολογικά ινστιτούτα και διοικήσεις των δήμων της περιφέρειας. Οι υψηλότερες χρηματοδοτήσεις και οι περισσότερες πατέντες ερευνών προέρχονται από το Αϊντχόφεν και κυρίως από τη Φίλιπς. Συν τοις άλλοις, στην πόλη εδρεύει το περίφημο τεχνολογικό κέντρο High Tech Campus Eindhoven, όπου συμμετέχουν 90 βιομηχανίες -μεταξύ των οποίων οι Φίλιπς και ΙΒΜ- και 8000 ερευνητές! Επίσης, η πόλη είναι ένα από τα κέντρα του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου Καινοτομίας και Τεχνολογίας (ΕΙΤ).

Συγκοινωνίες

Το Αϊντχόφεν διαθέτει δύο μεγάλους σιδηροδρομικούς σταθμούς: τον ομώνυμο Αϊντχόφεν, όπου σταματούν απλά τρένα και intercities και τον Αϊντχόφεν Μπέουκενλάαν (Beukenlaan), όπου σταματούν μόνον απλά τρένα. Υπάρχει πρόβλεψη και για τρίτο σταθμό στη συνοικία Αχτ (Acht).

Επίσης, υπάρχει αεροδρόμιο που βρίσκεται πολύ κοντά στην πόλη. Ιδρύθηκε το 1932, σε έδαφος ιδιοκτησίας της Βασιλικής Πολεμικής Αεροπορίας. Παλαιότερα ήταν μόνο πολιτικό αεροδρόμιο. Μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, όμως, χρησιμοποιείται και ως στρατιωτικό.

Αξιοθέατα

Μουσεία

Στο σύνολό τους τα μουσεία της πόλης προσελκύουν γύρω στους 190.000 επισκέπτες ετησίως. Τα σπουδαιότερα είναι:

Το Μουσείο Φαν Άμπε στο Αϊντχόφεν

• Το Μουσείο Φαν Άμπε (Ηet Van Abbemuseum): αναφέρεται στη μοντέρνα τέχνη και περιλαμβάνει μεταξύ άλλων, έργα των Πικάσο, Καντίνσκι, Σαγκάλ και Μοντριάνι. Έχει τον μεγαλύτερο αριθμό επισκεπτών από όλα τα μουσεία της πόλης.
• Το Υπαίθριο Ιστορικό Μουσείο (Ηet Historisch Openluchtmuseum Eindhoven): τα κύρια εκθέματα αφρούν στην Εποχή του Σιδήρου και τον Μεσαίωνα στην περιοχή της Βραβάντης.
• Το Κέμπενλαντ (Ηet Museum Kempenland): εξειδικευμένο μουσείο, αναφέρεται στη λαϊκή, ζωγραφική και γλυπτική τέχνη των καλλιτεχνών της Βόρειας Βραβάντης.
• Το Μουσείο Ίνκέικ (Ηet Inkijkmuseum): με τα εκθέματα να παρουσιάζονται στο κοινό μέσα από ειδικά διαμορφωμένα παράθυρα.

Επίσης, υπάρχουν τα μουσεία των βιομηχανιών της Νταφ και της Φίλιπς με τα αντίστοιχα εκθέματα. Τέλος, πρέπει να αναφερθεί το τέως Μουσείο Επιστήμης Ιβόλουον (Evoluon), με σπόνσορα τη Φίλιπς, που έχει μετατραπεί σε συνεδριακό κέντρο. Στεγάζεται σε ένα εντυπωσιακό φουτουριστικό δημιούργημα.

Εκκλησίες

• Η Αγ. Αικατερίνη (De Catharinakerk): ρωμαιοκαθολική εκκλησία νεογοτθικού ρυθμού, που κατασκευάστηκε μεταξύ 1861 και 1867 σε σχέδια του περίφημου αρχιτέκτονα Πιερ Κάουπερς (Pierre Cuypers). Τη χαρακτηρίζουν οι δύο μεγάλοι πύργοι της εισόδου, με ύψος 73 μέτρα ο καθένας, που φέρουν τα ονόματα Δαυίδ και Μαρία. Διαθέτει εντυπωσιακό καριγιόν από το 1966, δωρεά του προσωπικού της Φίλιπς και ένα από τα μεγαλύτερα εκκλησιαστικά όργανα της Ολλανδίας, με 5723 αυλούς!

Η Αγ.Αικατερίνη στο Αϊντχόφεν

• Η Αγ. Καρδιά ή Εκκλησία των Πατέρων (De Heilig-Hartkerk οf Paterskerk): νεογοτθικού ρυθμού, κατασκευασμένη μεταξύ 1897-8. Είναι αφιερωμένη στους Αυγουστίνους Πατέρες και αποτελεί ιδιοκτησία τους. Χαρακτηριστικό της είναι ο εξαγωνικής διατομής πύργος ύψους 66 μέτρων, που φέρει στην κορυφή του άγαλμα του Χριστού με άνοιγμένα τα χέρια. Το άγαλμα έχει ύψος 4 μέτρα, είναι φτιαγμένο από ξύλο και χαλκό και έχει βάρος 800 κιλά. Έχει το όνομα Αγ. Καρδιά, απ’ όπου πήρε το όνομά της η εκκλησία.
• Ο Αγ. Γεώργιος (De Sint-Joriskerk): νεογοτθική βασιλική του 1885. Με τον 88 μέτρων πύργο της, αποτελεί την υψηλότερη εκκλησία της πόλης. Διαθέτει εκκλησιαστικό όργανο.
• Ο Αγ. Πέτρος (De Sint-Petruskerk): ρωμαιοκαθολική εκκλησία νεογοτθικού στυλ, κατασκευασμένη μεταξύ 1875-1880. Το 1912 απέκτησε πύργο ύψους 76 μέτρων.

Άλλα Κτήρια

• Η Λευκή Κυρία (Λαίδη) (De Witte Dame): λευκό, κομψό εργοστασιακό κτήριο στο κέντρο της πόλης. Κτίστηκε το 1931 και χρησιμοποιήθηκε για την παραγωγή ραδιοφώνων.
• Ο Πύργος Άντμιραντ (De Admirant): με ύψος 105 μέτρα, είναι το υψηλότερο κτίσμα του Αϊντχόφεν. Εκτός από την πενταώροφη τσιμεντένια βάση του, όλο το υπόλοιπο είναι μια τεράστια προκάτ κατασκευή. Δόθηκε προς κατοίκηση το 2006.
• Το Πρώτο Εργοστάσιο Λαμπτήρων της Φίλιπς (De eerste gloeilampenfabriek van Philips): βρίσκεται ακριβώς δίπλα στον Άντμιραντ. Χρονολογείται από το 1869 και αποτελεί ιδιοκτησία της Φίλιπς. Χρησιμοποιείται ως μουσείο.
• Ο Πύργος του Φωτός (Lichttoren): το ενισχυμένο σκυρόδεμα που χρησιμοποιήθηκε το 1921 για την κατασκευή του, αποτελούσε μεγάλο τεχνολογικό επίτευγμα για την εποχή εκείνη. Χρησιμοποιήθηκε για τη δοκιμασία διάρκειας ζωής των λαμπτήρων Φίλιπς (αλλά και άλλων εταιριών)
• Το Ιβόλουον (Het Evoluon): εντυπωσιακό κτήριο σε σχήμα ιπτάμενου δίσκου. Κατασκευάστηκε το 1966 για τα 75 χρόνια της Φίλιπς. Μέχρι το 1989 ήταν μουσείο τεχνολογίας και προσείλκυε πλήθος επισκεπτών, κυρίως φοιτητών. Κατόπιν χρησιμοποιήθηκε ως εκθεσιακός χώρος και, από το 1996 είναι συνεδριακό κέντρο.

Είναι χαρακτηριστικό ότι, το Αϊντχόφεν εχει 140 καταγεγραμμένα διατηρητέα μνημεία (Rijksmonumenten)

Πάρκα

Το Δημοτικό Πάρκο στο Αϊντχόφεν

Πέρα από τα διάφορα αξιοθέατα, η πόλη προσφέρει στους κατοίκους και στους επισκέπτες της πολλά πάρκα και δημόσιους κήπους. Δεν είναι τυχαίο ότι αποτελεί την πιο πράσινη πόλη από τις πέντε πρώτες σε πληθυσμό πόλεις της Ολλανδίας και, την πιο πράσινη από τις πέντε πρώτες σε πληθυσμό πόλεις της Βραβάντης. Περίπου το 1/3 από τον ανοικτό χώρο του Αϊντχόφεν είναι «πράσινο» και, στην κάθε κατοικία, αντιστοιχούν περίπου 100 τετραγωνικά μέτρα πρασίνου! Στα σπουδαιότερα μεγάλα πάρκα περιλαμβάνονται το Δημοτικό Πάρκο ( Het Stadswandelpark), το Φίλιπς φαν Λένεπ (Het Philips van Lenneppark), το Φίλιπς ντε Γιον (Het Philips de Jongh Wandelpark), το Ερρίκος Ντυνάν (Het Henri Dunantpark) και τα πάρκα Χένεπερ (De Genneper Parken).

Πολιτιστικοί χώροι

Η πόλη έχει ένα από τα μεγαλύτερα θέατρα της Ολλανδίας. Είναι το Θέατρο του Πάρκου (Ηet Parktheater), που βρίσκεται δίπλα στο Δημοτικό Πάρκο, απ’όπου και η ονομασία του. Διαθέτει 3 αίθουσες, από τις οποίες η μεγαλύτερη μπορεί να φιλοξενήσει μέχρι 950 θεατές. Το θέατρο επισκέπτονται περίπου 300.000 άτομα ετησίως. Είναι ακόμη το Πλάζα Φουτούρα (Ηet Plaza Futura), πολιτιστικός χώρος όπου δίνονται θεατρικές παραστάσεις και προβάλλονται κινηματογραφικές -κυρίως καλτ- ταινίες. Το Έφενααρ (De Effenaar)και το Μουσικό Κέντρο Φριτς Φίλιπς (Het Muziekcentrum Frits Philips)είναι δύο μεγάλοι χώροι, όπου δίνονται μουσικές συναυλίες. Η επισκεψιμότητά τους αγγίζει τα 150.000 άτομα ετησίως. Τέλος, στο κέντρο της πόλης βρίσκεται το Σύγχρονο Πολιτιστικό κέντρο (TAC), που στεγάζει 80 εκθεσιακούς χώρους που χρησιμοποιούνται για συναυλίες, εικαστικές τέχνες, θεατρικές και κινηματογραφικές παραστάσεις.

Αθλητισμός

Το Στάδιο Φιλιπς στο Αϊντχόφεν

Το Αϊντχόφεν είναι η έδρα της PSV, μίας από τις σπουδαιότερες ολλανδικές ομάδες ποδοσφαίρου, με πολλές διακρίσεις τόσο σε εγχώριο όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Η έδρα της είναι το Στάδιο Φίλιπς (Ηet Philips Stadion), το οποίο έχει κατά καιρούς φιλοξενήσει μεγάλες ποδοσφαιρικές διοργανώσεις, όπως το Ευρωπαϊκό Κύπελλο Ποδοσφαίρου του 2000 και τον τελικό του ΟΥΕΦΑ το 2006.

Στην πόλη βρίσκεται το μεγαλύτερο κολυμβητικό κέντρο της Ολλανδίας, το Κολυμβητήριο Πήτερ φαν ντεν Χόοχενμπαντ (Ηet Pieter van den Hoogenband Zwemstadion), ένα από τα σπουδαιότερα στον κόσμο, όπου έχουν τελεστεί μεγάλοι εθνικοί και διεθνείς αγώνες, όπως το Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα του 2008. Η πόλη υπερηφανεύεται για τα τέκνα της Πήτερ φαν ντεν Χόοχενμπαντ (Pieter van den Hoogenband) και Μάρλεν Φέλντχαους (Marleen Veldhuis), δύο από τους μεγαλύτερους Ολλανδούς κολυμβητές όλων των εποχών.

Το Κέντρο Παγοδρομιών (Het IJssportcentrum Eindhoven), είναι ακόμη ένα μεγάλο αθλητικό κέντρο, που φιλοξενεί αγώνες Πατινάζ, Καλλιτεχνικού ή Αγωνιστικού (Ταχύτητας) και Χόκεϊ επί Πάγου.

Τέλος, το Αϊντχόφεν είναι από τις πόλεις που, με τις ομάδες του, πρωταγωνιστεί στο παγκόσμιο Σκακιστικό στερέωμα.