Ο Βασίλειος Βατάτζης (... - 1194) ήταν Βυζαντινός ευγενής και στρατηγός, ιδρυτής του ευγενούς οίκου των Βατάτζηδων.

Βασίλειος Βατάτζης
Μολυβδόβουλλο του Βασιλείου Βατάτζη.
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση12ος αιώνας
Θάνατος1194
Χώρα πολιτογράφησηςΒυζαντινή Αυτοκρατορία
ΘρησκείαΟρθόδοξη Εκκλησία
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταστρατιωτικός
Οικογένεια
ΤέκναΙσαάκιος Δούκας Βατάτζης
Ιωάννης Γ´ Δούκας Βατάτζης[1]
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμαδομέστικος των σχολών

Βιογραφία Επεξεργασία

Νυμφεύθηκε αγνώστων στοιχείων κόρη του Ισαάκιου Άγγελου Δούκα, θείου του Αυτοκράτορα Ισαάκιου Β΄ Άγγελου (βασίλευσε μεταξύ 1185-1195 και 1203-1204). Ως αποτέλεσμα, ο Βασίλειος Βατάτζης ήταν παντρεμένος με ξαδέρφη του αυτοκράτορα, και ορίστηκε από τον τελευταίο ως Δομέστικος της Ανατολής και Δουξ του Θέματος Θρακησίων στη Μικρά Ασία.

Εξέγερση του Θεόδωρου Μαγκαφά Επεξεργασία

Ο Βασίλειος Βατάτζης κατέστειλε με επιτυχία την εξέγερση του σφετεριστή Θεόδωρου Μαγκαφά. Η εξέγερση ξεκίνησε προς το 1188, όταν ο Θεόδωρος αυτοανακηρύχθηκε αυτοκράτορας στη Φιλαδέλφεια της Μικράς Ασίας, αντιτιθέμενος στον Ισαάκιο Β΄ Άγγελο.[2][3][4] Έπειτα από ορισμένες αρχικές αψιμαχίες, τον Ιούνιο του 1189, ο Θεόδωρος ευρέθηκε πολιορκούμενος στη Φιλαδέλφεια από στρατεύματα υπό τον ίδιο του αυτοκράτορα, ο οποίος συμφώνησε να συγχωρέσει τον Μαγκαφά, καθώς ο τελευταίος δήλωσε υποταγή στον Ισαάκιο και παραιτήθηκε από οποιαδήποτε διεκδίκηση του θρόνου. Στη συνέχεια, του επετράπη να διατηρήσει τον έλεγχο της Φιλαδέλφειας ως κυβερνήτης της[2][3][5] και δουξ του θέματος Μυλάσσης και Μελανουδίου[6].

Προς το 1193 (ή πιθανώς το 1190), ωστόσο, στα πλαίσια των καθηκόντων του ως δούκα του Θέματος Θρακησίων και Δομέστικου της Ανατολής (ή πιθανώς ως Μέγα Δομέστικου του βυζαντινού στρατού), ο Βασίλειος Βατάτζης εστάλη εναντίον του Θεόδωρου Μαγκαφά, ο οποίος είχε εξεγερθεί εκ νέου. Αυτή τη φορά, ο Βατάτζης με επιτυχία κατέστειλε την εξέγερση και υποχρέωσε τον σφετεριστή να αναζητήσει καταφύγιο στην αυλή των Σελτζούκων Τούρκων στο Ικόνιο.

Βουλγαρική Εξέγερση Επεξεργασία

Κάποια στιγμή προ του 1193 ορίστηκε Δομέστικος της Δύσης (όπως και με τον σύγχρονό του Αλέξιο Γίδο, παραμένει ασαφές εάν ήταν Μέγας Δομέστικος ή απλώς Δομέστικος), με έδρα την Αδριανούπολη. Πρωταρχικό του καθήκον ήταν η αντιμετώπιση των εισβολών των Βουλγάρων από τα βόρεια της οροσειράς των Βαλκανίων προς τα ευρωπαϊκά θέματα της αυτοκρατορίας.

Το 1193 αρνήθηκε να συνδράμει τον κουνιάδο του, Κωνσταντίνο Άγγελο Δούκα, ξάδερφο του αυτοκράτορα και διοικητή των βυζαντινών στρατευμάτων στη Φιλιππούπολη, όταν ο Δούκας αυτοανακηρύχθηκε αυτοκράτορας και βάδισε με τα στρατεύματά του μέσω της Αδριανούπολης με κατεύθυνση την πρωτεύουσα, Κωνσταντινούπολη. Λίγο προτού φτάσει στην Αδριανούπολη, ο σφετεριστής προδόθηκε από τους υποστηρικτές του και παραδόθηκε στον Ισαάκιο Β΄ Άγγελο, ο οποίος και τον συγχώρεσε.[7]

Το 1194 σκοτώθηκε πολεμώντας εναντίον των Βουλγάρων στη Μάχη της Αρκαδιούπολης.

Οικογένεια Επεξεργασία

Πιθανώς να ήταν πατέρας του Ιωάννη Γ΄ Δούκα Βατάτζη, μελλοντικού Αυτοκράτορα της Νίκαιας, καθώς και του σεβαστοκράτορα Ισαάκιου Δούκα Βατάτζη.

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. Darryl Roger Lundy: (Αγγλικά) The Peerage.
  2. 2,0 2,1 Kazhdan 1991, σελ. 1286.
  3. 3,0 3,1 Βουγιουκλάκη 2003Biography and Activities
  4. Magoulias 1984, σελ. 219.
  5. Magoulias 1984, σελίδες 219–220.
  6. Ραγιά, Ευθυμία (2004). Η κοιλάδα του Μαιάνδρου (7ος-13ος αι.): γεωγραφία και ιστορία. Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (ΕΚΠΑ). σελ. 329. 
  7. Magoulias 1984, σελίδες 239.

Πηγές Επεξεργασία