Ο Βίλεμ Σάντμπεργκ (ολλανδικά: Jonkheer Willem Jacob Henri Berend Sandberg, 24 Οκτωβρίου 18979 Απριλίου 1984) ήταν Ολλανδός τυπογράφος, έφορος τέχνης, και μέλος της ολλανδικής αντίστασης κατά τον Β´ παγκόσμιο πόλεμο.[20][21][22]

Βίλεμ Σάντμπεργκ
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Willem Sandberg (Ολλανδικά)
Γέννηση24  Οκτωβρίου 1897[1][2][3]
Άμερσφοορτ
Θάνατος9  Απριλίου 1984[2][4][5]
Άμστερνταμ[6]
Χώρα πολιτογράφησηςΒασίλειο των Κάτω Χωρών[7]
Εκπαίδευση και γλώσσες
Μητρική γλώσσαΟλλανδικά
Ομιλούμενες γλώσσεςΟλλανδικά[8][9]
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταγραφίστας[10]
σχεδιαστής γραμματοσειρών
έφορος[10]
αντιστασιακός
σχεδιαστής[11]
τυπογράφος[5]
ιστορικός της τέχνης[5]
επιμελητής εκθέσεων[5]
καλλιτέχνης γραφικών τεχνών[12]
σκιτσογράφος[13]
σχεδιαστής γραμματοσήμων[14]
ΕργοδότηςΜουσείο Στέιντελικ (1945–1963)
Περίοδος ακμής1919[15] - 1984[15]
Αξιώματα και βραβεύσεις
Βραβεύσειςβραβείο Erasmus (1975)
Prijs van de Stichting Kunstenaarsverzet (1951)
Δίκαιοι των Εθνών (26  Νοεμβρίου 1968)[12]
επίτιμος Βασιλικός Σχεδιαστής για τη Βιομηχανία (1971)[16]
Museummedal of the City of Amsterdam (1962)[17]
Officer of the order Orange-Nassau (22  Απριλίου 1960)[18]
Officer of the French Order of Academic Palms (18  Απριλίου 1939)[18]
Ιππότης της Λεγεώνας της Τιμής (15  Νοεμβρίου 1947)[18]
Ιππότης της Βασιλικής Τάξης του Πολικού Αστέρα (7  Νοεμβρίου 1961)[18]
H.N. Werkman Award (1957)[19]
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Βιογραφικό

Επεξεργασία

Νεαρή ηλικία

Επεξεργασία
 
Ο σταθμός μετρό Βάτερλουπλέιν στο Άμστερνταμ, διακοσμημένος με τυπογραφικά σχέδια του Σάντμπερκ

Ο Σάντμπερκ γεννήθηκε το 1897 στο Αμερσφόρτ της Ολλανδίας, και με την ενηλικίωση του σπούδασε καλές τέχνες στο Άμστερνταμ. Κατά τα νεανικά του χρόνια ταξίδεψε στο Χέρλιμπεργκ(D/R) της Ελβετίας όπου και εργάστηκε ως βοηθός τυπογράφος. Το 1927, μετακινήθηκε στη Βιέννη όπου και σπούδασε το απεικονιστικό σύστημα Isotype του Όττο Νόιρατ(D/R) στο Κοινωνικό και Οικονομικό Μουσείο(D/R) της Βιέννης.[23] Την περίοδο αυτή, μελέτησε επίσης το κίνημα Μπάουχαους στο Ντεσάου της Γερμανίας όπου και γνώρισε τον Ναούμ Γκάμπο(D/R) ο οποίος ήταν πρωτοπόρος στην κινητική τέχνη.[24]

Επιστρέφοντας στο Άμστερνταμ, ο Σάντμπεργκ ξεκίνησε να εργάζεται ως γραφίστας κάνοντας χρήση των γνώσεων που είχε αποκομίσει από την προηγούμενη εργασιακή εμπειρία του ως τυπογράφος καθώς και από τη μελέτη του συστήματος Isotype.[25] Το 1928 ξεκίνησε μια μακροχρόνια συνεργασία με το μουσείο Στέιντελικ(D/R), και το 1932 έγινε μέλος του ολλανδικού συνδέσμου για τις τέχνες (VANK). Σύντομα αργότερα έγινε και μέλος της επιτροπής η οποία καθόριζε τις εκθέσεις του μουσείου. Από το 1937 έως το 1941, υπηρέτησε ως ο έφορος σύγχρονης τέχνης του μουσείου.[20]

Συμμετοχή στην ολλανδική αντίσταση

Επεξεργασία

Στη διάρκεια του Β´ Παγκοσμίου Πολέμου, ο Σάντμπεργκ ήταν ενεργός στο ολλανδικό αντιστασιακό κίνημα στο οποίο συνέδραμε πλαστογραφώντας ταυτότητες για τους Εβραϊκής καταγωγής καταδιωκόμενους από την Γκεστάπο.[26][27] Σε σύντομο χρονικό διάστημα οι Ναζί ανακάλυψαν πως δεν υπήρχε συμφωνία μεταξύ σημαντικού αριθμού των ονομάτων των ταυτοτήτων με τα στοιχεία που περιείχαν τα τοπικά μητρώα πληθυσμού. Ως αντίμετρο, ο Σάντμπεργκ ήταν ανάμεσα σε αυτούς που στις 27 Μαρτίου του 1943 ανατίναξαν το γραφείο μητρώων του Άμστερνταμ, καταστρέφοντας χιλιάδες έγγραφα και δυσκολεύοντας τους ελέγχους των Γερμανών.[20][22]

Οι περισσότεροι που συμμετείχαν στην ενέργεια αυτή συνελήφθησαν αργότερα και εκτελέστηκαν, όμως ο Σάντμπεργκ κατάφερε και διέφυγε.[28]Πέρασε 15 μήνες κατά τους οποίους κρύβονταν και διέφευγε της σύλληψης, η γυναίκα και ο γιος του όμως συνελήφθησαν και φυλακίστηκαν για αρκετούς μήνες.[26]

Συνεισφορές στο μουσείο Στέιντελικ

Επεξεργασία

Κατά τη θητεία του έφορος του μουσείου Στέιντελικ, ο Σάντπεργκ επέκτεινε το μουσείο και ανέπτυξε νέες τεχνικές έκθεσης για τις οποίες έλαβε διεθνή αναγνώριση. Εφάρμοσε τις γραφιστικές και τυπογραφικές γνώσεις του σε πάνω από 300 καταλόγους εκθεμάτων, ώσπου παραιτήθηκε από τη θέση του εφόρου το 1962.[29][26]

Ύστερα χρόνια

Επεξεργασία

Ως συνταξιούχος, ήταν μέλος των επιτροπών του Κέντρου Ζωρζ Πομπιντού στο Παρίσι και του μουσείου του Ισραήλ στην Ιερουσαλήμ. Πέθανε το 1984.

Διακρίσεις

Επεξεργασία
  • Για τη συμμετοχή στο αντιστασιακό κίνημα και για τη βοήθεια του στο σωθούν πολλές ζωές Εβραίων κατά τη διάρκεια του πολέμου, ο Σάντμπεργκ έλαβε τον τιμητικό τίτλο του Δίκαιου των Εθνών που του απένειμε το κράτος του Ισραήλ στις 26 Νοεμβρίου 1968.[28]
  • Έλαβε το βραβείο Εράσμους το 1975
  • Το Ινστιτούτο Σάντμπεργκ στο Άμστερνταμ το οποίο απονέμει μεταπτυχιακούς τίτλους σπουδών στις καλές τέχνες και γραφιστική ιδρύθηκε το 1997 και έχει ονομαστεί προς τιμή του Βίλεμ Σάντμπεργκ.

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. 1,0 1,1 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 29  Απριλίου 2014.
  2. 2,0 2,1 2,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb13170416p. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  3. 3,0 3,1 «Willem Sandberg». (Ολλανδικά) RKDartists. 69550.
  4. «Willem Jacob Henri Berend Sandberg». Biografisch Portaal. 01569556.
  5. 5,0 5,1 5,2 5,3 The Fine Art Archive. cs.isabart.org/person/103875. Ανακτήθηκε στις 1  Απριλίου 2021.
  6. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 31  Δεκεμβρίου 2014.
  7. (Αγγλικά) Museum of Modern Art online collection. 5144. Ανακτήθηκε στις 4  Δεκεμβρίου 2019.
  8. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb13170416p. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  9. Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. xx0177854. Ανακτήθηκε στις 1  Μαρτίου 2022.
  10. 10,0 10,1 (Αγγλικά) Union List of Artist Names. 9  Αυγούστου 2021. 500045670. Ανακτήθηκε στις 7  Φεβρουαρίου 2024.
  11. 6370. Ανακτήθηκε στις 4  Δεκεμβρίου 2019.
  12. 12,0 12,1 «The Righteous Among the Nations Database» (Αγγλικά)
  13. «Zelfportret». Ανακτήθηκε στις 7  Σεπτεμβρίου 2021.
  14. www.postzegelontwerpen.nl/postzegels/ontwerpen/sandberg-willem-jacob-henri-berend. Ανακτήθηκε στις 15  Απριλίου 2024.
  15. 15,0 15,1 15,2 (Ολλανδικά) RKDartists. rkd.nl/explore/artists/69550. Ανακτήθηκε στις 9  Σεπτεμβρίου 2022.
  16. www.thersa.org/about/royal-designers-for-industry/past-royal-designers-for-industry. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9  Ιανουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 9  Ιανουαρίου 2021.
  17. www.ensie.nl/xyz-van-amsterdam/gouden-museummedaille.
  18. 18,0 18,1 18,2 18,3 www.nationaalarchief.nl/onderzoeken/archief/2.02.32/invnr/895ED.12/file/00142260.PDF.
  19. www.hnwerkman.nl/hnwerkmanprijs. Ανακτήθηκε στις 18  Μαρτίου 2022.
  20. 20,0 20,1 20,2 «Dictionary of Art Historians». dictionaryofarthistorians.org. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 14 Νοεμβρίου 2015. 
  21. «sandberg now - Stedelijk Museum Amsterdam». www.stedelijk.nl. Ανακτήθηκε στις 14 Νοεμβρίου 2015. 
  22. 22,0 22,1 «Willem Sandberg - design and liberty | Liberty». www.liberty80.org. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Δεκεμβρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 14 Νοεμβρίου 2015. 
  23. Spencer, Mafalda (1997). «Willem Sandberg: Warm printing». Eye Magazine. ESco Business Services. Ανακτήθηκε στις 6 Νοεμβρίου 2015. 
  24. «Willem Sandberg». ADC • Global Awards & Club (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Νοεμβρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 14 Νοεμβρίου 2015. 
  25. «Maharam Stories - Willem Sandberg's Experimenta Typografica by Alice Rawsthorn». maharam.com (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 14 Νοεμβρίου 2015. 
  26. 26,0 26,1 26,2 Eye Magazine. Willem Sandberg: Warm printing. Summer 1997
  27. Joods Historish Museum
  28. 28,0 28,1 Yad Vashem: The Righteous Among The Nations
  29. «Typotheque: Sandberg, Designer and Director of Stedelijk by Peter Biľak». www.typotheque.com. Ανακτήθηκε στις 14 Νοεμβρίου 2015. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Επεξεργασία