Βικιπαίδεια

Βίτο Βολτέρρα

Ιταλός μαθηματικός και μαθηματικός φυσικός

Ο Βίτο Βολτέρρα (ιταλ. Vito Volterra, 3 Μαΐου 1860 – 11 Οκτωβρίου 1940) ήταν Ιταλός μαθηματικός και φυσικός, γνωστός για τη συμβολή του στα βιομαθηματικά και στις ολοκληρωτικές εξισώσεις[14][15], ως ένας από τους ιδρυτές του μαθηματικού κλάδου της συναρτησιακής αναλύσεως[16].

Βίτο Βολτέρρα
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση3  Μαΐου 1860[1][2][3]
Ανκόνα[4][5]
Θάνατος11  Οκτωβρίου 1940[6][1][2]
Ρώμη[4][5]
Τόπος ταφήςAriccia cemetery (41°43′32″ s. š., 12°40′42″ v. d.)
Χώρα πολιτογράφησηςΒασίλειο της Ιταλίας (1861–1940)
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΙταλικά[7]
Εκπαίδευσηδιδάκτωρ φιλοσοφίας
ΣπουδέςScuola Normale Superiore[8][9]
Πανεπιστήμιο της Πίζας[10]
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταμαθηματικός
φυσικός
διδάσκων πανεπιστημίου
πολιτικός
ΕργοδότηςΠανεπιστήμιο του Τορίνο (1893–1900)
Πανεπιστήμιο της Πίζας (1882–1893)
Πανεπιστήμιο Σαπιέντσα Ρώμης (1900–1931)
Αξιοσημείωτο έργοLotka–Volterra equations
Σύνολο Σμιθ-Βολτέρα-Κάντορ
Volterra integral equation
Volterra series
Volterra operator
Volterra space
Συνάρτηση του Βολτέρρα
Οικογένεια
ΤέκναEdoardo Volterra
Στρατιωτική σταδιοδρομία
Πόλεμοι/μάχεςΑ΄ Παγκόσμιος Πόλεμος
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμαγερουσιαστής του Βασιλείου της Ιταλίας
ΒραβεύσειςΑξιωματικός της Λεγεώνας της Τιμής
Τάγμα του Λεοπόλδου
Τάγμα του Πολικού Αστέρα
Mathematical Prize of the Italian Academy of Sciences (1888)
doctor honoris causa from the University of Paris (1919)[11]
Doctor honoris causa of the University of Strasbourg (1920)[12][13]
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Η ζωή του

Επεξεργασία

Ο Βολτέρρα γεννήθηκε στην Ανκόνα, τότε έδαφος των Παπικών Κρατών, από φτωχούς Εβραίους γονείς. Ο Βίτο έδειξε από νωρίς κλίση προς τα μαθηματικά και στη συνέχεια σπούδασε στο Πανεπιστήμιο της Πίζας, όπου δέχθηκε την επιρροή του Ενρίκο Μπέττι και έγινε καθηγητής της θεωρητικής μηχανικής το 1883. Αμέσως, άρχισε να αναπτύσσει τη θεωρία του των συναρτησιακών, η οποία οδήγησε στο ενδιαφέρον του και στις μετέπειτα συνεισφορές του στις ολοκληρωτικές και ολοκληροδιαφορικές εξισώσεις. Μία επιτομή του έργου του αποτελεί το βιβλίο Theory of functionals and of Integral and Integro-Differential Equations (1930).

To 1892 ο Βολτέρρα έγινε καθηγητής της μηχανικής στο Πανεπιστήμιο του Τορίνο και κατόπιν, το 1900, καθηγητής της μαθηματικής φυσικής στο Πανεπιστήμιο Σαπιέντσα της Ρώμης. Ο Βολτέρρα είχε μεγαλώσει κατά τις τελευταίες φάσεις της ιταλικής ενοποιήσεως, όταν τα Παπικά Κράτη ενσωματώθηκαν στην Ιταλία και, όπως και ο μέντοράς του ο Μπέττι, ήταν ενθουσιώδης πατριώτης. Διορίσθηκε από τον βασιλέα Βίκτωρα Εμμανουήλ Γ΄ γερουσιαστής του Βασιλείου της Ιταλίας το 1905. Την ίδια χρονιά άρχισε να αναπτύσσει τη θεωρία των μετατοπίσεων στους κρυστάλλους, που αργότερα θα βοηθούσε στην κατανόηση της συμπεριφοράς των παραμορφώσεων των υλικών. Με την έναρξη του Α΄ Παγκόσμιου Πολέμου, παρότι 54 ετών, ο Βολτέρρα κατατάχθηκε ως εθελοντής στον στρατό, όπου ασχολήθηκε στην ανάπτυξη αερόπλοιων υπό τον στρατηγό Τζούλιο Ντουέτ και πρωτοπόρησε στην ιδέα να χρησιμοποιείται το αδρανές αέριο ήλιο αντί του εύφλεκτου υδρογόνου.

Μετά τον πόλεμο, ο Βολτέρρα έστρεψε το ενδιαφέρον του στην εφαρμογή των μαθηματικών ιδεών του στη βιολογία, αναπτύσσοντας το έργο του Πιερ Φρανσουά Φερύλστ. Προϊόν αυτής της περιόδου είναι οι διαφορικές εξισώσεις Λότκα-Βολτέρρα.

Το 1922 ο Βολτέρρα εκδήλωσε την αντίθεσή του στο φασιστικό καθεστώς του Μπενίτο Μουσολίνι και το 1931 υπήρξε ένας από τους μόλις 12 σε σύνολο 1.250 καθηγητών που αρνήθηκε να δώσει έναν υποχρεωτικό όρκο αφοσιώσεως. Η φιλοσοφία του διαφαίνεται σε μία κάρτα που έστειλε τη δεκαετία του 1930, όπου έγραψε: «Οι Αυτοκρατορίες πεθαίνουν, αλλά τα θεωρήματα του Ευκλείδου διατηρούν τη νεότητά τους για πάντα». Από την άλλη, ο Βολτέρρα δεν ήταν ριζοσπάστης: ίσως να είχε εκφράσει ίση απέχθεια αν είχε έλθει στην εξουσία η αριστερή αντιπολίτευση, καθώς ήταν σε όλη του τη ζωή φιλοβασιλικός. Ως αποτέλεσμα της αρνήσεώς του να υπογράψει τον όρκο υποταγής στο φασιστικό καθεστώς, υποχρεώθηκε να παραιτηθεί από τη θέση του στο Πανεπιστήμιο και από την ιδιότητα του μέλους σε ακαδημίες. Κατά τα επόμενα χρόνια ο Βολτέρρα έζησε στο εξωτερικό, επιστρέφοντας στη Ρώμη μόνο για να αποβιώσει εκεί.

Το 1936 είχε γίνει μέλος της Παπικής Ακαδημίας Επιστημών (Pontificia Academia Scientiarum), μετά από πρωτοβουλία του ιδρυτή της Αγκοστίνο Τζεμέλλι. Η Ακαδημία αυτή οργάνωσε το 1940 την κηδεία του, στην οποία μπορούσε να παρευρεθεί η οικογένειά του.

Ο Βολτέρρα ήταν αντεπιστέλλον μέλος της Ρωσικής και κατόπιν της Σοβιετικής Ακαδημίας Επιστημών, και αργότερα επίτιμο μέλος της δεύτερης. Από τους φοιτητές των οποίων επέβλεψε το διδακτορικό ο Βολτέρρα, ως πλέον αξιόλογος αναδείχθηκε ο Γάλλος Πωλ Λεβύ.

Επιλεγμένα έργα του

Επεξεργασία
  • Leçons sur les fonctions de lignes, Gauthier-Villars, Παρίσι 1910
  • The theory of permutable functions. Princeton University Press, 1912.
  • Leçons sur les équations intégrales et les équations intégro-différentielles. Gauthier-Villars, Παρίσι 1913
  • «Variazioni e fluttuazioni del numero d'individui in specie animali conviventi» Mem. R. Accad. Naz. dei Lincei, τόμος 2, σσ. 31–113 (1926)
  • «Fluctuations in the abundance of a species considered mathematically», Nature, τόμος 118, σσ. 558–560 (1926)
  • Sur les Distorsions des corps élastiques (με τον Enrico Volterra), Gauthier-Villars, Παρίσι 1960
  • Theory of functionals and of integral and integro-differential equations, Blackie & Son, 1930
  • Leçons sur la théorie mathématique de la lutte pour la vie, Gauthier-Villars, Παρίσι 1931
  • 1954-1962. Opere matematiche. Memorie e note.[17] Τόμος 1 το 1954, τόμ. 2 το 1956, τόμ. 3 το 1957, τόμ. 4 το 1960 και τόμ. 5 το 1962. Ακαδημία των Λυγκέων.

Ονομάσθηκαν προς τιμή του

Επεξεργασία

Στα μαθηματικά

Επεξεργασία

Στην αστρονομία

Επεξεργασία


Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. 12144356v. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 MacTutor History of Mathematics archive. Ανακτήθηκε στις 22  Αυγούστου 2017.
  3. ↑ 3,0 3,1 (Αγγλικά) SNAC. w6sx8dns. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  4. ↑ 4,0 4,1 «Большая советская энциклопедия» (Ρωσικά) Η Μεγάλη Ρωσική Εγκυκλοπαίδεια. Μόσχα. 1969. Ανακτήθηκε στις 28  Σεπτεμβρίου 2015.
  5. ↑ 5,0 5,1 (Ιταλικά) www.accademiadellescienze.it. vito-volterra. Ανακτήθηκε στις 1  Δεκεμβρίου 2020.
  6. ↑ «Большая советская энциклопедия» (Ρωσικά) Η Μεγάλη Ρωσική Εγκυκλοπαίδεια. Μόσχα. 1969. Ανακτήθηκε στις 27  Σεπτεμβρίου 2015.
  7. ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb12144356v. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  8. ↑ MacTutor History of Mathematics archive.
  9. ↑ «Google Books» (πολλαπλές γλώσσες) peQ_AAAAQBAJ.
  10. ↑ Ανακτήθηκε στις 8  Ιουλίου 2019.
  11. ↑ «Liste des docteurs honoris causa de l'Université de Paris de 1918 à 1933 inclus». (Γαλλικά) Annales de l'Université de Paris. 1934. σελ. 90-95.
  12. ↑ journals.openedition.org/framespa/515.
  13. ↑ gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k32169328/f71.
  14. ↑ O'Connor, John J.; Robertson, Edmund F., «Βίτο Βολτέρρα», MacTutor History of Mathematics archive, University of St Andrews, http://www-history.mcs.st-andrews.ac.uk/Biographies/Volterra.html .
  15. ↑ Βίτο Βολτέρρα στο Mathematics Genealogy Project
  16. ↑ Accardi (1992, p. 150)
  17. ↑ Weinstein, A. (1964). «Review: Opere matematiche, by Vito Volterra». Bull. Amer. Math. Soc. 70 (3): 335-337. doi:10.1090/s0002-9904-1964-11086-7. http://www.ams.org/journals/bull/1964-70-03/S0002-9904-1964-11086-7/. 

Βιβλιογραφικές αναφορές

Επεξεργασία

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Επεξεργασία
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Βίτο_Βολτέρρα&oldid=10526336"